DEEL II - Samenvattingen Sofie LORIDAN

DEEL II.
HUWELIJK EN ECHTSCHEIDING
1. HUWELIJK
I.
ALGEMEEN
Definitie
Een instituut waartoe 2 personen toetreden d.m.v. een vormgebonden overeenkomst, met als
kern het tot stand brengen van een duurzame levensgemeenschap
o
Redelijk wat artikelen hierover
->
In 1804 was het huwelijk de hoeksteen
van de maatschappij
o
Over de inhoud kan je niet marchanderen
 Te nemen of te laten
 Toetredingsovereenkomst
Mensenrechtelijke bescherming
o
Recht te huwen voor mannen en vrouwen van huwbare leeftijd
->
Art. 12 EVRM
o
Recht te hertrouwen zonder wachttermijn
->
Voorbeeld. Zwiterland, wachttermijn tot 3 jaar na ontbinding
o
Recht op vrije keuze van huwelijkspartner
 Gedwongen huwelijken kunnen aangevochten worden
 Vrije keuze
Ongeacht burgerlijke staat
Statistieken
100% huwelijken
70% echtscheidingen
->
Opm. Heb je als je trouwt 70% kans op echtscheiding?
Nee, want in de jaren ’70 waren er heel veel meer huwelijken. Nu wordt er
bewuster getrouwd
II.
GRONDVEREISTEN OM TE TROUWEN
Geslachtsneutraal
Maar als een kind geboren wordt binnen een homohuwelijk zal
het geen 2 vaders hebben op grond van de oorspronkelijke afstamming
->
In strijd met de biologische werkelijkheid
->
Verschil met heterohuwelijk is vrij klein geworden
Adoptie
HUWBARE LEEFTIJD
53
o
18 jaar
o
Jeugdrechtbank kan om ‘gewichtige redenen’ verbod om voordien te huwen opheffen
 1 geval in de praktijk:
Zwangerschap
 Rechtbank oordeelt soeverein
o
Hoger beroep ->
Binnen de 8 dagen na de kennisgeving van de uitspraak
=
Grondwetsconforme interpretatie
->
Wetgeving: 8 dagen na de uitspraak
->
Volgens het Arbitragehof een afwijking van het gemeen
procesrecht die moeilijk te verantwoorden valt
TOESTEMMING VAN DE AANSTAANDE ECHTGENOTEN
o
Er is geen huwelijk wanneer er geen toestemming is
 Onmogelijk:
 Mariage by proxy
=
Huwelijk via een lasthebber


Huwelijk met de handschoen
1 van de 2 partijen komt niet opdagen en stuurt iemand anders
Verboden in België ->
Toestemming vereist
Postuum huwelijk
Mogelijk ->
Huwelijk in extremis
=
1 van de partijen bijna dood
o
De verloving =
Een feitelijke toestand
Juridisch:
 Wederzijdse verbintenis om met elkaar te trouwen is nietig (in strijd met de
openbare orde)
 Verbreking van de verloving kan soms aanleiding geven tot toepassing van art.
1382 B.W.
Voorbeeld. Krenkende, beledigende omstandigheden
 Ook art. 1088 B.W. kan worden ingeroepen
-> Schenkingen gedaan vervallen indien het huwelijk niet volgt
Voorbeeld. Verlovingsring
o
Gemis aan (inhoudelijke) toestemming
 Huwelijk van geesteszieken, alcoholici en gedrogeerden



Geen bewuste toestemming
Hof van Cassatie ->
Onbekwaamverklaarde kan niet toestemmen in
heldere tussenpozen
Rechtsleer vindt dat dit wel moet kunnen
Schijnhuwelijken ->
Enkel formele toestemming
 Kennelijk niet gericht op een duurzame levensgemeenschap, maar enkel op
een verblijfsrechtelijk voordeel

Afwezigheid van intentie om een duurzame levensgemeenschap te vormen
Ook wanneer het slechts bij 1 van de 2 partijen is
54

Indicaties voor een schijnhuwelijk
-

->
Verschillende elementen
1 van de partijen in de prostitutie
Verhalen over de 1e ontmoeting verschillen
Elkaars naam niet kennen
Mekaar niet verstaan
Tegen weigering ABS om huwelijk te voltrekken (o.g.v. een vermoeden
van schijnhuwelijk) is verhaal mogelijk
≠
Beroep
Bij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg
-
o
Bijzonder moeilijk te achterhalen
Rechtsprekend zoals in kort geding:
->
Zelfde procedure
->
Uitspraak ten gronde i.p.v. voorlopige maatregelen
Gebrek in de toestemming Wilsgebreken
 Beperktere toepassing dan in het algemeen verbintenissenrecht omwille van de
stabiliteit van het huwelijk, maar tendens tot soepelheid
 Bedrog wordt niet aanvaard
 En mariage il trompe qui peut
 Je probeert je altijd beter voor te doen

Dwaling ‘in de persoon’ wordt aanvaard




Over de burgerlijke of de fysische identiteit van de huwelijkspartner
Niet
->
Burgerlijke staat
Zie bedrog
Evolutie naar dwaling omtrent de essentiële hoedanigheden van de persoon
Het (on)vermogen tot geslachtsverkeer
De burgerlijke staat
Het gerechtelijk verleden
Geweld is eerder uitzonderlijk
 Morele druk volstaat niet voor de nietigverklaring
 Fysiek geweld komt niet veel voor, want het huwelijk is openbaar
INSTEMMING VAN DE OUDERS VAN EEN MINDERJARIGE
Weigering? ->
Jeugdrechtbank kan toestemming in de plaats stellen
o
1 ouder
Indien weigering ongegrond is
o
Beide ouders Indien weigering een misbruik is
Voorbeeld. Weigering helemaal op het einde na eerst gezegd
te hebben mee te werken
GEEN VORIG NIET-ONTBONDEN HUWELIJK
55
GEEN BLOED- OF AANVERWANTSCHAP IN VERBODEN GRAAD
(HUWELIJKSBELETSELEN)
o
Absoluut huwelijksverbod tussen:
 Ouders en kinderen
 Schoonouders en schoonkinderen
 Stiefouders en stiefkinderen
Afgezwakt door het Arbitragehof
 Na het overlijden van de echtgenoot die de band van aanverwantschap tot
stand heeft gebracht
=
Strijdig met gelijkheidsbeginsel
 Het grote probleem is dat dit huwelijksverbod absoluut is
 Wat als persoon niet overleden, maar huwelijk op andere wijze ontbonden?


Broers, zussen, broer en zus
Oom en nicht of neef, tante en nicht of neef
= Relatief:
Vatbaar voor ontheffing bij K.B.
Om ‘gewichtige redenen’
III. VORMVEREISTEN OM TE TROUWEN
FORMALITEITEN VOOR HET AANGAAN VAN HET HUWELIJK: DE
HUWELIJKSAANGIFTE
o
Welke ambtenaar is bevoegd?


o
-
Het meest ruime aanknopingspunt, om
toch maar bevoegde rechter te vinden
De ABS gemeente waarin 1 van de aanstaande echtgenoten is ingeschreven in:
 Het bevolkingsregister
 Het vreemdelingenregister
 Het wachtregister
->
Vluchteling, niet statuut van vreemdeling
Zo nodig ->
De ABS van de actuele verblijfplaats
 Binnenschippers
 Circusartiesten
Wie moet het huwelijk aangeven?
 1 van de aanstaande echtgenoten

Beide
o
Vrijstelling van aangifteverplichting door PdK om ‘gewichtige redenen’
Voorbeeld. Huwelijk in extremis
o
Voltrekking huwelijk is onmogelijk voor de 14e dag na de opmaak van de aangifte
 Wachttermijn
 Indien geen voltrekking binnen de 6 maanden na deze 14 dagen
-> Nieuwe akte van aangifte noodzakelijk
56
o
Doel van de aangifte van het huwelijk
o
Lijst van vereiste documenten voor de aangifte van het huwelijk
 Zelf de documenten ter beschikking stellen die niet in het rijksregister staan
 De andere zijn al voorhanden bij de overheid ABS zorgt ervoor
o
Weigering de akte van aangifte op te maken
 Wanneer aanstaande echtgenoten in gebreke blijven documenten overhandigen
 Verhaal tegen de weigering bij de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg
=
Verzet mogelijk maken
FORMALITEITEN BIJ DE HUWELIJKSVOLTREKKING
o
Openbaar karakter
o
o
o
Persoonlijke aanwezigheid +
2 getuigen
Ten overstaan van de ABS die de akte van aangifte heeft opgemaakt
Voorlezing van (excerpten uit) het primair huwelijksstelsel
o
Aanname van de verklaring van de echtgenoten – 1 na 1 – dat zij elkaar willen
aannemen tot echtgenoten =
Cruciaal
 Het burgerlijk huwelijk is gesloten na het 2e ja-woord
 Daarna rechtsgevolgen, ook indien partij hierna dood valt
o
o
Verklaring in de naam der wet dat zij door de echt verbonden zijn
Onmiddellijk daarna ->
Opmaak huwelijksakte
IV. SANCTIEREGELING
Bij niet-naleving van grond- of vormvereisten
o
o
Preventief
=
Verbiedende huwelijksbeletselen
->
Vermijden dat huwelijk zal plaatsvinden Repressief
=
Voorbeeld.
Verzet
Vernietigende huwelijksbeletselen
Volstrekte of betrekkelijke nietigheid
 Volstrekte nietigheid
-
Huwelijken van minderjarigen zonder ontheffing van leeftijdsvereiste
Huwelijken van geesteszieken
Bigame huwelijken
Huwelijken tussen bloed- of aanverwanten in verboden graad
Clandestiene huwelijken
Subjectief element: Bedrieglijk opzet
->
Niet aangegeven huwelijk
->
Huwelijken gesloten door onbevoegde ABS
->
Niet in het openbaar aangegane huwelijken
57
 Betrekkelijk nietig
-
->
Het huwelijk aangetast door een wilsgebrek
Nietigheid te vorderen door de echtgenoot wiens toestemming was aangetast
Vordering niet meer ontvankelijk ->
Samenwoning voortgezet meer dan
6 maanden na ontdekking van de dwaling of herwinning van volle vrijheid
Gevolgen van een nietig(verklaard) huwelijk
o
o
o
Blijft geldig tot het vonnis
Het vonnis geldt erga omnes
Werkt ex nunc en ex tunc
Definitief vonnis dat de nietigverklaring
->
Het huwelijk wordt geacht nooit te
hebben bestaan
2 verzachtingen
 Het putatief huwelijk
-
Bepaalde gevolgen
->
Goede trouw van minstens 1 echtgenoot
Moet bewezen worden
Pendelbeweging der ficties: 1)
Huwelijk geacht nooit te hebben bestaan
2)
Toch gevolgen
Gevolgen:
Deze gerealiseerd vooraleer het huwelijk definitief nietig is
=
Nietigheid ex nunc, niet ex tunc
 Het nietig verklaarde huwelijk heeft steeds gevolgen ten voordele van de kinderen
- Ook al is geen van beide echtgenoten te goeder trouw geweest
- Voorbeeld. De vaderschapsregel
V.
BEWIJS VAN HET HUWELIJK
o
o
Principe
->
Uitzonderingen
Akte van huwelijksvoltrekking, ingeschreven in registers BS
VI. GEVOLGEN VAN HET HUWELIJK
o
o
o
o
Primair huwelijksstelsel
De vaderschapsregel
Erfrecht van de langstlevende echtgenoot
Secundair huwelijksvermogensstelsel
VII. ONTBINDING VAN HET HUWELIJK
o
o
Door de door van 1 van de echtgenoten
Door echtscheiding
58
2. ECHTSCHEIDING
I.
INLEIDING
o
o
Vroeger veel meer huwelijken
->
Recentelijk lichte daling echtscheidingen
Oorzaak
 Nu
Vooral door onderlinge toestemming
 Vroeger Vooral fout (’70)
o
Evolutie qua echtscheidingsvorm Geslacht van de eiser
->
Op 7 echtscheidingen worden er 4 door de vrouw gevraagd
VIJF GRONDEN TOT ECHTSCHEIDING
o
Fout
o
o
o
o
Feitelijke scheiding > 2 jaar
Feitelijke scheiding > 2 jaar als gevolg van een geestesziekte
Onderlinge toestemming
Omzetting van scheiding van tafel en bed in echtscheiding
->
Wordt soms ook genoemd: Op grond van bepaald feit
Maar feitelijke scheiding is ook een bepaald feit
3 ECHTSCHEIDINGSPROCEDURES
o
o
o
Op grond van bepaalde feiten
Door onderlinge toestemming
Omzetting van scheiding van tafel en bed in echtscheiding
II.
ECHTSCHEIDING O.G.V. FOUT
o
Welke feiten


->
Vechtscheiding
Fouten moeten bewezen
worden
Overspel Ook met personen van hetzelfde geslacht
= Geslachtsgemeenschap met andere persoon dan echtgenoot
Gewelddaden, mishandelingen of grove beledigingen loopt samen met overspel
o
Sanctie-echtscheiding
->
-
Grove beledigingen
->
Als overspel niet met zoveel woorden
bewezen kan worden
-
Degene die de fout begaat wordt gestraft met de
echtscheiding
Sanctie voor de schending van een huwelijksverplichting
Vrijwillige
Erge
59
-
Beledigende
o
Algemeen
 De schending van de huwelijksplicht moet zich hebben voorgedaan tijdens het
huwelijk Na de huwelijkssluiting
=
2e ja-woord
 Inzake echtscheiding bestaat geen compensatie van grieven
 De ene fout compenseert de andere niet
 Miskenning kan gesanctioneerd worden, ondanks fout wederpartij
o
Relevante huwelijksverplichtingen
 Samenwoningsverplichting
 Getrouwdheidsverplichting


Plicht tot hulp en bijstand
Algemene plicht tot wederkerige waardering, eerbied en vertrouwen
Schending van de samenwoningsverplichting
Door:
o
Kwaadwillige verlating
->
Wanneer is verlating niet kwaadwillig?
 Voorbeeld.
Man voor 3 jaar op booreiland werken
≠
Schending
 Vrederechter kan machtiging geven om gescheiden te leven
-> Afzonderlijk verblijf uitspreken als het heel slecht gaat
o
Weigering van elke vorm van seks
o
Weigering van procreatiegerichte seks
 Voorbeeld.
Sterilisatie zonder overleg
Abortus zonder overleg
 Opmerking.
Het burgerlijk huwelijk is niet gericht op kinderen
Schending van de getrouwheidsverplichting
Door:
o
Overspel
o
Minder verregaande vormen van intimiteit
Erotisch getinte chatgesprekken
->
Privé? Echtgenoot
heeft soort van recht van toezicht, recht van nieuwsgierigheid
K.I.D. zonder toestemming van de echtgenoot
Voorbeeld.
o
Schending van de plicht tot hulp en bijstand
Door:
o
Niet-naleving alimentatieplichten, ook zonder veroordeling wegens familieverlating
o
Contactweigering na psychische problemen mede-echtgenoot
60
o
Mislukte zelfmoordpoging met handicap tot gevolg


Belangrijke patrimoniale gevolgen
Ziekenhuisfacturen vallen onder huishoudelijke schulden
Schending van de algemene plicht tot wederkerige waardering, eerbied en
vertrouwen
Door feiten die de levensgemeenschap ernstig verstoren ->
Appreciatie van de rechter
o
Weigering tot dopen na kerkelijk huwelijk
 Redenering
->
Hangt samen met het kerkelijk huwelijk
o
Extreme godsdienstbeleving


o
Niet
Wel
-
Het aanhangen van een godsdienst
Het fanatiek belijden van een godsdienst
Zelfs beledigingen t.a.v. derden, die noodzakelijk terugwerken op de echtgenoot
Voorbeeld.
Man heeft een minnares. Zijn echtgenote stuurt haar een brief, waarin
zij haar een hoer noemt. Dit is een belediging voor haar man, want dit
impliceert dat hij naar de hoeren gaat.
Vrijwillige schending
Toerekeningsvatbaarheid op het ogenblik van de feiten
o
Fout +
Toerekeningsvatbaarheid
=
o
o
Schuld
Geen echtscheiding o.g.v. fout tegen een gerechtelijk onbekwaamverklaarde
Minder verregaande beschermingsstatuten sluiten de toerekeningsvatbaarheid niet uit
Erge schending
o
o
Overspel is altijd erg ->
Onweerlegbaar vermoeden
Moet bewezen worden door de eiser
 1 erge daad van wangedrag volstaat
 Meerdere lichte daden van wangedrag volstaan ook, indien ze herhaald worden
Beledigende schending
o
o
o
Te beoordelen op het ogenblik van de feiten
Wangedrag van de ene kan beledigend karakter van de tekortkoming van de andere
wegnemen
->
Billijkheidsoverweging:
Compensatie is mogelijk
Nuancering: Wordt zeer zelden aanvaard in de praktijk
Het bewustzijn (in hoofde van 1 echtgenoot) dat een handeling zwaar krenkend is voor
de mede-echtgenoot
 Volstaat voor schuld
 De bedoeling om te beledigen is niet vereist
61
o
Overspel wordt vermoed beledigend te zijn, maar tegenbewijs kan worden geleverd
 Door de overspelige echtgenoot
 Rechtspraakanalyse
->
Rechters aanvaarden dit tegenbewijs zeer zelden
BEWIJS VAN DE INGEROEPEN FEITEN
Door alle wettelijke middelen, behalve de eed:
o
Geschriften
o
Getuigen
o
Deskundigenonderzoek
o
o
Bekentenis
Vermoedens
Bewijs door geschriften
o
Vaststelling overspel door gerechtsdeurwaarder
 Betrapping op overspel bij gerechtsdeurwaarderexploot kan gevraagd worden bij
eenzijdig verzoekschrift
 Niet:
21u-05u
 Grote waarde!
Ook al heeft deurwaarder de minnaar niet gezien, als hij
een warm bed heeft vastgesteld
->
Akte
o
o
Strafvonnis of gegevens uit het strafdossier
Brieven
Echtgenoot heeft recht van toezicht
->
Het briefgeheim is sterk genuanceerd tussen echtgenoten
Bewijs door getuigen
o
o
Volgens gemeen recht
Bloedverwanten in neerdalende lijn mogen niet getuigen in zaken waarin hun
ascendenten tegengestelde belangen hebben
 Tenzij onrechtstreeks, via getuigenissen en verklaringen in een strafprocedure
betreffende feiten waarvan zij persoonlijk slachtoffer waren
Voorbeeld.

Kind dat geslagen werd
Ter bescherming van de kinderen
->
Niet opsteken tegen andere ouder
Bewijs door deskundigenonderzoek
o
o
Meestal een psychiatrisch onderzoek
Weigering? Wie niet wil meewerken aan het onderzoek heeft iets te
verbergen
=
Vermoeden!
62
Bewijs door bekentenis
o
o
Gerechtelijk of buitengerechtelijk
De bekentenis is inzake echtscheiding geen afdoend bewijsmiddel
 De rechter beoordeelt de bewijswaarde
 De rechter moet nagaan of er geen collusie is
= Bedrieglijke verstandhouding om de rechter tot fout te doen concluderen die er
niet is
Bewijs door vermoedens
o
Processen-verbaal
Voorbeeld.
Man die zijn vrouw geslagen heeft
o
Verslagen van een privé-detective
overspel te ontdekken
-
o
Foto’s
o
…
->
->
Volgt de levenswandel om patroon in
Pas daarna zinvol om deurwaarder erbij te halen
De gefotografeerde moet zich op een voor het publiek
toegankelijke plaats bevinden
PROCEDURE
o
o
Gedinginleidend stuk
Bevoegde rechtbank =
=
Dagvaarding, of
Vrijwillige verschijning
Rechtbank van eerste aanleg
->
Exclusief!
Van de laatste echtelijke verblijfplaats, of
Woonplaats verweerder
Inleidingszitting
o Verzoeningspoging
 Beide echtgenoten aanwezig
 1 van de echtgenoten vraagt erom
o Echtscheiding kan de plano worden uitgesproken


o Zoniet:
Je verschijnt voor de 1e keer
Echtscheiding wordt onmiddellijk uitgesproken
Zonder verder te debatteren
Feiten zijn manifest en niet betwist
Zaak naar de bijzondere rol verzonden voor verdere behandeling
3 bijzondere regels
63
o Aanvullende vorderingen en tegenvorderingen zijn mogelijk bij nieuwe, op tegenspraak
genomen conclusies
 Nieuwe feiten mogen worden aangevoerd
 Vordering o.g.v. fout ingeleid, kan o.g.v. feitelijke scheiding worden uitgesproken
 2 jaar moet bereikt zijn op het ogenblik dat je de conclusie maakt
 Tegenvordering bij echtscheiding kan zelfs voor het eerst in hoger beroep
worden ingeroepen
o Verzoening
->
Strenge eisen
 Materieel element
Hernemen van het samenleven
 Intentioneel element
=
Animus reconciliandi
Gevolg:
De rechtsvordering tot echtscheiding vervalt
o Verbod tot weergave van de debatten in de pers
Uitspraak van de echtscheiding en overschrijving
o Uitspraak wordt betekend, opdat zij in kracht van gewijsde zou kunnen treden
o Griffier stuurt binnen maand beschikkend gedeelte aan ambtenaar van burgerlijke stand
o ABS schrijft binnen de maand over in registers en voert kantmelding uit in huwelijksakte
VOORLOPIGE MAATREGELEN
o Voorwerp:
 De persoon
 Het levensonderhoud
 De goederen van de echtgenoten of hun kinderen
o Geen hoogdringendheid vereist ->
Deze wordt vermoed
o 5 wijzen om voorlopige maatregelen te bekomen
 Gecombineerde dagvaarding ES-VM met enkelvoudige dagstelling voor de
burgerlijke rechter
 Gecombineerde dagvaarding ES-VM met tweevoudige dagstelling voor



burgerlijke rechter en kortgedingrechter
Afzonderlijke dagvaarding voor de voorzitter in kort geding
Vrijwillige verschijning
Bekrachtiging van een akkoord door de echtscheidingsrechter
o Vonnis
->
Geldt als akkoordvonnis
 Een geheel of feitelijk akkoord over voorlopige maatregelen i.v.m. de echtgenoten
moet worden bekrachtigd
64

Een geheel of gedeeltelijk akkoord over voorlopige maatregelen i.v.m. de kinderen
kan worden bekrachtigd, ‘indien de rechter zulks geraden acht’
= Oordeel in het belang van het kind
o Geldingsduur van de maatregelen
 Regel
->
Uitwerking tot op het ogenblik dat het echtscheidingsvonnis of –
arrest in kracht van gewijsde treedt
 Uitzondering
->
Maatregelen m.b.t. de kinderen blijven doorwerken na
echtscheiding
o Voorlopige maatregelen gelde rebus sic stantibus
 Wijziging van bevolen maatregelen is mogelijk
->
Gewijzigd in loop
van procedure:



Toestand van de echtgenoten
Toestand van de kinderen
Kan bij conclusie worden gevraagd
Machtiging tot afzonderlijk verblijf
o Preferentieel genotsrecht van de gezinswoning aan het slachtoffer van partnergeweld
 Ook ernstige aanwijzingen van partnergeweld
 Fysiek geweld
->
Niet psychologisch
o Sancties voor de echtgenoot die niet in het aangewezen huis verblijft
 Afschaffing/ vermindering van aan hem verschuldigd onderhoudsgeld
 Vervallenverklaring van de echtscheidingsvordering
Onderhoudsuitkering aan de mede-echtgenoot
o Ratio:
De hulpverplichting
o Principieel
Maar
->
->
Niet: Schuldcriterium
Rechtspraak Hof van Beroep te Brussel:
Onderhoudsuitkering kan in
hoger beroep worden afgeschaft van zodra de schuld vaststaat
o Provisio ad litem


Volgt het lot van de gerechtskosten
Moet worden terugbetaald bij verlies procedure
Maatregelen i.v.m. de kinderen
o Voorwerp
 Ouderlijk gezag  Omgangsrecht  Kinderalimentatie
en
en/of
65
o Kunnen grootouders tussenkomen m.b.t. hun omgangsrecht?
o Maatschappelijk onderzoek kan worden bevolen
o Voorzitter kan de kinderen (laten) horen
GEVOLGEN
Algemeen
-
Ontstaan van de gevolgen
o Wat de persoon van de echtgenoten betreft
 Tussen echtgenoten
Dag waarop echtscheidingsvonnis in kracht van
gewijsde treedt
 T.a.v. derden
Dag van de overschrijving van het vonnis
-> Weinig betekenis
-
Voorbeeld.
Nieuwe echtgenoot =
3e
Toch: Kracht van gewijsde
o Wat de goederen van de echtgenoten betreft

Tussen echtgenoten

T.a.v. derden
-
-
Dag waarop de dagvaarding tot echtscheiding
werd betekend
Dag van de overschrijving van het vonnis
De uitkering na echtscheiding
o Karakter

Indemnitair


Alimentair
->
Na onderhoud
Indien tegeneis nog hangende is
->
->
->
Na fout
Enkel een uitkering voor de onschuldige die de
echtscheiding (alleen) heeft verkregen
Provisionele uitkering mogelijk
(mogelijke aanrekening)
o Bevoegde rechter
 De echtscheidingsrechter, indien hij daaromtrent gevat wordt
 Na echtscheiding
=
De vrederechter, exclusief
o Begroting
-
3 stappen

Bepaling van de toepasselijke referentiestandaard
-> Uitkering moet de onschuldige in staat stellen ‘in zijn bestaan te voorzien op
een gelijkwaardige wijze als tijdens het samenleven’

Draagkracht van de onderhoudsgerechtigde ‘rekening houdend met zijn inkomsten
en mogelijkheden’
Draagkracht van de onderhoudsplichtige ‘uit de goederen en de inkomsten’
Begrenzing van de uitkering


66

Maximum 1/3 van de netto-inkomsten van de onderhoudsplichtige

Geen rekening houden met de goederen van de schuldenaar
o Modaliteiten
 Automatische indexering
 Jaarlijkse aanpassing, in functie van het indexcijfer consumptieprijzen
 Afwijking blijft mogelijk

Beperkte veranderlijkheid
->
Voorwaarden
 Verhoging
- Omstandigheden onafhankelijk van wil uitkeringsgerechtigde
- Uitkering is in ruime mate ontoereikend geworden



Vermindering of opheffing
->
Ingrijpende wijziging in:
Toestand uitkeringsgerechtigde,
of
Toestand uitkeringsplichtige onafhankelijk van wil
Vervanging door een kapitaal
Controle rechtbank: Worden de rechten
onderhoudsgerechtigde teveel gekrenkt?

O.g.v. een overeenkomst tussen ex-echtgenoten
- Te allen tijde
- Mits homologatie door de rechtbank
Worden de rechten
van de onderhoudsgerechtigde niet al teveel gekrenkt?

Op vraag van de uitkeringsplichtige
- Omzetting van de maandelijkse rente in kapitaal
- Rekening houdende met de vermoedelijke levensduur
Regels inzake andere alimentatieovereenkomsten na echtscheiding

Overeenkomst gesloten tijdens de procedure
- Bekrachtiging door de echtscheidingsrechter
- Criteria art. 301

Overeenkomst gesloten na de echtscheiding
- Algemeen verbintenissenrecht
-

->
Mogelijk:
->
->
Verzaking
Beding van veranderlijkheid
Beperking van de uitkering in de tijd


Mogelijk
Moet expliciet worden gevorderd

Sommendelegatie kan worden bevolen

Uitkering niet meer verschuldigd bij overlijden schuldenaar
-> Ex-echtgenoot beschikt over onderhoudsvordering tegen de nalatenschap
67
Ouderlijk gezag na echtscheiding
Regel 1.
Regel 2.
Regel 3.
III.
Het principe =
Gezamenlijke gezagsuitoefening
Door de rechter bekrachtigde overeenkomst of beschikking voorzitter ex. Art.
1280 blijft doorwerken na echtscheiding
De jeugdrechtbank kan in alle gevallen anders beslissen
->
Ev. Op vraag van kind
ECHTSCHEIDING O.G.V. FEITELIJKE SCHEIDING
GRONDVOORWAARDEN
o
Een feitelijke scheiding van meer dan 2 jaar
 Bewust gewild
 Intentioneel element
 Niet:
Door omstandigheden gedwongen


Ononderbroken ->
Bij verzoening vervalt de termijn
ST&B komt ook in aanmerking (Cass. 4 mei 1995)
o
Waaruit de duurzame ontwrichting van het huwelijk blijkt
 Appreciatie op het ogenblik van de uitspraak van de echtscheiding
 Vermoeden van duurzame ontwrichting ->
Gewilde feitelijke scheiding van
meer dan 2 jaar
o
Afwezigheid van gevoelige verslechtering van de materiële toestand van de kinderen
 Is geen grondvereiste meer!
 Arbitragehof
->
Strijdig met grondwettelijk gelijkheids- en
discriminatiebeginsel
 Staat enkel bij deze echtscheidingsvorm
 Maar ouderlijke plichten zijn niet afhankelijk van de echtscheidingsvorm,
wel van de afstamming
 Grondwetsconforme interpretatie
=
Buiten beschouwing laten
BEWIJS
Alle wettelijke middelen
o
Niet ->
De eed
o
Meestal
->
Uittreksels uit het bevolkingsregister
Afzonderlijk geregistreerde huurcontracten
PROCEDURE
=
Echtscheiding o.g.v. fout
-
2 bijzondere regels
68
o
Tijdstip aanvang FS moet worden vermeld in het echtscheidingsvonnis
o
Eiser kan tot de kosten veroordeeld worden
GEVOLGEN
Het schuldvermoeden
o
o
Definitie
De echtgenoot die de echtscheiding verkrijgt, wordt geacht de
echtgenoot te zijn tegen wie de echtscheiding is uitgesproken
Kan worden weerlegd:
Bewijs
Rechtbank beslist
 Ontstaan en voortduren FS te wijten aan de mede-echtgenoot


->
-> Mede-echtgenoot
Of ontstaan, of voortduren FS te wijten aan de mede-echtgenoot
-> Beide
Noch ontstaan, noch voortduren FS te wijten aan de mede-echtgenoot
-> Eiser
Er is altijd een schuldige
De uitkering tot levensonderhoud na echtscheiding
o
Mag meer bedragen dan 1/3 van de inkomsten van de schuldenaar



o
Ongrondwettig Arbitragehof
Praktisch ->
Moet ook beperkt worden tot 1/3
Vreemd dat de dader van een veronderstelde fout er slechter aan toe is dan de
dader van een bewezen fout
Onbeperkt veranderlijkheid ->
Wijzigingen van partijen:
Behoeften
Bestaansmiddelen
IV. ECHTSCHEIDING O.G.V. FEITELIJKE SCHEIDING NA
GEESTESSTOORNIS
GRONDVOORWAARDEN
o
Een (zelfs ongewilde) FS van meer dan 2 jaar als gevolg van
 Krankzinnigheid
 Diepe geestesgestoordheid
o
Waaruit de duurzame ontwrichting van het huwelijk blijkt
69
Opmerking.
Als je wil scheiding van een geesteszieke dan dwingt het recht u deze ergens te
plaatsen:
-
Niet op grond fout ->
Niet toerekeningsvatbaar
Niet op grond van onderlinge toestemming
PROCEDURE
o
Geesteszieke =
Enkel als verweerder
 Zijn voogd
 Zijn voorlopige bewindvoerder
 Een beweerder ad hoc
o
Geen tegenvordering mogelijk
->
Vertegenwoordigd door:
GEVOLGEN
o
Geen sprake van schuld
o
Uitkering
o
In beginsel geldt ook het principe van gezamenlijk ouderlijk gezag
->
Moet genuanceerd worden
IV.
ECHTSCHEIDING DOOR ONDERLINGE TOESTEMMING
=
≠
Zuiver alimentair
Indemnitair
GRONDVEREISTEN
o
Tijdens de hele procedure volgehouden onderlinge toestemming
->
Kan ten alle tijden worden ingetrokken
o
o
Beide echtgenoten minimum 20 jaar
Minstens 2 jaar huwelijk
->
Staat maatschappelijk onder druk:
Terugschroeven naar 6 maanden
Volledig afschaffen
DE VOORAFGAANDE OVEREENKOMSTEN
o
Alles moet voordien overeengekomen zijn
 Regelingsakte
 Familierechtelijke overeenkomst
o
Facultatief
 Een notariële boedelbeschrijving
Regelingsakte
70
=
Conventionele vereffening/ verdeling met het rechtskarakter van een dading
o
Inhoud van de regelingsakte
 Verplicht
 Alle goederen en schulden moeten worden vermeld
-> Men kan (voorlopig) in onverdeeldheid blijven
 Uitoefening erfrecht en reserve van LLE tijdens de procedure
Uitzondering op feit dat je niet kan raken aan reserve LLE
Uitwerking: Ondertekening regelingsakte
Neerlegging verzoekschrift
->
Wet: Overeenkomst heeft geen uitwerking als van de
procedure wordt afgezien

Facultatief
 Afstand van o.a. huwelijksvoordelen
 Wijziging van begunstigde levensverzekering
-> Kinderen i.p.v. echtgenoot

o
Beding omtrent de proceskosten
Conventioneel overeenkomen
Niet: Wie de onderhandelingen m.b.t. EOT opblaast, staat in
voor de kosten
->
Afbreuk aan het recht om
niet uit de echt te scheiden
Vorm
 Onderhandse akte
 Notariële akte
 Enkel vereist indien onroerende zakelijke rechten worden overgedragen of
aangewezen
 Voordelen op het vlak van:
Bewijskracht
Uitvoerbaarheid
Familierechtelijke overeenkomst
o
Verblijfplaats van elke echtgenoot tijdens proeftijd
->
Kunnen beide in de gezinswoning verblijven
o
Ouderlijk gezag en recht op persoonlijk contact
o
Bijdrage in het onderhoud van de kinderen
 Van deze plicht kan niet worden afgezien
 Regeling van de onderhoudsbijdrage
 Nihilbeding
71

Op voorwaarde dat de kinderen volledig door 1 ouder kunnen worden
onderhouden en niets tekort komen

o
Gaat niet over op de erfgenamen van de onderhoudsplichtige
Eventuele alimentatie voor de ex-echtgenoot
 Conventioneel ->
Algemeen verbintenissenrecht
 Geen afwijkend beding ->
Verbintenis tot betalen gaat over op erfgenamen
van de onderhoudsplichtige
 Onveranderlijk
 Want gebrek aan herzieningsclausule
 Gebetonneerd onwijzigbaar
PROCEDURE
o
De rechtbank van eerste aanleg
->
Naar keuze van de echtgenoten


->
Bijlage:
Overeenkomsten
e
->
1 verschijning
Inleiding bij verzoekschrift
< 1 maand na de neerlegging
1e verschijning voor de rechter
o Advies van de PdK over de overeenkomsten m.b.t. de minderjarige kinderen
o ‘Bedenkingen en vermaningen’ door de voorzitter
 Eventueel voorstel tot wijziging van de overeenkomsten m.b.t. de kinderen indien

deze hem strijdig lijken met de belangen van de kinderen
Eventueel horen van de kinderen
Eventueel bijkomende verschijning
o De verschijning 1bis
o De rechter kan de bedingen die kennelijk strijdig zijn met de belangen van de kinderen:
Laten schrappen
Wijzigen
Echtgenoten volharden
Voorzitter verleent de echtgenoten akte van hun aanvraag
2e verschijning voor de voorzitter
o In de loop van de 4e maand na de 1e (of bijkomende) verschijning
o Mededeling aan de PdK
 Hernieuwing van de verklaring
 Verzoek tot uitspraak van de echtscheiding
P.v.
Uitspraak van de echtscheiding
72
o Voorzitter verslag aan de rechtbank in raadkamer


Binnen de 3 dagen
Op schriftelijke conclusie van de PdK
o PdK concludeert:
 De wet laat toe
-> Meteen homologatie van de overeenkomsten m.b.t. de kinderen
Maakt integrerend deel uit van het vonnis =
Uitvoerbaar

Ontoelaatbaarheid
->
-
Motivering
Beperkte mogelijkheid tot hoger beroep
o Voor beide echtgenoten
 Enkel tegen vonnis dat de ES weigert
 Rechtspraak contra legem
-
Wanneer hoger beroep bedoeling
heeft verzoening vast te stellen
o Voor het openbaar ministerie
 Enkel tegen vonnis dat de ES uitspreekt
Overschrijving van het echtscheidingsvonnis
o Binnen de maand nadat de uitspraak in kracht van gewijsde is getreden
Uittreksel naar de ABS die het huwelijk voltrokken heeft
->
o Binnen de maand na ontvangst ->
ABS schrijft:
 Beschikkend gedeelte in registers
 Kantmelding in huwelijksakte
GEVOLGEN
o
M.b.t. de persoon van de echtgenoten
 Onderling ->
Vanaf het in kracht van gewijsde treden van het vonnis
 T.a.v. derden
->
Vanaf de overschrijving van het vonnis
o
M.b.t. de goederen van de echtgenoten


Onderling ->
T.a.v. derden
Vanaf de dag van de eerste verschijning
->
Vanaf de overschrijving van het vonnis
WIJZIGBAARHEID VAN DE VOORAFGAANDE OVEREENKOMSTEN
o
Tijdens de procedure
 Voor 2e verschijning
 Nieuwe en onvoorziene omstandigheden bewijzen
 Hun toestand is ingrijpend gewijzigd
73


o
De toestand van de kinderen is ingrijpend gewijzigd
Enkel in onderling akkoord
Na echtscheiding
->
Op eenzijdig verzoek
 Op eenzijdig verzoek
 Regelingsakte (en familierechtelijke overeenkomst) o.g.v. een wilsgebrek
 Alimentatie voor ex-echtgenoot =
Gebetonneerd onwijzigbaar, als je
niets bedingt
Uitz. Nietigheid wegens wilsgebrek
Mogelijk:
->
Indekken tegen financiële verliezen
->
Bedingen stopzetting na nieuw huwelijk

Overeenkomsten m.b.t. de kinderen zijn wijzigbaar
- Ouderlijk gezag en omgangsrecht
- Kinderalimentatie
-> Nieuwe omstandigheden buiten de wil van partijen wijzigen ingrijpend
Hun toestand
Die van de kinderen
-> Bevoegde rechter

In onderling akkoord
 Toepassing algemeen verbintenissenrecht
 Homologatie?
->
Mogelijk, niet verplicht
->
VI.
Wijst erop dat overeenkomst belangen kind dient
OMZETTING VAN SCHEIDING VAN TAFEL EN BED IN
ECHTSCHEIDING
SCHEIDING VAN TAFEL EN BED
o
Marginale betekenis
 Komt in de praktijk bijna niet meer voor
 < 100 toepassingsgevallen per jaar in België

o
o
o
o
Meestal uit godsdienstige redenen niet scheiden
Ontbindt op zichzelf het huwelijk niet
Erfrecht tussen echtgenoten vervalt
Geen samenwonings- en bijstandsplicht meer
Wel nog getrouwheids- en hulpverplichting
Gronden
o
Bepaalde feiten
74
o
Onderlinge toestemming
o
Feitelijke scheiding > 2 jaar
Procedure
o
o
Zelfde als EBF en EOT
Na een ES-vordering kan bij tegeneis een vordering tot STB worden ingesteld
->
Niet omgekeerd!
Gevolgen van de scheiding van tafel en bed o.g.v. bepaalde feiten
o
T.a.v. de goederen van de echtgenoten
 STB heeft altijd scheiding van goederen tot gevolg

o
Vervallen ten nadele van de schuldige
 Huwelijksvoordelen
 Contractuele erfstellingen
T.a.v. de kinderen
=
EBF
OMZETTING VAN SCHEIDING VAN TAFEL EN BED IN ECHTSCHEIDING
Mogelijk vanaf 2 jaar na de overschrijving van het vonnis dat de STB uitsprak
o
Omzetting van STB o.g.v. bepaalde feiten Art. 1309 Ger.W.
o
Omzetting van STB door onderlinge toestemming -
Art. 1310 Ger.W.
75
3. DE FEITELIJKE EN WETTELIJKE SAMENWONING
I.
HET CONCUBINAAT. DE FEITELIJKE SAMENWONING
o
In enge zin: Tussen man en vrouw
 Eenvoudig
 Overspelig
o
In ruimere zin:
-
Tussen personen van hetzelfde geslacht
Bloedverwanten
Wettelijk geregeld?
o
2 types van tweerelaties


o
Het huwelijk
De wettelijke samenwoning
Niet: De feitelijke samenwoning


Arrest Johnson
 EHRM ->
Art. 8 EVRM
 Geen aanspraak t.o.v. wetgever om een wettelijk kader
De concubineanten gaan aan de wet voorbij, de wet interesseert zich niet in hen
 Gemeen recht is van toepassing
 Evolutie in de rechtspraak:
Niet langer strijdig met:
-
Openbare orde
Goede zeden
VERHOUDING TUSSEN FEITELIJK SAMENWONENDEN ONDERLING
M.b.t. de persoon van de partners
o
Geen plicht tot
 Samenwoning
 Getrouwheid
 Hulp en bijstand
o
Onderhoudsplicht
 Kan conventioneel ontstaan
 Omzetting van een natuurlijke verbintenis in een burgerrechtelijke verbintenis
o
Rechtspleging
 Niet:
Art. 223 B.W.
 Wel:
Art. 584 eerste lid Ger.W.
Uitspraak bij voorraad in spoedeisende gevallen
76

Moeilijker?
Bij extreme urgentie:
->
Dringend karakter
->
Kosten
Art. 584 derde lid Ger.W.
M.b.t. de goederen van de partners
o
Patrimoniale verhoudingen
 Kunnen worden geregeld in een ‘samenlevingscontract’
 Geen samenlevingscontract?
->
Gemeen recht
 Exclusieve eigendom indien bewezen
 Onverdeelde mede-eigendom bij gebrek aan bewijs
o
Geen erfrecht ab intestato
 Giften onderling
 Vroeger 

->
Nietig,
Vreemden voor elkaar volgens het recht
Ongeoorloofde oorzaak, om feitelijke
samenwoning te bestendigen
Heden ten dage algemeen als geldig beschouwd
Gunstregime voor successierechten en registratierechten
Na 1 jaar
ononderbroken samenwoning en een gemeenschappelijke huishouding
 3% schenkingsrechten op 1e schijf
I.p.v. 7%
 Successierechten ->
Worden vaak verward met het erfrecht zelf
Je moet natuurlijk wel eerst erven
-
Testament maken t.v.v. partner
3% op 1e schijf van € 50.000
-
o
Kunnen samen een huurovereenkomst aangaan
o
Kunnen samen een onroerend goed aankopen
 Tontinebeding
=
Beide partners kopen onder
 Ontbindende voorwaarde van overlijden
 Opschortende voorwaarde van overleven
Praktisch nadeel:
Verkoper moet tussenkomen

Beding van aanwas
->
Geen successierechten:
I.p.v. 45% als geen
jaar samenwonen
Onttrokken aan
nalatenschap
 Beding tussen partners onderling
 Deel van de eerststervende wast aan bij het deel van de langstlevende
Praktisch voordeel: Verkoper moet niet tussenkomen
VERHOUDING TUSSEN FEITELIJKE SAMENWONENDEN EN DERDEN
o
Verlies van de voordelen uit een overspelig concubinaat
->
Schadevergoeding
77
o

Geen onrechtmatig belang

Primair stelsel niet meer van openbare orde
Huren van een woning
 Beide partners huren:
Contractueel medehuurders
 1 partner huurt en de andere woont in
 Recht van bezetting ter bede
Duurzame gemeenschappelijke huishouding
Kan worden ingetrokken, mits redelijke opzeggingstermijn

o
II.
Hoofdzakelijk theorie
Beslag op inboedel
-
->
Waneer je buiten gegooid wordt door je
partner is je situatie uiterst precair
Geen van beide partners kan zijn exclusief
eigendomsrecht aantonen

Cassatierechtspraak
 Bezit geldt als titel
 Goederen zijn vermengd
Tenzij bewijs van exclusieve
eigenschap, wat vaak niet geleverd kan worden

Doctrine
 Gezamenlijk bezit is de titel voor onverdeeld eigendomsrecht
 Gevolg: Beslag is slechts mogelijk op de helft
->
SE zal de verdeling moeten vorderen
WETTELIJKE SAMENWONING
Wet van 23 november 1998:
-
In werking getreden op 1 januari 1999
Nepstatuut?
GRONDVOORWAARDEN
o
2 personen
 Geslacht irrelevant
 Verwantschap irrelevant
o
Bekwaam om te contracteren
o
Niet gehuwd en niet wettelijk samenwonend
 Niet al wettelijk samenwonen met iemand anders
 Echtscheidingsvonnis moet al in kracht van gewijsde zijn getreden
o
Schriftelijke verklaring voor de ABS
->
Gemeenschappelijke woonplaats
BEËINDIGING
78
o
Bij huwelijk van 1 van de partners
o
o
o
Bij overlijden van 1 van de partners
Door gezamenlijke schriftelijke verklaring overhandigd aan de ABS
Door eenzijdige schriftelijke verklaring, overhandigd aan de ABS
 Zwakke punt van de regeling
 Hier loopt het wat spaak
->
Gemeente vergeet soms de aangetekende
brief op te sturen
STATUUT
o
Delen van het primair huwelijksstelsel


o
Mini-huwelijk
Voorbeeld.
Bescherming van de gezinswoning,…
Zij leven samen


Gescheiden van goederen
Vermoeden van onverdeeldheid voor goederen zonder eigendomsbewijs
o
Voorts is er een regeling naar goeddunken via notariële overeenkomst, vermeld in het
bevolkingsregister Kan worden bedongen:
 Alimentatie na beëindiging
 Afscheidsvergoeding
 Verblijvingsbeding
->
Allicht niet tegenwerpelijk aan derden
o
Volledige gelijkschakeling met gehuwden voor successierechten
DRINGENDE EN VOORLOPIGE MAATREGELEN
Niet veel bescherming op patrimoniaal vlak
o
Tijdens de wettelijke samenwoning
 Geldigheidsduur moet worden bepaald
 Verval bij beëindiging
o
Na de beëindiging van de wettelijke samenwoning


Vordering binnen de 3 maanden na de ontbinding
Maatregelen niet langer dan 1 jaar geldig
79
4. MINDERJARIGEN EN BESCHERMDE MEERDERJARIGEN
o
Bescherming van handelingsonbekwamen
 Positief aspect
 Vertegenwoordiging
In naam en voor rekening
 Bijstand Samen met

o
->
Nietigheid indien de onbekwame zelf optreedt
Definitie
 Meerderjarig wordt men op de dag van zijn 18e verjaardag, op het uur waarop men
geboren is

I.
Negatief aspect
Minderjarige
=
Degene die de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt
MINDERJARIGEN
HET IVRK
VN-Verdrag van 20 januari 1989, in werking voor België sinds 15 januari 1992
o
Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind
o
Kind =
Ieder mens jonger dan 18 jaar, tenzij de meerderjarigheid eerder zou
worden bereikt
Op papier een waaier aan rechten
-
In het echt heel wat anders
o
Welke bepalingen hebben directe werking?
 De meeste bepalingen hebben geen directe werking
 Uitzondering:
Art. 12
o
Hoe verhouden kinderrechten zich tot het ouderlijk gezag?
o
Hoe kunnen kinderrechten door de betrokkenen zelf gerealiseerd worden?
 Kinderen zijn niet procesbekwaam
Belangrijke bepalingen
o
Belangen van kind
o
-
Vaag =
Recht van vrije meningsuiting
->
 Oproepingsplicht
 Gemeenrechtelijke hoormogelijkheid
Appreciatiebevoegdheid
Geconcretiseerd in nationaal recht
DE PRINCIPIELE HANDELSONBEKWAAMHEID VAN DE MINDERJARIGE
Materiële rechtshandelingen
o
Handelingsonbekwaam
80
o

Contracteren

Schenken
Patrimoniale handelingen zonder toestemming:
Kunnen nietig verklaard worden
 Betrekkelijke nietigheid
 Vordering in te stellen door de
- Wettelijke vertegenwoordiger
- Meerderjarig geworden minderjarige
 Verjaart na 10 jaar
 Vatbaar voor bevestiging door de meerderjarig geworden minderjarige

Daad van beschikking



-
Moet worden nietig verklaard
Nietigheid rechtens
Daden waarvoor de voogd machtiging nodig heeft
Daad van beheer
-
Kan vernietigd worden

Intrinsiek,
Voorbeeld.

Extrinsiek,
Voorbeeld.
->
Benadeling
Zware wanverhouding m.b.t. prestaties
van beide partijen
Normale prijs, maar geldt op
vermogenstoestand van minderjarige,
meer dan hij zich kan veroorloven
Proceshandelingen
o
Minderjarige stelt alleen een rechtsvordering in
 Verweer kan de nietigheid niet opwerpen
 Dilatoire exceptie -> Schorsing tot tussenkomst wettelijke vertegenwoordiger
o
Dagvaarding tegen minderjarige alleen
=
Nietig
UITZONDERLIJKE HANDELINGSBEKWAAMHEID VAN DE MINDERJARIGE
Handelingen die de minderjarige alleen kan verrichten
o
Een kind erkennen
o
o
Uitoefenen van ouderlijk gezag over eigen kinderen
Vanaf 16 jaar
 Beschikken over de helft van zijn goederen bij testament
 Verassing van het eigen stoffelijk overschot vragen
o
o
o
o
Zich verzetten tegen orgaanwegneming
Vanaf in staat wil te doen kennen
Zijn recht op maatschappelijke dienstverlening uitoefenen tegen het OCMW
Een spaarrekening openen
Dagdagelijkse handelingen ->
De leer van het stilzwijgend mandaat
->
ABS nagaan: Voldoende onderscheidingsvermogen
Cassatierechtspraak
81
Handelingen die de minderjarige alleen mag verrichten, behoudens verzet
o
Loon ontvangen
 Verzet van ouders of voogd
o
Vanaf 16 jaar:
Geld afhalen van spaarrekening
 Maximum € 125 per maand
 Behoudens verzet van wettelijke vertegenwoordiger(s)
Handelingen die de minderjarige enkel mag verrichten met bijkomende toestemming
o
o
Huwen
Toestemmen tot zijn adoptie


o
Toestemmen tot zijn erkenning

o
Vanaf 12 jaar
Door ouders met vaststaande afstamming
Door de ouder met vaststaande afstamming
Toestemming tot wegname van zijn eigen orgaan
 Toestemming ouders ook vereist
 Om te vermijden dat kinderen voor grof geld onder dwang hun organen zouden
afstaan aan orgaanhandelaars
Handelingen die de minderjarige enkel mag verrichten met bijstand
o
Sluiten van een huwelijkscontract
 Bijstand ouders, of
 Machtiging jeugdrechtbank
o
Verklaring van verblijfsverandering
 Bijstand door minstens 1 van de personen die het gezag over hem uitoefenen
OUDERLIJK GEZAG
=
Een geheel van rechten die ouders kunnen laten gelden t.a.v. kinderen, teneinde hun
ouderlijke verplichtingen te kunnen vervullen
-
Bijzondere onderhoudsplicht
Aansprakelijkheid
Wederzijdse plicht tot eerbied en respect
Doel
o
o
Socialisering
Volwassenwording van kinderen
82
Einde
o
o
o
o
o
Meerderjarigheid
Ontvoogding
Ontzetting
Adoptie
Het overlijden van beide ouders
Voogdij
 Vroeger: Wanneer 1 ouder overleden was
 Nu:
Beide ouders moeten overleden zijn
Bestaat enkel voor ouders
Gevolg van afstamming of adoptie
o
Maximum 1 man en 1 vrouw kunnen ouderlijk gezag over hetzelfde kind uitoefenen
o.g.v. afstamming
o
Twee personen van hetzelfde geslacht kunnen ouderlijk gezag over hetzelfde kind
uitoefenen o.g.v. adoptie
Grootouders ->
Materiële bewaring Niet:
 Bewaringsrecht
 Gezag
o
Evolutie
o
Evolutie
 Van vaderlijke macht
 Over ouderlijke macht
 Naar ouderlijk dienstbetoon
o
o
Belangrijker geworden sinds de hervorming van de voogdijwetgeving in 2001
Steeds meer toezicht door de rechter
->
‘Bevoogding’ van de ouders, vnl. inzake goederenbeheer
Art. 378 en 410 verbinden met elkaar
Zwaarwichtige beheershandelingen
Wettelijk kader
o
Titel IX van Boek I B.W.
 Wet van 13 april 1995
 Wet van 18 juli 2006
o
2 afdelingen
 De persoon van het kind
 Recht van bewaring
-
Gewijzigd door:
->
Gezag over de persoon
83


-
Materiële bewaring
-
Juridische bewaring =
=
Het kind dagdagelijks bij u houden
Fundamentele keuzes
->
Godsdienst
->
Schoolkeuze
Rechten omtrent de staat van de persoon
-
Opvoeding
De goederen van het kind
Rechten omtrent het vermogen
 Wettelijk beheer
- Beheer van de goederen van de minderjarige
->
Vereist voor zwaarwichtige beheershandelingen: Machtiging
van de vrederechter

Vertegenwoordiging van de minderjarige in rechte
->
Als eiser of verweerder
Wettelijk genot ->
Ouderlijk vruchtgenot
vruchten van de goederen van de kinderen
-
Huurgelden
Interesten
->
=
Genot van de
Voorbeeld:
Vroeger niet toegelaten, zou de minderjarige niet
aanzetten tot sparen
Uitoefening: gezagsregimes
o
De regel
=
Gezamenlijke gezagsuitoefening door beide ouders
Idee: Ook al loopt het mis tussen de ouders, toch blijven beide
verantwoordelijk voor het kind



o
Gezagsco-ouderschap ->
Gelijk verdelen van het gezag
Vermoeden van instemming t.a.v. derden te goeder trouw
Bij gebreke van instemming:
Verhaal bij de jeugdrechtbank
A priori
A posteriori
De uitzondering
=
Uitsluitende gezagsuitoefening door 1 ouder
 Exclusieve gezagsuitoefening ->
Wordt niet veel toegekend
 Recht op persoonlijk contact



o
Enkel hier
Overeenkomst:
Wanneer kind bij welke ouder
Recht van toezicht op de opvoeding van het kind
 Recht op het inwinnen van informatie
 Recht zich tot de jeugdrechtbank te wenden
2 tussenmodellen
->
-
=
Verblijf
Via:
Niet voor ouderlijk beheer!
84


Gezamenlijke gezagsuitoefening
-
Exclusieve gezagsuitoefening
of meer bepaalde handelingen
1 of meer bepaalde handelingen moeten
gezamenlijk worden gesteld
-
1 ouder kan alleen optreden voor 1
Verblijf
o
Element van het gezag over de persoon
 Verkeerd vertaald uit de oorspronkelijk Franse wet
 Huisvesting
->
Moet verblijf zijn!
o
Verschillende verblijfsregimes



o
Hoofdverblijf versus secundair verblijf


o
Klassieke weekend- en vakantieregeling
Bilocatie =
Verblijfsco-ouderschap
Varianten
Waar het kind in de bevolkingsregisters moet worden ingeschreven
Ook bij bilocatie
Verblijfsregime bij niet-samenlevende ouders
 Ouders gaan akkoord
 Keuzemogelijkheid voor ouders het akkoord te laten homologeren
-> Uitzondering. EOT


Uitdrukkelijke verplichting voor de rechter het akkoord te homologeren
-> Uitzondering. Ingeval van kennelijke strijdigheid met belang van kind
Appreciatiebevoegdheid
Motivering
Ouders gaan niet akkoord
->
Rechter
 Regel:
Gelijkmatig verdeelde huisvesting, voor zover
Beide ouders het ouderlijk gezag gezamenlijk uitoefenen
Minstens 1 van beide ouders er om verzoekt

Uitzondering:
Ongelijk verdeelde huisvesting
->
->

Bilocatie niet de meest passende oplossing
Bewijzen
Motiveren
Voorbeeld.
Heel jonge kinderen
1 ouder in het buitenland
Mening van de kinderen
Bijzondere motiveringsplicht
85
-
Een met bijzondere reden omkleed vonnis
-
Rekening houdend met:
->
De concrete omstandigheden van de zaak
->
Het belang van de kinderen en de ouders
Procesrechtelijke innovaties
o
Verplichte verzoeningspoging door de rechtbank
 + Informatieverplichting voor de rechter over het nut van bemiddeling
 + Mogelijkheid tot schorsing van de procedure gedurende maximum 1 maand
o
Maatregelen alvorens recht 

o
Laten bevelen
Bevelen
Voorlopige maatregelen

o
Mogelijkheid
-
Mogelijkheid
+ De zaak opnieuw laten onderzoeken op een ambtshalve vastgelegde datum,
binnen een termijn van maximaal 1 jaar
Permanente saisine
 De zaak blijft ingeschreven op de rol van de jeugdrechtbank
 De zaak blijft hangende
 Tot de kinderen ontvoogd zijn of meerderjarig zijn geworden

In geval van nieuwe elementen ->
 Conclusie
 Schriftelijk verzoek
Zaak opnieuw voor rechter, bij:
Sancties bij niet-naleving van de rechterlijke beslissingen inzake verblijf
Art. 387 ter B.W.
VOOGDIJ
Ontstaan
o
o
o
Beide ouders zijn overleden
Beide ouders zijn ‘wettelijk onbekend’
Beide ouders zijn in de voortdurende onmogelijkheid om het ouderlijk gezag uit te
oefenen
->
Aantal vermoedens:
 Gerechtelijk onbekwaam verklaard
 Verlengde minderjarigheid
 Afwezig verklaard
86
Organisatie
o
o
o
Centraal orgaan
Vrederechter, waar de minderjarige in de
bevolkingsregisters is ingeschreven
Dringende maatregelen bevelen wanneer de voogdij openvalt
 Na eenvoudige brief van iedere belanghebbende
 Ambtshalve
Vrederechter benoemt de voogd(en)
 Na
 De minderjarige ouder dan 12 jaar gehoord te hebben
 Naaste familieleden minstens te hebben opgeroepen


o
Ofwel homologatie van de keuze van de ouder(s)
Ofwel keuze vrederechter zelf
Niemand kan nog verplicht worden de voogdij op zich te nemen

o
=
Indien niemand aanvaardt
->
OCMW-voogdij
Toeziende voogd
 Toezicht bij belangentegenstelling
 Opmerking.
Toeziende voogd ad hoc
Werking
o
o
o
o
Zorgt voor de persoon van minderjarige en voedt hem op, volgens de wil van ouders
Vertegenwoordigt de minderjarige in alle burgerlijke handelingen
Beheert zijn goederen zoals een goede huisvader Aansprakelijk
In geval van ernstige betwisting met de voogd kan de minderjarige zich richten tot de
Procureur des Konings
->
Kan de zaak aanhangig maken bij de vrederechter
 Vanaf 12 jaar i.v.m. zijn persoon
 Vanaf 15 jaar i.v.m. zijn goederen
Opmerking.
Verschil tussen ouderlijk gezag en voogdij
Geen vruchtgenot
Niet aansprakelijk voor onrechtmatige daad van kind
-
Gijn bijzondere onderhoudsplicht
Bij aanvang van de voogdij
o
o
Voogd:
Boedelbeschrijving ->
Vrederechter beslist over de vorm
Vrederechter:
Moet diverse zaken vaststellen:
 Het bedrag waarover de voogd beschikt voor
 Onderhoud/ opvoeding
 Goederenbeheer
87

Het bedrag waarboven de voogd het overschot aan inkomsten moet beleggen

De bankinstelling waar de rekening moeten worden geopend
Goederenbeheer door de voogd
Vier categorieën handelingen
->
Ngl. de voogd ze kan stellen
o
Alleen
o
Met bijstand van de toeziende voogd
o
Slechts met bijzondere machtiging van de vrederechter
Zwaarwichtige
beheershandelingen
 Vervreemding van goederen van de pupil
 Een nalatenschap aanvaarden of verwerpen



Een onroerend goed aankopen
Een lening aangaan
De minderjarige vertegenwoordigen in rechte als eiser, behalve burgerlijke
partijstelling
Opmerking.
o
->
Wel machtiging:
Strafrechtelijke zaak geseponneerd
Klacht bij de onderzoeksrechter
Voogd moet geen rolrecht betalen <-> Ouders
->
Verschil voor het Arbitragehof
Geen discriminatie,
want situatie van voogd is niet te vergelijken met die van ouders
Totaal niet


Sluiten huwelijk(scontract), erkenning, testament
Schenking van goederen van de minderjarige
Jaarlijks:
-
Neerlegging beheersrekening door de voogd
Voogdijverslag i.v.m. de persoon
PLEEGVOOGDIJ
Soort mini-adoptie ->
Enige statuut die bepaalde rechten voor pleegouders uitwerkt
o
Ouderlijke verplichtingen
o
Sommige prerogatieven van het ouderlijk gezag
Nut:
-
Minder verregaand dan adoptie
Juridische bescherming voor pleegouders
Grondvereisten
o
o
Ten minste 25 jaar oud zijn
Zich ertoe verbinden een minderjarige:
-
Te onderhouden
88
-
Op te voeden
-
In staat te stellen kost te verdienen
o
Toestemming van de echtgenoot
 Echtgenoot van de kandidaat-pleegvoogd
 Beide echtgenoten kunnen alle twee pleegvoogd worden
o
Instemming van degenen die moeten toestemmen tot de adoptie van de minderjarige
 > 12 jaar: Zelf
 Ouders
Vormvereisten
Opmerking.
o
Authentieke overeenkomst


o
Adoptie heeft contractuele karakter compleet verloren
Pleegvoogdij niet
Opgemaakt door een vrederechter of notaris
Tussen pleegvoogd en de meer dan 15-jarige of de wettelijk vertegenwoordiger
van de minder dan 15-jarige
Bekrachtiging door de jeugdrechtbank, op aanvraag van de pleegvoogd
Gevolgen
o
o
o
Beheer van de goederen
->
Zonder het genot ervan te hebben
Het recht van bewaring
->
Voor zover zijn gewone verblijfplaats bij hem
Geen ouderlijke rechten sensu lato
 Recht van juridische bewaring
 Instemmen tot: Huwelijk
Erkenning
Adoptie
Einde
o
Meerderjarigheid van het pleegkind
o
o
o
o
Overlijden van de pleegvoogd
Overlijden, ontvoogding, adoptie van het pleegkind
Beëindiging door de jeugdrechtbank
Niet: Vaststelling van de oorspronkelijke afstamming
ONTVOOGDING
Algemeen
89
o
Voor wie


o
Minderjarigen onder voogdij
Minderjarige onder ouderlijk gezag
De ontvoogde is
 M.b.t. de persoon:
 M.b.t. de goederen:
Nagenoeg volledig vrij
Minder handelingsonbekwaam
Twee vormen
o
Wettelijke ontvoogding
 Ontvoogding van rechtswege

o
Na huwelijk
Gerechtelijke ontvoogding
 Door de jeugdrechtbank


Voor minderjarigen > 15 jaar
Op verzoek van:
 Minstens 1 ouder
 Voogd en/ of toeziende voogd
 Procureur des Konings, in naam van:
-
Bloedverwant, 4e graad
Minderjarige zelf
Rechtsstatuut
o
De ontvoogde minderjarige staat onder curatele
->
 De meerderjarige echtgenoot, of
 Een curator benoemd door de jeugdrechtbank
o
Aangaande de persoon van de ontvoogde
 Vrij
 Principe van de juridische bewaring
o
Aangaande de goederen van de ontvoogde ->

Alleen
 Verhuren en verpachten tot max. 9 jaar
 Inkomsten ontvangen en beleggen
 Roerend goed kopen met inkomsten

Mits bijstand van zijn curator
 Roerend kapitaal in ontvangst nemen
 Roerend goed aankopen met kapitaal

Met machtiging van de vrederechter
Curator:
Naargelang de zwaarwichtigheid
van de handeling, mag ontvoogde:
90



Een lening aangaan
Een onroerend goed vervreemden
Nooit
 Zijn goederen wegschenken
 Een nalatenschap zuiver aanvaarden
Einde
o
o
o
Bij overlijden van de ontvoogde
Bij meerderjarigheid van de ontvoogde
Bij intrekking van de ontvoogding over de jeugdrechbank
 Wanneer de ontvoogde ‘er niet toe in staat blijkt zichzelf te leiden’

Wanneer zijn verbintenissen zijn verminderd
Sancties van de onbekwaamheid van de ontvoogde
o
o
o
Zonder bijstand verricht
->
Vernietigbaar bij benadeling
Zonder machtiging vrederechter verricht ->
Betrekkelijke nietigheid rechtens
Rechtsgeldig verricht, maar tegen buitensporige voorwaarden
->
Verbintenissen kunnen verminderd worden
II.
BESCHERMDE MEERDERJARIGEN
ALGEMEEN
o
Publiekrechtelijke beschermingsmaatregelen
Bijzondere wet
 De in psychiatrische dienst opgenomen of in gezin verpleegde geesteszieke
 De geïnterneerde geesteszieke
o
Privaatrechtelijke beschermingsstatuten



Verlengde minderjarigheid
Gerechtelijke onbekwaamverklaring
Bijstand van een gerechtelijk raadsman

Voorlopig bewind
->
Weten welk beschermingsstatuut
het meest adequaat is
PUBLIEKRECHTELIJKE MAATREGELEN HOUDENDE VRIJHEIDSBEROVING
Voorwaarden aan de vrijheidsberoving van geesteszieken
o
o
o
De persoon moet geestesziek zijn
Vrijheidsberoving langs wettelijke weg
Rechtmatige vrijheidsberoving
->
Wettelijke grondslag
91
Verduidelijkt in de rechtspraak van het EHRM
o
Arrest Winterwerp Nederland, 24/10/1979
=
Princiepsarrest
 Geestesziekte moet worden aangetoond op basis van objectief medisch onderzoek
-> Behalve in spoedgevallen

o
Vrijheidsberoving is slechts gerechtvaardigd
 Als de geestesziekte voldoende ernstig is
 Zolang de geestesziekte blijft bestaan
Arrest Aerts België, 30/07/1998
 Vrijheidsberoving moet plaatsvinden in:

Niet:
-
Hospitaal
Andere geschikte instelling
De psychiatrische afdeling van een gevangenis, zonder:
Medisch personeel
Aangepaste therapeutische omgeving
Wet van 26 juni 1990
Beschermingsmaatregelen zijn enkel toegelaten indien toestand van geesteszieke zulks vereist
Hetzij omdat hij zijn (eigen) gezondheid en veiligheid ernstig in het gedrang brengt
Hetzij omdat hij een ernstige bedreiging vormt voor andermans leven of integriteit
Extravagant gedrag is geen reden om iemand te laten opnemen
o
De in een psychiatrische dienst opgenomen of in een gezin verpleegde geesteszieke
 Behandeling in een (psychiatrisch) ziekenhuis
 Opneming ter observatie
 Verzoekschrift indienen bij de vrederechter
Mogelijkheid voor elke belanghebbende
Vergezeld van een omstandig geneeskundig verslag
 Waneer de omstandigheden zich voordoen
 Spoedprocedure
Procureur kan ambtshalve de opneming bevelen
Moet binnen de 24u bevestigd worden door de vrederechter
 Eindigt automatisch na 40 dagen


-
Kan ook vroeger
Verder verblijf
 De vrederechter bepaalt de periode
 Maximum 2 jaar, steeds verlengbaar voor maximum 2 jaar
 Mogelijk:
Nazorg buiten de instelling
Overbrenging naar een andere instelling
(Gedwongen) verpleging in een gezin
92

In
 Het eigen gezin
 Een ander gezin
 Een gezinsvervangend tehuis

o

Onder dezelfde voorwaarden en modaliteiten als de gedwongen opneming
in een ziekenhuis
Twee personen die hem toegewezen zijn
 Een bepaalde persoon bewaakt de zieke
 Een bepaalde geneesheer behandelt hem

De vrederechter bezoekt de zieke minstens jaarlijks
De geïnterneerde geesteszieke
 Wet 1 juli 1964 tot bescherming van de maatschappij
 Internering voor onbepaalde duur
 Uitgesproken door de strafrechter

Voor een dader die geestesziek is op het ogenblik van de uitspraak
PRIVAATRECHTELIJKE BESCHERMINGSSTATUTEN
Verlengde minderjarigheid
o
Zowel voor minderjarigen als voor meerderjarigen:

‘Indien blijkt dat zij wegens ernstige geestelijke achterlijkheid ongeschikt zijn en
schijnen te zullen blijven om zichzelf te leiden en hun goederen te beheren’

Ernstige geestelijke achterlijkheid
=
Staat van geestelijke
onvolwaardigheid, aangeboren of begonnen tijdens de vroege kinderjaren,
gekenmerkt door een uitgebleven ontwikkeling van de gezamenlijke vermogens
van verstand, gevoel en wil
 Rechtspraak
 Wat met kind dat een ernstige mentale handicap oploopt na een
verkeersongeval?
- Een driejarig kind kan verlengd minderjarig verklaard worden
-
o
o
Een zevenjarig kind niet
Procedure
 Verzoekschrift aan de rechtbank van eerste aanleg, met geneeskundig attest
 Oproeping van de verzoeker en de betrokkene, teneinde gehoord te worden
 Beslissing vermeld:
In de bevolkingsregisters
Op de identiteitskaart van de betrokkene
Statuut
 Betrokkene gelijkgesteld met een minderjarige < 15 jaar
->
T.a.v.:
93

Zijn persoon

Zijn goederen

Betrokkene blijft onder ouderlijk gezag
 Zolang zijn ouders leven
 De rechtbank kan het ouderlijk gezag vervangen door voogdij
 Als de ouders het niet zien zitten om dat kind te blijven begeleiden
 Meer gespecialiseerd voogd kan worden aangesteld

Betrokkene > 18 jaar kan ten volle worden geadopteerd
 Rechtbank van 1e aanleg
 Jeugdrechtbank

Het statuut kan te allen tijde worden opgeheven, op verzoek van:
 Beschermde
 Ouders
 Voogd


->
Rechtbank?
Bloedverwanten
Procureur
Gerechtelijke onbekwaamverklaring
= Meest zware beschermingsstatuut
o
Een meerderjarige die zich in een aanhoudende staat van onnozelheid of
krankzinnigheid bevindt moet ombekwaam worden verklaard
 Zelfs wanneer in die staat heldere tussenpozen voorkomen
 Toepassing op minderjarige?
->
Einde ouderlijk gezag, onder voogd
o
Procedure
 Eerste fase
=
Eenzijdig
 Eenzijdig verzoekschrift
 Gericht aan de rechtbank van eerste aanleg
 Feiten waaruit de geestesziekte blijkt
+

Bewijsstukken
Horen van:
 Echtgenoot
 Ouders
 Kinderen


Aanwijzing van een geneesheer-neuropsychiater die verslag zal uitbrengen
Tweede fase
=
Contradictoir ->
Betrokkene wordt verweerder
 Zal worden ondervraagd
 Een voorlopig bewindvoerder kan worden aangewezen
 De rechtbank
->
De onbekwaamverklaring
94
 Spreekt ze uit
 Wijst ze af
 Voeg een gerechtelijk raadsman toe
o
Publiciteit
 B.S.
 Vonnis dat de onbekwaamverklaring uitspreekt
 Vonnis dat een raadsman benoemt
 Overzichtstabel
 Bericht door griffier aan burgemeester en vrederechter
o
Sancties


Handelingen verricht na onbekwaamverklaring ->
Handelingen voor de onbekwaamverklaring
 Principieel geldig

Rechtens betrekkelijk nietig
Vernietiging
Indien de oorzaak van de onbekwaamverklaring
kennelijk bestond ten tijde dat die handelingen zijn verricht
Bijstand van een gerechtelijk raadsman
o
Voor wie
 Geesteszieken of geesteszwakken die niet zodanig gestoord zijn dat ze onbekwaam
verklaard kunnen worden

Verkwisters
=
Personen die met hardnekkige standvastigheid hun
inkomsten en kapitaal verspillen, zonder dat hun uitgaven redelijk zijn of enig
economisch voordeel opleveren
->
Grens met personen die veel aan
milddadigheid doen is soms vaag
o
Procedure
 Idem als bij gerechtelijke onbekwaamverklaring
 Neuropsychiatrisch onderzoek vervalt het om een verkwister gaat
o
Publiciteit
 Idem als bij gerechtelijke onbekwaamverklaring
o
Gevolgen
 M.b.t. persoon ->
 M.b.t. goederen ->
o
Men blijft volledig bekwaam
Men wordt gedeeltelijk handelingsonbekwaam:
Bijstand van door rechtbank benoemde raadsman vereist
Sanctie
 Rechtens betrekkelijk nietig
Voorlopig bewind
95
= Interessant beschermingsstatuut, want mogelijk om een statuut op maat te maken
o
Toepassingsgebied ratione personae
 De meerderjarige die niet in staat is zijn goederen te beheren
 Geheel of gedeeltelijk
 Tijdelijk
 Wegens zijn gezondheidstoestand
->
Ruim begrip
 Dementerende bejaarde
 Mensen die tijdelijk in coma liggen


o
Niet in staat is zijn goederen te beheren
Als hem nog geen wettelijke vertegenwoordiger werd toegevoegd
Procedure tot aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder
 Verzoekschrift op tegenspraak
 Gericht aan de vrederechter


->
Zal in de praktijk vaak de bank zijn
Verklaring van voorkeur
 Een aan te wijzen voorlopige bewindvoerder
 Voor:
Vrederechter
Notaris



Ingeleid door
 De te beschermen persoon
 Elke belanghebbende
 Procureur
In het Koninklijke Federatie van Belgische Notarissen
Een omstandige medische verklaring (Ten hoogste 15 dagen oud)
Vrederechter
 Kan horen wie hij wenst
 Wijst voorlopige bewindvoerder aan
->
Bij voorkeur gekozen uit:
De ouders
De echtgenoot
Samenwonende
-

o
Naast familielid
De te beschermen persoon kan zich gedurende het voorlopig bewind laten bijstaan
door een vertrouwenspersoon ->
Ter controle van voorlopig bewindvoerder
Heeft zelf geen enkel beheersbevoegdheid
 Door hemzelf of de vrederechter aangesteld
 Vervangbaar gedurende het bewind
Publiciteit
 Elke beslissing tot
96


o

Aanwijzing van een voorlopige bewindvoerder


Wijziging van diens bevoegdheden
Opheffing van de aanstellingen
Wordt in het B.S. bekendgemaakt
Betekend aan burgemeester van woonplaats
Gevolgen
 Enkel m.b.t. de goederen
 Voorlopig bewindvoerder:

Met het oog op aantekening
in de bevolkingsregisters
Beheren als goede huisvader,
De beschermde persoon bijstaan
of
De bewindvoerder
 Geeft jaarlijks rekenschap aan
 De vrederechter
 De beschermde persoon
 Diens vertrouwenspersoon

o
-
->
Brengt beschermde persoon op de hoogte van handelingen die hij verricht
Bevoegdheden van de voorlopige bewindvoerder
 Wordt bepaald
 Indien niets werd bepaald
->
Algemene vertegenwoordiging inzake
goederenbeheer

Voor zwaarwichtige handelingen is machtiging van de vrederechter nodig
 Opsomming
 Bij eenzijdig verzoekschrift
 Verzoekschrift op tegenspraak ->
Bij een belangenconflict tussen:
Voorlopig bewindvoerder
De te beschermen persoon

Niet:



Souvenirs en persoonlijke voorwerpen van de beschermde persoon
vervreemden
Tenzij strikt noodzakelijk
Schenkingen doen namens de beschermde persoon
De beschermde kan zelf
 Schenken
 Mits machtiging van de vrederechter, op zijn verzoek
 Omstandige geneeskundige verklaring
 Oproeping bewindvoerder

Huwelijkscontract sluiten of huwelijksvermogensstelsel wijzigen
97
 Machtiging door de vrederechter
 Met bijstand van zijn bewindvoerder
o
Einde
 Door overlijden van de beschermde persoon
 Door verlengd minderjarigverklaring
 Door onbekwaamverklaring
 Na beslissing tot opheffing van de vrederechter
 Ambtshalve
 Op verzoek
o
Sancties

Rechtens betrekkelijk nietig
->

Verjaart na 5 jaar
Algemene regels: 10 jaar
<->
Uitsluitend in te roepen door:
De bewindvoerder
De beschermde
Wettelijk onbekwame veroordeelden
o
o
Afgeschaft
Wet van 22 november 2004
98