Informatie over de Training Cognitieve Gedragstherapie

Nijmeegs
Kenniscentrum
1
Chronische
Vermoeidheid
Informatie over de Training Cognitieve Gedragstherapie voor Vermoeidheid na Kanker
Inleiding
Vermoeidheid na kanker is een groot probleem. Ongeveer 20 tot 40% van de patiënten die curatief
behandeld zijn voor een vorm van kanker, kampt met blijvende ernstige vermoeidheid. De
vermoeidheid heeft grote gevolgen voor het dagelijks leven. De arts kan vaak geen oplossing bieden
voor deze vermoeidheidsklachten, juist omdat er geen somatische aanknopingspunten meer zijn.
Om deze klachten beter te begrijpen is het nuttig gebleken onderscheid te maken tussen uitlokkende
en instandhoudende factoren. De kanker of de behandeling ervoor wordt gewoonlijk gezien als de
uitlokkende factor. Enige tijd na de behandeling van kanker blijkt het verband met de curatieve
behandeling in het algemeen niet meer aanwezig te zijn. Andere factoren, veelal gedragsfactoren,
zorgen ervoor dat de klachten blijven voortbestaan.
CGT voor vermoeidheid na kanker
CGT is een behandeling die speciaal ontworpen is voor vermoeidheid na kanker. CGT voor
vermoeidheid na kanker is gericht op veranderingen van de hierboven besproken instandhoudende
factoren en is een effectieve behandeling. Ongeveer driekwart van de patiënten heeft na afloop van
deze behandeling geen ernstige vermoeidheid meer terwijl ook de beperkingen meer zijn afgenomen
dan in de wachtlijst controlegroep. Follow-uponderzoek laat zien dat de resultaten na de
behandeling gehandhaafd blijven. CGT is een algemene therapeutische methode gericht op
verandering van denken en handelen met als doel klachtenvermindering. De term als
behandelmethode is dus even weinig specifiek als bijvoorbeeld fysiotherapie. Het gaat erom op
welke gedachten en gedragingen de CGT gericht is. Dit betekent dat CGT voor vermoeidheid na
kanker verschillend is van CGT voor depressie of CGT voor CVS. CGT voor vermoeidheid na kanker is
gericht op verandering van de factoren die de vermoeidheid in stand houden. Deze 6 factoren zijn
opgenomen in 6 modulen en betreffen: verwerking, angst voor het terugkeren van de ziekte,
opvattingen rondom vermoeidheid, het slaap waak ritme, activiteitenpatroon en sociale steun en
verwachtingen van de omgeving.
Door de grote interindividuele verschillen tussen vermoeide ziektevrije kankerpatiënten, is de CGT
sterk geïndividualiseerd. Eerst wordt gekeken welke factoren een rol spelen bij een patiënt en welke
modulen dus aan de orde moeten komen. Om dit te kunnen bepalen worden, naast het gesprek met
de patiënt, meetinstrumenten gebruikt. Zo wordt voor elke patiënt een individueel behandelplan
gemaakt dat bestaat uit meerdere modules die voor de betreffende patiënt relevant zijn.
De training is bedoeld voor behandelaars (psychologen/psychotherapeuten) met ervaring in de
psychosociale zorg. Lid zijn van de Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve therapie is niet
noodzakelijk. Kennis omtrent de principes van cognitieve gedragstherapie is wel aan te bevelen.
De doelen van de training
Na afloop van de 5-daagse training is iedere deelnemer in staat tot:
 Het benoemen van de factoren die (mogelijk) een rol spelen bij het ontstaan en
instandhouden van chronische vermoeidheid na behandeling van kanker
 Het inventariseren in een gesprek en het met behulp van meetinstrumenten vaststellen wat
de instandhoudende factoren van chronische vermoeidheid na behandeling van kanker bij
een patiënt zijn
 Het benoemen van cognitief gedragstherapeutische technieken die toegepast kunnen
worden bij het beïnvloeden/veranderen van de instandhoudende factoren van chronische
vermoeidheid na behandeling van kanker
 Het toepassen van cognitief gedragstherapeutische technieken om instandhoudende
factoren van vermoeidheid na behandeling van kanker te beïnvloeden/veranderen
De training bestaat in totaal uit 4 hele en 2 halve dagen, verspreid over een periode van 5 maanden.
De bedoeling is dat de cursisten ook binnen hun eigen werksetting ervaring kunnen opdoen met de
behandeling.
Data
Vrijdag 26 september 2014
Vrijdag 10 oktober 2014
Vrijdag 7 november 2014
Vrijdag 12 december 2014
Vrijdag 9 januari 2015
Vrijdag 6 februari 2015
10.00 uur - 17.30 uur
10.00 uur - 17.30 uur
10.00 uur - 17.30 uur
10.00 uur - 17.30 uur
13.00 uur - 17.30 uur
13.00 uur - 17.30 uur
Accreditatie
Is aangevraagd bij VGCT FGZP
Kosten 1425 euro
Aanmelden
Stuur een e-mail aan: [email protected]
Literatuur
Bleijenberg G, Goedendorp MM, Gielissen MFM. Vermoeidheid tijdens en na behandeling van
kanker. In: Haes JCJM et al (red). Psychologische patiëntenzorg in de oncologie (2e edition). Assen,
van Gorcum, 2009 [Chapter 22 ‘Fatigue during and after treatment for cancer’ in Psychological
patient care in oncology], 321-336
Gielissen MFM, Verhagen S, Witjes F, Bleijenberg G. Effects of Cognitive Behavior Therapy in Severely
Fatigued Disease-Free Cancer Patients Compared With Patients Waiting for Cognitive Behavior
Therapy: A Randomized Controlled Trial. J Clin Oncol 2006, 24:4882-4887.
Gielissen MF, Verhagen CA, Bleijenberg G. Cognitive behaviour therapy for fatigued cancer survivors:
long-term follow-up. British Journal of Cancer, 2007, 97, 612 – 618.
Bleijenberg G, Gielissen M, Bazelmans E, Berends T, Verhagen C. Cognitieve gedragstherapie voor
vermoeidheid na kanker: een behandelprotocol. TSG, tijdschrift voor gezondheidswetenschappen
2004, 6:364-370.