Hoofdstuk 3: Rechtsstelsel (vervolg)

Hoofdstuk 3: Rechtsstelsel (vervolg)
Na het uitgebreid te hebben gehad op de twee belangrijkste (en ook de wereld tweeledigmakende) rechtsstelsel gaan we over naar twee andere, belangrijke, interpretaties van
rechtsinstallatie.
Socialistische rechtsstelsels
Algemeen
Eerst en vooral moet men het onderscheid maken tussen socialistisch en socialistisch. Geen
typfoutje; er zijn wel degelijk twee ‘socialismes’. Enerzijds heb je het hedendaagse socialisme
(zoals vandaag SPa. En PS) die eerder sociaaldemocratisch zijn (= het nastreven van een
maatschappij gefundeerd op elementaire gelijkwaardigheid) dan echt radicaal socialistisch.
Anderzijds heb je de ‘echte’ socialisten. De hardcore socialisten, communisten, Lenisten,
Trotskisten,… die hard in de leer zijn en pure gelijkheid nastreven. Waar sociaaldemocraten
staan voor gelijkwaardigheid en evolutie daar staat het socialisme voor gelijkheid en
(r)evolutie. Maar dit geheel terzijde. In deze paragraaf van hoofdstuk 3 spreken we over die
laatste soort socialisme. In de volksmond ook wel beter bekend als communisme (en alle
‘extreme’ varianten daarop).
In een socialistisch rechtsstelsel wordt het recht gebruikt voor het verwezenlijken van de
socialistische utopie; namelijk GELIJKHEID. De hele maatschappij werd geënt op het streven
naar gelijkheid voor iedereen, solidariteit tussen iedereen… De uiteindelijke doeleinden van
communistische regimes zijn; absolute veiligheid en stabiliteit, een sterke defensieve macht
ter bescherming en uitbreiding van het communistisch gedachtegoed, door de staat
georganiseerd onderwijs om zo de indoctrinatie (brainwashing) te bevorderen en een
collectivistische economie. Een economie die dus ondersteund werd door iedereen en voor
iedere gelijke, iedere burger, ieder ‘Kameraad’.
De socialistisch-communistische partij (mits in vele communistische landen een
éénpartijenstelsel geïmplementeerd was/is sprak ook simpelweg van dé Partij) had werkelijk
alle macht in handen; wetgevende, uitvoerende én rechterlijke macht. Zodoende waren de
partijleiders personen die werkelijk incontournable waren in die staten. En velen vonden dat
niet eens zo erg. Voor diegenen die durfden twijfelen (veelal diegenen die de regimewissel(s)
had/heeft meegemaakt) aan de macht van de communistische partij waren er voldoende
preventieve (propaganda, staatsscholen,…) en repressieve middelen (geheime politie, rechters
met een politieke agenda,…) voorhanden. Voor diegenen die erin geboren waren wisten van
niet minder. Zodoende was er een totale mythe en personencultus rond dat socialistischcommunistische gedachtegoed. Dat verklaart het staatsgezag (macht en invloed, uitgeoefend
door de overheid, die als volkomen legitiem en normaal beschouwt wordt door de bevolking)
dat de CP had; de staat was het recht en het recht was de staat. Alles, van het meest
fundamentele tot welk merk WC-papier je moest gebruiken, werd door de staat geregeld.
*Michael Vanhee /-/ 1ste Bachelor in de Rechten /-/ Cursus Basisbegrippen van recht/-/ AJ 2014-2015*©
Uit deze laatste stelling volgt dus ook dat het recht (één van de meer fundamentele zaken in
een maatschappij) werd georganiseerd door de staat. Rechtsspraak is een expressie van het
bestaande recht, die voor ogen heef de communistische ideologie te handhaven, verstevigen
en beschermen tegen inbreuken. Er dus geen onafhankelijk rechters, mits het ‘recht’ politiek
geïnspireerd zijn kan het niet anders dan dat de rechters ook politieke agenda’s hebben. Of
althans opgelegd gekregen hebben.
Spanningsvelden met de rechtsstaat (zoals wij die kennen)
Zoals je kan wel kunt afleiden uit voorgaand stuk is een socialitisch rechtsstelsel niet bepaalt
een rechtsstelsel dat vergelijkbaar is met ons huidige model. Niet beter, niet slechter; het is
allemaal historisch en (rechts-)cultureel bepaald.
Hieronder volgt een vergelijking met onze hedendaagse rechtsstaat adhv een confrontatie met
de (liberale) vrijheden (zie HF2) die zo typerend zijn voor onze rechtsinterpretatie.

Politieke vrijheden
In een communistisch regime zijn er nagenoeg geen politieke vrijheden. Er is als het
ware een dictatuur van het proletariaat; alles voor en door de arbeiders. Iedereen gelijk
voor de wet… en dus ook in het parlement waar coalitie en oppositie veelal uit een en
dezelfde partij bestaat. Of wacht; er is geen oppositie; dus ook geen sociaalmaatschappelijke controle en bijsturing van de uitvoerende macht.

Wettelijk vrijheden
In communistische regimes is er wel degelijk wettigheid. Ook verloopt alles volgend
het boekje; maar de uitvoerders van dat boekje waren tegelijkertijd ook de auteurs
ervan. De Partij staat centraal, regelt alles en is volledig soeverein (onafhankelijk en
wettelijk ‘onaantastbaar’).

Persoonlijk vrijheden
Vermits iedereen (verplicht) gelijk is, is er dus geen persoonlijke en individuele
vrijheid. Je bent gepredestineerd als individu; je bent een radertje in het grote
collectieve netwerk van de gelijksgedachte. Er is ook een grote dictatuur van de
meerderheid aanwezig, vermits iedereen (verplicht) officieel en/of officieus, of je nu
wilt of niet, tot die meerderheid van gelijken behoort.

Institutionele vrijheden
Institutionele vrijheden zoals bijvoorbeeld grondwettelijke rechten en de scheiding der
macht is er niet. Alles wordt bij gratie van het communisme beslist. Uitvoerende,
wetgevende, rechterlijke en mogelijke andere machten gaan volledig uit van een en
dezelfde instantie; dé Partij.
*Michael Vanhee /-/ 1ste Bachelor in de Rechten /-/ Cursus Basisbegrippen van recht/-/ AJ 2014-2015*©
Islamitische rechtsstelsel
Algemeen
Een Islamitisch rechtsstelsel is per definitie geen rechtsstaat zoals wij die kennen. Onze
rechtsstaat is openminded, vrij voor interpretatie, vrij van religie… inderdaad; vrij van religie.
‘Islamitisch rechtsstelsel’ impliceert dat er geen scheiding van Kerk en Staat bestaat. Lees;
geen scheiding tussen religieuze en wereldlijke normen. En dat hoeft niet per se negatief of
positief te zijn…
Uit wat bestaat een islamitisch rechtsstelsel nu precies? Wel, ik zal het even toelichten.
Het Islamitische rechtsstelsel is de combinatie van religieuze met wereldlijke normen. Men
gaat de Openbaring van de Profeet als het ware gaan juridiseren; er een juridisch tintje aan
gaan geven. (Of omgekeerd; aan seculiere wetten een godsdienstig/mohammedaans tintje)
In de islamitische rechtsstaat zijn er talloze precedenten, manieren van interpreteren, sociale
rollen,… En net die zaken vormen een basis voor hun rechtsstaat. In de Islamitische
rechtsstaat wordt de Openbaring gecombineerd met juridisch-wetenschappelijk inzicht om tot
een seculiere wetgeving te komen.
U merkt ook wel dat al deze zaken tegenstrijdig zijn aan onze opvattingen over recht. Daarom
dat de relatie tussen islamitische interpretatie van recht en het algemeen recht in een nietmoslimland zo problematisch is.
Fundamentele bedenkingen; essentieel voor ons!
Een drietal bemerkingen, kenmerken, essenties zijn belangrijk om te onthouden. Hieronder
even opgelijst;

Samenleving
De samenleving van een islamitische rechtsstaat is sterk theocratisch geregeld. Alle
macht gaat uit van Allah en zijn Profeet; Mohammed. Alle wetgeving, weliswaar
gemaakt door zijn ‘nakomelingen’ vloeien voort uit de openbaringen, geschriften,...
van Allah, Mohammed, de kaliefen en imans.

Inhoud van het recht
De inhoud van de wetten is gebaseerd op de islamitische wet; de Sharia. En vreemd
genoeg worden man en vrouw gelijk behandeld. In de maatschappij worden ze
ongelijk beschouwd, maar voor het rechtssteel worden ze gelijk aangepakt, gestraft,…

Proces(procedure)
De toepassing van islamitisch recht is voor de rekening van Sharia-‘rechtbanken’.
Deze rechtbanken werken volgens de principes van consensus (overeenstemming met
de moslimbevolking en hun waarden), bemiddeling (vrede, gesprek,…), moraal (de
islamitische waarden) en billijkheid (goedheid en rechtvaardigheid).
*Michael Vanhee /-/ 1ste Bachelor in de Rechten /-/ Cursus Basisbegrippen van recht/-/ AJ 2014-2015*©
*Michael Vanhee /-/ 1ste Bachelor in de Rechten /-/ Cursus Basisbegrippen van recht/-/ AJ 2014-2015*©