ZIEKTEN VAN DE BIJ Onderdelen 6.1 – 6.5, 7.2 en 8.1 Cursus Bijengezondheid HENK VAN GERWEN JAN CARIS 16 FEBR. 2013 TE BEHANDELEN ZIEKTEN NOSEMA APIS CERANAE AMOEBEZIEKTE TRACHEEËNMIJT ROER MEIZIEKTE DE BIJENLUIS 16 FEBR. 2013 ZIEKTEN VAN DE BIJ NOSEMA APIS Ziektebeeld Verspreiding Maatregelen NOSEMA CERANAE Ziekteeld Verspreiding Maatregelen 16 FEBR. 2013 1 NOSEMA -Apis (A) -Ceranae (C) Veroorzaker Wanneer N.A.Zander (A) N. Ceranae (C) Voorjaar en nazomer (A) Gehele jaar (C) Ziektebeeld Krabbelaars Verspreiding Zwermen Drupelvorm.ontlasting Verenigen Vervliegen Diagnose Laboratorium Maatregelen Goede dracht Kleur middendarm Ontsmetten materialen Schone drinkplaats ZIEKTEN VAN DE BIJ AMOEBEZIEKTE Protozoa Kogelronde cysten Verstoppen buizen van Malpighi 16 FEBR. 2013 1 NOSEMA AMOEBEZIEKTE -Apis (A) -Ceranae (C) Veroorzaker Wanneer N.A.Zander (A) Eencellig dierlijk N. Ceranae (C) organisme (protozoa) Voorjaar en na- Voorjaar zomer (A) Gehele jaar (C) Ziektebeeld Krabbelaars Gele ontlasting Drupelvorm.ontlasting Diarree Verspreiding Zwermen Diarree in de kast Verenigen Vervliegen en roverij Vervliegen Diagnose Laboratorium Laboratorium Kleur middendarm Verstopping buizen van Malpighi Maatregelen Goede dracht Sterke volken Ontsmetten materialen Ontsmetten materialen Schone drinkplaats Schone drinkplaats ZIEKTEN VAN DE BIJ TRACHEEËNMIJT Kruipers In eerste paar tracheeen Bestrijding: zie varroabestrijding 16 FEBR. 2013 1 NOSEMA AMOEBEZIEKTE -Apis (A) MIJTZIEKTE Acarapis -Ceranae (C) Veroorzaker Wanneer N.A.Zander (A) Eencellig dierlijk Tracheeënmijt N. Ceranae (C) organisme (protozoa) acarapis woodi Voorjaar en na- Voorjaar Einde winter Krabbelaars Gele ontlasting Krabbelaars Drupelvorm.ontlasting Diarree Onrustige volken Zwermen Diarree in de kast K-vleugels Zwermen Verenigen Vervliegen en roverij Verenigen zomer (A) Gehele jaar (C) Ziektebeeld Verspreiding Vervliegen Diagnose Maatregelen Vervliegen Laboratorium Laboratorium Laboratorium Kleur middendarm Verstopping buizen Verstopping eerste paar van Malpighi tracheeën Goede dracht Sterke volken Varroabestrijding Ontsmetten materialen Ontsmetten materialen afdoende Schone drinkplaats Schone drinkplaats ZIEKTEN VAN DE BIJ ROER Slecht voer Te late inwintering Rustverstoring Treedt op in februari/maart Volken zijn onrustig Bijen kunnen niet vliegen Overal in de kast en op de raten bruine vlekken van uitwerpselen 16 FEBR. 2013 2 ROER Veroorzaker Slecht wintervoer Rustverstoring in de winter Te laat voeren (open voer) Wanneer Februari/maart Ziektebeeld Onrustige bijen Krabbelaars Uitwerpselen in het volk Verspreiding Kan niet aan andere volken worden overgedragen Diagnose In kast en op raten uitwerpselen Maatregelen Op kunstraat zetten Suikerwater voeren Raten verwijderen Evt. opruimen ZIEKTEN VAN DE BIJ MEIZIEKTE Geen echte ziekte Tekort aan water Verstopping darm Alleen in voorjaar 16 FEBR. 2013 2 ROER MEIZIEKTE Veroorzaker Slecht wintervoer Samenloop omstandigheden Rustverstoring in de winter Te laat voeren (open voer) Geen ziekte maar watergebrek Wanneer Februari/maart In het voorjaar Ziektebeeld Onrustige bijen Kruipers Krabbelaars Verlammingsver- Uitwerpselen in het volk schijnselen Verspreiding Kan niet aan andere volken worden overgedragen Niet besmettelijk Diagnose In kast en op raten Gele ontlasting uitwerpselen bestaande uit vastgeklonterde stuifmeelkorrels Op kunstraat zetten Voeren met suikerwater Suikerwater voeren Zorgen voor drinkplaats Maatregelen Raten verwijderen Evt. opruimen ZIEKTEN VAN DE BIJ BIJENLUIS Vleugelloze vlieg Voortplanting in de raten Geen direct nadeel voor bijen 16 FEBR. 2013 2 ROER MEIZIEKTE BIJENLUIS Veroorzaker Slecht wintervoer Samenloop omstandigheden Braula coeca Een vleugelloze vlieg Te laat voeren (open voer) Geen ziekte maar watergebrek (6 poten) Wanneer Februari/maart In het voorjaar Gehele jaar Ziektebeeld Onrustige bijen Kruipers Krabbelaars Verlammingsver- Luizen zitten op moer en bijen. Uitwerpselen in het volk schijnselen Verspreiding Kan niet aan andere volken worden overgedragen Niet besmettelijk Zwermen Verenigen Vervliegen Diagnose In kast en op raten Men kan de luis met het blote oog zien uitwerpselen Gele ontlasting bestaande uit vastgeklonterde stuifmeelkorrels Op kunstraat zetten Voeren met suikerwater Geen. Suikerwater voeren Zorgen voor drinkplaats Bijen ondervinden geen nadeel van de luis. Rustverstoring in de winter Maatregelen Raten verwijderen Evt. opruimen Witte gangen in celdeksels ZIEKTEN VAN DE BIJ • • TEKSTWIJZIGINGEN- EN AANVULLINGEN Zie tekstfile. 16 FEBR. 2013