I. Huys - KU Leuven

Overzicht
Cel- en gentherapie als
geneesmiddel?
Geavanceerde therapie:
wat kunnen we verwachten?
~~~
Evoluties in het regelgevend kader
~~~
Een blik op het octrooilandschap
Isabelle Huys
Faculteit Farmaceutische Wetenschappen
K.U.Leuven (Belgium)
[email protected]
Celtherapie
‘Heart heals heart,
lung heals lung,
spleen heals spleen,
like cures like.’
Paracelsus, 16de eeuw
Celtherapie
•
•
•
•
•
•
Diverse types celtherapie
Autologe/allogene/xenogene cellen
Al dan niet genetisch gemodifieerd
In vroeg of laat ontwikkelingsstadium
Complexe productieprocessen
Vaak door KMOs of non-profit ontwikkeld
Onderscheid op basis van therapeutisch doel
,
,
Celtherapie
Somatische celtherapie
-preventie/behandeling
-diagnose (metabool,
immunologisch of
farmacologisch)
Weefselmanipulatie
-Regenereren,
herstellen of vervangen
van weefsel
Toekomst?
,
Risico’s…
Complexiteit cellen
Complexiteit interactie pathways
•
Vb. Cytotoxische T lymfocyten die tumorcellen aanvallen
•
•
•
CD8+ T cellen zeer potente
killers
Meer dan 20 000 actieve
genen spelen een rol
Zeer uitgebreide signalisatie
pathway
Definiëring?
,
Enkele uitdagingen voor celtherapie
•
veilig en structureel integreren van het celproduct in de patiënt
•
het identificeren van geschikte biomarkers voor celproducten
•
gewenste en gerichte differentiaties van de cellen verzekeren
(e.g. iPS cellen)
•
inherente risico’s op tumorvorming overkomen worden
•
lange termijn opvolging
,
Potentiële uitdagingen
,
Rekening houdend met inherente beperkingen
Gentherapie
,
Risico’s…
Complexiteit gentherapie
• Vb. hemofilie
•
Aaneenschakeling van
diverse componenten:
• genen,
• vector,
• virus-gerelateerde
elementen
• …
Directe weerslag op regelgeving en
mogelijkheden voor bescherming
Enkele uitdagingen voor gentherapie
•
Stabiele genexpressie
•
‘Lokaal’ toedienen met ‘lokaal’ effect?
•
Immunogeniciteit
•
Mogelijkheden of noodzaak tot herhaaldelijk toedienen?
•
Methodologische problemen aanpakken
•
Langetermijn opvolging
•
Ethische problemen overwinnen
,
,
Overzicht
Regelgevend kader
Medical
devices
Dir.93/42/EEC
Geavanceerde therapie:
wat kunnen we verwachten?
~~~
Evoluties in het regelgevend kader
~~~
Een blik op het octrooilandschap
Regelgevend kader
Medische
instrumenten
ATMP
Verord.
WeefselSomatische
manipulatie celtherapie
Medical products
Dir.2001/83/EC
Gentherapie Biotechnologische Farmaceutische
producten
producten
Celgebaseerde
therapie
•
•
Definitie ATMP & combinaties
Zelfde principes:
•
•
•
•
•
Marktauthorisatie
Kwaliteit, veiligheid, werkzaamheid
Post-authorisatie vigilance
Verplicht gecentraliseerde procedure
Committee for Advanced Therapies (CAT)
ATMP evaluaties
Richtlijnen
Tissues/cells
Dir.2006/86/EC
Tissues/cells
Tissues/Cells
Dir.2004/23/EC
GMP
Dir.2003/94/EC
Revised ‘Annex1’
Dir.2003/63/EC
Revised ‘Annex1’
Dir.2009/120/EC
Tissues/Cells
Dir.2006/17/EC
Pediatrics
Reg.1901/2006
Dir.2003/94/EC
September 2010
ATMP
Reg.1394/2007
Medicinal
products
Medicinal
products
Community code Centralised procedure
Dir. 2001/83
Reg. 726/2004
Variations
Reg.1084(5)/2003
Blood
Clinical Trials
Variations
Dir.2002/98/EC
Dir.2001/20/EC
ATMP for SME
Reg. 668/2009
Medical
devices
Medical
devices
Dir. 90/385/EEC
Dir. 93/42/EC
Wetenschappelijk advies
Orphans
Reg.141/2000
Reg.1234/2008
September 2010
,
Uitdagingen
ATMP certificaat
ATMPs:
•
•
•
•
•
•
Vaak gepersonaliseerd
Vragen om vele ‘early-phase’ clinical studies om elke
component te optimaliseren
Zijn niet eenvoudig te beschermen via IPR
Zijn duur voor productie en distributie
Hebben nood aan adequate banking van cellen
Case-by-case: hoe naar de toekomst toe?
Nood aan incentives
in regelgevend kader
Nood aan nieuwe
vormen van IP strategieën
,
Overzicht
Stamcel octrooilandschap
Claims: ‘Preparations of primate ESCs and methods for deriving them.’
Geavanceerde therapie:
wat kunnen we verwachten?
~~~
Evoluties in het regelgevend kader
~~~
Een blik op het octrooilandschap
(EP96 903 521.1, US5,843,780; US6,200,806;US7,029,913)
-Zeer breed
-Niet uitvoerbaar
Europa: Humane embryonale stamcellen kunnen gepatenteerd
worden, MAAR NIET als ze ENKEL bereid/verkregen worden door
de embryo te vernietigen (EPO G2/06 STEM CELLS/WARF, 2008)
US: Een WARF octrooi herleid tot cellen afgeleid van pre-implantation
embryo (2008)
Stem cell decision could rewrite rules of patentability ?
Alla Katsnelson, New York
Stamcel octrooilandschap
Gene Patent landscape
Toegekende iPS cel octrooien
Claims: A method for diagnosing a predisposition for breast and
ovary cancer in a human subject, isolated nucleic acid which
comprises a coding sequence for the BRCA1
- Gen: ‘isolation’? Product of nature?
- Methode: natural phenomenon?
iPS cel octrooiaanvragen
Europa: Claims gereduceerd naar probes, vector en gastcellen
(EPO Gene Patent/Myriad T80/05; T1213/05; T666/08, 2009)
US: Myriad octrooi herroepen, beroep (AMP v. USPTO, NY Distr C, 2010)
Dank