WS 9 PBS meer dan behaviorisme

SWPBS: meer dan behaviorisme?
Windesheim zet kennis in werking
Programma
• Welkom & intro: de kern
• Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes
in de uitvoering
•Theoretische kaders
•De functie & kwaliteit van feedback
•Belonen/ erkennen/ waarderen/ africhten/
muntjes: van doe gericht naar doelgericht
•Filmpje!
Windesheim zet kennis in werking
Inzoomen & verkenning
de PBS principes voor het aanleren van gewenst gedrag
1. heb
duidelijke
verwachtingen
5. eenduidige
consequenties
bij
onacceptabel
gedrag
4. minimaliseer
aandacht voor
licht ongewenst
gedrag
Windesheim zet kennis in werking
2. leer
verwachtingen
aan
3. positief
bekrachtigen
van gewenst
gedrag
Inzoomen: de kwaliteit van feedback
•
•
•
•
Pro actief: organiseren
Basishouding: positief
De kwaliteit van positieve feedback
Actief negeren en voorspelbare correctie
Windesheim zet kennis in werking
Pedagogische kwaliteit van onderwijs
(lectoraat Hogeschool Windesheim; lector: dr. Y. Leeman)
Onderwijs met pedagogische kwaliteit is gericht op de
ontwikkeling van kinderen tot autonoom en sociaal
verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving.
Windesheim zet kennis in werking
Leerkracht gestuurd
Samen werken/
burgerschapsmodel
• De school bepaalt de
waarden
• De school bepaalt de
gedragsverwachtingen
• De school traint in en beloont
wat al zichtbaar is
• De school waardeert het als
je doet wat er moet.
• Samen (leerkrachten,
leerlingen, ouders,
ketenpartners) stellen we de
waarden vast
• Samen formuleren we
gedragsverwachtingen
• Samen kijken we naar wat al
lukt en stellen we doelen
• Samen oefenen & leren
SWPBS
Windesheim zet kennis in werking
Eigenaarschap
“de ideeën van leerlingen
kunnen nog zo goed zijn,
het is vooral de manier
waarop de leraar er voor
open staat, die de
doorslag geeft”
(Kienhuis, 2008)
Windesheim zet kennis in werking
Meer dan behaviorisme??
Theoretische kaders ‘pedagogische kwaliteit’
•
•
•
•
•
Sociale samenhang: waardengestuurd
Preventie theorie: een veilige leeromgeving
Leertheorie/ ontwikkelingspsychologie: sociale
competenties
Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap
Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen; reflectie
Windesheim zet kennis in werking
leerkracht
Team/ leerlingen/ ouders
Ik bepaal hoe het gaat in de
groep, wat de regels zijn
en wat goed is.
Onze school
Onze waarden
Samen realiseren van deze
school voor iedereen
Sociale samenhang/ waarden ?!?
Windesheim zet kennis in werking
Theoretisch kader & oefening
Pedagogische kwaliteit van het onderwijs
• Sociale samenhang: waardengestuurd
• Preventie theorie: een veilige leeromgeving
• Leertheorie: sociale competenties
• Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap
• Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen;
reflectie
Windesheim zet kennis in werking
Op de lijn
Stelling:
Een sociaal veilige school is een school
waar alles zo is georganiseerd dat elke
onveilige situatie wordt voorkomen.
We werken preventief en pro- actief.
Ja - nee
Windesheim zet kennis in werking
Op de lijn
Stelling:
Een sociaal veilige school is een school
waar alle leerlingen leren omgaan met
elke situatie, ook sociaal onveilige
situaties.
Leerlingen zijn actief betrokken en leren
samen verantwoordelijk te zijn voor
zichzelf, elkaar en de omgeving.
Windesheim zet kennis in werking
Reflectie
Stelling A : welke leer omgeving creëer
je dan?
Stelling B : welke leer omgeving creëer
je dan?
Windesheim zet kennis in werking
Theoretisch kader & oefening
Pedagogische kwaliteit van het onderwijs
• Sociale samenhang: waardengestuurd
• Preventie theorie: een veilige leeromgeving
• Leertheorie: sociale competenties
• Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap
• Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen;
reflectie
Windesheim zet kennis in werking
Pedagogische kwaliteit van onderwijs
(lectoraat Hogeschool Windesheim; lector: dr. Y. Leeman)
Onderwijs met pedagogische kwaliteit is gericht op de
ontwikkeling van kinderen tot autonoom en sociaal
verantwoordelijk deelnemer aan de samenleving.
Door:
• Kennis, sociale competenties, reflectieve vermogens en een
onderzoekende houding bij leerlingen te bevorderen
• School richt zich op zinvol leren
• Betrokken leraar, veilig klimaat, sociale samenhang
• Onderzoekende houding van de leraar
Windesheim zet kennis in werking
Op weg naar….
Autonomie & participatie & sociale
verantwoordelijkheid
Door:
•Een positieve en ondersteunende leeromgeving
•School richt zich op zinvol leren
Basisbehoeftes:
Competentie/ relatie/ autonomie
Windesheim zet kennis in werking
Waarom doen we wat we doen?
Het (leren) maken van positieve keuzes
• Wat leren we de kinderen?
• Waarom en hoe leren we ze dat?
• Welke vaardigheden / beheersingsniveaus betreft het?
• Welke aansturing past daarbij?
Windesheim zet kennis in werking
Voorbeelden:
Samen bepalen: wat is belangrijk voor mij/ voor ons in deze groep/
school
Samen te oefenen van de volgende stap in de richting van autonomie
en verantwoordelijkheid
•Door voordoen en na doen: de leerkracht doet het de hele dag voor
(rol model), leerlingen laten competent gedrag zien.
•Door de aandacht te vestigen op wat lukt
•Door te bekrachtigen van inzet, van motivatie, van progressie
•Wederzijds verantwoordelijk voor erkennen en waarderen van
elkaar!
Windesheim zet kennis in werking
Theoretisch kader & oefening
Pedagogische kwaliteit van het onderwijs
• Sociale samenhang: waardengestuurd
• Preventie theorie: een veilige leeromgeving
• Leertheorie: sociale competenties
• Positieve psychologie: motivatie & eigenaarschap
• Cognitieve leertheorie: onderzoekend handelen;
reflectie
Windesheim zet kennis in werking
Positieve benadering
1. Positieve grondhouding
2. Positieve feedback
Windesheim zet kennis in werking
Voorkomen is beter dan…
De kracht van het positieve
• Kinderen leren meer als er veel positieve
aandacht is voor gewenst gedrag (Crone, 2008)
• Kinderen tot 12 jaar leren nog niet van hun fouten
• Kinderen tot 12 jaar zijn niet in staat om ‘niet
boodschappen’ te vertalen naar ‘wel
boodschappen’ (Crone, 2008)
• 4:1 (Groot, 2004, (Walker et al., 2004).
• Positieve feedback is 1 van de meest effectieve
manieren om positief gedrag te bewerkstelligen
(Cavanaugh, 2013)
Windesheim zet kennis in werking
Weetjes
• Leerlingen met beperkingen/stoornissen krijgen 6x
vaker een reprimande dan leeftijdgenoten (Cavanaugh,
2013)
• Competentiegevoelens zijn oa gebaseerd op
feedback van leraren en belangrijke anderen (Burnett,
2003)
• ‘General praise’ heeft geen effect op het leren of
de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen
(Hattie&Timperley, 2007)
• Feedback op taak, proces, zelfregulatie, persoon
(Hattie &Timperley, 2007)
• 91% van de leerlingen wil geprezen worden voor
hun prestaties en hun gedrag (Burnett, 2001)
• 52% stil & Individueel; 32% hardop; 17% liever
niet (Burnett, 2001)
Windesheim zet kennis in werking
Meer weetjes..
• Slechts 5% van de erkenning die leraren geven is
daadwerkelijk gericht op specifiek gedrag (Albert ea, 1999)
• Het geven van complimenten (‘praise’) verhoogt
de intrinsieke motivatie en competentiegevoelens
van leerlingen
• Leraren maken hier weinig gebruik van: 4
complimenten per uur in een gewone klas; 1
compliment per uur in een klas met lln met
gedragsproblemen
Windesheim zet kennis in werking
Motivatie - theorie
https://www.youtube.com/watch?v=mJ92UwZD0rc
Vraag:
Waar zit ‘bekrachtigen’ met bijvoorbeeld een muntje (token) en welke
functie heeft het?
https://www.youtube.com/watch?v=aAW8GLdcles
Wat bekrachtigen we en hoe doen we dat?
Windesheim zet kennis in werking
Het geven van specifieke feedback
• Complimenten kunnen motiveren
• Of juist een negatief effect hebben
• Pas op voor:
- Onechte complimenten
- Controlerende complimenten
https://www.youtube.com/watch?v=Dt6nmlY_o3Q
Windesheim zet kennis in werking
Richtlijnen
• School-brede versterkers zijn voor iedere leerling in het gebouw, ongeacht
waar zij vallen in de PBS driehoek
• Na verloop van tijd, verplaatsen van: aangeleverde naar zelfgegeven
beloning (extrinsieke versus intrinsieke motivatie)
• Van zeer frequent naar minder frequent
• Van voorspelbaar naar onvoorspelbaar
• Van concrete naar sociale versterkers
• Individualiseren van het systeem voor leerlingen die meer nodig hebben.
Windesheim zet kennis in werking
SWPBS in Nederland
• Vraagt om culturele afstemming
• Vraagt om het maken van keuzes binnen het kader van de wet en
onze opdracht.
• Vereist een cultuuromslag in de school
• Waarde(n)vol: de sturende input van waarden
Windesheim zet kennis in werking
Dank voor uw aandacht
Meer informatie:
[email protected]
[email protected]
Windesheim zet kennis in werking