Fysische geografie - Guiana Shield Facility

Acaraí-Tumuk Humak, het Hoogland van Guayana,
de Amapá-savannen), en door het welhaast ontbreken
van intensieve langetermijnonderzoeken in de
afzonderlijke gebieden. Hoewel we de afgelopen jaren
veel meer inzicht hebben gekregen in de fauna van het
Guiana Schild-gebied, blijft dit unieke en grotendeels
ongerepte woongebied praktisch onbekend terrein.
Voor de bescherming van zoogdieren moet een eerste
inventarisatie dan ook prioriteit krijgen, waarbij ook
genetische steekproeven moeten worden gedaan om
de niveaus van diversiteit, endemiciteit en de lokale
verspreidingspatronen en habitat-relaties van de
afzonderlijke soorten te kunnen vaststellen.
Fysische geografie
Judith Rosales, Lelys Bravo, Joost Duivenvoorden, Luis
Takiyama, Ana Liz Flores, Jan Fehse, en Sonja Carilho
Studiegebied
Het studiegebied voor fysische geografie omvat het
kerngebied van het precambrisch Craton van het
Guiana Schild en de uiterste begrenzingen van de
waterafvoer van rivierbekkens waarvan de waterchemie
sterk beïnvloed wordt door sedimenten uit het Guiana
Schild-gebied. Het Guiana Schild ligt ten noorden van
de Amazone-rivier en maakt samen met het Guaporé
Schild (Brazilië), deel uit van het noordelijke Craton van
de Amazone uit het Precambrium, dat rond 200 Ma, na
de breuk van het supercontinent Pangea, werd gevormd.
De aardkorst van de stroomgebieden in het Guiana
Schild bestaat voor het grootste deel uit precambrische
cratonische rotsen. Het Guiana Schild omvat het
noordelijk deel van Brazilië, Venezolaans Guyana,
Guyana, Suriname, Frans-Guyana en enkele restanten in
Colombia en Bolivia.
Variaties in geografische factoren zoals geologie,
geomorfologie, klimatologie, hydrologie, aardkunde,
en rivierchemie spelen een cruciale rol bij de regulatie
van de verspreiding van terrestrische en aquatische
biodiversiteit, rijkdom en werking. Sommige van deze
factoren hebben een belangrijke dynamiek. De behoefte
van de mens aan ecologische goederen en diensten
brengt daadwerkelijk of potentieel verandering in deze
variaties. Als gevolg daarvan werd de belangrijkste
bestaande milieu-variabiliteit langs het Guiana Schild
afzonderlijk geanalyseerd, met een focus op milieudiversiteit en milieu-extremen en op de actuele
16
of potentiële behoefte aan water van de mens, de
belangrijkste ecologische dienst die de natuur biedt. Het
Guiana Schild brengt in zijn geheel zo’n 110.000 m3/
sec. zoetwater voort, ofwel rond de 10 procent van de
totale mondiale uitstroming.
Eerder verricht wetenschappelijk onderzoek
Her en der in het gebied werden belangrijke
milieufactoren geëvalueerd, die voornamelijk bestaan uit
overheidsrapporten met een overzicht van natuurlijke
hulpbronnen, die met het oog op economische
ontwikkeling (zoals mijnbouw, waterkracht, navigatie)
werden samengesteld. Naast grotendeels op radarinformatie gebaseerde geologische en geomorfologische
kaarten zijn de meeste voorgaande onderzoeken die
het produceren van betrouwbare wetenschappelijke
data beoogden, in zekere zin onbetrouwbaar geworden.
Sommige bevatten bijvoorbeeld geen correcte informatie
over locaties, of ontberen bijvoorbeeld data voor het
klimaat. Bovendien is er onvoldoende bekend over de
gevoeligheid van het gebied voor klimaatveranderingen
en El Niño/ Southern Oscillation (ENSO, de
Zuidelijke Schommeling). Meer gegevens kunnen
echter gevonden worden in de technische rapporten van
overheidsinstellingen of particuliere ondernemingen.
Afbakening prioriteitsgebieden
De gedefinieerde prioriteitsgebieden voor fysische
geografie omvatten: (1) hooglanden met hoogten
boven 1.000m boven de zeespiegel die zodanig een
regelmatige afvloeiing garanderen en rivierbronnen
en de biogeochemische cycli van belangrijke
stroomgebieden beschermen; (2) stroomgebieden
met hoge wateropbrengst (gemiddeld 55,0 tot 85,0
l/sec. per km2) die voldoende zoetwater garanderen;
(3) landschappen met hoge geologische en
geomorfologische verscheidenheid, die zodanig zeer
verscheidene landschappen garanderen; (4) gebieden
met hoge fluviatiele dynamiek en de confluentiezones
van belangrijke rivieren in hun verbindingspunten
met de Orinoco- en Amazonerivier en kustgebieden,
waardoor milieu-unieke hydrologische extremen voor
biocoenose zijn inbegrepen en een hoge diversiteit
van waterecosystemen wordt gegarandeerd; (5)
stroomgebieden van rivieren dicht bij belangrijke
steden, waardoor zoetwaterproductie voor menselijk
gebruik is gegarandeerd en (6) zeer oligotrofische
systemen of gebieden met spodosols of histosols en
zwartwaterrivieren, waardoor unieke chemisch extreme
Natuurbehoudsprioriteiten voor het Guiana Schild
situaties voor fauna en flora worden beschermd en
een hoge diversiteit van waterecosystemen wordt
gegarandeerd.
Discussie
De prioriteitsgebieden voor fysische geografie liggen
overal verspreid in de regio, waarvan er drie van
buitengewone waarde zijn vanwege hun waterbronnen,
behouden stroomgebieden, oligotrofie en geologische
diversiteit: (1) de boven- Orinoco en boven- en middenRío Negro-bekkens inclusief Río Casiquiare en de
laaglanden van de Río Atabapo, Río Inírida en Río
Guainía; (2) de bekkens van de bovenrivieren van de Río
Ventuari, Río Caura, en Río Paragua; en (3) de bovenen midden-Esequibo.
Beschermde gebieden
Ana Liz Flores
Beschermde gebieden in het Guiana Schild dateren
uit het begin van de jaren zestig toen Canaima
National Park in zuidoostelijk Venezuela werd gesticht,
met bekende tepuis zoals Roraima, Auyan-tepui en
Chimantá. Sindsdien zijn er nog zeventig of meer
zorgvuldig beschermde gebieden (d.w.z. nationale
parken, natuurmonumenten, natuurreservaten en
biologische en/of ecologische stations) bijgekomen. Het
gebied heeft ook het grootste biosfeerreservaat in de
tropen (Alto Orinoco-Casiquiare, 83.000 km2) én er
zijn drie Natuurlijke Wereld Erfgoed Sites: het Centraal
Suriname Reservaat (16.000 km2), het Canaima
National Park in Venezuela (30.000 km2) en het Jaú
National Park in Brazilië (22.720 km2).
Verschillende landen in het gebied zijn momenteel bezig
met de vestiging van nieuwe beschermde gebieden en
beschermingssystemen die hopelijk de meeste unieke
soorten van het ecosysteem in het Guiana Schild zullen
omvatten. Zo kondigde Brazilië een paar maanden na
afronding van de workshop de vestiging van het Parque
Nacional Tumucumaque aan. In de afgelopen twintig
jaar werden tepui-ecosystemen effectief beschermd. De
gebieden die momenteel het dringendst bescherming
nodig hebben zijn de perifere laagland-ecosystemen met
hoge bevolkingsdruk en de enorme verscheidenheid aan
hellingbossen op de centrale bergketens van het Guiana
Schild.
2002 Consensus
Mineralen en mijnbouw
Greg Love
Het bijwerken van de bestaande gegevens
De mijnbouw- en mineralengroep verzamelde
verschillende gegevensbestanden over mineralen en
mijnbouw in het Guiana Schild-gebied om de huidige
mijnbouwactiviteiten, mogelijke uitbreidingen van
huidige mijnbouw, en gebieden van nog niet getest
mineraalvoorkomen te identificeren. Omdat de gegevens
over geologie en mijnbouw over het algemeen beperkt
blijven tot enkele van de commercieel belangrijke
mineraalproducten op de internationale en lokale
markt, wordt de mogelijke aanwezigheid van mineralen
in het Guiana Schild-gebied in de beschikbare
informatiebronnen te laag ingeschat en als gevolg
daarvan, ook in de analyse van de werkgroep. Omdat
er bovendien geen experts voor het Colombiaanse,
Venezolaanse en Braziliaanse deel van het Guiana
Schild deelnamen aan de werkgroep, was hun analyse
voornamelijk gericht op het deel van het Schild in
Guyana, Suriname, en Frans-Guiana.
De volgende gegevens voor het hele Guiana Schild-gebied
dienen nog verzameld te worden:
• Beeldmateriaal door remote sensing (TM, Spot, Slar,
ASTAR, etc.)
• Landgebruik en officiële begrenzingen (bossen,
parken, mijnbouwconcessies, inheems gebied,
ingediende projecten, etc.)
• Geologisch-wetenschappelijke data (geologie,
regionale geochemie, grond- en luchtgeofysica,
mineraalvorming, mineraalafzettingen volgens
geologische modellen, datering, productiestatistieken
en een bibliografie).
In het ideale geval zouden alle landen in het Guiana
Schild ruimtelijke, gedetailleerde ramingscijfers voor
mineraalbronnen moeten geven die de waarde van
potentiële afzettingen statistisch kwantificeren. Een
dergelijke taxatie zou van onschatbare waarde zijn om
te bepalen welke compensatie ertegenover mag staan
en welke potentiële conflicten voortkomen uit het
ongecontroleerd gebruik van de grond. Zo heeft men
in Costa Rica zijn biologische gegevens en openbare
ramingscijfers voor mineraalrijkdom vastgelegd (USGS,
United States Geological Survey) aan de hand waarvan
een samenhangend beleid kan worden gemaakt dat de
behoeften en knelpunten van het land op dit gebied
aanpakt.
17