Aardbevingen | ANW biosfeer | Nederland

Draaiboeken
Aardbevingen | ANW biosfeer | Nederland
Menno, Bram, Job, Sjoerd
Klas: V4C/V4B
Docent: R. Afman
1
Inhoudsopgave
Voorwoord .............................................................................................................................................. 3
Inleiding................................................................................................................................................... 4
Achtergrond informatie....................................................................................................................... 4
Omgeving............................................................................................................................................. 5
Probleemstelling.............................................................................................................................. 5
Hypotheses: ..................................................................................................................................... 5
SMART-vraag ................................................................................................................................... 5
Deelvragen....................................................................................................................................... 5
Theoretisch kader ................................................................................................................................... 6
Aardbevingen ...................................................................................................................................... 6
Verspreiding over het aardoppervlak.................................................................................................. 6
Aardbevingen voorspellen .................................................................................................................. 6
De kracht van aardbevingen................................................................................................................ 7
Aardbevingen in Nederland ................................................................................................................ 7
Methode.................................................................................................................................................. 8
Onderzoeksverslag.................................................................................................................................. 9
Conclusie ............................................................................................................................................... 10
Bronnen................................................................................................................................................. 11
Bijlage .................................................................................................................................................... 13
Samenvatting ........................................................................................................................................ 14
2
Voorwoord
De kans dat er in Nederland een aarbeving komt is zeer klein. We hebben in
1992 een aardbeving gehad met een sterkte van 5.8 op de schaal van richter.
Dit is verbazingwekkend hoog voor Nederland, het is de zwaarste aardbeving in
Nederland. Zou er een ergere aardbeving op komst zijn? Moeten we een
draaiboek maken? Dit gaan wij hier proberen te beantwoorden.
3
Inleiding
Achtergrond informatie
Een aardbeving is een trilling van de aardkorst. Aardbevingen vinden plaats als er veel energie
vrijkomt in de aardkorst. Het punt waar het zwaartepunt van de energie is, heet het hypocentrum. Het
punt daar loodrecht boven op het aardoppervlak heet het epicentrum.
De grote, of hevigheid van een aardbeving wordt gemeten op de schaal van Richter. Dit is een schaal
die de hoeveelheid energie die bij een schok vrijkomt op meet. Een aardbeving met een magnitude
van 3 is vrijwel altijd voelbaar. Een magnitude van 5 noemt men al een sterke aardbeving. 7 of hoger
is een zware tot zeer zware aardbeving, die bijna altijd voor een grootschalige ramp zorgt. We hebben
Charles Richter, de uitvinder van de schaal van Richter bestudeert.
Vijftien bronnen zijn bekeken en verwerkt met PGO, we zijn hierdoor verder gaan zoeken rondom
onze omgeving en uiteindelijk uitgekomen op een probleemstelling.
Onze route:
4
Omgeving
Hier in Roermond heeft de grootste aardbeving van Nederland plaatsgevonden, namelijk eentje met
een magnitude van 5.8 op de schaal van Richter. Er was veel materiaalschade. Er is onderzoek na
gedaan of er een draaiboek in Nederland is voor aardbevingen. Dit is niet het geval, hierdoor zijn we
op een probleem uitgekomen.
Probleemstelling: In meerdere landen komen aardbevingen voor, zo ook in Nederland. Al deze landen
hebben een draaiboek gemaakt, zodat ze weten wat ze moeten doen als er zo’n ramp gebeurd. In
Nederland is de kans klein, waardoord de overheid er voor heeft gekozen geen draaiboek te maken,
maar we hebben toch een draaiboek nodig.
Ons probleem is dus, dat er geen draaiboek in Nederland is als er opnieuw een aardbeving
plaatsvindt. Wij wonen namelijk in de buurt van Roermond en willen graag weten wat we moeten
doen als er een aardbeving plaatsvindt. Bij dit probleem hebben we ook een paar oplossingen
bedacht.
Hypotheses:
-De overheid moet toch mensen inschakelen om een draaiboek te maken, dit omdat het ons
voorbereid op een aardbeving
-Andere landen hebben wel draaiboeken, misschien moeten we die lezen en deze informatie
gebruiken als er een aardbeving in Nederland plaatsvindt. Om een aardbeving zo goed mogelijk door
te komen.
SMART-vraag
Wat we uiteindelijk willen gaan onderzoeken en waar we graag een antwoord op willen is de vraag:
 Wat doet Nederland als er een aardbeving plaats vindt?
Deelvragen
Waarbij we ons ook afvragen:
 Moeten we toch een draaiboek maken? En hoe doen we dit dan?
 Wat als er toch een aardbeving plaatsvindt zonder dat we een draaiboek hebben?
5
Theoretisch kader
Aardbevingen
Aardbevingen zijn schokkende bewegingen in de aardkost. Deze ontstaan door het bewegen van de
tektonische platen. Als de platen tegen elkaar botsen, ontstaat er spanning. De platen kunnen niet
verder en de spanning neemt toe. Als de spanning te groot wordt komen de platen in een keer in
beweging. Deze schok is een aardbeving. De meeste aardbevingen vinden plaats op een diepte van
30 kilometer. De schok gaat hierna met een golfbeweging door de aarde en als de golf de
oppervlakte bereikt kan deze grote schade veroorzaken.
Verspreiding over het aardoppervlak
Aardbevingen komen het meest voor op breuklijnen. Dit zijn de plekken waar twee tektonische
platen tegen elkaar botsen. Rond de Grote Oceaan, in Indonesië en rond het Middellandse Zeegebied
komen veel aardbevingen voor. Op deze plekken botsen platen tegen elkaar of schijven ze langs
elkaar. Deze twee bewegingen, convergente plaatgrenzen en transforme plaatgrenzen genoemd,
veroorzaken de meeste aardbevingen. De derde soort beweging, uit elkaar schuivende platen,
veroorzaakt minder aardbevingen.
Aardbevingen voorspellen
Het is niet lastig te voorspellen of er een aardbeving komt, maar wel wanneer deze komt. Men weet
namelijk niet wanneer de spanning te veel wordt. Een veelgebruikte methode om aardbevingen te
voorspellen is het gebruiken van historische gegevens. Aardbevingen komen namelijk gemiddeld om
de zoveel jaar voor in een gebied. Een andere manier is het kijken naar de omgeving. Als er
plotselinge grondverzakkingen zijn of als het water in een put plotseling stijgt, kan dit wijzen op
spanningen onder de grond. Door te kijken naar de bodem kan men oudere aardbevingen vinden.
Hiermee kan dan worden geprobeerd een schema van toekomstige aardbevingen te maken. Dit is
echter niet heel precies. Een derde manier om aardbevingen te voorspellen is te kijken naar het
6
gedrag van dieren. Als deze in bijvoorbeeld een dierentuin raar gedrag veroorzaken is het goed
mogelijk dat er iets aankomt. Aardbevingen voorspellen is zeer lastig en daarom wordt het gedrag
van de dieren heel serieus genomen. Er is namelijk al vaker bewezen dat dieren vlak voor een
aardbeving zich raar gaan gedragen.
De kracht van aardbevingen
De sterkte van aardbevingen wordt gemeten in de schaal van Richter. Dit is een logaritmische schaal
die is opgesteld door Charles Francis Richter in 1935. De kracht wordt afgemeten op een
seismograaf. Dit is een apparaat waarop een naald uitslaat bij een beving. De schaal is logaritmisch
en dit betekent dat elke schaal omhoog een factor 10 is van de vorige.
Aardbevingen in Nederland
De breuklijnen in Nederland liggen in het zuiden van het land. De grootste, de Peelrandbreuk, loopt
vanuit Duitsland over Roermond. In de buurt van het Mijnweggebied vinden de meeste aardbevingen
plaats. De grootste aardbeving ooit in Nederland gemeten was de aardbeving in Roermond 1992. De
magnitude van deze aardbeving was 5,8 op de schaal van Richter. Het epicentrum van de aardbeving
lag in Herkenbosch, enkele kilometers ten zuidoosten van Roermond. Er was veel materiele schade
en de aardbeving kon gevoeld worden tot in Engeland.
7
Methode
We hebben al een beetje gekeken naar wat we gaan doen samen, en realistische doelen gesteld voor
ons onderzoek. We gaan namelijk proberen te kijken naar de draaiboeken van andere landen, zoals
bijvoorbeeld Amerika en Japan. Natuurlijk hebben deze landen veel meer actieve aardbevingen dan
Nederland, maar we kunnen in ieder geval kijken naar hoe ze in elkaar steken en hoe we er zelf een
zouden kunnen maken.
Wat we ook gaan doen is mensen interviewen die de aardbeving van 1992 bewust hebben
meegemaakt. We kunnen allemaal onze ouders die uit deze regio komen vragen over de hevigheid
en de schade die het aangericht heeft, en welke gebouwen precies. Als we weten welke omgeving en
welke schade er ontstaat bij een hevigere aardbeving, dan kunnen we daar naar kijken en zien welke
gebouwen en gebieden extra steun nodig zouden hebben mocht er nog een zware aardbeving in
Nederland komen.
Alleen als we een goed beeld hebben van zo’n soort aardbevingen, kunnen we pas zien hoe we ze
moeten aanpakken, daarom is een draaiboek ook heel handig om te zien wanneer er weer een
aardbeving mocht plaatsvinden, en dan kunnen de mensen zich er ook voorbereiden.
Wat we ook nog eventueel kunnen doen is een soort model van de regio maken, en kijken waar de
lijn precies doorloopt, om eventuele vatbare plekken te ontdekken en er over te discussiëren.
We kunnen ook nog een ambtenaar van de regio Roermond vragen wat er al gedaan is om een
eventuele aardbeving aan te zien komen, zodat we niet dubbel werk gaan doen, maar verder
bouwen op wat er al gedaan is.
8
Onderzoeksverslag
9
Conclusie
10
Bronnen
PGO Auteur, Datum, titel
1.
Paul Serail, 15 februari 2013, Ruimtepuin op ramkoers,
2.
Nathalie peréz, 14 april 2013, Steeds meer aardbevingen in
Groningen, hoe gaat dit in de toekomst verder?,
3.
Ch. Ruijs-Janssen, 2011, aardbevingen in en om Roermond.
4.
niet bekend, niet bekend, aardbevingen voorspellen actuele
wetenschap,
5.
Tim van Ham, Nummer 10, 2012, Wat als een zware
aardbeving Nederland treft?
6.
S. Pasterkamp/ TU Delft, 2008, Extra wapening
voorkomtschade bij aardbevingen,
7.
anoniem/ onstaan vulkaan,
8.
Tim Kraaijvanger/ Britten gaan boren op Antarctica
9.
Manuel Sintubin/Universiteit Leuven, onbekend, De aarde
in beweging,
10.
S Pasterkamp/Universiteit Delft, 2008, extra wapening
voorkomt schade bij aardbeving.
11.
Natuurinformatie/ Naturalis biodiversity center, Hoe
ontstaan gebergten?
12.
Natuurinformatie/ Naturalis biodiversity center, Hoe
ontstaat een tsunami?
13.
Matt Kaplan/ national geographic, 2008, Deadly San
Andreas fault longer than Thought
14.
Robert Lamb/ howstuffworks, Will earthquakes ever be
predictable?
15.
Ch. Ruijs-Janssen, Aardbevingen in en rondom Roermond
Waarvandaan
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Tijdschrift Kijk
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron van scholar
Internet bron
11
PGO
1
Bron
2
http://www.scientias.nl/aardbevingen-door-gaswinning-wat-is-het-probleem-nueigenlijk/83825
3
http://www.historieroermond.nl/aardbeving/aardbeving.htm
4
http://artikelen.foobie.nl/natuur/aardbevingen-voorspellen-deel-2-actuele-wetenschap/
5
6
Tijdschrift kijk
7
8
http://www.vulkanisme.nl/ontstaan-vulkanen.php
9
http://alum.kuleuven.be/3deleeftijd/lezingen/0506/Samenvatting%20Sintubin.DOC
10
( http://www.citg.tudelft.nl/fileadmin/Faculteit/CiTG/Over_de_faculteit/Afdelingen/Afdeling_
Bouw/-_Secties/Sectie_Gebouwen_en_Civieltechnische_Constructies/_Leerstoelen/Leerstoel_Gebouwen/-_Medewerkers/Profielen/doc/C08
7_Extra_wapening_voorkomt_schade_bij_aardbevingen.pdf)
11
(http://www.natuurinformatie.nl/asp/page.asp?alias=nnm.dossiers&id=i001263&view=natu
urdatabase.nl)
12
http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i003350.html
13
http://news.nationalgeographic.com/news/2008/07/080731-california-quake.html
14
http://science.howstuffworks.com/nature/natural-disasters/earthquake-predictable1.htm
15
http://www.historieroermond.nl/aardbeving/aardbeving.htm
http://www.quest.nl/achtergrond/meteorietinslag-in-rusland
http://www.citg.tudelft.nl/fileadmin/Faculteit/CiTG/Over_de_faculteit/Afdelingen/Afdeling_B
ouw/-_Secties/Sectie_Gebouwen_en_Civieltechnische_Constructies/_Leerstoelen/Leerstoel_Gebouwen/-_Medewerkers/Profielen/doc/C087_Extra_wapening_voorkomt_schade_bij_aardbevingen.pdf
http://www.scientias.nl/britse-wetenschappers-gaan-boren-op-antarctica/71624
12
Bijlage
13
Samenvatting
14