Concept patiëntenbrief Astma en COPD

Patiëntenbrief COPD en Werk
Waarom deze brief?
U krijgt deze brief omdat bij u de diagnose COPD is gesteld. Misschien weet u al langer
dat u COPD heeft, misschien sinds kort. U heeft pas een gesprek met de bedrijfsarts
gehad waarin is gesproken over wat COPD en uw werk met elkaar te maken hebben.
In deze brief vindt u daarover nadere informatie.
Wat is COPD?
COPD is de afkorting van de Engelse benaming voor chronische bronchitis en longemfyseem (Chronic Obstructive Pulmonary Disease). Het is een aandoening aan
longen en luchtwegen, en veroorzaakt hinder bij het ademhalen. De ziekte komt
voornamelijk voor bij mensen boven de 40 jaar die vee l hebben gerookt. Daarnaast kan
COPD ook door iets anders veroorzaakt worden: op het werk door bijvoorbeeld
blootstelling aan stof of rook.
Bij COPD zijn de luchtwegen vernauwd door een ontsteking, bij een ernstige vorm zijn
de longen beschadigd. Roken is vaak de belangrijkste oorzaak van deze beschadiging.
Chronische bronchitis komt alleen voor bij volwassenen. Wanneer kinderen 'bronchitis'
hebben, komt dat meestal door een virusinfectie.
In Nederland hebben 1 miljoen mensen COPD, maar meer dan de helft daarvan weet
dat niet. COPD is een chronische ziekte, maar dat betekent niet dat er niets meer aan
te doen is.
Hoe herken ik COPD?
Veel mensen denken dat kortademigheid hoort bij het ouder worden. Dat is niet zo. Het
ademvermogen gaat wel iets achteruit, maar de ademhaling moet ook op hoge leeftijd
zonder problemen verlopen. Als u kortademig wordt wanneer u bijvoorbeeld de trap
oploopt of een stuk wandelt, dan is dat voldoende reden om naar uw huisarts te gaan.
Alleen een arts kan u, na verder onderzoek, met zekerheid vertellen of u wel of geen
COPD heeft.
Wanneer u rookt en vaak moet hoesten, is dat een teken dat er iets aan de hand is.
Zeker wanneer u last hebt van een zogeheten 'rokershoestje'. Soms komt er bij het
hoesten slijm mee. Wanneer u kortademig bent of u een piepende ademhaling heeft, is
het zaak uw klachten serieus te nemen en uw huisarts te bezoeken.
Wat heeft COPD met uw werk te maken?
Roken is de belangrijkste factor voor het ontstaan van COPD. Daarnaast zijn er
factoren in het werk die kunnen bijdragen aan het ontstaan of aan het verergeren van
de aandoening. Dan gaat het om blootstelling aan gassen, dampen en aerosolen.
Aerosolen zijn zeer fijne deeltjes in de lucht zoals stof, nevel of rook.
Wat kunt u van de bedrijfsarts verwachten?
Uw bedrijfsarts is een specialist in de relatie tussen arbeid en gezondheid. De bedrijfs arts adviseert zowel werknemer als werkgever op dit gebied. Wanneer u zich ziek meldt
op het werk, krijgt u meestal binnen enkele weken een uitnodiging voor het spr eekuur.
Maar u kunt ook zelf een afspraak maken bij de bedrijfsarts, ook als u zich niet ziek
heeft gemeld.
De bedrijfsarts zal naar uw klachten en naar de behandeling vragen en eventueel, met
uw schriftelijke toestemming, gegevens opvragen bij uw behande lend arts. Zo nodig zal
de bedrijfsarts lichamelijk onderzoek doen. Soms is aanvullend onderzoek nodig, zoals
een longfunctieonderzoek, hartonderzoek of ander onderzoek. Ook kan bijvoorbeeld
gevraagd worden naar spanningen, op het werk of thuis. Dat is van belang om uw
situatie goed te kunnen beoordelen.
Daarnaast verzamelt de bedrijfsarts ook gegevens over de blootstelling aan gassen,
dampen of aerosolen op uw werk. Vervolgens beoordeelt de bedrijfsarts de totale
situatie en geeft een advies aan u en aan uw werkgever.
Nader onderzoek
Nader onderzoek is vaak nodig om u beter te kunnen adviseren. Als dat al door de
longarts is verricht, vraagt de bedrijfsarts de informatie op. De bedrijfsarts kan zelf
onderzoek doen of u verwijzen naar een ziekenhuis. Het gaat dan om het volgende
onderzoek:
 Longfunctieonderzoek (spirometrie)
Bij dit onderzoek wordt gemeten hoe groot uw longvolume is en hoe de snelheid van in en uitademen is. Met een neusklem op moet u dan hard in een apparaat blazen.
Degene die de test uitvoert dient soms een middel toe om de luchtwegen te verwijden
en meet vervolgens het effect daarvan op de longfunctie.
Blijven werken of weer gaan werken?
De bedrijfsarts zal u erop wijzen dat stoppen met roken heel belangrijk is voor het
verloop van uw ziekte. Vervolgens wordt samen met u een afweging maken tussen wat
u lichamelijk kunt (de belastbaarheid) en wat de eisen van het werk zijn (de belasting).
De bedrijfsarts gebruikt hiervoor de gegevens van uw huisarts of specialist en doet zo
nodig aanvullend onderzoek naar hart en longen.
Om uw arbeidsgeschiktheid te bevorderen zal samen met uw bedrijfsarts worden
nagegaan welke mogelijkheden er zijn voor aanpassingen op het werk. De bedrijfsarts
zal ook bemiddelen bij het realiseren daarvan.
Wordt u op het werk blootgesteld aan gassen, dampen of aerosolen? Dan zal de
bedrijfsarts u in elk geval éénmaal per jaar uitnodigen voor onderzoek. De bedrijfsarts
sluit daarbij aan bij het controlebeleid van uw huisarts of specialist (advies uit de
richtlijn voor bedrijfsartsen).
Vragen?
Wanneer u vragen hebt, kunt u uw bedrijfsarts direct bellen. U hoeft daarvoor niet te
wachten tot u ziek bent of weer een afspraak heeft.
Meer informatie en verder lezen?
Nadere informatie over de taken van de bedrijfsarts vindt u op www.jebedrijfsarts.nl. De
bedrijfsartsenrichtlijn over Astma en COPD is te vinden op www.nvab-online.nl. Nadere
informatie over COPD vindt u op: www.allesovercopd.nl. Informatie en onder andere
een helpdesk voor vragen over werk, verzekeringen of sociale zekerheid in relatie tot
gezondheid vindt u op de site van het Breed Platform Verzekerden en Werk:
www.bpv.nl
Kwaliteitsbureau NVAB
Augustus 2005