Werken in hitte

Voor een risicoanalyse van
thermische omgevingsfactoren
en bijhorende metingen, kan
u zich laten bijstaan door de
experts van onze afdeling risicobeheersing.
• Reflecterende beschermkledij
• Beschermkledij met ingebouwd koelsysteem
• Hoofddeksel in geval van rechtstreekse zonnestraling
Gezondheidstoezicht
door de arbeidsgeneesheer
bij mogelijke overschrijding
De werknemers die bij de uitvoering van hun normale
dagtaak regelmatig, om technologische redenen, blootgesteld
worden aan warmte waarbij de actiewaarden worden overschreden, worden onderworpen aan gezondheidstoezicht.
Dit gezondheidstoezicht wordt uitgevoerd alvorens de werknemer tewerk te stellen en wordt jaarlijks herhaald.
© Provikmo 2013
Werkkledij en
persoonlijke bescherming
[email protected]
Eerste hulp
bij hitte-uitputting en
hitteslag
• Probeer de oorzaak weg te nemen: breng het slachtoffer
in een koele omgeving, laat hem stoppen met grote
inspanningen, haal hem uit de zon en verwijder te warme
kledij.
• Controleer het bewustzijn en de ademhaling.
• Koel het slachtoffer onmiddellijk af:
-Een ventilator op het slachtoffer richten.
-Koude doeken of ijsblokjes in een zakje water op het lichaam leggen, het best op plaatsen waar grote bloedvaten
lopen, zoals de lies, de oksels.
Hoofdkantoren
Bataviastraat 11 - 2000 Antwerpen
Tel. 03 204 70 60 - Fax 03 204 70 69
Dirk Martensstraat 26/1 - 8200 Brugge
Tel. 050 47 47 47 - Fax 050 47 47 58
Lange Kruisstraat 7 - 9000 Gent
Tel. 09 235 49 61 - Fax 09 235 49 62
Maastrichtersteenweg 254 - 3500 Hasselt
Tel. 011 26 31 71 - Fax 011 25 48 95
Atealaan 65/3 - 2200 Herentals
Tel. 014 84 94 90 - Fax 014 84 94 95
-Het slachtoffer besprenkelen of overgieten met koud
water.
Rijksweg 9 - 2870 Puurs
Tel. 03 886 03 56 - Fax 03 886 55 51
• Als de symptomen het gevolg zijn van zware inspanningen
en het slachtoffer goed bij bewustzijn is, geef hem dan iets
te drinken (bv. een sportdrankje).
Ovenstraat 5 - 8800 Roeselare
Tel. 051 26 06 00 - Fax 051 26 06 09
• Alarmeer de 112 als het bewustzijn gestoord is, het
slachtoffer verward is, moeite heeft met ademen of niet
meer zweet.
Maatschappelijke zetel
Koningsstraat 75/3 - 1000 Brussel
Tel. 02 250 00 57 - Fax 02 223 72 87
Andere kantoren
Charleroi - Eupen - Luik - Namen
www.provikmo.be - [email protected]
Werken in hitte
De thermische belasting van een mens wordt bepaald
door vier factoren:
• De thermische omgeving (luchttemperatuur, stralingstemperatuur, relatieve luchtvochtigheid, luchtsnelheid)
• De kledij en de kledingisolatie (uitgedrukt in clo): de
mate van isolatie en doorlaatbaarheid voor vocht
• De mate waarin een persoon zich inspant
• De mate waarin de persoon aangepast is aan de hitte
(acclimatisatiegraad)
Wettelijke actiewaarden in
geval van blootstelling aan hitte
Relevante sectoren
en beroepen
Maatregelen door de werkgever
bij mogelijke overschrijding
De WBGT-index in functie van de fysieke belasting
mag niet hoger zijn dan:
Naast de landbouw, bouwnijverheid, tuinaanleg, politie,
postbedienden en andere buitenwerkers ook zware industrie
(glasnijverheid, staalindustrie, gieterijen, mijnbouw, ovenbedieners), bakkers en natuurlijk ook de brandweer.
• Technische maatregelen nemen die inspelen op de
temperatuur, de luchtvochtigheid, de thermische straling of
de luchtstroomsnelheid:
• 29 voor zeer licht of licht werk
bv. kantoorwerk, licht huishoudelijk werk
• 26 voor halfzwaar werk
bv. schilderwerk, schrijnwerk, schoonmaak
• 22 voor zwaar werk bv. metselwerk, zware metaalbewerking
• 18 voor zeer zwaar werk
bv. graven, spitten, verhandelen van zware
materialen
Gezondheidseffecten
van extreme hitte
• Afname van het fysiek prestatieniveau: het hart moet immers
harder werken om de warmte van het lichaam af te voeren.
• Daling van het concentratievermogen en verhoging van de
kans op ongevallen.
-Kunstmatige ventilatie: luchtaanvoer en -afvoer in de
werkzone. Wel opletten met te hoge luchtsnelheden
(> 0,5 m/s)
-Maatregelen om de warmteaanbreng van buiten (bv. door
zonnestraling) te verminderen: thermische isolatie van
daken en wanden, dakbedekking door middel van licht
gekleurde materialen (aluminium, wit kalken van
koepels, ...), zonnewering aan de buitenkant van het
gebouw (zonnegordijnen, luifels), afkoelen van daken door
ze te besproeien.
-Afvangen van vochtige warme dampen of gassen, bv. van
baden
-Reflecterende schermen in geval van overmatige warmte
door stralingen
-Isolatie van warmtebronnen zoals ovens, branders of
stoomleidingen
Voor het opmeten van de maximumtemperatuur
wordt geen gebruik gemaakt van een gewone
thermometer, wel van meetinstrumenten die
toelaten de WBGT-index te bepalen.
• Warmte-uitslag: huiduitslag die gepaard gaat met een
branderig of jeukend gevoel.
De WBGT-index (WBGT = Wet Bulb Globe
Temperature) houdt rekening met de luchttemperatuur, de luchtsnelheid, de stralingstemperatuur en de luchtvochtigheid.
• Hittekrampen: pijnlijke krampen van de been- en buikspieren
vermoedelijk veroorzaakt door zoutgebrek.
• Uitdroging en/of zouttekort door onvoldoende drinken,
alcoholgebruik, diarree of vochtafdrijvende geneesmiddelen
• Ouderen met een matige fysieke conditie
De actiewaarden zijn fysiologische grenzen. Boven
deze grenzen is het risico op gezondheidseffecten
reëel.
• Hitte-uitputting: bij verhoging van de lichaamstemperatuur
krijgt de bloedsomloop problemen om de bloedvoorziening
van de spieren, de hersenen en de huid op peil te houden.
Kenmerkend zijn bleekheid, een vochtig gezicht, duizeligheid,
hoofdpijn, evenwichtsstoornissen en flauwvallen.
Overschrijding van deze actiewaarden is mogelijk
door technische of klimatologische oorzaken.
• Hitteberoerte of hitteslag: extreem hoge lichaamstemperaturen boven de 41 °C. Het temperatuurregelsysteem is
volledig ontregeld.
• Eerdere hitte-aandoeningen
• De planning van de werken aanpassen aan de seizoenen
(zwaarder werk ´s winters).
• Chronische aandoeningen van de luchtwegen, astma
• Het uurrooster aanpassen: bv. ´s zomers vroeger starten.
• Verwardheid, hete droge huid, krampen en stuipen, bewustzijnsverlies. Dit is steeds een medische urgentie.
• Zwangerschap en lactatie
• Verhoogde stollingsneiging
• Gepaste verfrissende dranken kosteloos ter beschikking
stellen:
Boven deze actiewaarden voor WBGT is er sprake
van (extreme) hitte en moeten technische of
organisatorische maatregelen genomen worden om
de risico’s te voorkomen of te beperken.
Korte termijneffecten
• Flauwvallen door de hitte (hittecollaps) door onvoldoende
doorbloeding van de hersenen (vooral bij langdurig stilstaan
in volle zon).
Lange termijneffecten
• Laag geboortegewicht
• Congenitale afwijkingen bij zwangerschap
Bijzondere aandacht
voor kwetsbare groepen
•Overgewicht
• Hartaandoeningen en hoge bloeddruk
• Koorts en recente infecties
• Psychiatrische aandoeningen
• Geneesmiddelen die de vochtbalans beïnvloeden:
bèta-blokkers, antidepressiva, stimulerende middelen
• De fysieke belasting aanpassen zodat de werknemers in
thermisch evenwicht blijven.
• Eventueel alternatieve werkmethodes overwegen.
• De duur van de blootstelling aanpassen door het invoeren
van rusttijden ter plaatse of in rustlokalen. De preventie-
adviseur-arbeidsgeneesheer adviseert u hierbij. Bv. bij een
overschrijding van de WBGT-index met één eenheid moet
overgegaan worden naar 45 min. werken en 15 min. rusten.
-Koel water is het meest geschikt, het best met een
temperatuur van 10 tot 15 °C
-Ook koude thee of niet bruisende limonade zijn geschikt.
-Regelmatig niet te grote hoeveelheden (bv. 200 ml)
drinken.
-Zeker geen alcohol en bij voorkeur geen suikerhoudende
of koolzuurhoudende dranken drinken.