Kenniscentrum Sociaal Europa SOCIAAL ONDERNEMERSCHAP EN ZORG VOOR DE SAMENLEVING: EUROPA STUURT MEE! INFO SESSIE ACTIZ EN GGZ NEDERLAND UTRECHT, 15 JUNI 2017 JOS STERCKX DIRECTEUR KENNISCENTRUM SOCIAAL EUROPA Informatie, advies, en coaching rond EU beleid, projecten en projectfinanciering Werkdomeinen: • Het Europese sociale beleid: informatie, beleidsvoorbereiding en coördinatie • Europese subsidies – informatie, sensibilisering en ondersteuning rond Europese subsidies voor het sociale werkveld Voor de sociale ondernemingen, sectorfederaties/branche organisaties en (sociale) overheden Sectoren: gezondheid, welzijn, sociale economie, sociaal-cultureel werk, samenlevingsopbouw, inburgering Kenniscentrum Sociaal Europa • Een initiatief van een 20-tal werkgeverskoepels in de socialprofitsector (non-profit-sector) Met de steun van de Vlaamse overheid • Sinds 2016 ook samenwerking met Actiz en GGZ Nederland! • Kenniscentrum: beleidsondersteunend, opiniërend, coördinatie, visie-ontwikkeling. Dus NIET: lobbying en eigen standpuntbepaling • Instrumenten: ‘EuropaService’ (subsidies & beleid), website Advies, procesbegeleiding bij projectontwikkeling Het sociale beleid van de EU vandaag Wil de burger dit Europa nog? Hoe sociaal is dit Europa? Heeft de zorg met Europa te maken? Presentatie 1. Achtergronden EU en subsidies – Sociaal Europa?! – Waarom en hoe Europese subsidies 2. Inspirerende voorbeelden 3. 20 Europese subsidieprogramma’s: hoe eraan te beginnen 4. Hoe kan KCSE helpen? De EU, een ‘contractueel samenwerkingsverband’ Missie en kernactiviteit: Via interne markt en eerlijke mededinging meer welvaart, welzijn en stabiliteit creëren • Eén markt = economische meerwaarde => meer welvaart én vrede voor Europese burgers De grootste economie in de wereld! • Antwoord op mondialisering en internationale/globale vraagstukken (milieu, klimaat, migratie, vergrijzing, veiligheid, mensenrechten, …) 1 Heeft EU wel een impact op de sociale domeinen (1) Heeft EU wel een impact op de sociale domeinen (2) Geen twijfel mogelijk! Geen twijfel mogelijk! Toenemende impact op nationaal en regionaal beleid: 2/3 van de nationale en regionale regelgeving is uitvoering van EU-beleid! Transversaal beleid ook van toepassing op sociale ondernemingen Toenemende mondialisering leidt tot steeds mondialer beleid, waarin zorg en welzijn een steeds nadrukkelijkere plaats krijgen (TTIP, CETA, TISA, toenemende interesse van facility management companies, toenemende vermarkting, …) Europa stuurt dit proces mee aan! Immers: eerste opdracht van Europa is het creëren van een eenheidsmarkt met vrij verkeer van goederen, diensten en personen! Niet alleen economisch, maar ook steeds meer sociaal beleid. Europese sociale model of de Europese sociale markteconomie: zonder sociaal beleid geen economisch beleid en geen functionerende markt Versterkt sinds Juncker-commissie Sociale correcties via oa Europees semester Sociale bescherming en veiligheid, gezondheid op het werk Cohesie- en convergentiebeleid binnen Europa als instrument tegen delocalisatie van werk, sociale dumping, …, maar ook maatschappelijke uitsluiting (grootstedelijke problematiek, integratie, radicalisering, … Beperkte bevoegdheden rond sociale zaken, maar toenemende invloed (pijler van sociale rechten, doelgroepenbeleid) Active aging! 7 8 Europese subsidies: waarom? 1/3 EU-budget, 50-tal verschillende programma’s, waarvan 20 relevant voor sociale domein • Cohesie en convergentie (tussen en binnen lidstaten) • Competitiviteit en vermarkting ondersteunen (via Kansen en bedreigingen wetenschappelijk onderzoek, mobiliteit, (sociale) innovatie, training en vaardigheden, levenslang leren, infrastructuur) • Ondersteuning en coördinatie sociaal beleid Europees beleid = Nationaal beleid (sociale en technologische) innovatie, vergrijzing, tewerkstelling, kansengroepen, levenslang leren, gezondheidszorg, migratie, … • ‘Building Europe’ Uitwisseling en Europees burgerschap, samenwerking, versterking van de Europese gedachte 10 20 subsidieprogramma’s relevant voor de sociale sector • • Europese subsidies als instument van het Europese beleid • • • • • • • • AAL - Active Assisted Living COSME - Programma voor het concurrentievermogen van ondernemingen en KMO's Creatief Europa - subprogramma Cultuur EaSI - Europees Programma voor Tewerkstelling en Sociale Innovatie Erasmus voor jonge ondernemers Erasmus+ Erasmus+ Beroepsonderwijs en opleiding Erasmus+ Jeugd Erasmus+ Sport Erasmus+ Volwasseneneducatie • • • • • • • • • • • • • Europa voor de Burger Europees Energie Efficiëntie Fonds Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen Gezondheid voor Groei Horizon 2020 Rechten en Burgerschap Urbact III Interreg Europe Interreg VB Noord West Europa Interreg VB Noordzee Regio Justitie Programma LIFE 2 Europese cohesiebeleid • Doelstelling: – Convergentie tussen regio’s – (Sociale) cohesive en ontwikkeling binnen Europese regio’s • Belangrijkste instrument: Europese structuur- en investeringsfondsen (ESIF) • 3 types regio’s bepalen budget: ontwikkelde regio’s, transitie-regio’s, minder ontwikkelde regio’s • Prioriteiten en toekenning subsidies worden in hoofdzaak nationaal beslist, dikwijls geen buitenlandse partners nodig, wel sterk lokaal netwerk Thema’s ESF • EFRO en Interreg AProgramma’s focus 2014-2020 Curatief en preventief loopbaanbeleid en mensgericht ondernemen (toegang tot Energie efficiëntie CO2 neutrale economie werkgelegenheid voor werkzoekenden en niet-actieven, duurzame integratie op de arbeidsmarkt van jongeren, …) • Sociale Inclusie en armoede (vnl toeleiding van kwetsbare groepen naar de arbeidsmarkt door oa in te zetten op de sociale economie als instrument) • Innovatie en transnationaliteit (ontwikkelen, Onderzoek & innovatie marktvalorisatie introduceren en evalueren van nieuwe instrumenten en praktijken) Milieu & efficiënte omgang hulpbronnen Europese structuurfondsen in Nederland Levenslang leren Startpagina: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/europesesubsidies/inhoud/europese-structuur--en-investeringsfondsen • ESF https://www.agentschapszw.nl/subsidies-enregelingen/e/esf-2014-2020-algemene-informatie-europeessociaal-fonds Doelstellingen • Europese kenniseconomie ondersteunen • Europees burgerschap • EFRO https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/europesesubsidies/inhoud/europese-structuur--eninvesteringsfondsen/europees-fonds-voor-regionaleontwikkeling-efro • Interreg: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/europese- • Belangrijkste instrument: Erasmus+ • http://www.erasmusplus.nl/ subsidies/inhoud/europese-structuur--eninvesteringsfondsen/europese-subsidieregeling-interreg 3 Erasmus+ : EU programma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport Erasmus+ : EU programma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport Thema’s Welke acties? • Optimalisering van kennis en vaardigheden van de medewerkers om een betere ondersteuning te bieden aan de cliënten • Proces- en/of resultaatsgerichte samenwerking rond een thema dat relevant is voor onderwijs en opleiding: uitwisseling van kennis, ontwikkeling en uittesten trainingsmateriaal naar specifieke doelgroep, … • Verhogen van de arbeidsvaardigheden van de cliënten • Jongerentewerkstelling & kansengroepen • Belangrijk: zowel partner uit de opleidings- als bedrijfswereld • Specifieke aandacht voor sociaal ondernemerschap Arbeidsmarkt en social beleid • Stimuleren van economie en ondernemerschap • Versterking (sociale) innovatie • Performantie economie • Sociale correcties arbeidsmarkt, sociale bescherming (uitkeringen) • Ondersteuning en versterking van het sociale beleid van de lidstaten (sociale dienstverlening) • Transnationale samenwerking (minimum 3 partners uit 3 verschillende landen) Een selectie van subsidiemogelijkheden COSME – Competitiviteit en duurzaamheid van (kleine en middelgrote) bedrijven versterken - EaSI – Programma voor Tewerkstelling en Sociale Innovatie (oa Social Policy Experimentation) - Innovatieve beleidsgerichte acties op kleine schaal, oa rond werkgelegenheid, sociaal beleid en sociale inclusie. • (Structuurfondsen, Erasmus+!) Innovatie, technologische innovatie • Nieuwe markten • Antwoord op vergrijzing en toenemende zorgnoden (duurdere zorg) • Verwachting van de burger naar meer autonomie en de-institutionalisering, vermaatschappelijking van zorg Calls rond duurzaam toerisme en streekontwikkeling, Enterprise Europe Network, Erasmus voor jonge ondernemers Mogelijke programma’s AAL - Active Assisted Living - Public-private partnerships in the field of ICT for active and healthy ageing EFRO & Interreg Gezondheid voor Groei (in kader van implementatie: Erasmus+, ESF) 4 Samenleven, sociale cohesie • • • • • • Mogelijke programma’s EaSI – Programma voor Tewerkstelling en Sociale Innovatie Social Policy Experimentation Verbeteren van het samenleven Migratie crisis Integratie problematiek Bestrijding radicalisering Grootstedelijke problematiek Nationalisme en verlies vertrouwen in de instellingen - Innovatieve beleidsgerichte acties op kleine schaal, oa rond werkgelegenheid, sociaal beleid en sociale inclusie. Urbact: Duurzame stedelijke ontwikkeling Europees fonds voor asiel en migratie Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftigen Ter info (1) Europe 2020: 3 interlinked priorities Europe 2020: 5 EU headline targets (translated into national targets) By 2020: • 75 % employment rate (% of population aged 20-64 years) 1.) Smart growth: developing an economy based on knowledge and innovation • 3% investment in R&D (% of EU’s GDP) • “20/20/20” climate/energy targets met (incl. 30% emissions reduction if conditions are right) 2.) Sustainable growth: promoting a more efficient, greener and more competitive economy • Improving education levels (*) (by reducing school drop-out rates and increasing the share of the population having completed tertiary or equivalent education) 3.) Inclusive growth: fostering a high-employment economy delivering social and territorial cohesion • Promoting social inclusion (*), in particular through the reduction of poverty (*) The European Council will revert to these issues at its June 2010 meeting 27 27 Europe 2020: 7 flagship initiatives underpin the targets Smart Growth Innovation « Innovation Union » Education « Youth on the move » Digital society « A digital agenda for Europe » Sustainable Growth 28 28 Ter info (2) Doelgroepenbeleid Inclusive Growth Armoedebestrijding, ouderen & vergrijzing, personen met een handicap, deinstitutionalisering, migratie/integratie, asiel en niet-begeleide minderjarigen, gezinsbeleid (combinatie werken – leven, kinderopvang, ouderenopvang, …), jeugdbeleid (overgang jeugdzorg naar volwassenheid), werkloosheid (voor kansengroepen), gelijke kansenbeleid, toegankelijkheidsbeleid (‘acces for all’), grootstedelijk beleid, radicalisering, cultuurbeleid, levenslang leren, versterking sociale weefsel, … Climate, energy Employment and and mobility skills « Resource efficient « An agenda for Europe » new skills and jobs » Competitiveness Fighting poverty « An industrial « European platform policy for the against poverty » globalisation era » 29 29 5 CONCLUSIE EEN SELECTIE VAN THEMATISCHE PROGRAMMA’S COSME – Competitiviteit en duurzaamheid van (kleine en middelgrote) bedrijven versterken - • Match mogelijk tussen de EU beleidsprioriteiten en de thema’s die op de agenda van de SE staan Calls rond duurzaam toerisme en streekontwikkeling, Enterprise Europe Network, Erasmus voor jonge ondernemers • Verschillende relevante subsidieprogramma’s EaSI – Programma voor Tewerkstelling en Sociale Innovatie Social Policy Experimentation - • Maar een succesvol EU project vraagt een weloverwogen aanpak en de nodige ondersteuning (of eigen investering om de know how zelf op te bouwen) Innovatieve beleidsgerichte acties op kleine schaal, oa rond werkgelegenheid, sociaal beleid en sociale inclusie. LIFE – Programma voor milieu en klimaatactie - Natuurbehoud en de verbetering van de leefomgeving (circulaire economie, sociale economie) AAL - Active Assisted Living - Public-private partnerships in the field of ICT for active and healthy ageing Urbact: Duurzame stedelijke ontwikkeling • Handleiding om sociale ondernemingen te ondersteunen op http://www.kcse.eu/subsidies-uitgelegd Contact BESLUIT • Europa heeft in een vele gevallen een directe invloed op het beleidsdomein, maar in de meeste domeinen is de invloed indirect. Maar daarom niet minder belangrijk. Een zeer brede visie en opvolging is nodig. • Kenniscentrum Sociaal Europa biedt ondersteuning aan de samenlevingsopbouwsector rond Europese subsidies en Europees beleid Kenniscentrum Sociaal Europa Kolonel Bourgstraat 122 bus 4, 1140 Brussel www.kcse.eu Jos Sterckx, directeur m 0477 44 97 14 t 02 205 00 47 [email protected] An Rommel, adviseur Europese projecten m 0477 98 54 64 33 t 02 205 00 46 [email protected] 6