Organisatiemodel zorg voor jeugd en gezin

Masterclasses
Transitie Jeugd
Zuid Oost Brabant
1 november 2012
Strategische regionale agenda
Zuidoost Brabant
Thema 3: Organisatiemodel
Thema 4: Wettelijk bovenlokale
taken
Thema 5: Inzet specialistische zorg
Thema 6: Financiën en sturing
Doelen masterclasses Zuidoost
•
•
•
•
Kennismaking met het veld
Gezamenlijk taal/visie ontwikkelen
Verdieping op strategische thema’s
Input om doordachte ‘inrichtingskeuzes’ te
maken
• Van, voor en door gemeenten
Planning masterclasses 2012
31 mei
Provinciale JZ
Geschiedenis
jeugdzorg
Aansturing en
inkoop
1 november
Werkatelier
Organisatiemodel
3 september
Jeugd LVB
CIZ
Werkbezoek
Lunetzorg
20 november
Justitiële JZ
Raad vd K
Rechtbank
BJZ JB-JR
Werkbezoek
gesloten
jeugdzorg
25 september
Provinciale JZ
9 oktober
Jeugd GGZ
Werkbezoek
de Combinatie
CZ zorgkantoor
GGZ oost
brabant
13 december
Werkatelier
Voortgang
projectplannen
Pilotervaringen
?
Programma 1 november
Thema: Organisatiemodel
9.00 uur
Wat is een organisatiemodel?
Presentatie Eindhoven
Presentatie Dommelvallei
Presentatie Peel
12.30 uur
Lunch
13.15 uur
14.30 uur
Organisatiekunde
Vervolgstappen
Wat is een Organisatiemodel?
• Een kwalitatieve vertaling van het functioneel model naar de
vormgeving van de lokale/subregionale situatie
• Een kwantitatieve inschatting van de capaciteit voor de lokale
vormgeving
• Focus op individu (ondersteuning/opvoedklimaat), niet op
groep (leefbaarheid/sociale cohesie), de verbinding zorg en
welzijn aangeven
Vragen waar een organisatiemodel
antwoord op geeft
Organisatie van de aansturing van de zorg voor jeugd
(gericht op de opdrachtverlening en beleid)
Organisatie van de aansturing van de zorg voor jeugd
(gericht op de uitvoering)
Organisatie van de uitvoering van de zorg voor jeugd
Vragen waar een organisatiemodel
antwoord op geeft
Organisatie van de aansturing van de zorg voor jeugd
(gericht op de opdrachtverlening en beleid)
1. Welke verandering realiseren?
2. Wat is de reikwijdte (systeemgrens)?
9. Wat organiseer je in samenwerking met andere gemeenten?
Organisatie van de aansturing van de zorg voor jeugd
(gericht op de uitvoering)
8. Waar ligt informatiefunctie om budgetbeheer mogelijk te maken?
Organisatie van de uitvoering van de zorg voor jeugd
3. Op welke wijze is de toegang georganiseerd?
4. Op welke wijze wordt invulling gegeven aan de generalist?
5. Op welke wijze is triage georganiseerd?
6. Hoe is het mandaat voor het inzetten van hulp vorm gegeven?
7. Wat is de kwantitatieve inschatting van benodigde capaciteit?
Wat mis je als essentieel onderdeel
van een organisatiemodel?
• Hoe krijgen de gemeentelijke aansturende
taken vorm?
• ..
• ..
• ..
Bij de voorbeelden
Eén beste manier
van organiseren
bestaat niet
Probeer de
voorgestelde
manier van
organiseren
te begrijpen
Reflectie en feedback
•
•
•
•
Wat heb je gehoord?
Wat spreekt je aan?
Waar heb je een vraag over?
Welke suggestie voor verrijking heb je?
Inleiding organisatiekunde
•
•
•
•
Belangrijke begrippen
Ontwerpprincipes voor een organisatie
Een netwerk van organisaties
Ontwerpvolgorde
Belangrijke begrippen
•
•
•
•
Integrale benadering
Open systeem
Complexiteit
Regelcapaciteit
Integrale benadering:
denken in samenhang
kwaliteit van de
organisatie
kwaliteit van arbeid
systemen
structuur
cultuur
Omgeving
mensen
organisatiegedrag
Ontwerpen
& ontwikkelen
leidende
principes
leiderschap
missie
visie
strategie
Veranderen
structuur
systemen
Management
structuur
Planning
mensen
cultuur
Taakstructuur
Risico
vermijdend
Leiding
Wederzijds
respect
Feedback
Openheid
Regels
Klantleverancierrelatie
Kwaliteitsbeheersing
Informatie
systemen
Organisatiewerkgroep
Beloningssystemen
Budgetten
Besluitvorming
Beoordelen
Onderhoud
Rechtvaardigheid
Resultaatgericht
werken
Proces
structuur
Proces
control
Competentie
Lay-out
Partnership
structuur
Management
structuur
systemen
mensen
Planning
cultuur
Taakstructuur
Risico
vermijdend
Leiding
Wederzijds
respect
Feedback
Openheid
Regels
Klantleverancierrelatie
Kwaliteitsbeheersing
Informatie
systemen
Organisatiewerkgroep
Beloningssystemen
Budgetten
Besluitvorming
Onderhoud
Beoordelen
Rechtvaardigheid
Resultaatgericht
werken
Proces
structuur
Proces
control
Lay-out
Competentie
Partnership
structuur
Management
structuur
systemen
mensen
Taakstructuur
Planning
cultuur
Risicovermijdend
Regels
Klantleverancierrelatie
Kwaliteitsbeheersing
Leiding
Wederzijds
respect
Feedback
Openheid
Informatie
systemen
Beloningssystemen
Budgetten
Besluitvorming
Proces
structuur
Onderhoud
Proces
control
Beoordelen
Rechtvaardigheid
Competentie
Partnership
Resultaatgericht
werken
Lay-out
focus
Organisatie
werkgroep
Organisatie als open systeem:
netwerk van uitwisselingsprocessen
Omgeving
Externe
structuur
Systeem
Subsysteem
•
•
•
Interne
structuur
Hoe complex is het netwerk? (arbeidsdeling: aantal knooppunten en
uitwisselingsrelaties: waar knippen?)
In welke mate kunnen ‘verstoringen’ opgevangen en gedempt worden?
Is voldoende regelcapaciteit aanwezig? (Law of requisite variety)
Voorbeeld: structuur in een
thuiszorgorganisatie
Info &
admi
Manager
VV
Gemeente
Verpleging (20)
Arbeidsdeling: complexe
structuur met
eenvoudige taken
Resultaatgebieden
-Productiviteit
-Kwaliteit van zorg
-Goed werkgeverschap
-Lokale sociale netwerken
Manager
H
Verzorging (30)
Verpleging in
weekend (10)
Huishouding
(40)
?
Nieuwe structuur:
Onze wijk onze zorg
Arbeidsdeling:
Eenvoudige structuur
met hele taken
Manager
G
Gemeente
Dienstenteams (4)
Zorgteams (15)
Dienstenteams (4)
Zorgteams (15)
Dienstenteams (4)
Zorgteams (15)
Nieuwe structuur:
Onze wijk onze zorg
Eigen klantgroep
Breed inzetbaar
Regelt zelfstandig
Kwaliteit
PR
Planning
Personeel
Pinwand
Verbetert prestaties
Geeft rekenschap
Ontwerpprincipes voor slagvaardig
organiseren (redeneerlijn)
Markt, Doelgroep, Product A
Markt, Doelgroep, Product B
• Verminderen interne complexiteit: procesgericht organiseren
(van zand tot klant, slimme knips)
• Transparant ontwerp rond afgerond procesdeel: team is kleinste
bouwsteen en minimale arbeidsdeling
• Vergroten lokale regelcapaciteit: denken en doen integreren
• Minimale kritische specificatie: ondersteunende systemen
Ontwerpprincipes voor
resultaatverantwoordelijke teams
• Complete groepstaak gekoppeld aan een meetbaar
resultaat
• Groep beschikt over voldoende regelcapaciteit en
bevoegdheid om taak zo zelfstandig mogelijk uit te oefenen
• Taken van groepsleden vertonen onderlinge afhankelijkheid
• Omvang van de groep tussen 4 en 20 (niet kwetsbaar, snel
besluitvorming, afhankelijk van routinematig werk)
• Leden zijn flexibel inzetbaar op meerdere taken
• Aanspreekpunt voor de groep voor binnen en buitenwereld
• Eigen middelen
• Beheer en stuursysteem sluit aan op
resultaatverantwoordelijkheid en zelfstandigheid van groep
• Beloningssysteem sluit aan op teamwerk
Een netwerk van organisaties
• Kenmerken van een netwerk als productiesysteem
– Innovatieve manier om complexe opgaven aan te pakken
die niet op organisatieniveau opgelost kunnen worden
– Organisaties werken samen in netwerken aan een taak om
een gezamenlijk resultaat/doel te behalen
– Toegevoegde waarde ligt op het niveau van het netwerk
(niet op de optelsom van de afzonderlijke organisaties)
– Netwerk bestaat uit meerdere onafhankelijke organisaties
– Die vrijwillig deelnemen aan het netwerk
• Het netwerk moet gecoördineerd worden
• Ontwerpvraagstuk van het netwerk als geheel
• Delen organisatietheorie goed bruikbaar
Vormen van aansturing/coördinatie
van het netwerk
1. Zelforganiserend netwerk: netwerktaken
worden door de deelnemers zelf opgepakt
2. Leidende organisatie: een van de deelnemers
acteert als leidende organisatie en
coördineert het netwerk
3. Coördinerende eenheid (NAO): een
afzonderlijke eenheid die alleen belast is met
coördinatie van het netwerk
Typologie van taken van een netwerk
Eenduidige taak
(hoge mate van taak
zekerheid en verwachting)
Niet eenduidige taak
(hoge mate van onzekerheid
hoe taak bijdraagt aan doel)
Exploitatie
(huidige levering en
productie van ..)
I
Standaardisatie
(auto’s, elektriciteit)
II
Voorspelbaar, effecten vaag
en moeilijk meetbaar.
Productie aanpassen aan
cases.
(gezondheid, jeugdzorg)
Exploratie
(nieuwe manier bedenken
voor ..)
III
Standaard ontwikkelen
(ISO)
IV
Continue ontwikkeling.
Probleem definiëren en
methoden ontwikkelen.
(sociale voorziening HIV)
• Organisatie van zorg voor jeugd past in cel ……
Vorm en factoren bij ontwerp
• Welke vorm van aansturing in cel II vinden we in de praktijk?
– Leidende organisatie
– Coördinerende eenheid (NAO)
– Keuze vaak gemaakt op historische gronden
• Veel vertrouwen in netwerkpartners: leidende organisatie
• Weinig vertrouwen: NAO
• Welke factoren zijn van belang bij het ontwerpen van een netwerk?
– Onderling vertrouwen tussen netwerkpartijen
– Mate waarin workflow al voorafgaand aan de vorming van een
netwerk gecoördineerd wordt door een (kleine) groep
– Omvang van het netwerk (aantal partijen in een netwerk)
– Frequentie van de interacties
– Dichtheid van de interacties in het gehele netwerk
Ontwerpvolgorde
Eisen gesteld
aan het
functioneren
(resultaten)
Karakteristiek
en van de
taak/proces
Ontwerpen
van de
uitvoering
(productiestructuur)
(van groot
naar klein)
Ontwerpen
van de
aansturing/
coordinatie
(besturingstructuur)
(van klein
naar groot)
Ontwerpen
van systemen
(uitvoering en
aansturing)
Gemeente II:
Wat doen we
alleen? Wat
doen we samen?
Organisatie van de aansturing van de zorg voor jeugd
(gericht op de opdrachtverlening en beleid)
Gemeente I:
Wat doen we
zelf? Wat
besteden we
uit?
Organisatie van de aansturing van de zorg voor jeugd
(gericht op de uitvoering)
Organisatie van de uitvoering van de zorg voor jeugd
Gemeente IV:
Hoe realiseren
we een effectief
werkend stelsel?
Gemeente III:
Hoe houden we
grip/zicht op
kosten?
Vervolgstappen thema
Organisatiemodel
• Lokaal organisatiemodel
– Kwalitatief: Eind december 2012
– Kwantitatief: Eind februari 2013
• Vergelijken lokale organisatiemodellen
– Overeenkomsten en strijdigheden (regionale
werkgroep)
– Januari 2013
• Verbinden met thema 5:Inzet
specialisten (waar regionale afspraak)
– Februari 2013