Het verzekeren van evenementen,de betrokken goederen,personen en aansprakelijkheden RUDI CLAEYS jurist ed 1/2008 1 Inhoud 0. inleiding 3 Deel 1 diverse invalshoeken begrippen en verzekeringsconsequenties 1. 2. 3. 4. 5. 6. organisatievorm statuut van de medewerkers burgerlijke aansprakelijkheid ongevallen andere schadeposten objectieve aansprakelijkheid brand en ontploffing 4 5 6 8 9 10 Deel 2 specifieke verzekeringsovereenkomsten 11 1. evenementenpolis 2. tentoonstellingen 3. annulatieverzekering 13 14 Deel 3 algemeen verzekeringsoverzicht 1. Patrimoniumbescherming 2. aansprakelijkheidsverzekeringen 3. personenbescherming 16 24 31 2 O.INLEIDING Bij het inrichten van een evenement stelt zich niet alleen het probleem van organisatie en financiering ,van marketing en planning maar ook het indekken van de verantwoordelijkheden van de eigenaars en de inrichters ,organisatoren en medewerkers en de veiligheid van de deelnemers. Een adequaat verzekeringsprogramma zal dan ook de basis vormen voor een geslaagd event zonder na - beslommeringen. Als we dit programma willen samenstellen zullen we achtereenvolgens moeten nagaan : 1. welke de verantwoordelijkheden zijn van de diverse tussenkomende partijen 2. welke de te vrijwaren goederen zullen zijn 3. welke voorzieningen er moeten getroffen worden voor ongevallen welke zowel de organisatoren als de medewerkers en de deelnemers kunnen overkomen. We zullen met andere woorden moeten nagaan hoe we het betrokken patrimonium kunnen beschermen ,hoe we de betrokken personen kunnen veilig stellen en hoe we ons kunnen wapenen tegen de aanspraken door derden. Deze problematiek is dermate complex dat ze eigenlijk het volledig actiegebied van alle mogelijke verzekeringen betreft zodanig dat we hier eigenlijk een volledig verzekeringsoverzicht zouden moeten bespreken.Binnen het kader van deze beperkte cyclus is dit uiteraard niet mogelijk en dienen we de materie dan ook te beperken tot het signaleren van de nazichtpunten . Deze checklist zal uiteraard verschillend zijn voor elk evenement en tevens beïnvloed worden door de organisatievorm. Wordt het ingericht door een privé persoon, door een feitelijke vereniging,door een bestaande rechtspersoon al dan niet binnen het kader van zijn gewone activiteiten? Wordt de organisatie gedragen door tewerkgesteld personeel of door vrijwilligers? Wie zorgt voor het transport, en wie draagt er de verantwoordelijkheid voor ….. Hierna overlopen we kort de diverse invalshoeken en schetsen we hierbij kort de verzekeringsimpact. In het tweede luik zullen we het dan hebben over de specifieke 3 verzekeringspolissen .En in het derde deel wordt dan informatief een beknopt algemeen verzekeringsoverzicht gegeven. Deel 1 diverse invalshoeken begrippen en verzekeringsconsequenties : 1. ORGANISATIEVORM : Achtereenvolgens schetsen we volgende vormen: - de beroepsorganisator - de occasionele organisator met andere beroepsactiviteiten - de eenmalige organisatie zonder juridische structuur (maatschap). Beroepsorganisator wordt de gehele organisatie gedragen door een beroepsorganisator dan dient deze uiteraard zijn gehele werking te verzekeren tegen de aanspraken door derden: dit zal dan gebeuren via een polis van het type burgerlijke aansprakelijkheid uitbating. Deze polis wordt dan aangepast in een abonnementsformule voor alle activiteiten welke hij inricht.(met de nodige uitbreidingen zoals indekking schade aan toevertrouwde goederen, na levering en producten aansprakelijkheid, uitbreiding naar brand, naar indekking van onderaannemers, speciale risico’s enz. Wat het eigen personeel betreft dient hij uiteraard in regel te zijn met de wettelijk verplichte arbeidsongevallen verzekering. Wat vervoer betreft: uiteraard de verplichte motorrijtuigen verzekering, eventueel een omniumverzekering (ook voor het personeel) en desgevallend een transportverzekering voor het vervoer van goederen, al dan niet een alle risico verzekering tentoonstelling …. De situatie zal bovendien nog verschillend zijn naargelang hij al dan niet eigenaar is van de gebouwen waarbinnen het event doorgaat. Hij zal op dit vlak de brandverzekering moeten aanpassen en de activiteit welke in de gebouwen uitgeoefend wordt moeten vermelden. 4 Naar de verzekering van de inhoud toe zal het een verschil maken of hij hiervan eigenaar is ,gebruiker of optreedt als tussenpersoon of als wederverkoper van b.v .tentoongestelde goederen (bij wie ligt juridisch het risico ?) I s de beroepsorganisator een rechtspersoon dan doet hij er ook goed aan ernstig na te denken over het verzekeren van de bestuurdersaansprakelijkheid een rechtspersoon welke occasioneel een tentoonstelling inricht : hiermee bedoelen we een rechtspersoon wiens normale activiteiten elders liggen en die toevallig eens evenementen inricht. Deze rechtspersonen hebben meestal een bestaande polis uitbating, maar deze dekt enkel de normale activiteiten van het bedrijf zoals ze in de polis zijn omschreven. Meestal is het mogelijk deze polis naar verzekerde activiteiten toe te laten uitbreiden tot de indekking van het evenement zelf.hetzelfde geldt voor hun arbeidsongevallenverzekering waar ook de verzekerde activiteit zal moeten aangepast worden en gebeurlijk ook de brandverzekering met wijziging van de bestemming van het gebouw (zij het dan allemaal tijdelijk) Een andere optie is het afsluiten van een specifieke éénmalige polis voor het event of de tentoonstelling zelf. een eenmalige organisatie zonder juridische structuur : een aantal mensen richten samen iets in zonder juridische structuur. (feitelijke vereniging of maatschap) . Deze inrichters zijn dan ook allen hoofdelijk aansprakelijk en hebben voorafgaand geen verzekering voor de indekking van deze aansprakelijkheid.Hen kunnen we dan ook maar de raad geven een unieke aangepaste polis af te sluiten. (evenementenpolis en polis tentoonstelling). Indien zij regelmatig samen iets inrichten kunnen ze dit ook doen in het kader van een jaarpolis. 5 2. HOEDANIGHEID VAN DE ORGANISATOREN EN MEDEWERKERS : Organisatoren zelfstandigen : naast de invulling van hun aansprakelijkheden Zullen ze ook moeten denken aan hun persoonlijke schade Bedienden : is deze opdracht ook voorzien in hun Taakomschrijving (arbeidsongevallen) Zelfstandige medewerkers : statuut noodzaakt aanvullende verzekeringen Vrijwilligers nieuw statuut van de vrijwilliger : verplichte verzekering burgerlijke aansprakelijkheid : Niet verplicht maar aangewezen : polis PO Werknemers : nazicht taakomschrijving (arbeidsongevallen verzekering eventueel uit te breiden,en BA verzekerd risico aanpassen ) 6 3. AANSPRAKELIJKHEDEN : als we de aansprakelijkheden in ons rechtssysteem overlopen zien we dat we geconfronteerd worden met twee grote types van aansprakelijkheden : enerzijds de strafrechterlijke aansprakelijkheid welke uitmondt in sancties , anderzijds de burgerlijke aansprakelijkheid waarbij de het herstel van de geleden schade als finaliteit wordt vooropgesteld. 3.1 strafrechterlijke aansprakelijkheid De strafrechterlijke aansprakelijkheid heeft als bronnen : - het strafwetboek - bijzondere strafwetten - burgerlijke wetten met strafbepalingen (meestal eind artikelen ) Deze aansprakelijkheid kan niet ondervangen worden door een verzekering.In dit kader kan men zich hoogstens verzekeren in rechtsbijstand of voor de burgerlijke gevolgen van een strafrechterlijke inbreuk. 3.2 burgerlijke aansprakelijkheid : De burgerlijke aansprakelijkheid is gekenmerkt door drie constitutionele elementen - fout - schade - oorzakelijk of causaal verband enkel als die drie elementen bewezen worden kan je aansprakelijk gesteld worden. Uw aansprakelijkheid kan dan voortkomen uit een foutieve uitvoering van je overeenkomst en dan spreekt men van de contractuele burgerlijke aansprakelijkheid of uit een algemene fout welke los staat van je overeenkomst en dan spreekt men van een extra contractuele burgerlijke aansprakelijkheid. 7 Beter is te spreken van een burgerlijke aansprakelijkheid uit overeenkomst en deze buiten overeenkomst . (immers ook mondelinge overeenkomsten geven aanleiding tot de contractuele aansprakelijkheid). Dit onderscheid is verzekeringstechnisch van zeer groot belang omdat de klassieke polissen burgerlijke aansprakelijkheid enkel de extracontractuele aansprakelijkheid voor schade aan derden indekken en niet de contractuele.Bovendien is de verzekeringsdekkking uiteraard beperkt tot de schade aan derden veroorzaakt door het in de polis omschreven risico. (dit impliceert dat bestaande polis van de niet beroepsorganisatoren tot de activiteit van het evenement zullen moeten uitgebreid worden. Het is enkel in de polissen van het type beroepsverzekering dat zowel de contractuele als de extracontractuele burgerlijke aansprakelijkheid ingedekt worden. Tot de eerste categorie polissen (burgerlijke aansprakelijkheid) behoren : - polissen BA UITBATING BA PRIVE LEVEN BA AUTO BA JACHT …….. Deze polissen dekken dus enkel de schade buiten overeenkomst aan derden voor het in de polis omschreven risico . Belangrijke uitbreidingen welke best kunnen genomen worden in de BA UITBATING : Verzekering van de toevertrouwde goederen : als men in het kader van het evenement werkt met of aan goederen toebehorend aan een derde. Verzekering voor schade na levering : als goederen aan derden geleverd worden op het event , hierbij denken we ook aan de uitbreiding : Producten aansprakelijkheidsverzekering met inbegrip van de aansprakelijkheid voor het leveren van eetwaren via catering . Zie ook eens na in de polis of de aansprakelijkheid voor uw gebeurlijke onderaannemers mee ingedekt is. 8 4. ONGEVALLEN een ongeval is elke plotse gebeurtenis met een uitwendige oorzaak waardoor de fysieke integriteit van een persoon wordt aangetast. Een arbeidsongeval eist bovendien dat dit ongeval gebeurde tijdens maar ook door het werk met een letsel als gevolg en in oorzakelijk verband met het werk Het veronderstelt bovendien dat je tewerkgesteld bent als werknemer (werkend onder gezag leiding en toezicht). Een arbeidsweg ongeval : is het ongeval dat je overkomt op het normale traject van en naar het werk . Dit normale traject wordt door de rechtspraak omschreven als : de weg door de werknemer gekozen op basis van objectief gerechtvaardigde motieven. Hieruit moeten we volgende bestanddelen eens nader bekijken : Plotse gebeurtenis Uitwendige oorzaak Tijdens het werk Door het werk (op dit vlak tijdelijk de omschrijving van het verzekerde werk aanpassen aan de activiteiten van het event ) Letsel Oorzakelijk verband Normaal traject : door werknemer gekozen op basis van objectief gerechtvaardigde gronden ook het traject naar het evenement laten voorzien. 9 5.ANDERE MOGELIJKE SCHADEPOSTEN 5.1 gebruikte gebouwen : de huurder of gebruiker moet het onroerend goed na het einde van zijn gebruiksperiode terugbezorgen aan de eigenaar in dezelfde staat waarin hij het ontvangen heeft. Deze huurders of gebruikersaansprakelijkheid kan ingedekt worden via een klassieke brandpolis. Andere mogelijkheid bestaat erin dat de eigenaar in zijn polis een “afstand van verhaal” voorziet ten voordele van de gebruikers. Als eigenaar : nazien of de bestemming van het gebouw nog wel overeenstemt met de vermelding in de brandpolis . 5.2 vaste inhoud : zal verzekerd zijn via de brandpolis van de eigenaar. Belangrijk kan zijn om gedurende het event een afstand van verhaal op de gebruiker te voorzien. 5.3 gebruikte of tentoongestelde goederen worden best via een specifieke polis verzekerd 5.4 transportschade vervoer via beroepstransporteur (transportverzekering in aanvulling op CMR verzekering). 10 Eigen vervoer (polis tentoongestelde goederen met verzekering van nagel tot nagel ) 6.VERPLICHTE VERZEKERING OBJECTIEVE AANSPRAKELIJKHEID BRAND EN ONTPLOFFING zie KB 28/2/1991 en Ministeriele Omzendbrief 3/3/92 Hierbij werd aan de exploitanten van een aantal gelegenheden, de verplichting opgelegd een polis objectieve aansprakelijkheid brand en ontploffing af te sluiten Hierbij dient de nodige aandacht te worden besteed aan volgende begrippen : De exploitant ( maar ook hij die inricht, hij die de gebouwen gebruikt….) Voor het publiek toegankelijk (alle ruimten die niet voor het publiek verboden zijn ) Handelsbeurzen los van het begrip detailhandel , zelfs ook de musea Rol van de burgemeester (kennisgeving polis en ontbinding opzegging schorsing) 11 Deel 2 specifieke verzekeringsovereenkomsten In dit tweede deel zullen we een aantal specifieke verzekeringscontracten nader bekijken. 1. EVENEMENTENPOLIS De evenementenpolis kan uit verschillende luiken bestaan die we hier opeenvolgend kort bespreken: verzekering van de burgerlijke aansprakelijkheid : verzekerden : de verzekeringsnemer de inrichters de aangestelden tijdens de uitvoering van hun opdracht duurtijd : cfr bijzondere voorwaarden (best te voorzien ook voor de voorbereiding en afbouw ) bedragen : cfr bijzondere voorwaarden (meestal 250.000 euro stoffelijke en 1.250.000 euro lichamelijke) franchise : cfr bijzondere voorwaarden bijzondere gevallen : uitbreiding te vragen voor huurdersaansprakelijkheid uitbreiding voor stoeten (tot de deelnemers) 12 uitbreiding voor exposanten op beurzen (niet wat betreft de tentoongestelde goederen , enkel wat betreft hun aansprakelijkheid ) rechtsbijstand : nazien wie is verzekerd omvang van de dekking zowel inhoudelijk als wat de verzekerde bedragen betreft vrije keuze (kb rechtsbijstand) 1.3 lichamelijke ongevallen overlijdensdekking dekking blijvende invaliditeit dekking tijdelijke invaliditeit (veelal niet voorzien) terugbetaling medische kosten hier tevens nazien wie er verzekerd is : alleen de inrichters ? ook de aangestelden ? ook de deelnemers ? 13 2.POLIS TENTOONSTELLINGEN EN BEURZEN Doel van de polis is het verzekeren van de beschadiging en diefstal van de tentoongestelde goederen. Verschillende formules : 2.1 dekking voor de duur van de tentoonstelling a- alle risicodekking : alle schades welke ook de oorsprong is behoudens deze welke uitdrukkelijk in de polis uitgesloten werden. b- flexa dekking : brand bliksem explosie val van vliegtuigen c- enkel brand opmerking : in de drie formules kan uiteraard ook diefstal, zij het dan gekwalificeerde diefstal voorzien worden 2.2 dekking ook tijdens het vervoer : a- door een beroepsvervoerder b- met eigen vervoer men spreekt ook wel een van een formule van nagel tot nagel 14 3 ANNULATIEVERZEKERING Basis is hier het verzekeren van de financiële gevolgen voor de organisator als het evenement door omstandigheden buiten de wil van de organisatie niet kan doorgaan. Deze omstandigheden mogen niet voorzienbaar noch vermijdbaar zijn en niet afhangen van de wil van de inrichter. Ze worden meestal expliciet in de polis vermeld. De schadeberekening zal in elk geval beperkt blijven tot de terugbetaling van de niet recupereerbare kosten Speciale formules zijn mogelijk (niet opdagen van een artiest , weersomstandigheden …) Deze worden dan in detail op maat uitgewerkt. 15 4. OVERZICHT VAN DE KLASSIEKE VERZEKERINGEN : hierna geven we ter info een overzicht van de algemene verzekeringen waarmee ook bij het inrichten van evenementen rij moet rekening gehouden worden : in een eerste luik : de bescherming van het patrimonium,in een tweede luik de verzekering van de aansprakelijkheden in het derde luik de persoonsbescherming met een eerste deel over de arbeidsongevallen verzekering voor het personeel en een tweede deel over de tekorten in de sociale zekerheid van de zelfstandige I. PATRIMONIUMSCHADE Algemeen overzicht : 1. BRANDVERZEKERING EN AANVERWANTE GEVAREN 1.1. Algemene begrippen 1.1.1. soorten risico’s 1.1.2. vaststelling verzekerde waarde 1.1.3. vaststelling van te verzekeren waarde bij eenvoudige risico’s 1.1.4. aard van de brandverzekering 1.2. Basiswaarborgen 1.2.1. algemeen overzicht 1.2.2. brand 1.2.3. ontploffing en implosie 1.2.4. bliksem 1.2.5. elektriciteitsschade 1.2.6. voertuigschade 1.2.7. aanslagen en arbeidsconflicten 1.2.8. rechtstreekse gevolgen 1.2.9. stormschade 1.2.10. waterschade en natuurrampen 16 1.2.11. glasbraak 1.2.12. BA gebouw Slotopmerking : overdracht van verzekerde goederen 2. DIEFSTAL 2.1. doel 2.2. soorten 2.3. voorwaarden 2.4. vergoedingsbasis 3. BEDRIJFSSCHADE 3.1. doel 3.2. soorten polissen 3.3. voorwaarden 3.4. vergoedingsbasis 4. Alle risico elektronica 4.2. soorten polissen 4.3. voorwaarden 4.4. verzekerde waarde 17 1. BRANDVERZEKERING EN AANVERWANTE GEVAREN 1.1. Algemene begrippen 1.1.1. Soorten risico’s : eenvoudige – speciale Het onderscheid wordt in principe gemaakt op basis van de verzekerde waarde a) eenvoudige = verzekerde waarde < 750.000 euro of bepaalde categorieën < 25 miljoen euro welke ? - bureaus en woningen - vrije beroepen (uitgezonderd apotheek) - land en tuinbouwbedrijven - socio – culturele - onderwijs (uitz. hoger) - verzorgingsinstellingen - religieuze instellingen b) speciale : alle andere 1.1.2. Vaststelling verzekerde waarde a) samentelling van alle verzekeringen met zelfde voorwerp b) samentelling van alle goederen op zelfde plaats c) onderschreven door eenzelfde verzekeringnemer of gelijkgestelde 1.1.3. Vaststelling van te verzekeren waarde bij eenvoudige risico’s a) Gebouw : - eigenaar : heropbouwwaarde (incl. btw, lasten, erelonen en kosten, excl. grondwaarde) - huurder : werkelijke waarde (aftrek sleet) - schatting nieuwwaarde : 1) coëfficiënten methode kostprijs x nieuwe ABEX bij onderschrijving ------------------------------------------------------ABEX bij bouw 2) volume vergelijkingsmethode eenheidsprijs per m3 x volume (buitenafmetingen) 3) oppervlakte vergelijkingsmethode eenheidsprijs per m2 x oppervlakte 4) diverse evaluatiesystemen tot afschaffing van evenredigheidsregel (= verplicht voor te stellen sedert KB 24/12/92 voor woningen) hiervoor worden door de maatschappijen diverse systemen voorgesteld die onderling nogal variëren. 5) voorafgaande expertise (meestal op kosten van de verzekeringnemer) 18 b) Inhoud Samenstelling Inboedel : gelijk welk roerend goed dat zich normaal in de woning bevindt. Materieel : roerende voor beroepsdoeleinden of blijvend aan het erf verbonden Koopwaar : voorraden grondstoffen, levensmiddelen, te bewerken of bewerkte producten (beroeps) en aan cliënteel toebehorende goederen. Opmerking : motorvoertuigen (4 wielen of meer) zijn niet zomaar bij de inhoud verzekerd. Te verzekeren waarde : inboedel nieuwwaarde maar : linnen, kledij = werkelijke waarde antiek, juwelen = verkoopwaarde materieel = nieuwwaarde koopwaar = inkoopwaarde + event. productiekosten 1.1.4. Aard van de brandverzekering a. zaakschadeverzekering - evenredigheidsregel - bewijs - subrogatie Opmerking : afstand van verhaal b. aansprakelijkheidsverzekering - contractuele en extracontractuele - huurder tov. verhuurder gebruiker tov. eigenaar - verhuurder tov. huurder eigenaar tov. gebruiker Opmerking : verzekering voor rekening van wie het behoort. 1.2. Basiswaarborgen E.R. 1.2.1. Overzicht - brand - ontploffing en implosie - bliksem - elektrische schade - schade door lucht- , ruimte- en landvoertuigen,aanrijding gebouw - aanslagen en arbeidsconflicten - rechtstreekse gevolgen - storm - water natuurrampen - glasbraak - BA gebouw 19 Uitbreidingen - diefstal - rook / roet - aardbeving en grondverzakkingen - elektrocutie dieren - schroeischade - ontvriezing - overstroming 1.2.2. Brand : 3 voorwaarden 1. aanwezigheid van vlammen 2. op abnormale plaats 3. die zich kunnen uitbreiden 1.2.3. Ontploffing en implosie Ontploffing = plotse hevige uiting van krachten te wijten aan uitzetting van gassen of dampen Implosie = plotse hevige uiting van krachten te wijten aan binnendringen van gassen, dampen en vloeistoffen in toestellen of recipiënten met inbegrip van buizen en leidingen. 1.2.4. Blikseminslag rechtstreekse impact 1.2.5. Elektriciteitsschade door elektriciteit aan elektrische toestellen vergoeding in werkelijke waarde 1.2.6. Schade door voertuigen conventie aanrijding gebouw = eigen brandverzekering vergoeding in nieuwwaarde (bij verhaal op autoverzekering in werkelijke waarde) 1.2.7. De aanslagen in arbeidsconflicten door een aantal maatschappijen uitgebreid naar kwaad opzet en vandalisme (deze uitbreiding is geen verplichte dekking) 1.2.8. Rechtstreekse gevolgen - blussing - en reddingsmiddelen - sloping op bevel - instorting - rook of hitte 1.2.9. Stormschade (+ hagel + ijs en sneeuwdruk) - wat is storm (definitie in de polis nazien) - lichte materialen … - veranda’s, hobbyserres, tuinhuisjes … 20 1.2.10. Waterschade - breuk, barst of overlopen van de binnen of buiten het gebouw geplaatste verwarming - en water installaties - water insijpeling doorheen het dak (dikwijls uitgebreid tot : toevallig wegvloeien van water of brandstoffen tengevolge van breuk, barst of overlopen) ook de indekking natuurrampen is nu verplicht opgenomen : overstroming aardbeving grondverzakking en grondverschuiving 1.2.11. Glasbreuk Schade aan ruiten en doorschijnende plastieken panelen die deel uitmaken van het gebouw. (nazien : koepels en afdaken) 1.2.12. B.A. gebouw - 1382 ev. B.W. (3 elementen) - Opmerking : uitbreiding BA liften, uithangborden, lichtreclames SLOTOPMERKING Bij overdracht van een onroerend goed onder levenden (verkoop) blijft de bestaande brandverzekering geldig tot 3 maand na de datum waarop de authentieke akte wordt verleden (behoudens als de overnemer reeds verzekerd is). Voor de roerende eindigt de verzekering van rechtswege van zodra hij niet meer in bezit is. 2. DIEFSTAL 2.1. Doel In een omschreven gebouw de verzekerde goederen waarborgen tegen diefstal, alsmede de beschadiging van de onroerende goederen naar aanleiding hiervan 2.2. Soorten - eerste risicodekking - dekkingspercentage - volledige inboedel - of bijkomende dekking in een alle risicopolis van de hierin verzekerde goederen 2.3. Voorwaarden Per polis nagaan aan welke voorwaarden de diefstal of poging tot diefstal moet voldoen ; en de eventuele verplichte beveiligingsmaatregelen controleren naast de contractuele uitsluitingen. 2.4. Vergoedingsbasis : Gewoonlijk : - reële herstelkost in nieuwwaarde - verkoopwaarde : motorvoertuigen, kunst, … - nooit morele schade, geen gebruiksderving 21 3. BEDRIJFSSCHADEVERZEKERING 3.1. Inleiding 1. onrechtstreekse of gevolgschade 2. variabele versus vaste kosten 3. doelstelling : “levensverzekering van het bedrijf” 3.2. Soorten polissen 1. Bedrijfsschade na brand na machinebreuk na elektronica schade … 2. Omzet – variabele (verschil methode) vaste kosten + bedrijfsresultaat (opstel methode) 3. Voorwaarden 3.3. Voorwaarden 1. Bedrijfsschade moet het gevolg zijn van een materiële beschadiging 2. De beschadiging moet de aangewezen goederen betreffen 3. en ze moeten getroffen zijn gedurende de duur van het contract 3.4. Vergoedingsperiode Maximum : cfr. bijzondere voorwaarden en maximaal zolang er schade (in het bedrijfsresultaat) is 3.5. Te verzekeren bedragen a) optelmethode (verouderd) optelling van alle vaste kosten + de winst (of verminderd met het verlies) b) verschilmethode omzet – variabele kosten Opmerking : INCREASE – DECREASE formule : = afschaffing van evenredigheidsregel voor zover het verschil tussen het aan te geven bedrag en het aangegeven bedrag niet groter is dan een vooraf vastgesteld percentage (gebruikelijk 30 %) 3.6. Speciale formules 1. gross earnings of brutowinst verzekering (produktielijnen) 2. verzekering indirecte verliezen (forfaitair bv. 10 %) 3. verzekering op basis van een dagelijkse vergoeding (eenvoudige risico’s) 4. op basis van een conventionele vergoeding (percentage van omzet) 5. op basis van vergoedingsgrenzen (afdelingen met verschillende activiteiten) 6. advance loss of profits (vertraging op ingebruikname met financiële schade als gevolg) 3.7. Schadebegroting cfr. formules 22 4. ALLE RISICOS ELECTRONICA / MACHINEBREUK 4.1. Doelstelling Eigenaars en/of gebruikers verzekeren : - bepaalde machines of toestellen welke essentieel voor een onderneming of een ondraagbaar financieel risico bij stilstand veroorzaken. - of hun volledig machinepark of elektronische uitrusting 4.2. Soort polis uitwendig risico / multirisico / alle risico 4.3. Voorwaarden zaakschadeverzekering (accidentele schade) Plotse onvoorzienbare schade 4.4. Verzekerde waarde (vergoedingsbasis) - nieuw vervangingswaarde - reële herstelkost Opmerking : elektronica – wedersamenstellingskosten 23 II. AANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERINGEN 0. overzicht 1. B.A. UITBATING EN NA LEVERING 1.1. 1.2. 1.3. Waarborg B.A. uitbating Waarborg B.A. na levering Rechtsbijstand 2. BEROEPSVERZEKERING 3. B.A. PRIVE LEVEN 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 4. Wie zijn verzekerden Vrijstelling Dieren Gebouwen en hun inhoud Verplaatsingen en vervoermiddelen Uitbreidingen op de basiswaarborgen OBJECTIEVE AANSPRAKELIJKHEID BRAND EN ONTPLOFFING 24 1. B.A. UITBATING EN NA LEVERING 1.1. Waarborg B.A. uitbating Verzekert de extracontractuele aansprakelijkheid van de verzekeringnemer voor schade die aan derden wordt toegebracht door uitoefening van de in de polis omschreven activiteiten Schade moet veroorzaakt worden tijdens de uitoefening van de verzekerde activiteit Is meeverzekerd : de schade veroorzaakt door het materiaal en de onroerende goederen die voor het bedrijf worden gebruikt. Vereist : - verzekerde begaat een fout er ontstaat schade bij een derde (buiten elke vooraf bestaand contract) er is een oorzakelijk verband tussen de fout en de schade Wie is verzekerd ? Verzekeringnemer – aangestelde geleend personeel vennoten zaakvoerders bestuurders Welke schade kan vergoed worden ? 1. Lichamelijke letsels = iedere aantasting van de lichamelijke integriteit en de geldelijke of morele gevolgen ervan. 2. Zaakschade = beschadiging, vernieling of verlies van een zaak 3. Onstoffelijke gevolgschade = ieder geldelijk nadeel dat voortvloeit uit het verlies van voordelen verbonden met de uitoefening van een recht, het genot van een goed vb. gebruiksderving, verlies van cliënteel, verlies van winst … Welke uitbreidingen kunnen best voorzien in de polis ? 1. Schade door water, brand, vuur, rook, ontploffing 2. Lichamelijke en stoffelijke schade door accidentele milieuhinder vb. na ontploffing in een werkplaats komen giftige stoffen vrij. 3. Schade door burenhinder – art. 544 BW = foutloze aansprakelijkheid op grond van uitoefening van eigendomsrecht Let op ! Ingeval deze aansprakelijkheid voortvloeit uit een contractuele verbintenis (bv. aannemer bouwwerken neemt contractueel de aansprakelijkheid op grond van 25 art. 544 BW over van zijn bouwheer), is dit een verzwaring van aansprakelijkheid en zal dit niet automatisch meeverzekerd zijn. 4. Toevertrouwde goederen goederen aan verzekerde toevertrouwd om eraan te werken goederen die door verzekerde als gereedschap worden gebruikt goederen waarvan verzekerde huurder, gebruiker of bewaarnemer is 5. Schade veroorzaakt door het gebruik van werktuigen vb. kraan, bobcat, heftruck,…. 6. Schade veroorzaakt door grondverschuivingen, grondverzakkingen of door trillingen, verlaging grondwaterstand (belangrijk voor ondernemingen die bouw- of grondwerken verrichten) 7. Schade veroorzaakt door breken of beschadigen van ondergrondse kabels en leidingen (waarborg op voorwaarde dat vooraf plannen werden opgemaakt om juiste ligging van deze kabels en leidingen te bepalen). 8. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid van verzekerde voor schade door zijn onderaannemers aan derden veroorzaakt (persoonlijke aansprakelijkheid onderaannemer wordt niet verzekerd !) vb . waarborg voor slechte keuze van onderaannemer of voor verkeerde instructies aan onderaannemer. 1.2. Waarborg B.A. na levering Verzekert de contractuele en buitencontractuele aansprakelijkheid van de verzekerde voor schade die aan derden wordt veroorzaakt door : - producten na levering - werk na uitvoering in het kader van de in de polis omschreven activiteiten (let op de beperking in tijd gestipuleerd in de polis) Wanneer spreekt men van B.A. Na Levering ? 1. Na levering van producten d.i. na de materiële bezitsovergang wanneer de verzekerde effectief zijn beschikking - en controlemacht over de producten verliest 26 2. Na uitvoering van werken d.i. na de eerste van volgende feiten : voorlopige oplevering inbezitneming ingebruikneming inbedrijfstelling wanneer verzekerde effectief zijn beschikking - of controlemacht over de werken verliest Welke schade kan vergoed worden ? 1. Lichamelijke letsels 2. Zaakschade 3. Onstoffelijke gevolgschade 1.3. Rechtsbijstand Strafrechtelijke verdediging n.a.v. een schadegeval door de verzekering B.A. gedekt Verhaal op aansprakelijke derden om vergoeding te bekomen voor schade door verzekerde in het kader van zijn activiteit geleden. 2. BEROEPSAANSPRAKELIJKHEIDSVERZEKERING deze polis dekt naast de extracontractuele aansprakelijkheid ook de contractuele aansprakelijkheid. De beroepsaansprakelijkheidsverzekering bestaat echter niet voor alle beroepen (meest voorkomende zijn de polissen voor de vrije intellectuele beroepen …) 27 3. BA PRIVE LEVEN OF DE FAMILIALE VERZEKERING In deze verzekering dekt de maatschappij ten belope van de gewaarborgde bedragen, de burgerrechtelijke aansprakelijkheid die krachtens de artikelen 1382 en 1386 bis van het Burgerlijk Wetboek en gelijkaardige bepalingen van buitenlands recht, kan ten laste vallen van de verzekerden voor de schade berokkend aan derden in hoofde van het privé-leven. 3.1. - Wie zijn verzekerden ? De verzekeringnemer voor zover hij zijn hoofdverblijf in België heeft. De met hem samenwonende echtgenoot Alle bij hem inwonende personen, ook leerlingen en studenten die om studieredenen buiten de hoofdverblijfplaats van de verzekeringsnemer verblijven Het huispersoneel en de gezinshelpers wanneer zij handelen in de privédienst van de verzekerde. Telkens hun aansprakelijkheid in het gedrang komt, de personen die buiten elke beroepsbezigheid, kosteloos of bezoldigd, belast zijn met de bewaking van de met de verzekeringnemer samenwonende kinderen of de in de waarborg opgenomen dieren die aan de verzekeringnemer toebehoren. 3.2. Vrijstelling Per schadegeval wordt een geïndexeerde vrijstelling voor de stoffelijke schade toegepast. Deze vrijstelling kan niet afgekocht worden. (dd. 08/2004 – 198,33 euro) 3.3. Dieren De dekking geldt voor schade veroorzaakt door huisdieren. De dekking geldt niet voor schade veroorzaakt door rijpaarden waarvan de verzekerde eigenaar is. 28 3.4. Gebouwen en hun inhoud Zijn meebegrepen in de waarborg, de schade toegebracht door : - het gebouw dat door verzekerde als hoofdverblijfplaats bewoond wordt, evenals de inboedel - het gebouw of het gedeelte van het gebouw dat door verzekerde studenten bewoond wordt in het kader van hun studies, inbegrepen de inboedel 3.5. verplaatsingen en vervoermiddelen De verzekerden zijn gedekt tijdens hun verplaatsingen als voetganger, als gebruiker van eender welk vervoermiddel zonder hulpmotor, alsook als passagier van om het even welk voertuig, met uitsluiting van de aansprakelijkheid gedekt door de verplichte verzekering motorrijtuigen. 3.6. Uitbreiding op basiswaarborgen Kunnen als verzekerden beschouwd worden : - de inwonende kinderen als zij tijdens de schoolvakantie of vrije tijd diensten verlenen aan derden, zelfs tegen bezoldiging - de inwonende kinderen die als leiders, aangestelden of organisatoren van jeugd- of gelijkgestelde bewegingen aansprakelijk gesteld worden voor de daden van personen voor wie ze moeten instaan - de minderjarige kinderen die tijdelijk onder toezicht van de verzekerden staan, kosteloos of bezoldigd, maar buiten elke beroepsbedrijvigheid. Kunnen als derden beschouwd worden : - Het huispersoneel en de gezinshelpers wanneer zij handelen in de privé dienst van de verzekerde - de minderjarige kinderen die tijdelijk onder toezicht van de verzekerden staan, kosteloos of bezoldigd, maar buiten elke beroepsbedrijvigheid In veel polissen worden uitbreidingen voorzien voor : - de schade die U aan derden toebrengt door het redden van verzekerde personen of goederen - de burenhinder overeenkomstig art. 544 BW voor zover deze het rechtstreekse gevolg is van een ongeval - schade door vuur, brand, ontploffing, rook aan een gehuurd vakantieverblijf - schade toegebracht door motorboten tot max. 5 pk en door zeilboten tot max. 300 kg. - stoffelijke schade door grondverschuiving - rechtsbijstand Voor wat dieren en gebouwen betreft kunnen in afspraak met de maatschappij en tegen een bijpremie uitbreidingen bekomen worden (vb. voor buiten - verblijven of voor paarden). 29 4. OBJECTIEVE AANSPRAKELIJKHEID BRAND EN ONTPLOFFING Basiswet : 30/07/1979 Waarbij een aantal exploitanten van inrichtingen die opengesteld worden voor het publiek wettelijk verplicht worden een verzekering af te sluiten die hun aansprakelijkheid dekt in geval er zich in die richting een brand of een ontploffing zou voordoen. Principe = de objectieve aansprakelijkheid van de uitbater. d.w.z. het slachtoffer dient enkel te bewijzen dat zijn schade, het gevolg is van een brand (en dus niet langer dat de uitbater hierbij ook een fout heeft begaan) Dekking per schadegeval (tot augustus 2002) 18.122.243,31 euro lichamelijke 906.112,16 euro stoffelijke (bedragen jaarlijks geïndexeerd) Het is een verplichte verzekering (lijst van inrichtingen cfr. KB 28/02/91 – Belg.staatsblad 13/04/1991) te nemen door de exploitant van de geviseerde instellingen. (Opmerking : ook van toepassing op kantoren met een publieke toegankelijke ruimte van meer dan 500 m2) Opmerking : door de meeste maatschappijen wordt een degelijke polis slechts aangeboden in combinatie met de polis B.A. uitbating of brand. 30 III. PERSOONSVERZEKERINGEN OVERZICHT 1. WERKNEMERS : Arbeidsongevallenverzekering 2. ZELFSTANDIGEN : - arbeidsongeschiktheid - hospitalisatie - pensioen - overlijden 1. ARBEIDSONGEVALLENVERZEKERING 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 1.6. 1.1. Juridische basis Arbeidsongevallenwet 10/04/1971 Arbeidsongevallenverzekering Controle Collectieve ongevallenverzekering Huispersoneel Juridische basis Basis in de privé sector is de arbeidsongevallenwet van 10/04/1971 waarbij de verzekering verplicht is voor alle werknemers. De schadeloosstelling maakt deel uit van de sociale zekerheid van de werknemers maar is uitbesteed aan particuliere verzekeraars. Vandaar de specifieke regels naar controle op de correcte toepassing en strafrechterlijke sanctionering. In de openbare sector staat de overheid zelf in voor de vergoeding voorzien in de wet van 03/07/1967 (met specifieke regels voor provincie, gemeente, OCMW, intercommunales en openbare nutsbedrijven en tevens van de militairen en NMBS). 31 1.2. Arbeidsongevallenwet 10/04/1971 1.2.1. Kenmerken : 1. Sociaal 2. Van openbare orde 3. Verplicht voor aanvang tewerkstelling 4. Sanctie : ambtshalve aansluiting Fonds voor Arbeidsongevallen + bijdrage Let op : ook voor huispersoneel 5. Eenheid van verzekering, een polis voor alle categorieën van tewerkstelling. 6. Forfaitaire vergoeding 1.2.2. Toepassingsgebied 1. Werknemer en Werkgever in privé-sector verbonden door een arbeidsovereenkomst en onderworpen aan RSZ 2. Gelijkgestelde (niet onderworpen aan RSZ) - dienstboden - studenten - occasionele arbeid - socio culturele sector … 3. Tewerkgestelde in buitenland Niet RSZ =/ arbeidsongevallenwet , tenzij : DETACHERING 1.2.3. Definitie arbeidsongeval a) 6 constitutieve elementen 1. plotse gebeurtenis 2. uitwendige oorzaak 3. tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst 4. en door het feit van de uitvoering 5. met een letsel als gevolg 6. dat in oorzakelijk verband staat met de gebeurtenis b) Bewijslast van deze elementen Slachtoffer heeft 2 wettelijke vermoedens : 1. een plotse gebeurtenis waarvan bewezen is dat ze zich heeft voorgedaan tijdens de uitvoering van de arbeidsovereenkomst, wordt vermoed te zijn gebeurd door het feit van de uitvoering ervan. 2. Wanneer het slachtoffer het bewijs levert van de plotse gebeurtenis en het letsel, wordt het oorzakelijk verband vermoed. maar : deze vermoedens zijn omkeerbaar 32 1.2.4. Definitie ongeval op weg van en naar het werk a) 5 constitutieve elementen : 1. plots 2. uitwendig 3. letsel 4. oorzakelijk verband 5. normale traject b) normale traject : volgens rechtspraak : “het traject dat de werknemer gekozen heeft op basis van gerechtvaardigde motieven”. dubbel criterium - territoriaal : de geografisch normale route - chronologisch : op een gerechtvaardigd tijdstip c) Beschermde trajecten : - van verblijf (dorpel) naar arbeidsplaats - van arbeidsplaats naar maaltijd - van arbeidsplaats naar leergangen of vormingscentra - van ene arbeidsplaats naar andere - (eventueel naar vroeger werk of nieuw werk) - van arbeidsplaats naar hobby -… d) Bewijslast Slachtoffer maar oorzakelijk verband wordt vermoed. 33 1.2.5. Schadeloosstelling “Vergoeding voor de economische gevolgen en de daarmee gepaard gaande aantasting van de fysische integriteit”. Niet gedekt : - zuiver esthetische - morele - materiele (uitz. prothesen) (waarvoor eventueel een vordering in gemeen recht openblijft : cfr. art. 56 §1) 1. Uitgangspunt : het minimum / geplafonneerd basisloon gedurende de referteperiode ( 25.893,45 euro bruto jaarloon cijfer 2005) 2. Uitkering overlijden - limitatieve lijst van personen die afhankelijk zijn van het inkomen van het slachtoffer - vergoeding overlevende echtgenoot : lijfrente = 30 % van basisloon (max. 1/3 kan omgezet in kapitaal, 1/3 x omzettingscoëfficiënt). - vergoeding kinderen 15 % basisloon per kind, max. 45 % alle kinderen samen - andere ascendenten 15 % of 10 % 3. Uitkering blijvende arbeidsongeschiktheid - economisch criterium - na consolidatie (behoudens herziening, 3 jaar) - uitkering : rente = basisloon x graad maar (1/3 kapitaal / slachtoffer) - kleine uitkeringen = bijzondere regeling via F.A.O. (nu tot 16 %) 4. Tijdelijke arbeidsongeschiktheid - economische in functie van beroep - vergoeding = 90 % x gemiddeld dagloon (basisloon / 365) - opmerking : gewaarborgd loon blijft behouden maar mag uiteraard niet gecumuleerd worden morden met uitkering tijdelijke arbeidsongeschiktheid - gedeeltelijke = verschil 5. Kosten terugbetaling 1. kosten voor verzorging 2. prothesen 3. reis- en verplaatsingskosten 4. begrafeniskosten 1.2.6. Aangifte van arbeidsongeval 1. elk ongeval dient aangegeven aan arbeidsongevallenverzekeraar door werkgever (aangestelde, of erkend sociaal secretariaat) 2. Termijn : BINNEN DE 8 DAGEN, volgend op deze van het ongeval (opm kortere voor de ernstige) Opmerking : ook aangifte van het brutoloon : - dodelijke of blijvende arbeidsongeschiktheid : binnen 30 dagen - volledig of gedeeltelijk tijdelijke > 30 dagen : (30 + 10) 40 dagen - andere enkel op verzoek en dan binnen de 10 dagen na ontvangst verzoek) 34 3. Modellen - ongevalsteekkaart - aangifte arbeidsongeval - aangifte bruto bezoldiging - medisch attest Procedureregeling : cfr. schema 35 1.3. Arbeidsongevallenverzekering 1. Onderlinge maatschappij - gemeenschappelijke kas of maatschappij vaste premies 2. Verplicht + controle : zowel ministerie economische zaken als ministerie sociale voorzorg 3. Tarifiëring : - Nace-code - schadestatistiek - algemene waarderingsfactoren 4. Premieberekening : voorlopige premie en dan afrekening op loonmassa (einde jaar) 5. Duurtijd : in principe één jaar, vervaldag 01/01 Uitzondering : mag 3 jaar als WN > 10 of loonmassa > 10 x plafond 1.4. Controle Fonds voor Arbeidsongevallen, Troonstraat 100, 1050 Brussel Ministerie sociale voorzorg, dienst arbeidsongevallen 1.5. Collectieve ongevallenverzekering Gezien de beperkingen in de arbeidsongevallenverzekering kan deze met een collectieve ongevallenverzekering aangevuld worden om volgende redenen : 1. wettelijk plafond (basisloon) 2. materiele omschrijving arbeids(weg)ongeval 3. personele toepassing (zaakvoerders, familie, meewerkende echtgenotes) 4. andere begunstiging (partners) 5. privé-ongevallen 6. andere vergoedingsberekeningen (vaste kapitalen / multiplicatoren) 1.6. Huispersoneel Arbeidsongevallenverzekering = wettelijk verplichte verzekering 36 specifieke situatie : huispersoneel / dienstboden Huispersoneel Dienstboden inwonend Criteria -dan 4/24 niet inwonend vanaf 4/24 Ander personeel dan dienstboden arbeider of bedienden occasioneel regelmatig max. 8u onderwerping RSZ ja neen ja neen ja onderwerping AOW ja ja ja ja ja voorbeeld van betrokken werknemers kok(kin) werkster werkster babysitter tuinman verpleegster babysitter tuinman verpleegster chauffeur Arbeidsongevallenpolis dient ook onderschreven te worden voor personeel niet onderworpen aan R.S.Z. specifieke polis « werkvrouw », « tuinman » …. met waarborg voor beperkt aantal prestaties en met forfaitaire jaarpremie Niet-onderschrijven van de polis heeft zware boetes tot gevolg. 37 2.VERZEKERINGSINVLOED SOCIALE ZEKERHEID VAN ZELFSTANDIGEN Vaststelling : Naast het ontbreken van een werkloosheidsuitkering faalt het sociaal statuut van de zelfstandige op vier domeinen 1. In geval van arbeidsongeschiktheid door ziekte of ongeval 2. Bij hospitalisatie 3. Bij pensionering 4. Bij overlijden ARBEIDSONGESCHIKTHEID Oplossing : Sociaal statuut van de zelfstandige : eerste maand : niets 2e e tot 12 maand : minimaal e vanaf 13 maand : te weinig Verzekeringspolis die U voorziet van een gewaarborgd inkomen bij ziekte of ongeval. Er zijn 2 mogelijkheden bij onderschrijving van een « gewaarborgd inkomen » : 1. Een klassieke polis gewaarborgd inkomen, d.i. één contract dat U een maandelijkse rente geeft bij arbeidsongeschiktheid door ziekte of ongeval. 2. Een ontdubbeling van polissen waarbij 2 contracten worden afgesloten : - een polis « persoonlijke ongevallen » die U een vergoeding verleent bij ongeval - een klassiek gewaarborgd inkomen dat U een maandelijkse rente geeft bij arbeidsongeschiktheid door ziekte Waarom een ontdubbeling van polissen ? In geval van ongeval is voorzien : gewaarborgd inkomen persoonlijke ongevallen wet 24/24 vrijstelling 25 % geen wachttijd 30 dagen 1e dag overlijdensdekking geen volgens AOwet blijvende invaliditeit dagvergoeding volgens AOwet 38 2.1. Persoonlijke ongevallen Wat is een ongeval ? “Elke toevallige en plotselinge gebeurtenis die de lichamelijke integriteit van de verzekerde aantast en die veroorzaakt wordt door een factor die uitwendig is aan zijn organisme en onafhankelijk is van zijn wil.” Uitgangspunt ? Gekozen jaarloon = contractueel overeengekomen bedrag. bepalend voor de berekening van de vergoedingen bij schadegeval bepalend voor de berekening van de premie Welke vergoedingen worden betaald ? 1. Bij overlijden - Begrafeniskosten : contractueel loon x 30 -------------------------365 - Overbrenging overledene tot max. 2.500 euro - Kapitaal aan partner : contractueel loon x 30 % x leeftijdscoëfficiënt - Kapitaal aan kinderen : contractueel loon x 15 % x leeftijdscoëfficiënt 2. Bij blijvende invaliditeit : Kapitaal blijvende : contractueel loon x % invaliditeit x leeftijdscoëfficiënt Eventueel tot 200 %, indien blijvende hulp van een derde nodig is. 3. Bij tijdelijke invaliditeit : Dagvergoeding : contractuele x 90 % ----------------------- x % invaliditeit 365 2.2. Gewaarborgd inkomen ziekte Uitkeringsprincipe = dagvergoeding voor alle arbeidsongeschiktheden t.g.v. ziekte voorzover de invaliditeitsgraad hoger is dan 25 %. Er zijn diverse verzekeringsformules mogelijk : 1. Rente is ofwel - vast = uitgekeerde bedrag blijft constant (ongeacht de duur van de uitkering) - herwaardeerbaar = uitgekeerde bedrag stijgt met een bepaald % per jaar (zodat het vervangingsinkomen meestijgt met de stijgende kosten van levensonderhoud in de loop der jaren) 2. Wachttijd = periode die men moet overbruggen vooraleer een eerste uitkering kan gebeuren. De duur van de wachttijd kan gekozen worden : 30 / 60 of 90 dagen of 365 dagen. 39 3. Uitkeringsduur - zolang de invaliditeit duurt - maximaal tot de gekozen eindleeftijd : 55 / 60 of 65 jaar De premie is afhankelijk van : - de gekozen jaarrente (vervangingsinkomen die men wenst te ontvangen bij volledige arbeidsongeschiktheid) - de gekozen wachttijd - de leeftijd waarop men deze polis onderschrijft (hoe hoger de instapleeftijd hoe duurder de premie) - de gekozen einddatum - de gekozen formule (vaste rente of geherwaardeerde rente) Bij de keuze van maatschappij moet gelet worden op : - de algemene polisvoorwaarden - mogelijkheid van de maatschappij om eenzijdig premieverhogingen door te voeren - eventuele bijpremies voor vrouwen die deze polis onderschrijven - mogelijkheden tot herwaardering van de uitgekeerde rentes - medische formaliteiten die moeten vervuld worden Fiscaliteit : ongevallenverzekering - individuele contracten : premies niet aftrekbaar vergoedingen niet belastbaar - collectieve contracten : premies aftrekbaar vergoedingen belastbaar gewaarborgd inkomen : premies zijn aftrekbaar vergoedingen zijn belastbaar als vervangingsinkomen 2.3. Hospitalisatiekosten 2.3.1. Waarom een verzekering hospitalisatie onderschrijven ? De financiering van onze gezondheidszorg is een actueel thema. Niemand kan nog ontkennen dat onze sociale zekerheid ziek is. Er is een verontrustende stijging van de uitgaven inzake geneesmiddelen en hospitalisatie. Het verschil tussen het bedrag dat terugbetaald wordt door het wettelijk stelsel en dat gevraagd wordt door het medisch corps wordt steeds groter. Bijgevolg moet de patiënt steeds meer remgeld betalen. Bepaalde geneesmiddelen en bepaalde behandelingen zijn niet of nog niet erkend door de mutualiteit. De kosten ervan kunnen sterk oplopen en worden niet door de mutualiteit terugbetaald. Dit alles maakt dat een degelijke polis ziekteverzekering een pure noodzaak is geworden. Wie zich niet verzekert tegen de risico’s van ziekte, hospitalisatie, invaliditeit brengt het hele gezinsbudget in gevaar. 40 2.3.2. Waaraan moet een goede hospitalisatiepolis voldoen ? 1. Terugbetaling van alle kosten : artsen, chirurg, kamer, medicamenten, alle behandelingen .… 2. Onbeperkte terugbetaling : alle kosten moeten voor 100 % worden terugbetaald Veel polissen beperken hun vergoeding tot 2 of 3 x het bedrag dat door de mutualiteit wordt betaald. Het bedrag dat door de patiënt moet worden betaald en dat boven deze vergoedingslimiet zit, zal ten laste van de patiënt blijven. Bovendien betekent dit dat behandelingen of geneesmiddelen waarvoor de mutualiteit niet tussenkomt, ook niet zullen terugbetaald worden door de verzekeraar. 3. Kosten gemaakt voor en na de ziekenhuisopname die in verband staan met de ziekenhuisopname dienen eveneens vergoed te worden. De kosten voor nazorg, geneesmiddelen, kinesitherapie, thuisverpleging … kunnen sterk oplopen. 4. Er moet een uitbetaling zijn vanaf de 1e dag (geen wachttijden bij ziekte of ongeval). 5. De waarborg moet wereldwijd worden verleend. 6. Het moet voor de verzekeraar onmogelijk zijn om de polis op te zeggen. Indien de maatschappij na een tussenkomst beslist om de polis op te zeggen, is het mogelijk dat U gezien uw gezondheidssituatie en leeftijd op dat ogenblik niet meer verzekerbaar bent bij een andere maatschappij. 7. Kosten verboden aan bevallingen dienen mee vergoed te worden. Een aantal maatschappijen komen enkel tussen bij zwangerschapscomplicaties. Premie : is afhankelijk van - de leeftijd - het geslacht - de gekozen vrijstelling - de geboden waarborgen 2.4 pensioen : Vaststelling : Het wettelijk pensioen van een zelfstandige is nu al ontoereikend. Zelfs indien men een volledige carrière van 45 jaar heeft, blijft de pensioenuitkering onder het bestaansminimum. Indien zich dan na het pensioen onverwachte uitgaven voordoen is dit rampzalig. Oplossing : Bijkomend extra-wettelijk pensioen opbouwen. Bijkomende pensioen-opbouw kan via verschillende formules gebeuren : spaar- en beleggingsformules, al dan niet fiscaal ondersteund : - vrij aanvullend pensioen (vanaf 01/01/2004 ook via verzekeringsmaatschappij mogelijk) - pensioensparen (via verzekeringsmaatschappij) - levensverzekering en voor vennootschappen : levensverzekering met groepsreglement (bedrijfleidersverzekering) 41 Welke formule past U het best ? De mogelijkheden zijn individueel te bespreken naar gelang uw specifieke situatie, financiële mogelijkheden en individuele noden. 2.5. Overlijden Groeps ( werkgeversbijdragen – persoonlijke bijdragen ), en individuele levensverzekeringen. Fiscaliteit : aftrekbaarheid nagaan - verzekering pensioensparen individuele levensverzekering groepsverzekering : 80 % regel W.A.P. 42