Steek- en schotwonden
advertisement
Steek- en schotwonden Penetrerend letsel Steekverwondingen energieoverdracht) Schotverwondingen (minder steekverwondingen Soms door arbeidsongevallen Soms door huishoudelijke ongevallen Meestal gelieerd aan geweld Schot- en steekverwondingen Meeste slachtoffers onder (jonge)mannen Vooral in stedelijke omgeving Wees bedacht op polytrauma bij: RTS<12 óf: 12 én: hoogenergetisch trauma specifiek trauma: -val van hoogte>5 m -bedolven onder puin -verdrinking of hypothermie -of steekverschot-wondingen hoofd,hals romp,liezen polytrauma Minimaal 2 letsels die beide klinische behandeling behoeven Die beide tot circulatoire of systemische reacties kunnen leiden die beide klin. Behandeling behoeven ATLS Treat first what kills first Do no further harm Get help ABCDE airway breathing circulation disability Exposure/environment anamnese Niet altijd betrouwbaar Aard wapen Afstand en richting Omstandigheden Aard wapen Locatie steekwond(en) Hoofd en aangezicht Hals Thorax Abdomen Ledematen needleventilation Steekwonden abdomen Bovenbuik diafragma lever milt maag colon transversum onderbuik dunnedarm colon ascendens colon descendens sigmoid Steekverwondingen abdomen lever dunnedarm diafragma colon 40 % 30% 20% 15% • • • • • • Echografie (FAST-techniek) CT-scan DPL / abdominal tap X-thorax X-BOZ Angiografie embolisatie Lokale exploratie 25-33% niet intraperitoneaal Indien fascia anterior geopend>laparotomie Peritoneale lavage 98% sensitiviteit voor bloeding Evt. 1 liter warm Ringers lactaat 100.000 RBC/mm3 pos In het vocht gram-bacteriën? Amylase? Echo abdomen Sensitiviteit 92-98 % voor bloeding Mist darmletsel en pancreasletsel OK indicatie steekverwonding Toenemende circulatoire instabiliteit, ondanks adequate maatregelen Ander bewijs voor bloeding: neussonde, wond m.n. donkerrood) Evisceratie Peritoneale prikkeling Pneumoperitoneum Vreemd voorwerp in situ Leverletsel conservatief embolisatie operatief embolisatie schotwonden schotwonden veel energie drukgolf intree/uittreeplaats kogelbaan schotwonden Vrijwel altijd een misdrijf Soms suïcide Spijkerpistool bij bedrijfsongeval Ernst schotwond Locatie:hart,grote vaten,hersenen snel letaal Kaliber van de kogel(meer energie) Afstand van vuren kaliber Ekin=1/2 mv² Indirekte schade Kledingdeeltjes of kogelomhulsels die mee naar binnen gaan-> infectie Moeten derhalve verwijderd worden inschotopening Indien van dichtbij:kogelgat met naar binnen gekeerde wondranden,diameter evt. kleiner dan projectiel Vuilkraag door olie of vuil, roetzoom Bij schot van grotere afstand geen kragen meer, geen kruitsporen of schroeiplekken (Bron:Reijnders et al:Herkenning van letsel door lichamelijk geweld) l Uitschotopening Naar buiten gekeerde wondranden Geen zomen of kragen Evt. rafelig Schotwond abdomen Altijd indicatie voor laparotomie schotverwondingen 90% kans schade Dunned. 50% Colon 40% Lever 30% Abd.vaten 25% Late psychische schade
