Terug- en vooruitblik Q3 2015

Terug- en vooruitblik Q3 2015
Kernpunten



Aandelenmarkten in mineur
Angst om terugval Chinese economie
Centrale banken handhaven beleid
TERUGBLIK
Aandelenmarkten in mineur
Wereldwijd moesten aandelenmarkten van ontwikkelde markten bijna 9% prijsgeven in het derde kwartaal. De forse
opeenvolgende verliezen eind augustus zorgden ervoor dat verschillende aandelenbeurzen de volledige jaarwinsten in enkele
dagen prijsgaven. Voornaamste oorzaken waren de daling van de economische groei in China en de terughoudendheid van de
Fed bij de verhoging van de rente vanwege zorgen over het herstel van de wereldeconomie.
De AEX verloor bijna 11% en noteert over de periode januari t/m september een negatief rendement van -0,8%. Nederland
bleef hierdoor licht achter bij de rest van de eurozone. In de Verenigde staten verloren aandelen ruim 6 procent, terwijl het
rendement in opkomende landen nog meer teleurstelde. In China daalden de aandelenkoersen bijna 23%. Een reeks
maatregelen zorgden ervoor dat de forse daling op de Chinese aandelenmarkt in het begin van het kwartaal enigszins werd
afgeremd. Zo werd de handel in honderden aandelen stil gelegd, mochten grote beleggers voorlopig geen posities meer
verkopen en werden nieuwe beursgangen opgeschort.
Angst om harde landing Chinese economie
De Chinese economie koelde verder af en terwijl de Chinese centrale bank de rente verder verlaagde, werd duidelijk dat de
economie op een lager groeipad zit dan voorheen. De eerste groeicijfers over het derde kwartaal laten een groei zien van 6,9%.
Voor westerse begrippen een mooi cijfer maar voor China de laagste groei in ruim 6 jaar tijd. Bovendien ligt dit cijfer onder de
groeidoelstelling van de Chinese overheid van 7 procent. In de hoop de binnenlandse economie aan te jagen besloot de
Chinese centrale bank om de koers van Chinese munt vrijer te laten bewegen. Het gevolg was een forse daling van de munt.
Aandelenbeurzen leverden wereldwijd fors in door de angst dat de Chinese economie een harde landing zal maken. Bovendien
zou de op een na grootste economie ter wereld de wereldwijde economische groei kunnen afremmen.
Griekse zorgen nemen af
Begin juli sprak de Griekse bevolking zich negatief uit over aanvullende bezuinigingen in het land in ruil voor een nieuw pakket
financiële steun. De spanningen rondom de Griekse schuldenkwestie zorgden voor onzekerheid onder beleggers. Na maanden
waarin Griekenland het sentiment bepaalde op de financiële markten en onderhandelingen keer op keer vastliepen, is er medio
juli een voorlopig akkoord gesloten met de 19 eurolanden.
Na dit akkoord leek de Griekse schuldencrisis voorlopig onder controle. Een dag na de goedkeuring van het eerste deel van de
uitkering van het steunpakket kondigde premier Tsipras echter nieuwe verkiezingen aan. De verkiezingen werden
uitgeschreven om de steun van de achterban te bevestigen. Alexis Tsipras kwam bij de verkiezingen met zijn partij Syriza
wederom als winnaar uit de bus. Hiermee ging de Griekse schuldencrisis weer een nieuw hoofdstuk in. Ondanks de slechte
financiële situatie waarin het land zich nog steeds bevindt, gaan de financiële markten ervan uit dat een eventueel ‘Grexit’
scenario nu beter opgevangen kan worden.
Beleid centrale banken
Het monetair beleid in het derde kwartaal vormde wederom een belangrijke factor. Alhoewel het beleid van de ECB en de Fed
niet wijzigde, werd het rentebeleid met grote belangstelling gevolgd. De Verenigde Staten staan aan de vooravond van de
eerste renteverhoging sinds het uitbreken van de crisis. Gezien het verdere herstel van de economie in de VS leek september
enkele maanden geleden nog een geschikt moment voor de eerste renteverhoging. De ontwikkelingen van de Chinese
economie zorgden er echter voor dat een renteverhoging in september steeds onwaarschijnlijker werd. Het was dan ook niet
zozeer het besluit van de Fed om de rente ongewijzigd te laten, maar vooral de toelichting bij dit besluit, dat veel onrust
veroorzaakte. In deze toelichting verwees de Fed expliciet naar de zorgen over het herstel van de wereldeconomie.
Het economisch nieuws in de eurozone, dat tijdens het afgelopen kwartaal verscheen, was gemengd, maar per saldo werd
bevestigd dat de economie langzaam aan het herstellen is. De inflatie bleef tijdens het kwartaal laag, maar kwam net niet
beneden de nul. De ECB zag dat het herstel trager was dan eerder verwacht, en stelden hun voorspellingen voor de
economische groei en inflatie neerwaarts bij voor de periode 2015 tot 2017. De werkloosheid bleef langzaam afnemen, maar
ligt nog steeds rond de 11%. De president van de ECB, Mario Draghi, gaf duidelijk aan dat de ECB klaarstaat om in te grijpen
als dat nodig is.
Terug- en vooruitblik Q3 2015
Kernpunten



Renteverhoging VS komt dichterbij
Groeiprognoses wereldeconomie
Olieprijs nog geruime tijd laag
VOORUITBLIK
Renteverhoging VS aanstaande
Na maanden van speculatie en uitstel van de renteverhoging, komt de eerste aanpassing sinds het begin van de crisis steeds
duidelijker in beeld. Fed voorzitter Janet Yellen gaf eerder aan een renteverhoging voor het einde van het jaar te voorzien. De
markten zijn echter niet overtuigd en ieder nieuw cijfer over de economische ontwikkeling geven aanleiding tot nieuwe
speculaties. Vooralsnog lijkt december een geschikt moment. Officieel kijkt de Fed naar de ontwikkeling van de arbeidsmarkt en
de huidige inflatie. Officieus zal het oordeel van de Fed echter mede afhankelijk zijn van de stabiliteit op de financiële markten,
welke door de recente ontwikkelingen in China is afgenomen.
De ECB zal het ruime monetaire beleid voortzetten en van renteverhogingen zal voorlopig geen sprake zijn. Het huidige
opkoopprogramma loopt tot ten minste september 2016. Door de lage inflatie gaven enkele marktpartijen steeds duidelijker aan
dat de ECB de teugels in de toekomst mogelijk nog verder laat vieren. Beleggers speculeren over eventuele aanvullende
maatregelen voor het einde van het jaar. De ECB kan bijvoorbeeld het obligatie-opkoopprogramma verlengen of de
maandelijkse aankopen verhogen.
Groeiverwachtingen
De verwachting is dat de groei in de Verenigde Staten zal voortzetten. De prognoses lopen uiteen van 2,5% tot 3% procent in
2016 en zijn hiermee hoger dan de groei in de afgelopen jaren. Voor de eurozone wordt een aanhoudend economisch herstel
verwacht van tussen de 1,5% tot 2%. Door de sterkere export en aantrekkende consumentenbestedingen zal de groei in
Nederland en Duitsland aan de bovenkant van deze verwachting uit kunnen komen, terwijl Frankrijk en Italië mogelijk wat
achter zullen blijven.
Voor de mondiale economie zal het van belang zijn hoe de Chinese economie zich ontwikkelt. De Chinese centrale bank heeft
weliswaar nog ruimte om de rente te verlagen om zodoende de economie te stimuleren, de verwachting is echter dat de
economische groei op een lager groeipad terecht zal komen. Voor 2016 wordt door de markt een groei voorzien van 6 tot bijna
7%. Voor opkomende markten liggen de groeiverwachtingen voor 2016 rond de 4 procent. Door de lage grondstofprijzen kan de
groei in China en Brazilië achterblijven.
De verwachting van de markt is dat de ergste daling in grondstofprijzen inmiddels achter ons ligt. Mogelijk heeft de recente
angst voor een harde daling van de Chinese economie de grondstofprijzen te hard laten dalen en ligt er enig herstel in het
verschiet. Naar verwachting zal de olieprijs echter nog geruime tijd op een laag niveau blijven. De dalende vraag naar olie wordt
vooralsnog niet gecompenseerd door een lager aanbod. Veel landen zijn afhankelijk van olie-inkomsten waardoor de productie
ondanks de lagere prijzen niet zal worden teruggeschroefd.
Onlangs bereikte de Veiligheidsraad een akkoord met Iran over het Iraanse nucleaire programma. In ruil voor diverse
maatregelen krijgt Iran toegang tot de wereldwijde oliemarkt. Het land is met de op vier na grootste gas- en olievoorraden ter
wereld een belangrijke speler. Iran gaf aan de olieproductie op korte termijn te verhogen waardoor het aanbod van olie verder
zal toenemen. Wanneer de aanbodzijde toeneemt, kan dit een neerwaarts effect hebben op de vooruitzichten van de olieprijs.
Doordat de rentestanden naar verwachting nog geruime tijd op een laag niveau zullen blijven, zal het rendement op obligaties
ook laag blijven. Wanneer, met name in de VS, de rentes zullen oplopen, kan dit een drukkend effect hebben op de
rendementen. De verwachting is dat aandelen de weg omhoog zullen voorzetten. Door de lage rente zijn er weinig alternatieven
beschikbaar. Belangrijk is echter dat het monetaire beleid ruim zal blijven en de groeivertraging van opkomende landen zoals
China houdbaar blijft.
20 oktober 2015
Achmea Beleggingsfondsen Beheer B.V. (ABB)
Belangrijke informatie:
ABB is in het bezit van een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) op grond van de Wet op het financieel toezicht (Wft) en is als zodanig
geregistreerd bij de AFM. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Dit
document is met de zo grootst mogelijke zorgvuldigheid opgesteld en is gebaseerd op 20 oktober 2015 bekende en naar onze mening betrouwbare
informatie. Aan deze informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Dit document en de daarin opgenomen informatie is geen advies tot aan- of
verkoop van uw belegging(en). Bronnen: Bloomberg, Syntrus Achmea, Robeco en BMO..