B&W.nr. 08.1238, d.d. 9 december 2008 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Startdocument hernieuwd onderzoek naar mogelijkheden vestiging asielzoekerscentrum in Leiden BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. in te stemmen met het startdocument hernieuwd onderzoek naar mogelijkheden vestiging asielzoekerscentrum in Leiden van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA); 2. Bijgaande brief aan de raad waarin de raad wordt geïnformeerd over dit startdocument en de in dit document uitgesproken intentie om in samenwerking met de gemeente Leiden te zoeken naar mogelijkheden voor een structurele opvanglocatie in de gemeente vast te stellen 3. De GS/AD te verzoeken een ambtelijk opdrachtgever aan te wijzen. Samenvatting Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) wil graag een asielzoekerscentrum (AZC) in Leiden houden. Voor het huidige centrum Nieuweroord loopt de huurovereenkomst in 2009 af. Die overeenkomst zal niet verlengd worden. In het coalitieakkoord 200-2010 is aangegeven dat de gemeente ook streeft naar een structurele locatie voor een AZC. In een startdocument van het COA voor een hernieuwde zoektocht naar geschikte locaties wordt beschreven welke activiteiten COA en de gemeente de komende maanden willen uitvoeren. Bijlage 1. Startdocument hernieuwd onderzoek naar mogelijkheden vestiging asielzoekerscentrum in Leiden datum: naam: bedrijfsonderdeel: versie: 25-11-2008 Asief Habiboellah Vastgoed & Capaciteit 1.5 Inleiding Het COA heeft sinds 1994 één of meerdere opvanglocaties in gemeente Leiden. De bestuursovereenkomst voor de huidige locatie aan de Rijnsburgerweg 122-126 loopt tot 27 februari 2010. De huurovereenkomst loopt tot 1 september 2009. Zowel vanuit het COA als vanuit het gemeentebestuur is aangegeven dat de behoefte bestaat aan het continueren van de samenwerking. In het coalitieakkoord 2008 – 2010 van het bestuur van gemeente Leiden staat de volgende passage: Locatie COA Wij streven naar een, bij voorkeur permanente, locatie voor een inburger- en oriëntatiecentrum. De zoektocht hiernaar wordt hervat. Indien er geen geschikte locatie binnen de Leidse stadsgrenzen gevonden kan worden, streeft Leiden binnen de regio naar een locatie zo dicht mogelijk in de buurt van Leiden. Op deze manier kan de in Leiden opgebouwde deskundigheid en contacten (oa. LUMC, onderwijsinstellingen) blijvend aangewend worden voor het nieuwe centrum. In het kader van het ontwikkelen van een nieuwe opvanglocatie in Leiden, is er in 2007 intensief samen gewerkt met de gemeente om in Roomburg een nieuw asielzoekerscentrum te ontwikkelen. Op verzoek van de gemeente is de ontwikkeling op deze locatie gestaakt. Op 25 september jl. is overleg gevoerd tussen de gemeente en het COA over de ontwikkeling van een nieuw asielzoekerscentrum. Afgesproken is dat een startdocument wordt opgesteld dat als plan van aanpak gaat dienen. Opbouw startdocument In dit document worden de volgende zaken beschreven: Omschrijving van de doelstelling en aandachtspunten Stappenplan Rollen en verantwoordelijkheden Communicatieplan Risicoparagraaf Doelstelling Realiseren van een permanent asielzoekerscentrum in de regio Leiden, bij voorkeur in de gemeente Leiden en bij voorkeur voor afloop van de huidige bestuursovereenkomst. Uitgangspunten voor bereiken doelstelling Het COA wil graag in samenwerking met de gemeente Leiden zoeken naar de mogelijkheden voor een structurele opvanglocatie in de gemeente. De ontwikkeling van een structurele opvanglocatie zal uiteraard goed moeten aansluiten op de ontwikkelingen binnen de gemeente en de visie op de ruimtelijke ontwikkeling. Het is van belang dat de opvang past bij de omvang van de gemeente en het aanwezige voorzieningenniveau. Binnen deze randvoorwaarden zien wij voldoende ruimte om gezamenlijk te zoeken naar een geschikte locatie. Het COA en de gemeente hebben behoefte aan duurzame structurele locatie(s) Het COA kent een aantal mogelijkheden om een opvanglocatie realiseren: o binnen bestaande bouw o in samenwerking met de gemeente (en evt. andere partners) een locatie ontwikkelen (permanente/ semi permanente bouw) o instappen in een reeds geplande ontwikkeling binnen de gemeente (nieuwbouw) Het realiseren van een opvanglocatie kan tot stand komen in samenwerking met buurgemeenten, bijvoorbeeld één hoofdlocatie (kantoor- en centrale voorzieningen en wonen) met daarnaast een aantal satellietlocaties waar alleen een woonfunctie aanwezig is. Andere varianten op dit thema zijn uiteraard ook mogelijk, rekening houdend met de kenmerken en mogelijkheden van de betrokken gemeenten. De minimale omvang van een locatie, eventueel verspreid over meerdere locaties binnen de gemeente en/of in buurgemeenten, is circa 450 opvangplaatsen. Deze omvang is nodig om de locatie op een verantwoorde manier te kunnen exploiteren. Het is gewenst dat de termijn waarbinnen de nieuwe locatie operationeel moet zijn, samenvalt met het beëindigen van opvang bij de huidige locatie. Stappenplan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Start project Opstellen van een ruimtelijk-functioneel programma van eisen Zoeken fysieke mogelijkheden binnen de gemeente en in de regio. November 2008 – Februari 2009. Beoordelen van de locaties en opstellen van een lijst met meest kansrijke locaties. Shortlist met meest haalbare locaties vaststellen in het college van B&W Eén locatie kiezen Start procedure tot bouw/verbouwingsproces Oplevering locatie. 1. Start project Bij de start van het project wordt de raad door middel van een brief geïnformeerd over de manier waarop het COA en de gemeente invulling willen geven aan het coalitieakkoord. Er wordt een projectteam geformeerd waarin zowel de gemeente als het COA participeren. Beide partijen benoemen een trekker. Namens de gemeente zal een projectleider participeren, die de schakel vormt naar de betrokken afdelingen binnen de gemeente. Vanuit het COA heeft de portefeuillemanager een trekkersrol. Er wordt een stuurgroep geformeerd waarin de verantwoordelijke wethouder, de projectleider vanuit de gemeente Leiden en de portefeuillemanager vanuit het COA zullen participeren. Tijdens het stuurgroepoverleg wordt de verantwoordelijke wethouder geïnformeerd. Resultaat: gemeenteraad is geïnformeerd, projectteam benoemd en stuurgroep geïnstalleerd. 2. Opstellen van een ruimtelijk-functioneel programma van eisen De randvoorwaarden waar de gewenste locatie op macroniveau aan moet voldoen moeten bepaald worden: planologie: mate van gewenste ligging ten opzichte van de gebruikers- of doelgroepen, ten opzichte van gerelateerde functies functie: vereisten vanuit het gebruik ruimte: vereisten vanuit de omvang van de functie, de mogelijkheid resp. wenselijkheid van combinatie met andere functies, resp. van een ondergrondse ligging verkeer: vereisten vanuit bereikbaarheid van de diverse verkeersmodaliteiten, vereisten vanuit de infrastructuur parkeren: vereisten van parkeernorm en fietsparkeren milieu/leefomgeving en groen: vereisten van milieuzones, e.d., voorkomen van hinder en overlast cultuurhistorie: vereisten van bescherming van stadsgezicht, archeologische en monumentale waarden, molenbiotoop sociaaleconomie: vereisten van versterking resp. niet negatief beïnvloeden van sociaaleconomische processen grondeigendom: vereisten vanuit de grond- en vastgoedeigenaar resp. exploitant Resultaat: vastgesteld programma van eisen Zoeken fysieke mogelijkheden binnen de gemeente en in de regio. November 2008 – Februari 2009. Bij het zoeken naar mogelijke locaties binnen Leiden of in de regio, zal een tweesporen traject worden gevolgd, t.w. binnen Leiden en in de regio. 3. Binnen Leiden: De volgende partijen zullen worden betrokken bij het onderzoek naar mogelijke locaties: Woningbouwverenigingen Makelaars Betrokken afdelingen van gemeente Leiden. Binnen de Regio: Het college van B&W vraagt binnen het regionaal regionaal bestuursorgaan Holland-Rijnland commitment voor medewerking zodra het niet mogelijk blijkt een centrum in Leiden te realiseren Regionale bestuurders worden vervolgens door het projectteam benaderd voor het zoeken naar locaties. Resultaat: Groslijst met mogelijke locaties 4. Beoordelen van de locaties en opstellen van een lijst met meest kansrijke locaties. De locaties uit de groslijst worden beoordeeld op haalbaarheid. Hierbij worden de meest haalbare locaties getoetst op de volgende aspecten: o huidige ruimtegebruik o bestaand resp. in ontwikkeling zijnd beleid, dat van toepassing is voor het te ontwikkelen gebied o juridische status, eigendomsverhoudingen o bestuurlijke toezeggingen, afspraken met belanghebbenden, e.d. o financiële status (PRIL, boekwaarde, e.d.) o onderhoudstatus o de voorschriften in het bestemmingsplan o planologische en ruimtelijke aspecten o verkeer- en parkeeraspecten o milieuhygiënische aspecten (bodem, lucht, geluid) o o o o o aspecten van groen, ecologie en water cultuurhistorische aspecten (monumenten, archeologie, molenbiotoop) sociale, economische en culturele aspecten maatschappelijk draagvlak financiële haalbaarheid Resultaat: shortlist met meest haalbare locaties 5. Shortlist met meest haalbare locaties vaststellen in het college van B&W Het projectteam maakt een nota waarin de afweging en de scores van de meeste haalbare locaties wordt toegelicht. Deze nota wordt vastgesteld door het college van B&W. In deze stap wordt tevens vastgesteld op welke wijze de gemeenteraad en de omwonenden worden geïnformeerd en hoe gekomen wordt tot de keuze van een locatie. Resultaat: shortlist met meest haalbare locaties, de wijze van communicatie en het uiteindelijke keuzeproces vastgesteld 6. Eén locatie kiezen Op basis van het vastgestelde proces komen tot uiteindelijke locatie keuze. De gemeenteraad, omwonende en andere belanghebbende zullen worden geïnformeerd door de gemeente i.s.m. het COA. Resultaat: locatie keuze definitief 7. Start procedure tot bouw/verbouwingsproces Deze fase omvat uiteraard ook het starten met de vereiste planologische en bouwtechnische procedures. Er wordt een bouwteam samengesteld met medewerkers van het COA, gemeente en de aannemer. Resultaat: start van de bouw/verbouw 8. Oplevering locatie. Rollen en verantwoordelijkheden Voor het realiseren van een structureel azc werken de gemeente en het COA nauw samen. Bij de stappen 2, 3, 7 en 8 heeft het COA het initiatief en wordt bijgestaan door de gemeente. Bij stappen 1, 4, 5 en 6, het beoordelen van locaties, het zorgen voor een bestuurlijk akkoord en de definitieve locatie keuze, neemt de gemeente het voortouw en zal het COA hierbij ondersteunen. Communicatieparagraaf Uitgangspunten voor de communicatie communicatie is continue en proactief; communicatie is transparant; communicatie is feitelijk, toegankelijk en actueel; communicatie investeert in kennis en relaties. De rol van de communicatie is informerend en faciliterend. Belangrijk is dat de communicatie precies plaatsvindt in de hoeveelheid die gewenst is en op het moment dat de informatie van toepassing is. Essentieel hierbij is dat dit gecommuniceerd wordt door die instantie die hiervoor verantwoordelijk is. De betrokkenen zijn op deze manier tijdig op de hoogte van wat hen te wachten staat en/of wat er van hen wordt verwacht. Dit betekent tevens proactief informatie brengen. Hierbij is van kracht: communicatie met betrokken instanties over ontwikkelingen voorafgaand aan communicatie met omgeving; communicatie over relevante ontwikkelingen met omgeving en betrokkenen voorafgaand aan communicatie met pers. Er zijn meerdere partijen die communiceren. Tijdige afstemming en/of informatie-uitwisseling is essentieel om –daar waar mogelijk- een uniforme boodschap af te geven en eventuele verwachtingen bij te stellen. Randvoorwaarden taken, verantwoordelijkheden en informatiestromen van de verschillende actoren helder afbakenen; waar mogelijk gezamenlijk naar buiten treden richting externe doelgroepen; inzet van middelen / boodschap afstemmen met betrokken partijen; tijdige terugkoppeling van vragen / ontwikkelingen tussen COA en gemeente Leiden evaluatie dient een plek te krijgen in de communicatie; alles m.b.t. communicatie naar externe doelgroepen, cc aan communicatieadviseurs betrokken organisaties. Kernboodschap (tijdens de oriëntatiefase) Het COA en de gemeente Leiden zijn in gesprek. Het COA gaat niet in op de inhoud van deze gesprekken. Bijlage 2. Brief college aan raad Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Datum 1 december 2008 Ons kenmerk Onderwerp Startdocument hernieuwd onderzoek naar mogelijkheden vestiging asielzoekerscentrum in Leiden Gemeente Leiden Bezoekadres Stadhuis Stadhuisplein 1 Postadres Postbus 9100 2300 PC Leiden Telefoon 071-5165165 E-Mail [email protected] Website www.leiden.nl/gemeente Contactpersoon R.J. van Beek Doorkiesnummer 7137 Geachte leden van de raad, In september 2009 loopt de huurovereenkomst met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) voor het asielzoekerscentrum (AZC) in het gebouw Nieuweroord af. Zoals wij ook in ons antwoord op de vragen van de SP hebben aangegeven, streven wij op basis van het coalitieakkoord 2008-2010 naar realisatie van een, bij voorkeur permanente, locatie voor een asielzoekerscentrum. De ervaringen van de vorige zoektocht in 2007 leren echter, dat dit geen gemakkelijke opgave zal worden. Een garantie dat er in Leiden een locatie gevonden wordt die én geschikt is voor de gewenste opvang van minimaal 450 personen én op tijd gereed is, kan niet gegeven worden. Wij hebben het COA dan ook nadrukkelijk aangeraden de zoektocht niet te beperken tot de gemeentegrenzen van Leiden, maar ook de mogelijkheden in de regio in kaart te brengen. Wij hebben ook duidelijk gesteld dat deze zoektocht niet alleen een zaak van de gemeente is. De COA heeft een probleem, wij willen helpen en faciliteren binnen onze mogelijkheden. Wij vinden het van belang om vooraf, bij de start van een hernieuwde zoektocht, wederzijds helder te hebben wat we van elkaar mogen verwachten. Dit uitgangspunt heeft geleid tot een startdocument, dat na overleg met ons door het COA is opgesteld en dat wij u hierbij ter kennisname aanbieden. Op basis van dit document willen wij het COA ambtelijk en bestuurlijk helpen in het streven om een AZC op een geschikte en haalbare locatie te realiseren. Hoogachtend, Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester,