File - Portfolio aardrijkskunde

LESONTWERP
ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
Naam: Spilstyns Angélique
Campus Heverlee
Hertogstraat 178
3001 Heverlee
Tel. 016 375600
www.khleuven.be
Vakkencombinatie: AA - ENG
Stagebegeleider DLO: V. Gaeremynck
School: Via EG eerste graad
Les gegeven door: Spilstyns Angélique
Onderwijsvorm: A-stroom
Vak: AA
Richting: Moderne
Onderwerp: Het wereldgradennet
Klas: 1 ME
Vakmentor: L. Mans
Lokaal: C 108
Datum/Data: 07/11/13
Aantal leerlingen: 22
Lesuur/-uren: 1
BEGINSITUATIE & DIDACTISCHE VERANTWOORDING
Verantwoord, vanuit de beginsituatie, waarom je de les op
deze manier aanpakt. Je kan onder andere verwijzen naar: algemene didactische principes, vakdidactiek, ontwikkelingspsychologie, situationele
beginsituatie, verwachtingen van mentoren, eigen doelstellingen,…
Het niveau is middelmatig tot sterk. Maar het is een erg drukke klas, waardoor je snel tijd verliest door klashouden.
Verder is er wel een positieve sfeer.
OLG: Door gerichte vraagstelling kan je als leerkracht de leerlingen zelf de leerstof laten ontdekken.
Duo: De leerlingen kunnen elkaar helpen en van elkaar leren.
Aanschouwelijkheidsprincipe: In aardrijkskunde is het belangrijk met beelden te werken, hier start alles mee.
EINDTERMEN & LEERPLANDOELEN
Situering in de eindtermen: (Vakoverschrijdend en/of vakgebonden)
ET 3 de lln kunnen een kaart en een aardrijkskundige element in een atlas vinden en lokaliseren aan de hand van de
inhoudstafel en het namenregister.
Situering in het leerplan:
4.3 Landschap en kaart
10.1 België en Europa in het wereldgradennet situeren.
ALGEMEEN LESDOEL
Hoe gaan we een plaats bepalen in het wereldgradennet.
SCHOOLAGENDA
(Van de leerlingen. Verwijs naar het werkblad en/of de pagina’s in het werk- en/of handboek.)
Het wereldgradennet p47-49
BRONNEN (Noteer alle gebruikte bronnen, volgens BIN.)
Werkmap aardrijkskunde 1 LWB, J., Peeters, T., Slootmans, M., Van Boven, J., Wauters, WDM, 2012
Werkmap aardrijkskunde 1 powerpoint, J., Peeters, T., Slootmans, M., Van Boven, J., Wauters, WDM, 2012,
hoofdstuk landschap en kaart; wereldgradennet
Werkmap aardrijkskunde 1 handleiding, J., Peeters, T., Slootmans, M., Van Boven, J., Wauters, WDM, 2012
Zenit 1 LWB, E., Van Hecke, D., Vanderhallen, L., Sleger, A., Coemans, Pelckmans, 2008
Meridiaan 1, E., Goyvaerts, F., Verspagen, Plantyn, 2010
LEERMIDDELEN & MEDIA
PPT het wereldgradennet
LWB (WDM 1, 2012)
Atlas (DeBoeck)
Didactisch lesontwerp
KRACHTIGE LEEROMGEVING
Leerdoelen
Lesfasen
& timing
Onderwijs- en leeractiviteiten
Media
Leerinhoud
Toets 15’
Instapfase
5’
Wie zijn ouders heeft een gps in de auto? Wie heeft
allemaal een smartphone? Daarop vind je ook vaak
een GPS. Wat doen we allemaal met een GPS?
/ scouts  dropping  lokaliseren  gps/kaart?
Gps geeft de coördinaten van de breedteligging en
de lengteligging van een plaats.
PPT 1-2
Probleemstelling: Hoe gaan we een plaats bepalen
in het wereldgradennet.
Agenda: Het wereldgradennet p49-51
Lesfase 1:
De lln kunnen:
15’
De twee delen
waarin de evenaar
de aarde verdeelt
benoemen en
aanduiden op een
figuur met
wereldbol.
De twee delen
waarin de
nulmeridiaan de
aarde verdeelt
benoemen en
aanduiden op een
figuur met
wereldbol.
PPT 3-5
OLG
Evenaar  aarde in 2 delen; welke?
Hoe noemen we de breedteligging in noordelijk
halfrond? Welke afkorting gebruiken we?
Waarom noorderbreedte  de plaats is ten noorden
van de evenaar.
In zuidelijk halfrond? Welke afkorting?
Waarom S en niet Z?
Waarom zuiderbreedte  de plaats is ten zuiden
van de evenaar.
We lezen de breedteligging altijd in graden!
Nulmeridiaan  aarde in 2 delen, welke?
Lengteligging in westelijk halfrond? Welke afkorting
gebruiken we?
Waarom westerlengte  de plaats is ten westen van
de nulmeridiaan.
In het oostelijk halfrond? Welke afkorting? Waarom
E en niet O?
1. Het wereldgradennet
WB p 47-48
Waarom oosterlengte  de plaats is ten oosten van
de nulmeridiaan.
We lezen de lengteligging altijd in graden!
Aanduiden op een
kaart waar en
welke
breedteligging/len
gteligging van
toepassing is en
deze benoemen.
Waar lezen we de coördinaten af voor de
breedteligging op een kaart?  we hebben de
breedtecirkels nodig, waar vinden we die op een
kaart?
Waar lezen we de coördinaten af voor de
lengteligging op een kaart?  we hebben de
lengtelijnen nodig, waar vinden we die op een kaart?
Breedteligging: (aflezen: zijkant van kaart)
- Noordelijk halfrond: noorderbreedte (N)
- Zuidelijk halfrond: zuiderbreedte (S)
Lengteligging: (aflezen: bovenkant v. kaart)
- Westelijk halfrond: westerlengte (W)
- Oostelijk halfrond: oosterlengte (E)
Lesfase 2:
De lln kunnen:
20’
Met behulp van
een kaart met
wereldgradennet
of de atlas België
situeren en de
coördinaten
geven.
Adhv coördinaten
een plaats in
België aanduiden
op een kaart met
wereldgradennet.
Hoe situeren we een plaats of gebied in het
wereldgradennet? We starten met België, dus neem
allemaal jullie WB op p49.
OLG
België lokaliseren?
Meest noordelijke, zuidelijke, westelijke en oostelijke
punt.  breedtecirkels en lengtelijnen aanduiden.
Atlas  meest noordelijke en zuidelijke punt.
Op welk halfrond ligt België? NH
Breedteligging  noorderbreedte  …°N(orth)
Atlas  meest westelijke en oostelijke punt.
Op welk halfrond ligt België? OH
Lengteligging  oosterlengte  …°E(ast)
Afkorting voor breedteligging op het ZH? S(outh)
Afkorting voor lengteligging op WH? W(est)
OLG
Onderaan zie je een foto van een GPS met de
coördinaten van een plaats in België, wie komt eens
naar voor en duidt dit aan?
PPT 6-8
WB p49
2. België lokaliseren
Gebied/land lokaliseren?
 Meest noordelijke en zuidelijke
breedteligging  breedtecirkels
Ten noorden of ten zuiden van EV?
 Meest oostelijke en westelijke
lengteligging  lengtelijnen
Ten westen of oosten van nulmerid.?
Eerst: breedteligging  welke breedtecirkel?
Noorderbreedte of zuiderbreedte?  Ten noorden of
ten zuiden van de evenaar?  N
Dan lengteligging  welke lengtelijn?
Westerlengte of oosterlengte?  Ten westen of ten
oosten van de nulmeridiaan?  E
De lln kunnen:
Met behulp van
een kaart met
wereldgradennet
of de atlas Europa
situeren en de
coördinaten
geven.
Lesfase 2:
Les 08/11?
Nu weten we hoe we België situeren, hoe situeren
we Europa in het wereldgradennet?
10’
PPT 9-11
WB p50
OLG
Europa lokaliseren?
Meest noordelijke, zuidelijke, westelijke en oostelijke
punt.  breedtecirkels en lengtelijnen aanduiden.
Breedteligging? Lengteligging? (in °!!)
Adhv coördinaten
een plaats in
Europa aanduiden
op een kaart met
wereldgradennet.
3. Europa lokaliseren
Gebied/land lokaliseren?
 Meest noordelijke en zuidelijke
breedteligging  breedtecirkels
Ten noorden of ten zuiden van EV?
 Meest oostelijke en westelijke
lengteligging  lengtelijnen
Ten westen of oosten van nulmerid.?
OLG
2 GPSen met de coördinaten van een plaatsen in
Europa.
Eerst: breedteligging  welke breedtecirkel?
Noorderbreedte of zuiderbreedte?  Ten noorden of
ten zuiden van de evenaar?
Dan lengteligging  welke lengtelijn?
Westerlengte of oosterlengte?  Ten westen of ten
oosten van de nulmeridiaan?
Lesfase 3:
De lln kunnen:
10’
De stappen ‘hoe
lokaliseer je een
plaats in het
wereldgradennet’
in eigen woorden
uitleggen.
Met behulp van
een kaart met
wereldgradennet
of de atlas een
regio of plaats
situeren en de
Nu we weten hoe we België en Europa gelokaliseerd
hebben, Hoe lokaliseren we een plaats in de wereld?
PPT 12-14
WB p51
OLG
Punt A lokaliseren  dus moeten we de
breedteligging en lengteligging zoeken. De
breedteligging + lengteligging is de sterrenkundige
ligging!
 Wat is de sterrenkundige ligging van punt A?
DUO
Neem nu je atlas. Zoek de sterrenkundige ligging
van de plaatsen en noteer de coördinaten bij
oefening 36. De eerste 2 banken doen de plaatsen
op de wereldkaart, de laatste 2 banken doen de
4. Plaatsen lokaliseren
Plaats lokaliseren?
 Breedteligging
- Ten noorden van de evenaar 
noorderbreedte  N
- Ten zijden van de evenaar 
zuiderbreedte  S
 Lengteligging
- Ten oosten van de nulmeridiaan 
oosterlengte  E
- Ten westen van de nulmeridiaan 
westerlengte  W
coördinaten
geven.
laatste 4. Dit mag per twee, in stilte. Je krijgt 5’.
Klassikale verbetering.
Adhv coördinaten
een plaats in de
wereld aanduiden
op een kaart met
wereldgradennet.
BORDSCHEMA
Breedteligging + lengteligging =
sterrenkundige ligging (uitgedrukt in
coördinaten)
Evenaar: 2 delen  Noordelijk halfrond en zuidelijk halfrond
gebied lokaliseren?
1. Bepaal breedteligging
(meest noordelijke en
zuidelijke punt)
2. Bepaal lenteligging
(meest westelijke en
oostelijke punt)
breedteligging: ten noorden van de evenaar  noorderbreedte (N)
ten zuiden van de evenaar  zuiderbreedte (S)
Nulmeridiaan: 2 delen  Westelijk halfrond en oostelijk halfrond
lengteligging: ten westen van de nulmeridiaan  westerlengte (W)
ten oosten van de nulmeridiaan  oosterlengte (S)
breedteligging + lengteligging = sterrenkundige ligging