Praktische Kinderurologie voor de Dagelijkse Praktijk Voor de huisarts : Tips en Tricks Wat is kinderurologie ? •Problemen van de voorhuid : fimosis/hypospadie •Cryptorchidie •Varicocoele •Blaasfunctiestoornissen •Urineweginfecties •Diagnose en behandeling van urine-transportstoornissen (aangeboren en verworven) •Vesico-ureterale reflux •Tumoren van de nier, urinewegen en geslachtsorganen •Sexuele differentiatiestoornissen (intersex, hermafrodiet) •Epispadie-exstrofie-complex •Urolithiase De FUNCTIE van de PENIS? •Verlengbuis om te plassen •Sex •Voortplanting De VOORHUID Te doen of niet te doen? •Moet dat? •Wat moet? •Iedereen zegt iets anders! •Wanneer begint men daarmee? •Hoe weet U dat? •Is dat omdat U dat zelf vindt? •Hebt U het gehoord of gelezen? Waar? •Is het omdat U dit zelf hebt meegemaakt? •Is dat wat U doet wetenschappelijk onderbouwd? FEITEN •80% op 3J leeftijd = loskomen van de balanopreputiale vergroeiingen + fysiologische vernauwing •Psychisch : beginnen of < 2.5J of > 5J (niet in de genitale ontwikkelingsfase) •Voorhuid = mucosaal, niet elastisch PREPUBERTAIR PUBERTAIR •Voorhuid wordt elastisch (als het “moet”) eigen testosterone BPV komen ALTIJD los (zonder hulp) WAT MOET? •Op basis van vorige informatie > 3J meatus zichtbaar = OK > 5J atraumatische wijze “fimosis vermijden” •Balanopreputiale vergroeiingen = normaal verdwijnen ALTIJD “op fysiologische wijze” Voorhuid ontsteking? •Ontstoken? (“rood” = normaal) Kamillosan zitbaden/lokale baden •Wit = etter? NEEN! Smegma = vet+cellen •Infectie? Kamillosan zitbaden/lokale baden GEEN PERORALE ANTIBIOTIKA GEEN OORZALF (Terra-cortril®) Voorhuid : versoepelen “fimosis vermijden” •Crème aanbrengen op de VOORHUID •Locoid crème •Dermovate crème •Betnelan V crème •+ matig potent corticoid vb : Betnelan V crème •Laat balanopreputiale vergroeiingen gerust! Traumatisch + recidief (huid = droog) Circumcisie •Indicatie : •Fact : -recidiverende balanitis -parafimosis -gevaar op UWI zuigelingen -wens van de ouders -10x geringere kans UWI zuigelingen -geen kans op fimosis/parafimosis -verminderde kans op penis- en cervixca -verminderde kans op SOA HOE? •Pasgeborene : Plastibel •Pasgeborene (tot ca 6 maand) •Sedatie (Sevorane®) + LA (Marcaine®) •Snel (5’) •“nuchter” = 3-4h •Ambulant •Geen hechtingen •Geen pijn, minimaal stress •Partiële? / Knipke? / Dilatatie? •Normale circumcisie = verwijderen litteken = verwijderen niet elastisch weefsel (ziek) = behoud van penishuid+buitenblad = glans zichtbaar + penis wordt (optisch) langer Partiële? Of = glans niet zichtbaar? “Slechte” resultaten : “knipkes” Wat komt er na de circumcisie? •Begin : lichte overgevoeligheid •Plastic verband = vermijden inkleven •Mogen baden vanaf de 2e postop dag (thuis = water steriel) •Baden of douchen MOET dagelijks •1 weekje niet turnen/zwemmen •Pijn : ibuprofen (Junifen®) 10mg/kg X4 evtl + paracetamol (Perdolan® 20mg/kg X4) Dus zeker onthouden •Als circumcisie gewenst : OK + pijnmedicatie •Pasgeborene jongens met hoge kans op UWI •Eerst met corticoide (niets anders)-crème •GEEN KNIPKES •GEEN LOSMAKEN BPV (meatus = OK) Hypospadie •Verschillende vormen •Triade : 1. ventrale urethra is niet gesloten 2. Voorhuid en penishuid liggen dorsaal 3. Naar ventraal neigende kromming Ontwikkeling REDEN ? •Hormoon deficiëntie •Vegetarisch : > incidentie •Anti-androgeen : omgeving, parfums, plastics,... Hypospadie : moet? •Nauwe meatus = •Verkromming > 30° = •Midshaft = •Psychologisch plasfunctie sex voortplanting Hypospadie : dagchirurgie •Midshaft en distaal : < 3J (= luier) •Thuisverzorging = OK •Alle vormen zonder urethrale sonde Hypospadie = wanneer? •10-12 maand •Eventueel 2e ingreep (>10%) = 6 maand later (vòòr de genitale ontwikkelingsfase) •Sonde = 1-2 weken ter plaatse Speciale vorm : Intersex Operatietechniek •Haarloze huid = voorhuid, penishuid = blaasmucosa (niet zo goed) = mond/kaak mucosa •Gesteelde flap = beter dan een vrije graft (bloedvoorziening) Postoperatieve verzorging •Luiers : DRIP = dubbele luiers •Na zindelijkheid stent in de urethra + urinederivatie •Bij blaaskrampen : oxybutynine (0.1-0.2 mg/kg Q3 per dag) +/- tolteridine (0.1 mg/kg per dag) Zeker te onthouden •Denk na over de functies van de penis •Psyche van het kind : best voor zindelijk = 10-12 ma •Weet dat ca > 10% problemen en heringrepen nodig zijn Cryptorchidie =Niet (normaal) ingedaalde teelballetjes WELKE NORMALE FACTOREN ? •Maternale intrauteriene hCG stimulatie + postnatale GnRH stijging (zoniet = hypogonadotroop hypogonadismus) = ONTWIKKELING KIEMEPITHEEL •Gubernaculum = MECHANISCH •“Productiefout” = INBORN/HARDWARE ERROR GEVOLGEN ? •Fertiliteit? (kiemepitheel) •Niet in het scrotum (verkeerde begeleiding) •Open processus vaginalis (hernia) (inborn/hardware error) •Maligniteit (inborn/hardware error) DOEL van THERAPIE ? •Kiemepitheel hCG + LHRH (vòòr of na chirurgie?) •Plaats + geassocieerde gevolgen (hernia, kans op trauma, psychologisch) chirurgie •Maligniteit ??? DEFINITIES •Retractiele testes : soms wel soms niet (sterke cremaster spierreflex) •Cryptorchidie : ergens op de indaling •Abdominale testis : in het abdomen •Ectoop : buiten de normale indaling •Afwezig/atroof : na pre- of neonatale torsie ONDERZOEK Zeer belangrijk het ONDERZOEK •Rustig, neem tijd, leidt af •Warme handen •Kleermakerszit •Retractiel = blijven > 5sec in het scrotum •Cryptorchidie : liesstreek •Ectoop : elders, vb perineum, penis •Niet te voelen : atrofie, abdomen Retractiele testis •Moet een klinische diagnose zijn •Geen echografie •Jaarlijks op te volgen uitzonderlijk “ascenderende” testis “pubertaire groei” in de lies Niet palpeerbare testis •Unilateraal geen beeldvorming = ook geen echo!!! (…toch gaan opereren) OF laparoscopie OF inguinale exploratie (gubernaculum) Kan zijn : atrofie (na torsie prenataal), aplasie, abdominaal. •Bilateraal Is de penis ok? HCG test Kinderendocrinologie Postoperatieve verzorging? •“Geen” •Verband = waterproof •Hechtingen = resorberen spontaan •Pijnmedicatie : ibuprofen en/of paracetamol “VROEGER” EN “NU” •Ipv schuine inguinale incisie = horizontale huidlijn •Geen transectie van de epigastrische vaten Wel: cremaster sectie + hernia (proc vaginalis) •Subdartos pouch ipv rekkertjes •Geen rust nodig •Geen pre-operatief HCG of LH-RH maar wel POSTOPERATIEF •Dagchirurgie •Tijdstip: 10-12 maand (geen spontane indaling, geassocieerde problemen) POSTOPERATIEF LH-RH •Hadziselimovic et al •6 maand: 1 puff elke tweede dag •Aantal spermatogonia neemt toe (blijvend?) •Klassificatie? HISTOLOGIE : NISTAL •Tubuli (Sertoli+SG) + tussenruimte (Leydig) •100 tubuli: 1 of meer spermatogonia aanwezig? •Nistal 1: > 60% aanwezig •Nistal 2: 30-40% aanwezig •Nistal 3: < 10% aanwezig •Sertoli only... BIJ WIE ? •Unilateraal Nistal 3 + contralateraal retractiel of klein •Bilateraal •Rationaal? Unilateraal = normale vruchtbaarheidskans Vruchtbaarheid is niet fertiliteit! Testis : om te onthouden •Histologische veranderingen vanaf 9 maand •Associatie met open peritoneo-vaginaal kanaal (=kinder liesbreuk) •Associatie epididymis malformatie •Kans op torsie en trauma door localisatie •Geen spontane indaling tussen 1J-18J (1% : K&G + militie) •Retractiel : afwachten, jaarlijks onderzoeken •Bilateraal : correctie op 6 maand •Unilateraal : correctie 12-18 maand •LH-RH (Kryptocur®) = NA de ingreep •Unilateraal = normale vruchtbaarheid •Best controle op 14 J (preventief) VARICOCOELE Geloof of wetenschap? België - rest van de wereld •Screening op school = België (Vlaanderen) •Is preventie en screening goed? nodig? efficiënt? Incidentie •Definitie •Diagnose (grading) •Rechts: v testicularis in VCI (negatieve druk) Links: v testicularis in v renalis •Pathologisch: ruimte innemend proces •Gemiddeld = 15% < 10J : >1% 11-19J : 11% (vooral toename 15-19J) •Oorzaak? Pubertaire ontwikkeling = causaal verband Doorbloeding van de testes •90% unilateraal li 10% bilateraal (of minder...) ERNST = GRAAD •Dubin en Amelar •Graad 3: zichtbaar zonder palpatie •Graad 2: palpeerbaar zonder Valsalva •Graad 1: palpeerbaar nà Valsalva Graadverdeling : 15% •60% hebben graad 1 •27% hebben graad 2 •13% hebben graad 3 DIAGNOSE •Klinisch = referentie •Radiografisch (geen uniforme definitie) -kleuren doppler radiografie -retrograde venografie •Meachem et al: -klinisch 15%, -KD-dilatatie 18%, -KD retrograde flow 35% •Geen correlatie tussen venografie en KD •Belang van subklinisch radiografisch gediagnosticeerde varicocoeles? PREPUBERTAIR •ECHO van het ABDOMEN ! •Denk aan Wilms tumor! (of ander ruimte-innemend proces) Associatie •Hypotrofie echte prevalentie studie (2000) 9% •Fertiliteit ??? temperatuur (wel of toch niet?) effect op de contralaterale testis research: verdikking lamina propria, verhoogd NO in vena spermatica reversibel? Indicatie tot chirurgie •Er bestaan GEEN duidelijke criteria (to believe or not to believe) •Hypotrofie (= GROEI verschil) •= uniform aanvaard als indicatie •Maar...definitie? 10% verschil? 25% verschil? 2 mL verschil? 3 mL verschil? •Geen enkele studie correleert op lange termijn met fertiliteit •Ook normale jongens hebben een volume-groei-verschil tijdens pubertaire ontwikkeling •Volumemeting: hoe? •Orchidometer •Echografie (beter, maar toch..) •“Zachter”? Geen enkele wetenschappelijke studie •Volumeverschil reversibel? •53-100% •Maar.... •Oedeem?... •“Grote” varicocoele •Abnormale GnRH stimulatie studie GnRH stimulatietest •Kass et al bij 104 patiënten 31% abnormale respons (te hoge FSH/LH) 75% hypotroof (>3 mL) 69% normale respons 54% hypotroof •Osoona et al bij 41 varicocoele en 22 normale Tanner III en IV GEEN verschil Tanner V : 44% abnormale respons •Fideleff et al ... •Symptomatische •Bilateraal •Solitaire testis •(wens kind +/- ouders) Sperma analyse •Geen (grote) data beschikbaar •Volume testes aantal •Volwassene: kwaliteit van sperma verbetert gedurende 2 J, kwantiteit verandert niet Keuze kind/ouders •Keuze huisarts •Compliantie? •Mondigheid? Management •Ivanissevich (inguinaal) Palomo (hoge ligatuur a+v) Bernardi (hoge ligatuur v) •Laparoscopisch •Subinguinaal microchirurgisch •Sclerotherapie retrograad (radioloog) antegraad (uroloog) •Complicaties? Epididymitis? Orchitis? Scrotaal hematoom? Necrose? Observatie ? •Jaarlijks opvolgen klinisch echografisch > 16 mL ... Te onthouden : varicocoele •Weinig (wetenschappelijk) gekend •Grote, vroeg vastgesteld, volumeverschil, groeiverschil, eigen wens •Antegrade sclerosering met of zonder sedatie (narcose) toch minimaal invasief