Stomazorg goed, maar uniformiteit ver te zoeken

Project Werkbezoeken Zorginstellingen
Stomazorg goed, maar uniformiteit ver te zoeken
Kwaliteit van zorg staat bij de Nederlandse Stomavereniging al heel lang hoog in het
vaandel. Als één van de eerste belangenorganisaties ontwikkelde de vereniging zo’n
vijf jaar geleden kwaliteitscriteria. Afgelopen twee jaar is het project Werkbezoeken
Zorginstellingen uitgevoerd. Alles is erop gericht de stomazorg op een hoog niveau
te brengen of te houden. De eindpublicatie “In gesprek over de kwaliteit van de stomazorg” moet deze methodiek verder verspreiden.
Tekst Rietje Krijnen • Fotografie Saar Rypkema
Van oudsher onderhoudt de Nederlandse Stoma-
vrijwilligers. Anderzijds zijn de resultaten uit de bezoe-
vereniging nauwe banden met zorgverleners. Het
ken belangrijk.
is heel logisch: mensen met een stoma zijn voor de
‘We hebben zestien vrijwilligers bereid gevonden om
kwaliteit van hun verdere leven erg afhankelijk van
deze intensieve bezoeken af te leggen’, zegt Nicolet
de manier hoe zij zijn geopereerd én hoe ze rondom de
Eikelboom. ‘Dat is niet niks! Zij praten toch met pro-
operatie zijn begeleid. Kwaliteit van zorg en kwaliteit
fessionals over de zorg die ze zelf ooit hebben ontvan-
van leven liggen dus in elkaars verlengde.
gen. Weliswaar niet per se van de zorginstellingen
Ook zorgverleners – artsen en verpleegkundigen –
waar zijzelf behandeld zijn, maar toch. Dat kan erg
realiseren zich dat een goede onderlinge verstandhou-
confronterend zijn, maar voor veel mensen is het een
ding de kwaliteit van de stomazorg alleen maar ten
eye-opener gebleken om de visie van die zorgverleners
goede kan komen. Het besef dat ad hoc besprekingen
te horen. Ze waren zelfs onder de indruk van de open-
of een set “Kwaliteitscriteria Stomazorg” niet voldoen-
heid waarmee over het werk en de geboden zorg werd
de zijn om een vinger aan de pols te houden, heeft ge-
gesproken. Als je ons vraagt of het mogelijk is om vrij-
leid tot het project Werkbezoeken Zorginstellingen.
willigers op deze schaal en voor dit werk in te zetten,
Nicolet Eikelboom, beleidsmedewerker en projectlei-
dan zeggen wij volmondig “ja”. Het vraagt het één en
der bij de Nederlandse Stomavereniging: ‘Het project
ander van de begeleiding, maar het biedt zeker een
was tweeledig. Met het bezoek aan zorginstellingen
meerwaarde. Praktisch gezien is het voor kleinere
door het hele land wilden we bekijken hoe het staat
organisaties misschien lastig om met een handjevol
met de stomazorg en willen we bijdragen aan de kwali-
medewerkers al die bezoeken af te leggen. Inhoudelijk
teit ervan. Ook wilden we een praktisch model werk-
is het heel belangrijk om de patiëntenvisie in te bren-
bezoeken aan zorginstellingen ontwikkelen. Ik kan
gen tijdens deze gesprekken.’
wel zeggen dat we hierin geslaagd zijn.’
Diversiteit
32
Vooruitgang
Compleet
Dan de resultaten van de werkbezoeken zelf. Het be-
Nicolet Eikelboom is trots op de publicatie “In gesprek
langrijkste dat uit dit project naar voren is gekomen, is
over de kwaliteit van de stomazorg” die begin februari
de grote diversiteit in de stomazorg. De beroepsvereni-
is verschenen. ‘Daarin hebben we de bevindingen uit
ging van stomaverpleegkundigen streeft naar unifor-
het project neergelegd. In de publicatie zijn ook de re-
miteit in stomazorg, maar die is nog ver te zoeken.
acties te lezen van de deelnemers (zoals vertegenwoor-
‘Een paar zaken zijn echt opvallend en verbazingwek-
digers van ziekenhuizen, zorgverzekeraars en leveran-
kend’, legt Nicolet Eikelboom uit. ‘De bereikbaarheid
ciers van stomamaterialen) aan de slotbijeenkomst.
van de stomapoli is zo’n voorbeeld. Bij de één is die
Die vond afgelopen december plaats.’
dagelijks open. Bij de ander één dag per week. Weer
Eigenlijk bestaan het project én het boekje uit twee
een ander heeft beschikbaarheid op afroep.
delen. Enerzijds is beschreven hoe werkbezoeken
Ook de organisatie van de stomaverpleegkundige zorg
goed uit te voeren zijn met ervaringsdeskundige
aan stomapatiënten op de afdelingen is erg wisselend.
• maart 2011
Afgelopen december ontmoetten deelnemers van het project elkaar tijdens de slotbijeenkomst
Soms worden afdelingsverpleegkundigen ingezet die
belangrijker. De Nederlandse Stomavereniging vindt
al langer werken met stomapatiënten. Elders wordt
het van groot belang dat organisaties die thuiszorg
het specialistische werk alleen door stomaverpleeg-
bieden, zich realiseren hoe noodzakelijk een goede
kundigen gedaan. Onze conclusie is dat de begelei-
overdracht is vanuit het ziekenhuis en dat deskundige
ding voor de individuele stomapatiënt sterk afhangt
stomazorg thuis wordt geboden. De stomavereniging
van het ziekenhuis waar de operatie plaatsvindt.
kan alle informatie goed gebruiken die met het ge-
Wij vinden dat dat eigenlijk niet moet kunnen. Ieder-
sprek bij de thuiszorg is verzameld. Bijvoorbeeld voor
een die wordt geopereerd en een stoma krijgt, moet
het aanscherpen van de kwaliteitscriteria voor de zorg
in beginsel dezelfde zorg krijgen. Het is in die zin een
aan stomadragers in de ontslagfase én direct daarna.’
belangrijke stap in de goede richting dat de stoma-
Nicolet Eikelboom: ‘Voor ons is het project nog lang
verpleegkundigen met een “Richtlijn Stomazorg”
niet afgelopen. Het is goed om een pas op de plaats te
gaan komen. Dat brengt al meer lijn in de zorg. Of
maken en in kaart te brengen wat het heeft opgele-
hierdoor in de praktijk meer gelijkheid ontstaat in
verd. Op verschillende manieren kunnen we met de
de stomazorg moeten we afwachten.
resultaten ervan direct verder aan de slag. Denk bij-
We hopen natuurlijk dat de mate waarin ziekenhuizen
voorbeeld aan het actualiseren van de “Kwaliteits-
de stomazorg uitvoeren, conform de richtlijnen in de
criteria Stomazorg”. Uit de gesprekken hebben we
kwaliteitscriteria, straks minder uiteenloopt. Het is
heel veel materiaal daarvoor gehaald.
voor de stomavereniging echt een punt van zorg dat
er nu ziekenhuizen zijn waarin de nacontroles op de
We kunnen ons gaan richten op het ontwikkelen
stomapoli nagenoeg ontbreken.’
van een “Patiëntenwijzer Stomazorg”. Dit instrument
stelt de stomavereniging in de gelegenheid om de
Thuiszorg
stomazorg breed te evalueren bij ziekenhuizen én
Hoewel tijdens het project het gros van de gesprekken
stomadragers zelf. De werkbezoeken kunnen deze
plaatsvond in ziekenhuizen, is ook een thuiszorg-
brede evaluatie mooi ondersteunen. Door op bezoek
instelling bezocht. Thuiszorg aan stomadragers wordt
te gaan bij ziekenhuizen, kunnen we nader in gesprek
vanwege de kortere ligduur in ziekenhuizen steeds
gaan met zorgprofessionals over de geleverde stomazorg. Daarbij focussen we niet alleen op de instellingen waarbinnen de stomazorg minder goed is georga-
Zestien vrijwilligers waren bereid deel te
niseerd. Juist de signalen van zorginstellingen die de
nemen aan dit intensieve project
Die goede voorbeelden kunnen als inspiratie dienen
stomazorg goed voor elkaar hebben, zijn belangrijk.
voor ons, maar ook voor anderen!’
•
Vooruitgang
• maart 2011
33