fibromyalgie - PDS therapeuten

FIBROMYALGIE
pijn in het brein?
Wat is Fibromyalgie?
Kenmerken : leven met pijn, dag en nacht
• Pijn bindweefsel en spieren
• Fibro
• Myo
• Algia
•
•
•
•
•
•
•
- bindweefsel
- spieren
- pijn
Chronische vermoeidheid
1- 2 % bevolking (TNO 1977), waarschijnlijk meer
60 – 80% vrouw, 30 – 60 jaar
Ook mannen, kinderen, ouderen
Grillig verloop, voor ieder anders
Tenderpoints 11 van 18, pijn bij druk
Aanwijzingen familiaire factor bij 40%
Tenderpoints/Drukpunten
Klachten
• Syndroom veelheid klachten, moeheid, continu pijn
extremiteiten, romp, langer dan 3 maanden
• Pijn rond gewrichten, peesaanhechting: stekend, brandend,
zeurend. Toename bij (duur)belasting (avond vlg dag); 95%.
• Chronische vermoeidheid v.a. opstaan; 88%
• Stijfheid: ochtend, lang zelfde houding; 81%
• Slaapproblemen, non-remslaap verstoord + pijn; 61%
• Temperatuurgevoeligheid/schommelingen; 56%
• Concentratiestoornissen, geheugen, niet uit woorden; 56%
• Darmklachten (PDS); 52%
• Andere klachten; 50%. Gevoelloosheid/tintelingen; 43%,
Chronische hoofdpijn; 28%. Depressieve gevoelens/
angsten; 27 %
• Verloop voor iedereen anders (activiteiten afstemmen)
Erkenning
• Veel onbegrip, groep medici nemen klachten
niet serieus
• Nederland nog geen brede erkenning (tussen de
oren)
• 15 jaar geleden al erkend door WHO/Verklaring
van Kopenhagen (onderscheidende diagnose)
• Onderzoek: geen psychische aandoening,
psychische factoren kunnen wel rol spelen
• Recent onderzoek neurowetenschappers:
oorzaak in brein
Oefening
Jacobson:
• leren ontspannen
• bewustwording
• aanspannen en ontspannen spiergroepen
+ ademhaling
Schoonwassen pijnlijke plek
Rol Stresshormonen, Ademhaling
• Syndroom: Medisch Onverklaarbare Klachten
• Groeiend bewijs: neuro-hormonale storing
• Traumatische gebeurtenissen/stress vaak rol bij
ontstaan (knik leven)
• Psychische factoren/emoties: rol bij pijnbeleving
• Lijkt sprake van samenhang tussen MOK en stress
• Alle factoren mee laten wegen: lichamelijk, psychisch,
overige
• Ademhaling, verlaging CO2, Hyperventilatie
(biofeedback, hartcoherentietraining)
Risicofactoren:
uitlokkend/in stand houdend
•
•
•
•
•
•
•
Neiging tot negatieve gevoelens
Traumatische gebeurtenis (verleden)/knik leven
Geschiedenis mentale stress
Ontregelingen fysiologische stresssysteem
Perfectionisme
Overbelasting/Onderbelasting
Klachtgerelateerde angst:
Hypervigilantie/Catastroferen/Vermijden beweging
• Ademhaling, verlaging CO2, Hyperventilatie
(biofeedback, hartcoherentietraining)
Kernkwadrant(bv verantwoordelijk/sterk iemand zijn)
(in beweging)
Kernkwadrant (2 mogelijke reacties)
Kwaliteit
Valkuil
verantwoordelijkheid
controle
alles zelf doen / doorgaan
krachtig en sterk
alles op eigen nek
laisez-faire
gemakzucht
delegeren
doseren / ontspannen
slappeling/slachtoffer
loslaten
Allergie
Uitdaging
Neurowetenschappelijk Onderzoek
tussen de oren zitten hersenen
•CZS: brein en ruggenmerg, zenuwcellen, neuronen, zenuwbanen
•Ruggenmerg doorgeefluik tussen lichaam en brein (zenuwbanen)
•Mentale representatie van pijnprikkel in de hersenen
•Pijnpoortmodel: poort verder open/dicht, meer/minder pijn door
•Rol biochemische processen bij doorgifte en werking pijn
(endorfinen, substantie P, NMDA, serotinine, groeihormoon
Veronderstelling: stijging cortisolspiegel
•Opvatting over pijn (hypervigilantie/catastroferen)
•Combi: representatie in brein pijnsignalen uit lichaam en andere
pijngerelateerde factoren (negatieve gevoelens, aandacht richten,
cognities, herinnering pijnervaringen)
•Pijn in het brein: toegenomen activiteit in bepaalde
hersengebieden bij MOK betrokken bij doorgifte (thalamus),
waarneming (sensorische cortex) verdeeld over alle lagen brein
•Immuunsysteem: cytokinen(rol immuunafweer) in ruggenmerg:
Oefening
Het Laboratorium
Persoonlijkheid & Identiteit
• Aantal persoonlijkheidskenmerken gemeen
• Positieve eigenschappen. Tegen zich keren; negatieve invloed
op kwaliteit leven
–
–
–
–
Rots branding
Nooit vergeefs beroep
Kwalitatief uitstekend werk, hoog arbeidsethos
Laat mij maar doen (dwangmatig), niets uit handen, alles op eigen
manier, ordelijkheid
– Alleen beste goed genoeg, streven perfectie, hoog verwachtingspatroon
(zelf/anderen)
• Identiteit: Ik heb fibro i.p.v. ik ben fibro-patiënt (afhankelijkheid)
• Keuzes maken t.a.v. identiteit
Beleving: Emoties en Acceptatie
dagelijks geconfronteerd met beperkingen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Diagnose vaak na lange lijdensweg
Opluchting/emotioneel dieptepunt: geen behandeling
Leven hapert: visies/toekomstplannen van tafel geveegd
Rouwverwerking (fases); niet eerlijk!
Schuldgevoel en schaamte > extra stress
Zelfbeeld lijdt eronder
Jaloezie, machteloosheid, angst, depressiviteit, onzekerheid,
eenzaamheid
Relaties veranderen: gezin, familie, vrienden
Plaats geven: oplossingen onderzoeken, minder hoge eisen
zelf, beschikbare energie verdelen, keuzes maken, mild voor
zelf
Nieuw zelfbeeld, nieuwe grenzen, creativiteit inzetten, leuke
dingen doen, minder belangrijke dingen achterwege laten
Veranderingen voor naaste omgeving: praten!
Leefstijl
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Klachten in kaart (dagboek), verbanden leggen
Schema uitgangspunt voor nieuwe start (van de dag)
Warmte: doorbloeding, afvalstoffen, stijfheid
Mentaal ontspannen (doen wat leuk is / in geest niet alleen
fibro)
Gedoseerd bewegen (doorbreken vicieuze cirkel)
Ontspanningstechnieken aanleren
Buikademhaling aanleren (i.p.v. hoog)
Autogene training (zelfsuggestie, visualisaties), hartcoherentie:
innerlijke rust effect op CZS
Pijnbestrijding en energie verhogen (APS)
Voorbeeld Dagboek
Datum/Tijd
10.00 uur
12.00 uur
14.00 uur
16.00 uur
18.00 uur
20.00 uur
22.00 uur
Opmerkingen
Wat gedaan
Wat denken
Wat voelen
Wat was leuk
APS
• Actie Potentiaal Simulatie – Minder pijn, meer energie en
versneld herstel
• Met behulp van het APS apparaat: stimuleert lichaam bij
herstel, regeneratie en energie bevordering.
• Geeft een microstroom signaal af aan het lichaam om de
lichaamseigen actiepotentiaal op te wekken en
lichaamsenergie vrij te maken/ aanmaak ATP.
• Speciale kleefelektroden worden op het lichaam aangebracht.
• De prikkelingen bootsen het lichaamseigen actie potentiaal na:
zenuwimpulsen die door het lichaam gaan, waarmee cellen
informatie met elkaar uitwisselen. Deze signalen zijn nodig voo
herstel; beschadigde of verouderde cellen zullen zwakke
zenuwimpulsen sturen.
• Via APS therapie ontvangen de cellen sterke signalen en het
lichaam gaat zichzelf herstellen.
Oefening
Zonneoefening
Fibromyalgie en Hypnotherapie
• Combinatie praktische en therapeutische
benadering heeft effect
• Heft leven weer in eigen handen nemen
• Leren omgaan met pijnbeleving,
vermoeidheidsklachten
• Rouwverwerking
• Kwaliteit leven/ zingeving
Artikel TETH
Praktisch
• Duidelijk doel: leren omgaan met spanning, pijn,
vermoeidheid
• Inzicht in klachten: dagboek, uitgaan wat iemand wel
kan, verandering leefwijze, keuzes
• Leren kennen en hanteren, grenzen beperkingen
verleggen
• Bewegingsactiviteiten introduceren
• Psycho-educatie: invloed denken op pijnbeleving,
kwaliteit leven, welke veranderingen aanbrengen
Therapeutisch
• Leren ontspannen: jacobson, buikademhaling,
bodyscan, hartcoherentie
• Verschuiving pijnbeleving: submodaliteiten
overbrengen, kleur, pijn uit centrum bewustzijn,
pijnschaal inzetten, ademhaling ter ondersteuning
(door pijnplek)
• Delenwerk/subpersoonlijkheden: pijn heeft functie>
rust, ziektewinst, schuldgevoel, perfectionisme.
Onderhandelen delen/samenwerken, six steps
reframing (creatief deel inzetten)
• ACT: Acceptatie Commitment therapie
• EMDR (trauma)
• Visualisaties
Visualisaties
•
•
•
•
•
•
•
Schoonwassen pijnlijke plekken kleur en licht
Zonne-oefening
Diermagie (tijdlijn oefening)
Het laboratorium
Kerntransformatie
Helende Reis
Linker-rechter aandachtspatroon
Hartcoherentie
• Gevoelens & Emoties:diepgaand effect op de
balans autonome zenuwstelsel en ritme
hartslag.
• Fysiologische coherentie; balans hoofd/hart
• Meten variabiliteit van het hartritme (HRV) een
belangrijke indicator in omgaan met stress
• Oefenen met apparatuur / em-Wave
• Ademhaling (tibetaans: 5 tellen in/uit door
hartstreek, gekoppeld aan fijne plek)
Oefening
Linker-Rechter aandachtspatroon
Literatuur
Fibromyalgie. Inleiding voor artsen,patiënten,arbeidsdeskundigen
Haarlemmer&Soerjanto (2011 / 9789 0352 16297)
Fibromyalgie. De puntjes op de i.
A. Van Galen (2007 / 9789 0692 82459)
De dokter kan niets vinden. Onverklaarbare medische klachten
J. Houtveen (2009 / 9789 0351 34003)
Handboek ter verlichting van fibromyalgie
C. Cunningham (2004 / 90 97097 139)
Fibromyalgie. Omgaan met weke delen reuma
H. Fest (2013 / 9789 0202 06296)
Visualiserend genezen
G. Epstein (1994 / 9789 0202 59803) alleen tweedehands
De kunst van Kaizen. Met kleine stappen naar grote doelen.
R. Maurer (2011 / 9789 0325 10688)
Patiëntenvereniging FES
Een Discussie
Overeenkomsten en Verschillen
Fibromyalgie <> PDS
Afsluiting
Diermagie