DOC - Europa.eu

C/03/163
Thessaloniki, 21 juni 2003
10229/03 (Presse 163)
Top tussen de EU en de westelijke Balkan
Thessaloniki, 21 juni 2003
Verklaring
Wij, de staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten van de Europese Unie, de toetredende landen en
de kandidaat-lidstaten, Albanië, Bosnië en Herzegovina, Kroatië, de Voormalige Joegoslavische Republiek
Macedonië, Servië en Montenegro, als mogelijke kandidaten, en de voorzitter van de Europese Commissie,
in aanwezigheid van de voorzitter van het Europees Parlement, de secretaris-generaal van de Raad/hoge
vertegenwoordiger, de speciale vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN in Kosovo, de
speciale coördinator van het stabiliteitspact voor Zuidoost-Europa en de hoge vertegenwoordiger voor
Bosnië en Herzegovina, te Thessaloniki bijeen, zijn vandaag het volgende overeengekomen:
1.
Wij delen allen de waarden van democratie, de rechtsstaat, eerbied voor de mensenrechten en de
rechten van minderheden, solidariteit en een markteconomie, in het volle besef dat deze de ware
grondslag van de Europese Unie vormen. Eerbied voor het internationaal recht, onschendbaarheid van
internationale grenzen, vreedzame regeling van conflicten en regionale samenwerking zijn beginselen
van het hoogste belang die wij allen huldigen. Wij veroordelen met klem extremisme, terrorisme en
geweld, ongeacht of deze door etnische, politieke of criminele motieven zijn ingegeven.
2.
De EU betuigt nogmaals haar ondubbelzinnige steun aan het Europese perspectief van de landen van
de Westelijke Balkan. De toekomst van de Balkan ligt in de Europese Unie. De huidige uitbreiding en
de ondertekening van het Verdrag van Athene in april 2003 inspireren en stimuleren de landen van de
Westelijke Balkan om dezelfde succesvolle weg te volgen. De voorbereiding op de integratie in de
Europese structuren en uiteindelijk het lidmaatschap van de Europese Unie, door het aannemen van de
Europese normen, is nu de grote uitdaging die hen wacht. De Kroatische aanvraag om lidmaatschap
van de EU wordt momenteel door de Commissie bestudeerd. De landen van de regio hebben het
tempo van de vorderingen in eigen hand.
De landen van de regio sluiten zich volledig aan bij de doelstellingen van de economische en politieke
unie en hopen toe te treden tot een EU die sterker is bij het nastreven van haar essentiële doelstellingen
en die nadrukkelijker aanwezig is in de wereld.
3.
De goedkeuring, gisteren, door de Europese Raad van "De agenda van Thessaloniki voor de Westelijke
Balkan: Op weg naar Europese integratie" vormt een nieuwe belangrijke stap in de bevoorrechte
relatie tussen de EU en de Westelijke Balkan. De inhoud ervan zal als onze gezamenlijke agenda
worden beschouwd, en wij verbinden ons allen tot de uitvoering ervan. De landen van de regio zullen
hun inspanningen richten op de implementatie van de aanbevelingen in deze agenda.
Internet: http://ue.eu.int/
E-mail: [email protected]
10229/03 (Presse 163)
1
NL
4.
Wij erkennen dat het stabilisatie- en associatieproces (SAP) het kader blijft voor de Europese koers
van de landen van de Westelijke Balkan op hun weg naar latere toetreding. Het proces en de
vooruitzichten die het biedt, fungeren als anker voor hervormingen in de Westelijke Balkan, net zoals
het toetredingsproces dat deed in Midden- en Oost-Europa. De vooruitgang van ieder land op weg naar
de EU zal afhangen van zijn eigen merites bij het voldoen aan de criteria van Kopenhagen en de voor
het SAP gestelde voorwaarden die in de slotverklaring van de top van Zagreb van november 2000 zijn
bevestigd. De landen van de Westelijke Balkan hebben veel waardering voor het jaarlijkse
toetsingsmechanisme van het SAP, gebaseerd op de verslagen van de Commissie, en verbinden zich
ertoe de geformuleerde aanbevelingen uit te voeren.
De landen van de Westelijke Balkan zijn ingenomen met de besluiten van de EU om haar stabilisatieen associatiebeleid ten aanzien van de regio te versterken en het te verrijken met elementen van de
ervaring met de uitbreiding. Zij begroeten met name het opzetten van de Europese partnerschappen,
alsook de besluiten inzake nauwere samenwerking op het gebied van de politieke dialoog en het
Gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, parlementaire samenwerking, steun voor
institutionele opbouw en openstelling van communautaire programma's. Zij nemen nota van de
momenteel gevoerde besprekingen over de verhoging van de in de begroting opgevoerde financiële
steun van de Gemeenschap voor de regio via het CARDS-programma.
5.
Wij steunen de volledige uitvoering van Resolutie 1244 van de VN-Veiligheidsraad over Kosovo en
het beleid van UNMIK ("normen vóór status"-beleid); wij blijven trouw aan de akkoorden van
Dayton/Parijs en wij moedigen de volledige uitvoering van de akkoorden van Ohrid en Belgrado aan.
De EU en de SAP-landen steunen ten volle het Internationaal Strafhof, en wijzen daarbij op de
desbetreffende besluiten van de EU. De landen van de Westelijke Balkan beloven volledige en
ondubbelzinnige samenwerking met het Internationaal Oorlogstribunaal voor het voormalige
Joegoslavië. De werkzaamheden van het tribunaal met betrekking tot alle openstaande kwesties,
inclusief de overdracht aan Den Haag van alle resterende verdachten, moeten onverwijld kunnen
worden voortgezet. Recht spreken over oorlogsmisdaden is een wettelijke, politieke en morele
verplichting, die wij allen willen nakomen.
De duurzame terugkeer van vluchtelingen en intern ontheemden is van cruciaal belang voor de
verzoening tussen de etnieën en vormt een indicator voor democratische maturiteit; dit punt blijft hoog
op onze agenda van prioriteiten staan. Wij benadrukken de rol van onderwijs, cultuur en jeugdbeleid
bij het bevorderen van verdraagzaamheid, het waarborgen van etnische en religieuze coëxistentie en
het creëren van moderne democratische samenlevingen.
Fragmentatie en verdelingen op etnische gronden zijn onverenigbaar met het Europese perspectief, dat
als katalysator voor de aanpak van de problemen in de regio zou moeten werken.
De recente start van de EU-politiemissie in Bosnië en Herzegovina en van operatie Concordia in de
Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië zijn tastbare bewijzen van de betrokkenheid van de
EU bij de regio.
Hoewel de EU haar engagement in Zuidoost-Europa versterkt, met name in politie- en veiligheidsoperaties, is blijvende inzet van andere internationale actoren noodzakelijk. Wij hebben veel
waardering voor de nauwe samenwerking tussen de EU en de VS en de NAVO in de regio, in het
kader van VN-resoluties, alsook voor de rol van andere internationale organisaties en financiële instellingen die in het gebied opereren. Wij moedigen een nauwe coördinatie van hun activiteiten aan.
10229/03 (Presse 163)
2
NL
6.
Georganiseerde criminaliteit en corruptie vormen een echte hinderpaal voor de democratische
stabiliteit, de rechtsstaat, de economische ontwikkeling en de ontwikkeling van de civiele samenleving
in de regio, en baren de EU ernstige zorgen. De bestrijding daarvan is een belangrijke prioriteit. De
SAP-landen beloven maatregelen vast te stellen en uit te voeren, zoals voorzien in het follow-upproces
van de conferentie van Londen van november 2002 en beschreven in de agenda van Thessaloniki.
Bijzondere aandacht zal worden besteed aan het bestrijden van de mensenhandel. De landen van de
regio verbinden zich ook tot concrete maatregelen overeenkomstig de agenda van Thessaloniki en de
documenten van de conferentie van Ohrid van mei 2003, teneinde de illegale immigratie efficiënt aan
te pakken en de veiligheid aan de grens alsmede het grensbeheer te verbeteren en hierbij te streven
naar Europese normen.
7.
Wij erkennen het belang dat de volkeren van de Westelijke Balkan hechten aan het vooruitzicht van
liberalisering van de voor hen geldende EU-visumregeling. Wij erkennen dat vooruitgang afhangt van
de verwezenlijking van grote hervormingen op gebieden zoals de versterking van de rechtsstaat, de
bestrijding van de georganiseerde criminaliteit, corruptie en illegale immigratie, en van de versterking
van de administratieve capaciteit inzake grenscontrole en beveiliging van documenten. De landen van
de Westelijke Balkan zijn ingenomen met het voornemen van de Commissie om in het kader van het
Stabilisatie- en Associatieproces met elk van hen overleg te plegen over de vereisten om op deze
punten concreet vorderingen te boeken.
8.
Economische voorspoed is van essentieel belang voor stabiliteit en democratie op lange termijn in de
regio. Blijvende inspanningen en structurele hervormingen zijn vereist om functionerende
markteconomieën tot stand te brengen, duurzame ontwikkeling te bewerkstelligen en werkgelegenheid
te garanderen.
Wij erkennen het belang van de ontwikkeling van moderne netwerken en infrastructuren op het gebied
van energie, vervoer en telecommunicatie in de regio, die aansluiten op de trans-Europese netwerken.
Wij moedigen verdere mobilisering van internationale steun op deze gebieden, met name door de
Europese Investeringsbank en andere internationale financiële instellingen, en particuliere
investeringen aan.
De SAP-landen zijn ingenomen met de besluiten van de EU om verdere maatregelen ter versterking
van haar handel met hen te overwegen, de interne energiemarkt uit te breiden tot de regio in haar
geheel en een regelmatige economische dialoog met elk land in de regio op te zetten.
Overwegende dat kleine en middelgrote ondernemingen een uiterst belangrijke bron van banen,
innovatie en welvaart vormen en van wezenlijk belang zijn voor het functioneren van concurrerende
markteconomieën, verbinden de SAP-landen zich hierbij tot de beleidsbeginselen die in het Europees
Handvest voor kleine bedrijven zijn vastgelegd, alsook tot deelname aan de uitvoering van dit
Handvest.
9.
Wij herhalen dat de toenadering tot de EU hand in hand zal gaan met de ontwikkeling van de regionale
samenwerking. De landen van de Westelijke Balkan en, desgevallend, andere deelnemende landen uit
de regio, verbinden zich tot het bevorderen van concrete doelstellingen en initiatieven, zoals
voorgeschreven in de agenda van Thessaloniki, op het gebied van regionale vrijhandel, visavrij
verkeer binnen de regio, inzameling van handvuurwapens, oprichting van regionale markten voor
elektriciteit en gas, ontwikkeling van infrastructuren voor vervoer, energie en telecommunicatie,
milieu- en waterbeheer, onderzoek, technologie en ontwikkeling, grensoverschrijdende samenwerking
en parlementaire samenwerking.
Wij bevestigen opnieuw onze steun aan het stabiliteitspact voor Zuidoost-Europa in zijn rol van
aanvulling op het stabilisatie- en associatieproces en bij de verwezenlijking van de overeengekomen
hoofddoelstellingen. Wij verzoeken het zich in het bijzonder te concentreren op de taken die in de
agenda van Thessaloniki worden voorgesteld. Wij steunen regionale samenwerkingsinitiatieven zoals
het Zuidoost-Europees Samenwerkingsproces (SEECP), het Adriatisch-Ionisch initiatief, en het
Midden-Europees initiatief. Wij moedigen verdere samenwerking tussen de Europese Commissie, het
stabiliteitspact en het SEECP, dat gaandeweg de stem van de regio wordt, aan.
10229/03 (Presse 163)
3
NL
10.
Sedert onze bijeenkomst in Zagreb in november 2000 is in alle landen van de Westelijke Balkan
aanzienlijke vooruitgang geboekt op de weg naar stabiliteit, democratie en economisch herstel, alsook
op het gebied van regionale samenwerking en goed nabuurschap, wat hun bevolking en heel Europa
ten goede komt. Alle landen van de regio hebben ook goede vooruitgang geboekt in de richting van de
EU. Uit een vergelijking met drie jaar geleden blijkt welke weg is afgelegd. In het besef echter dat er
nog lang en hard gewerkt zal moeten worden, verbinden de landen van de Westelijke Balkan er zich
toe de hervormingen te bespoedigen. De Europese Unie belooft hun inspanningen ten volle te steunen.
* * *
Wij hebben afgesproken op gezette tijden op ons niveau bijeen te komen in het kader van een forum EUWestelijke Balkan, teneinde aangelegenheden van gemeenschappelijk belang te bespreken, de balans op te
maken van de vooruitgang die de landen van de regio hebben geboekt op de weg naar Europa, en van
gedachten te wisselen over belangrijke ontwikkelingen in de EU. Indien nodig zullen de ministers van
Buitenlandse zaken en de ministers van Justitie en Binnenlandse zaken jaarlijks bijeenkomen. De
toetredende landen en de kandidaat-lidstaten zullen hier volledig bij betrokken zijn. Wij verheugen ons over
het voornemen van het komende Italiaanse voorzitterschap om de eerste bijeenkomsten in dat kader voor het
einde van het jaar te organiseren. Eventueel kunnen ook andere ministers bijeenkomen.
_____________________
10229/03 (Presse 163)
4
NL