Informatie voor therapeuten en verwijzers

MDFT: MultiDimensionele FamilieTherapie
Een erkende systeembehandeling voor jongeren met probleemgedrag
waaronder verslaving
Informatie voor therapeuten en v
Indicatiegebied
MultiDimensionele FamilieTherapie (MDFT) is een behandeling voor jongeren en hun
gezinnen. MDFT bevat elementen van bemoeizorg.
Deze therapie komt in aanmerking voor jongeren met probleemgedrag als spijbelen,
weglopen, overmatig gebruik van alcohol of drugs, delinquentie en ander antisociaal
gedrag. De problematiek kan samengaan met een psychische of gedragsstoornis.
MDFT verdient zeker toepassing als de jongere meerdere stoornissen of problemen tegelijk heeft, vooral als daar verslavingsproblematiek bij zit.
Maar MDFT wordt ook, en met succes, ingezet bij enkelvoudige problematiek, zoals alleen verslavingsproblematiek, of alleen spijbelen, enzovoort.
De jongeren zijn meestal tussen 12 en 19 jaar oud.
MDFT is een ambulante behandeling. Maar er zijn aparte intramurale toepassingen
gemaakt of in voorbereiding: MDFT bij kort of langer verblijf in jeugddetentie, jeugdzorgplus en residentiële jeugdzorg. Er komen ook ‘lichtere’ toepassingen, in samenwerking
met scholen.
Informatie voor therapeuten en verwijzers
Over MDFT
MDFT is vanaf 1985 ontwikkeld in de VS – vooral aan de University of Miami – en vanaf
2003 in West-Europa onder leiding van de Erasmus Universiteit.
MDFT is erkend door het NJI (Nederlands Jeugdinstituut) en voorlopig erkend door de
Erkenningscommissie Gedragsinterventies van Justitie. Begin 2011 worden de uitkomsten
van een onderzoek naar de effectiviteit van de therapie in Nederland bekend. Dan kan de
erkenning definitief worden.
Uitgangspunt van MDFT is de gedachte dat de problematiek van een jongere vaak
multidimensioneel bepaald is, beïnvloed door factoren uit meer dan één levensdomein.
Daarom richt de therapie zich op vier kerngebieden in het leven van een jongere: de
jongere, de ouder(s), het gezin en externe systemen, zoals school, werk en vrije tijd, of de
instelling waar sommige jongeren verblijven.
Doel is om op al die gebieden, voor zover nodig, verbetering te bereiken:
• vermindering van antisociaal gedrag
• vermindering van alcohol- en drugsgebruik
• voorkómen van recidive
Ondersteunende doelen daarbij zijn:
• beter functioneren op school of werk
• betere band met het gezin en positieve relaties met leeftijdgenoten
• vrijetijdsbesteding passend bij de leeftijd
MDFT omvat interventies als:
• verhogen van motivatie
• leren omgaan met situaties die probleemgedrag uitlokken
• terugvalpreventie
• verbeteren van communicatie in en buiten het gezin
• hanteerbaar maken van conflicten tussen ouder(s) en kind(eren)
en tussen ouders onderling
• verbeteren van ouderschap- en opvoedingsvaardigheden
• interveniëren bij instanties ten gunste van de jongere.
MDFT is deels geprotocolleerd maar van de behandelaar wordt ook het nemen van eigen
verantwoordelijkheid verwacht.
De behandeling duurt als regel 4 tot 6 maanden, afhankelijk van de complexiteit en ernst
van de problematiek.
In de praktijk
Per week vinden twee tot drie face-to-face sessies plaats, met de jongere of de ouder(s)
alleen, met de gezinsleden samen, of (ook) met derden erbij, zoals leraren. De sessies
Weinig andere behandelingen voor jongeren met
worden gehouden op kantoor of thuis bij het gezin. Verder voert de therapeut overleg
op school, bij de rechtbank of met andere instanties. Hij/zij houdt regelmatig telefonisch
contact met jongere en ouder(s).
MDFT-therapeuten werken in teams van 3 tot 6 therapeuten. Aan het hoofd staat een
MDFT-supervisor, die ook als therapeut werkzaam is (minimaal 1 casus).
Er opereren verspreid over Nederland al 30 MDFT-teams in de jeugdzorg, de jeugd-GGZ,
de jeugdverslavingszorg en de forensische zorg, soms multidisciplinair over sectoren
heen.
MDFT kan ook in een residentiële setting worden gegeven, zoals jeugdzorg-plus en JJI.
De therapie start dan tijdens opname of detentie en wordt bij voorkeur door dezelfde
MDFT-therapeut ambulant voortgezet als de jongere naar de eigen omgeving is teruggekeerd.
Effectiviteit
MDFT is een evidence based behandeling. In de VS zijn zeven gecontroleerde experimenten uitgevoerd naar de werkzaamheid van MDFT. Weinig andere behandelingen voor
jongeren met probleemgedrag zijn zo grondig onderzocht.
MDFT is effectief, afgemeten aan: bereidheid om in behandeling te gaan en te blijven,
vermindering van recidive en ander antisociaal gedrag, minder gebruik van alcohol en
drugs, minder symptomen van psychische stoornissen, vermijden van ‘verkeerde’ vrienden, betere school- en werkprestaties, en beter functioneren van het gezin. Op deze
maten deed MDFT het keer op keer beter dan controlebehandelingen.
Proefonderzoek met MDFT in vijf Europese landen, waaronder Nederland, heeft laten
zien dat de behandeling toepasbaar is door Europese therapeuten, binnen uiteenlopende
stelsels van jeugd- en gezondheidszorg, en bij jongeren met en zonder justitiële achtergrond.
Opleiding
Van de opleidingsmaterialen van MDFT zijn Nederlandse versies gemaakt, met Nederlandse casuïstiek, beeldmateriaal, handboek en andere teksten. Vanaf begin 2008 kunnen
teams van hulpverleners in Nederland een opleiding volgen tot MDFT-therapeut of
MDFT-supervisor. Deze wordt geboden door de MDFT Academie. Er zijn al meer dan 30
teams opgeleid of in training, en meer dan 100 hulpverleners gecertificeerd als therapeut
of supervisor in MDFT. In aanmerking komen therapeuten met adequate vooropleiding
op HBO- of universitair niveau, die al redelijke ervaring als hulpverlener hebben, ook bij
kinderen en/of adolescenten.
De opleiding interfereert nauwelijks met het dagelijkse werk als hulpverlener. Integendeel, MDFT wordt geleidelijk en vloeiend in dat werk ingepast. Kern van de opleiding is
praktijkgerichte begeleiding door Nederlandse MDFT-docenten, die ook langskomen.
De eerste 4 maanden van de opleiding beperken zich tot training van de beoogde
supervisor van een team. In de 5 maanden daarna doen ook de andere leden van het
team mee. Het duurt dus ongeveer 9 maanden voordat iedereen in het team in MDFT is
gecertificeerd (extra certificaat voor de supervisor). Maar intussen passen de therapeuten
al ruimschoots MDFT toe.
gedragsproblemen zijn zo grondig onderzocht.
Teams ontvangen in de jaren daarna verdere begeleiding in de vorm van werkbezoek,
consultatie, boostertraining en hulp bij monitoring van de uitvoering en de uitkomsten
van de behandeling.
Voordelen
Het laten opleiden van MDFT-teams heeft voor instellingen voordelen:
• Verhoging van de kwaliteit van het behandelaanbod volgens de stand van wetenschap
• Certificatie van therapeuten zonder belastende vervolgprocedures en zonder verdere
financiële verplichtingen. Opleiding en kwaliteitsbewaking zijn Nederlandse
aangelegenheden.
• Werken met een erkende therapie (ook belangrijk voor financiers)
• Mogelijkheid tot aanboren van de expertise van vakgenoten via MDFT Online,
workshops en langs andere wegen.
• Bewaking van de kwaliteit van uitvoering van MDFT en van de uitkomsten. Dit wordt
steeds meer een eis van financiers..
• Gratis toegang tot geautomatiseerde kostprijsmodellen (DBC’s) die MDFT Academie
heeft gemaakt voor verschillende toepassingen van MDFT.
Training ‘systemisch werken’
Onze docenten verzorgen naast de MDFT-opleiding ook cursussen ‘systeemgericht werken’ (beginners en gevorderden) voor medewerkers van zorginstellingen en/of gemeenten.
Voor meer informatie:
Christa Rijswijk
Postbus 37
2300 AA Leiden
071- 5159672
[email protected]
[email protected]
www.mdft.nl