NVAB Richtlijn: Zwangerschap, postpartumperiode en werk Advisering en begeleiding door de bedrijfsarts 1 Programma 1. NVAB richtlijn Waarom eigenlijk? 2. Opzetten ‘zwangerschapsbeleid’ Risicofactoren Informatieprotocol 3. Individuele begeleiding Preventief consult Begeleiding bij verzuim 2 Recente ervaring zwangeren en werk? Vragen voor deze inleiding? 3 Waarom een richtlijn? Zwangere werknemer: blij! En dan…. Privé: Ingrijpende verandering Werk: Veranderde belastbaarheid Invloed risicofactoren Waarom een richtlijn? Zwangerschap en werkgevers? Blij?? GEDOE !!! 5 Zwangerschap en werkgevers? 6 Waarom preventief consult? Huidige praktijk, ondanks wetgeving! Onderzoek van TNO (2007) * Slechts 25% van de zwangeren krijgt voorlichting * Werk wordt niet aangepast * Misbruik UWV bij verzuim Zwangere werknemers en hun ongeboren kind lopen risico op afwijkingen Oplossing voor dit probleem: NVAB-Richtlijn (preventief consult) 7 Waarom een richtlijn? Hoe verder? Overheid? Zaak van werkgevers en werknemers! Behoefte aan deskundig advies? 8 De NVAB Richtlijn ! * Multidisciplinaire projectgroep (NVAB, NVOG, KNOV, NVVG, UWV, NHG) * Wetenschappelijk verantwoord * Beoordeeld door deskundigen/betrokkenen * Praktijktest * Autorisatie Betrouwbaar + werkbaar instrument 9 Inhoud richtlijn Advies werkgever: arbobeleid Advies werknemer: preventief consult Begeleiding bij verzuim Evaluatie 10 Advies werkgever: Arbobeleid A. Inventarisatie + aanpak werkrisico’s B. Protocol informatievoorziening C. Preventief consult Wettelijke basis (A&B) 11 Advies werkgever: A. Arbeidsomstandigheden (bijlage 1) Fysieke belasting Onregelmatige werktijden, ploegendienst Mentale belasting: werkdruk en agressie Chemische factoren Biologische agentia Fysische factoren Welke risico's spelen bij uw bedrijf? 12 A. Advies Werkgever: Fysieke belasting Zwaar werk (tillen, lang staan, lang lopen) verhoogt kans op - verhoogde bloeddruk en pre-eclampsie - vroeggeboorte en laag geboorte gewicht 13 14 A. Advies werkgever: (onregelmatige) werktijden Onregelmatig werk verhoogt kans op vroeggeboorte en laag geboorte gewicht Geen nachtwerk (23.00 - 07.00) vanaf 20e week; bij wens zwangere ook voor 20e week Vermijd lange werktijden en overwerk Regelmatige werktijden, 12 uur hersteltijd 15 16 • Advies Werkgever Werkdruk/ Stress Stress in het werk verhoogt kans op - pre-eclampsie - vroeggeboorte - laag geboorte gewicht - cognitieve, emotionele en gedragsproblemen Is er sprake van hoge werkdruk, weinig regelmogelijkheden en weinig sociale ondersteuning? Stress beperken/vermijden, meer ondersteuning 17 A. Advies werkgever: Chemische stoffen Blootstelling aan stoffen die mutagene, carcinogene en voor de voortplanting giftige werking hebben - rond conceptie - tijdens zwangerschap - tijdens periode van borstvoeding kunnen leiden tot miskraam, aangeboren afwijkingen of doodgeboorte (bvb oplosmiddelen) 18 A. Advies werkgever: Overige factoren Ioniserende straling Dosislimiet van 1 mSv, begeleiding stralingshygiënist Lawaai Geen geluid > 80 DBA, geen piekgeluid >200 Pa Trillingen Geen blootstelling > 25 m/s2 (8 uur per dag) Biologische agentia Diverse Infectieziekten Zie bijlage 3 en 4 19 Richtlijn bijlage 3 20 Richtlijn bijlage 4 21 Advies werkgever: B. Protocol informatievoorziening Bij aanstelling Bij melden van zwangerschap Over: Risicofactoren werk Rustruimte, rusttijd Preventief consult Verlofregelingen Borstvoeding Kinderopvang 22 Individuele begeleiding Preventief consult door BA Maken risicoprofiel op basis van individuele belasting (Bijlage 1) individuele belastbaarheid (Bijlage 2) 23 Preventief consult (vervolg) Bespreken: Invloed zwangerschap/ tijd na bevalling: op privé 1/8 werktijd extra pauzes 1/4 werktijd voeden/kolven Combinatie werk en kind? Op basis van belasting/belastbaarheid: Plan van aanpak, advies aan wg en wn Tot verlof zonder risico’s aan het werk 24 Mw Kusters: Preventief consult Conductrice Nooit ziek 13 weken zwanger, 1e keer Werkgebonden risicofactoren? Uw advies? 25 Individuele belasting: bijlage 1 Fysieke belasting Onregelmatige werktijden, ploegendienst Mentale belasting Chemische factoren Biologische agentia Fysische factoren 26 Preventief consult Individuele belastbaarheid: algemeen 90%: vermoeidheid, allerlei andere klachten (misselijk, rug- en slaapklachten, vergeetachtig) 27 Preventief consult Individuele belastbaarheid, bijlage 2 A. Belaste algemene anamnese B. Belaste obstetrische anamnese C. Abnormaal verloop zwangerschap D. Abnormaal verloop postpartumperiode 28 Individuele belastbaarheid: voorbeelden Groeivertraging in de anamnese Zwangerschapshypertensie Erge vermoeidheid Depressieve klachten Bekkenklachten Baby te klein/ ziek Adviezen werk + werktijden, overleg/ verwijzing curatieve sector 29 Belaste obstetrische anamnese 30 Meerlingzwangerschap 31 Abnormaal verloop postpartum 32 Vroeggeboorte 33 Resultaat preventief consult? Geen betutteling en medicalisering! Wel goede voorbereiding Daling verzuim: halveert bij voorlichting! én alert op vergoeding UWV Geen risico’s in het werk minder afwijkingen bij moeder en kind geen claims minder ziektenkosten 34 Preventief consult: Ondersteuning door allerlei organisaties - Werkgevers & Werknemers Stichting van de Arbeid baseert arbocatalogus zwangerschap mede op NVAB-RL - KNOV, NVOG, NVVG, UWV, NHG UWV herziet standaard AO bij zwangerschap en bevalling mede op basis van NVAB-RL Diverse multidisciplinaire aktiviteiten 35 Begeleiding bij verzuim Wat? Spreekuur Zwangerschap: na 1 week verzuim Postpartum: 2 weken na verlof Risicoprofiel? Nieuwe verschijnselen/ klachten? Aanpassen risicoprofiel Plan van aanpak 36 Begeleiding bij verzuim Hoe? Geen medische redenen? Andere factoren angst gebrek sociale steun privé belasting Vervolgafspraak over 3 weken 37 Evaluatie Bij verzuim en verhoogd risicoprofiel 3 weken na 1e afspraak Aanpassingen adequaat? Verloop klachten Ongunstig beloop: bijstellen risicoprofiel Begeleiding (para)medicus Om de 3 tot 6 weken 38 Invoeren van zwangerschapsbeleid Is niet makkelijk! Kost tijd! Anticiperend beleid Minder risico’s zwangere en baby Minder verzuim 39 www. nvab-online.nl Richtlijnen en leiddraden Samenvatting Richtlijn Achtergronddocument Hulpmiddelen: oa PowerPoint-presentatie Brief werkgever en werknemer Checklist dossier Casuïstiek en opdrachten (vb ICT) 40 Zwangerenbeleid + Preventief consult Gezonde zwangeren in een gezond bedrijf! 41