lokale raad Moet er betaald worden voor het afspelen van muziek in het openbaar? Muziekcomposities worden net zoals alle originele creaties, waaronder letterkundige werken en visuele kunst, auteursrechtelijk beschermd. De auteursrechtelijke bescherming is vastgelegd in de wet van 30 juni 1994. Door het auteursrecht verkrijgt de auteur de controle op de exploitatie van zijn creatie en de mogelijkheid er een loon of een vergoeding voor te vragen. (Er wordt gesproken over de morele rechten en de vermogensrechten.) Naar gelang van de situatie waarin de muziek wordt afgespeeld en het soort gebruik van de compositie gelden de volgende grote principes. Afspelen van muziek in familiekring Om muziek te beluisteren in familiekring of in een kring van personen met een nauwe familiale of sociale band hoeft geen toestemming gevraagd te worden en hoeven er ook geen auteursrechten betaald te worden. Zo is geen betaling verschuldigd voor het afspelen van muziek op ruimten in een rusthuis of een woonen zorgcentrum waar de bewoners in een beperkte en intieme kring samenleven. Afspelen van muziek in het openbaar Wie muziek afspeelt in het openbaar, moet auteursrechten betalen. Voorbeelden waarbij een vergoeding is verschuldigd, zijn het afspelen van muziek in café, restaurant, cafetaria, winkel, wachtzaal, entreehal, tijdens een avondevenement tegen betaling of toegankelijk voor het publiek, tijdens een sport- of recreatieve manifestatie, tijdens een eetfestijn of barbecue toegankelijk voor het publiek, in een lift. Ook telefonische wachtmuziek en muziek op websites vallen onder de betaalplicht. Met uitzondering voor onthaalouders moet ook de kinderopvang betalen als er muziek gespeeld wordt in de ruimten die toegankelijk zijn voor de kinderen. Voor het afspelen van muziek in het openbaar moet de gebruiker een vergoeding betalen aan de auteur (componist, bewerker…) en aan de houders van naburige rechten (producent en uitvoerende kunstenaar). Voor het gebruik van muziek van een auteur die al meer dan zeventig jaar overleden is, is dit niet meer het geval. De gebruiker van de muziek moet een aangifte doen en auteursrechten betalen. Voor de toelating en vergoeding van de auteur van het muziekwerk kan de gebruiker zich tot Sabam richten. Aan de uitvoerende kunstenaars (zangers) en de producenten is de gebruiker de billijke vergoeding verschuldigd. Dit is het naburig recht dat naast de Sabam-vergoeding verschuldigd is. Voor de billijke vergoeding kan de gebruiker rechtstreeks contact opnemen met de bevoegde collectieve beheersvennootschappen, Playright, het vroegere Uradex voor de uitvoerende kunstenaar, en Simim voor de muziekproducenten. De tariefstelsels van de auteursrechten en de billijke vergoeding houden rekening met de verschillende types van evenementen en criteria waaronder het al dan niet vragen van entreegeld, de omzet van de toegangsprijs en de oppervlakte van de locatie. Voor de billijke vergoeding gelden specifieke tarieven voor de socio-culturele sector zoals een basistarief zonder drank en zonder dans, een tarief jeugdhuizen, een tarief cultuurcentra, een tarief polyvalente zalen, een tarief voor tijdelijke activiteiten binnen en een tarief tijdelijke activiteiten buiten. Voor activiteiten met drank liggen de tarieven hoger en voor die met drank en dans nog hoger. Afspelen van muziek in ruimten enkel toegankelijk voor het personeel Sedert 2009 innen Sabam en Simim ook uitvoeringsrechten voor het afspelen van muziek op werkplaatsen, in kantines en op feesten van bedrijven en verenigingen. Beide organisaties hebben onder de naam UNISONO een one-stop omgeving gecreëerd voor de gebruikers. Hierdoor kunnen bedrijven en verenigingen via een globaal jaarcontract de auteursrechten en de billijke vergoeding in één keer betalen. UNISONO is van toepassing op een zestal gebieden waaronder het gebruik van muziek op de werkplaats, in bedrijfsrestaurants, tijdens personeelsfeesten en op telefoonlijnen. In 2009 sloot UNISONO een akkoord met de sector van de private werkgevers (VBO) over de modaliteiten van de inning en tariefvoordelen. Later volgden nog akkoorden met andere sectoren zoals Unisoc, Kind en Gezin en Taxibedrijven. UNISONO viseert ook de werkplaats binnen de openbare diensten. Begin 2011 startten de besprekingen tussen Sabam en Simim en de VVSG over een akkoord voor alle Vlaamse lokale besturen. Tot nu toe kon dat nog niet bereikt worden. In november beloofde toenmalig minister van Economie Vincent Van Quickenborne ons samen met andere overheidsniveaus uit te nodigen op een gestructureerde dialoog over muziekgebruik op de werkvloer binnen de openbare diensten. We wachten nu op een uitnodiging van zijn opvolger. Intussen adviseert de VVSG haar leden binnen het project van Unisono nog geen aangiften te doen of rechten te betalen. Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten (BS 27/7/1994, met latere wijzigingen). Tarieven Sabam op www.sabam.be/nl/sabam/tarief Tarieven Billijke vergoeding op www.bvergoed.be/frame-nl.htm. Mail uw vragen over auteursrechten en billijke vergoeding naar [email protected]. Meer info op www.trefdag.be Meer info op www.trefdag.be advertentie_vvsg2012_A4-BAS.indd 1 Lokaal I 16 maart 2012 I 35 30/11/11 16:13