de psychodynamiek van de dader-slachtoffer

de psychodynamiek van
de dader-slachtofferafsplitsing
2. November 2012
www.franz-ruppert.de
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
1
Dader wordt men door een daad waarmee
men een ander schade toebrengt (door
lichamelijk geweld, doodslag, moord, diefstal,
bedrog, leugen, liefdeloosheid).
Slachtoffer wordt men door lichamelijke of
psychische schade (door natuur verschijnselen, handelingen van andere
mensen).
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
2
Daderschap kan bewust of onbewust worden
uitgeoefend.
De schade kan omvangrijk of gering zijn.
Iemand kan ook dader ten opzichte van
zichzelf zijn.
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
3
Het slachtoffer beleeft zichzelf als hulpeloos
en machteloos
Zijn stressreacties (vechten of vluchten)
maken de schade nog groter
Noodmechanismen zoals verstarren,
bevriezen, dissociëren, afsplitsen van delen
van de persoonlijkheid, om de
overlevingskansen te verhogen
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
4
Psychische afsplitsingen
na een traumatische ervaring
overlevingsdelen
getraumatiseerde
delen
gezonde delen
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
5
Existentieel trauma
Verliestrauma
Symbiosetrauma
Bindingssysteemtrauma
Elke traumasoort kan een specifieke
slachtoffer-dader-afsplitsing veroorzaken.
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
6
Een mens heeft een traumatische ervaring
beleefd.
Hij heeft deze overleefd, doordat hij deze
verdringt en afsplitst.
Het slachtoffer zijn blijft psychisch bestaan.
Dat maakt trauma-overlevingsstrategieën
noodzakelijk.
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
7
het eigen slachtoffer zijn ontkennen
herinneringen daaraan verdringen
impulsen zich te verweren onderdrukken,
onderwerping
zich zelf schuldig voelen
beschadiging ervaren als een terechte straf
zwakheid verachten
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
8
daders niet als daders waarnemen
emotioneel aan daders vast blijven zitten
zich identificeren met de behoeften van
daders
daders in bescherming nemen
behoefte aan harmonie en vredesidealen
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
9
moedeloosheid, liever dood willen zijn
lijden, jammeren, klagen, zonder de
werkelijke reden te benoemen
autodestructief gedrag
chronische depressiviteit
chronische lichamelijke ziekten
knagend slecht geweten
zware schuldgevoelens
hevige schaamtegevoelens
angst voor sociale verachting
beschadiging van anderen niet waarnemen
ontkenning van de daad
zich als onschuldig voordoen
een goed geweten demonstreren
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
12
slachtoffer beschuldigen
zich zelf voordoen als slachtoffer
slachtoffer verachten en honen
ideologie, te handelen naar een hogere,
sociaal waardevolle opdracht
lust ervaren aan geweld en vernietiging
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
1
3
Afgesplitste slachtofferervaringen brengen
zowel slachtoffer- als daderhoudingen voort
als overlevingsstrategieën
Gevoelloosheid ten opzichte van zichzelf
wordt tot ongevoeligheid ten opzichte van
anderen
Uit slachtoffers ontstaan daders, die noch
hun slachtoffer zijn noch hun dader zijn
willen erkennen
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
1
4
Tussen slachtoffer- en daderhouding heen en weer
pendelen
Gevoelens van machteloosheid en
almachtsfantasieën wisselen elkaar af
Onschuldig boeten
Zich wreken op onschuldigen
Agressie en depressie als normale gang van zaken
in relaties
Illusies van saamhorigheid en liefde als fragiele
psychische constructies voor het samenleven
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
1
5
Dader-slachtoffer-spiraal draait onophoudelijk in
relaties tussen mensen en zuigt steeds meer
mensen in deze dynamiek mee.
Dader-slachtoffer-spiraal zet zich over generaties
heen voort
Geweld, incest en seksueel misbruik als schijnbare
normaliteit
Gevolgen: Bindingssysteemtraumata, d.w.z.: gehele
bindingssystemen worden door traumata
gedomineerd
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
16
Persoonlijkheidsstoornissen, psychosen,
schizofrenie, wanen, zelfvernietiging, dissociatieve
identiteitsstoornis, suïcidaal gedrag
Chronische lichamelijke ziektes, bijvoorbeeld
kanker en auto-immuunziektes
Crimineel en asociaal gedrag
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
17
Erkennen van het eigen slachtoffer zijn,
voelen van de eigen traumatisering
Erkennen en aanvaarden van de ontstane
schade
Meeleven met zichzelf toelaten
Concrete genoegdoening voor de schade
verlangen van de dader, indien nog
mogelijk
Afzien van wraak, die de schadevereffening
overstijgt
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
1
8
wraak: daders vernietigen
rebellie: blind tegen daders vechten
vergeven: daders schuld en schaamte af
nemen
verzoenen: harmonie-idealen die aan daderen slachtoffer-zijn voorbij gaan
toevlucht nemen tot spiritualiteit
Erkennen van de eigen daten
Erkennen van persoonlijke schuld
Toelaten van eigen schaamte
Meeleven met het leed van slachtoffers
Inspannen voor vereffening van de schade
Afzien van boetedoening die de
schadevergoeding overstijgt
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
2
0
Relatienetwerken / systemen verlaten, die
gevangen zitten in dader-slachtofferdynamieken
Gezonde relatie tot zichzelf, gezonde
autonomie, goede afgrenzing
Zelfrespect en
conflicthanteringsvaardigheden
Constructieve symbiotische relaties leven
Win-win- in plaats van win-verlies-situaties
creëren
Ontdekken wat gezonde angst, woede en
liefde is
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
2
1
Ruppert, F. (2007). Seelische Spaltung und
innere Heilung. Stuttgart: Klett-Cotta Verlag.
Ruppert, F. (2010). Symbiose en autonomie.
Eeserveen: uitgeverij Akasha.
Ruppert, F. (2012). Bevrijding van trauma,
angst en onmacht. Eeserveen: uitgeverij
Akasha.
Vertaling: Interakt, Margriet Wentink
(c) Prof. Dr. Franz Ruppert
2
3