pgo 10 de gevolgen van een aardbeving
advertisement
PGO-leidraad Algemene NatuurWetenschapen module Artikel (titel) Module 3, Biosfeer De gevolgen van een aardbeving 1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen --- 2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel Wat zijn de gevolgen van een aardbeving? 3. Analyseer het artikel / de rode draad Omdat de platen in de aardkorst steeds bewegen is de aarde voortdurend aan het veranderen. Veel aardbevingen vinden plaats onder het water van de grote oceanen. De platen bewegen daar meestal van elkaar af. Tussen de breuklijn komt dan vloeibaar gesteente (lava) uit de tweede laag van de aarde naar boven. Dit gesteente wordt nieuwe grond en daardoor is de oceaan een paar centimeter groter geworden. Het gevolg van deze kleine aardbevingen is dus dat de continenten naar elkaar toe bewegen en de kleine oceanen en zeeën (bijvoorbeeld de Middellandse zee) alleen maar kleiner worden. Tot aan een kracht van 5 op de schaal van Richter zal een aardbeving weinig schade tot gevolg hebben. Als de aardbeving krachtiger wordt dan 5 op de schaal van Richter, dan zullen de gevolgen groter zijn in de vorm van schade en slachtoffers. Als de aardbeving een relatief hoge Schaal van Richter heeft, dan kunnen grote scheuren in muren ontstaan, de schoorsteen kan afbreken en dakpannen kunnen wegglijden. Als de aardbeving erg sterk is, dan kunnen constructieve onderdelen van daken en vloeren het begeven of het gebouw kan helemaal instorten. Buiten de directe schade aan gebouwen kan het ook zijn dat er brand ontstaat (bijvoorbeeld door een gebroken gasleiding), of dat het gebouw onder water komt te staan als een waterleiding breekt. Een aardbeving kan ook een aardverschuiving of lawine als gevolg hebben. Hierdoor kunnen wegen kapot scheuren of de grond van een berghelling kan naar beneden gaan schuiven. Als de aardverschuiving uit modder of vochtige bodem bestaat, dan wordt er ook wel over een modderlawine gesproken. Een aardbeving maakt het meeste slachtoffers als er een tsunami ontstaat. Als de beving onder de oceaan zo krachtig is dat er een enorme vloedgolf ontstaat, dan kunnen hele stukken land weggespoeld worden. 4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem ~ Tot aan een kracht van 5 op de schaal van Richter zal een aardbeving weinig schade tot gevolg hebben. Als de aardbeving krachtiger wordt dan 5 op de schaal van Richter, dan zullen de gevolgen groter zijn in de vorm van schade en slachtoffers. ~ Gevolgen van een aardbeving zijn: grote scheuren in muren ontstaan, de schoorsteen kan afbreken, dakpannen kunnen wegglijden, constructieve onderdelen van daken en vloeren het begeven of het gebouw kan helemaal instorten, het kan ook zijn dat er brand ontstaat (bijvoorbeeld door een gebroken gasleiding), of dat het gebouw onder water komt te staan als een waterleiding breekt. Een aardbeving kan ook een aardverschuiving of lawine als gevolg hebben. Hierdoor kunnen wegen kapot scheuren of de grond van een berghelling kan naar beneden gaan schuiven. ~ Als de aardverschuiving uit modder of vochtige bodem bestaat, dan wordt er ook wel over een modderlawine gesproken. ~ Als de beving onder de oceaan zo krachtig is dat er een enorme vloedgolf ontstaat, dan kunnen hele stukken land weggespoeld worden. 5. formuleer leerdoelen 1) Hoe hoger de Schaal van Richter, hoe meer schade er is en hoe meer slachtoffers er vallen. 2) De meeste doden worden veroorzaakt door een tsunami.
