werkblad moeten doelstellingen altijd smart zijn?

Beleidsplanningsproces: FASE 0 – de voorbereiding
WERKBLAD MOETEN DOELSTELLINGEN ALTIJD SMART ZIJN?
Antoine de Saint-Exupéry verwoordde in 1943: “Als je een schip wil bouwen, beveel de mensen dan niet om hout
te verzamelen, verdeel het werk niet voor hen, geef geen orders. Nee, leer hen te verlangen naar de onmetelijke
uitgestrektheid van de zee.” Hij gaf hiermee aan dat doelen die je formuleert om mensen aan de slag te krijgen of
houden ambitieus mogen zijn, moeten motiveren, onderscheidend zijn, maar ook relevant en bovenal: echt.
AMORE: charisma, liefde, passie voor wat men doet ... zo creëer je daadkracht en betrokkenheid. Wat een schril
contrast met het denken van de jaren ’90 toen gepredikt werd dat doelstellingen SMART moesten zijn: specifiek,
meetbaar, aanvaardbaar, realistisch, tijdsgebonden.
Welke van de 2 visies is correct, hoe pakken we het vandaag best aan? Het antwoord op die vraag schuilt in wat
je juist wil formuleren ... dat bepaalt namelijk of je de SMART principes, dan wel vde AMORE principes formuleert
of eventueel nog op een derde manier.
Doelstellingen: verschillende types
Doelstellingen in de zin van ‘objectieven’ of ‘resultaten’ waarop prestaties van medewerkers of teams afgerekend
kunnen worden, zijn er om effectief iets te realiseren. Duidelijkheid is hier cruciaal. Doelstellingen in de zin van
‘een streven’ of ‘hogere doelen’ zijn vaak vaag of visionair en dat is prima. We hebben hier duidelijk te maken met
2 uitersten, elk type doelstelling verlangt dan ook een specifieke aanpak bij het formuleren ervan.
Missie en visie: AMORE
Bij het formuleren van de visie van jouw bedrijf – wat willen we worden? – of je missie – wat willen wij bereiken,
behalve geld verdienen, wat is de zin van dit bedrijf? – zou het onverstandig zijn om de antwoorden op die vragen
volgens de SMART principes te formuleren: dergelijke aanpak zou je te zeer beperken in het creatief denkproces
en het resultaat zou ook weinig inspirerend zijn. Stel je voor dat Martin Luther King zijn droom SMART
geformuleerd had... . Wellicht had niemand er vandaag nog over gesproken! Een visie, een hoger doel of een
droom moet anderen inspireren en motiveren. Dan mag het best ambitieus zijn, zonder onmiddellijk te kunnen
Vlaamse Sportfederatie vzw
Zuiderlaan 13 – 9000 Gent tel.: +32 9 243 12 90 fax: +32 9 243 12 99 [email protected] www.vlaamsesportfederatie.be
1/2
Beleidsplanningsproces: FASE 0 – de voorbereiding
zeggen wanneer het exact gerealiseerd zal zijn. Een hoger doel moet uit het hart komen en is pure AMORE –
Ambitieus, Motiverend, Onderscheidend, Relevant en Echt. Ondernemers zullen vaak met dit soort doelstellingen
geconfronteerd worden: zij zorgen ervoor dat er iets beweegt in de organisatie, zij geven richting, zij ‘leiden’, in
het beste geval door als rolmodel te fungeren: walk the talk.
Tactiek en operations
De volgende stap in de organisatie, namelijk het vertalen van de missie en visie naar een tactiek, een ‘modus
operandi’ – hoe pakken we dat aan? – mag best al wat ‘gestroomlijnder’ verlopen. Eigenschappen die we bij het
formuleren van ‘een aanpak’ best in het achterhoofd houden zijn die van MAGIE: Meetbaar, Acceptabel,
Gecommuniceerd, Inspirerend & Engagerend. Doelstellingen worden in deze fase veel meer ‘tastbaar’ en
daardoor meetbaar. Je moet communiceren met alle betrokken partijen, om vast te kunnen stellen of er een
draagvlak is, of de doelstellingen inspirerend en engagerend genoeg zijn om aanvaard te worden binnen de
organisatie. Op dit niveau treffen we de zaakvoerders of de middenmanagers, de teamleiders: het zijn zij die
ervoor zorgen dat de visie en missie van de organisatie ook begrepen én gedragen wordt door de medewerkers.
Individuele doelstellingen en persoonlijke ontwikkelingsplannen: SMART
De finale stap is de vertaalslag van de doelstellingen naar concrete acties voor het individu: Wat is JOUW
bijdrage aan het geheel? Wat verwacht dit bedrijf dat jij concreet doet om de hogere doelstellingen van de
organisatie mee te helpen realiseren? Om dergelijke doelstellingen te concretiseren zijn de SMART principes
perfect. Specifieke, Meetbare, Acceptabele, Realistische en Tijdsgebonden doelstellingen zullen de medewerkers
én de organisatie als geheel meer flexibiliteit, resultaatgerichtheid en focus bezorgen omdat iedereen heel
duidelijk weet wat van hem/haar verwacht wordt, waarop hij/zij zal beoordeeld worden. Deze finale vertaalslag
wordt meestal geleverd door de rechtstreekse leidinggevende, de ploegbaas, uiteraard in overleg met de
medewerker zelf.
Kleine organisaties: AMORE, MAGIE én SMART tegelijkertijd
In kleine organisaties - waar één persoon zowel ondernemer als uitvoerder is – is het aangewezen om geregeld
‘van pet’ te wisselen. Want ook voor kleinere organisaties geldt immers dat de missie en visie van het bedrijf
vertrekken vanuit een droom, het verlangen om iets – zelfstandig - te realiseren. Terwijl het opstellen van een
businessplan al veel meer meetbaar en acceptabel moet zijn om de bank te kunnen inspireren en engageren. De
dagelijkse planning van het werk tenslotte is tijdsgebonden, specifiek en in het beste geval realistisch.
(((AMORE = passie) + MAGIE) = toveren) + SMART) = WIN/WIN
Wanneer organisaties op deze manier met doelstellingen van verschillende types zouden omgaan, zou het niet
meer noodzakelijk zijn om te sturen op aanwezigheid en controle. Managen op basis van prestaties en resultaten
zou een feit worden. Mensen zouden immers intrinsiek gemotiveerd zijn om de bedrijfsdoelstellingen te bereiken.
Zowel targets die ze in de dagdagelijkse praktijk moeten halen tot en met de hogere doelen van de onderneming
zouden immers met hen afgestemd worden en acceptabel bevonden worden. Tenminste wanneer doelen
relevant en realistisch zijn. Daarnaast ook engagerend en inspirerend genoeg zijn om er moeite voor te doen. En
meer nog wanneer duidelijk gesteld is binnen welke periode de doelstellingen gehaald dienen te worden.
Dergelijke manier van werken laat medewerkers toe zich te onderscheiden van anderen.
Wanneer medewerkers de droom van de organisatie delen, is het mogelijk om samen met hen persoonlijke- en
teamobjectieven vast te leggen. Dankzij AMORE creëer je passie, dankzij MAGIE leer je mensen toveren en door
het SMART aan te pakken wint iedereen.
Bron: http://www.creando.be/nl/intro-nieuw/moeten-doelstellingen-smart-zijn
Vlaamse Sportfederatie vzw
Zuiderlaan 13 – 9000 Gent tel.: +32 9 243 12 90 fax: +32 9 243 12 99 [email protected] www.vlaamsesportfederatie.be
2/2