Biblioskoop - Kenniscollectie.nl

Bevat:
p. 1: Overzicht van nieuwe boeken
p. 3: Overzicht van tijdschriftartikelen
Overzicht van nieuwe boeken:
De Roskam, voorheen De Kleine Wijngaard, te Ginneken / door A.W. Jansen.
Breda : Heemkundige Kring Breda, 1988. - p. 82-93 : ill. ; 21 cm
Trefwoorden: brouwerij
Geografisch: Ginneken
Bodem in balans : gezonde planten in een gezonde tuin / Phil Nauta ; vert. [uit het Engels door]:
Marc Siepman ; [red.: Caroline Siepman-van den Berg en Marc Siepman].
[Utrecht] : Uitgeverij Jan van Arkel, 2015. - 288 p. : ill. ; 21 cm
Trefwoorden: ecologie, mest, compost
Samenvatting:
Het boek vertrekt vanuit de gedachte dat in een dode bodem niets kan groeien. Het gaat vervolgens
dieper in op de manier waarop je dat bodemleven niet alleen terug kunt krijgen, maar optimaal kunt
verzorgen door de voedingsstoffen in de bodem in balans te brengen.
Geschenkwoningen, toen en nu / [met bijdr. van: Janny Lock ... et al.].
Ouwerkerk : Watersnoodmuseum, [2007]. - [30] p. : ill. ; 21 cm
Trefwoorden: venster 42: De watersnood 1 februari 1953, Watersnoodramp 1953, overstroming
Persoon/instelling: Watersnoodmuseum
Samenvatting:
Ter gelegenheid van de week van de geschiedenis in oktober 2007 organiseerden het
Watersnoodmuseum en de Vereniging Stad en Lande een foto-expositie en een lezingencyclus over
de geschenkwoningen die na de watersnoodramp 1953 door diverse landen zijn gegeven ter
leniniging van de woningnood. Expositie en lezingen in het Watersnoodmuseum, Ouwerkerk
Geschenkwoningen, toen en nu / [met bijdr. van: Janny Lock ... et al.].
[Zierikzee] : Vereniging Stad en Lande van Schouwen-Duiveland, 2007. - [22] p. : ill. ; 21 cm
Trefwoorden: venster 42: De watersnood 1 februari 1953, Watersnoodramp 1953, overstroming
Persoon/instelling: Watersnoodmuseum
Tijd om terug te keren : Nederlands Openluchtmuseum : juli 1997 : elke dag anders, verzamelingen
en tentoonstellingen, een overgetelijke dag voor oud én jong / [red.: Sandra van Maanen en Erwin
te Bokkel].
1
Arnhem : Nederlands Openluchtmuseum, 1997. - [8 ] p. : ill. ; 30 cm
Trefwoorden: museumgids (document)
Klompen en klonen, blokken en holen : klompenambacht in de Kempen / Luc Verachtert.
Antwerpen (stad) : Provinciebestuur Antwerpen, Dienst Erfgoed, 2011. - 100 p. : ill. ; 23 cm
Trefwoorden: klomp (schoeisel), klompenmaker, klompenmakerij
Geografisch: Kempen
Van object naar beleving : een analyse van het Nederlands Openluchtmuseum in de jaren na de
verzelfstandiging / [samengest. door: G.W.M. Groen in 't Woud .. et al.].
Zeist : Aikibo, 1995. - III, 63 bl. : ill. ; 30 cm
Trefwoorden: museumbeheer, management, evalueren
Met het oog op publiek : vernieuwd beleidsplan 2002-2004.
Arnhem : Nederlands Openluchtmuseum, 2001. - 40 bl. : ; 30 cm
Trefwoorden: management
Samenvatting:
Als gevolg van het feit dat de geraamde (en voor de exploitatie absoluut noodzakelijke)
bezoekersaantallen niet worden gehaald moeten scherpe keuzes worden gemaakt en heldere
prioriteiten worden gesteld.
Knechten knechten : de ervaring en verbeelding van sociale ongelijkheid in de baksteenindustrie,
1920-1970 / Hans Marks.
Deventer : Gouda Quint, 2000. - 218 p. : ill. ; 24 cm
Trefwoorden: baksteen, industrie (nijverheid), arbeidersklasse
Geografisch: Over-Betuwe
Het maken van een houten pomp en het installeren daarvan / medegedeeld door oud-timmerman
Jan Schuitemaker, Oldeberkoop (Fr.) ; [opgetekend door H.A.V. van 't Hull].
Arnhem : Nederlands Openluchtmuseum, 1989. - 3 bl. : ; 30 cm
Trefwoorden: pomp, boren (procedé)
Geografisch: Oldeberkoop
Persoon/instelling: Schuitemaker, Jan
Tijd voor vrijheid : inleiding tot de studie van de vrijetijd / Hugo van der Poel.
Amsterdam : Boom, 1999. - 380 p. : ill. ; 24 cm
Trefwoorden: recreatie, vrijetijdsgebeurtenissen, maatschappelijke status
Visserstruien 3 : voor kinderen : ruim 40 truien met breischema's van afhouders, reepschieters,
jongsten, oudsten, jongmaatjes, ketelbinkies, koffiekokers, inbakkers, omtoors, scheepsjongens,
speeljongens en prikkenbijters / Stella Ruhe.
Baarn : Forte Creatief, 2016. - 144 p. : ill. ; 29 cm
Trefwoorden: visserstrui, breien
Geografisch: Nederland
Samenvatting:
Visserstruien 3 voor kinderen verhaalt over het harde leven van de vissersjongens, die al op heel
jonge leeftijd mee moesten vissen. Ze draaiden volwaardig mee als afhouders, reepschieters,
jongsten, jongmaatjes, ketelbinkies, koffiekokers, inbakkers, omtoors, speeljongens en prikkenbijters.
Ze deden 14 tot 16 uur per dag vieze karweien aan boord. Het is een dramatisch verhaal over
kinderarbeid, die we ons op die manier niet kunnen voorstellen. Helaas is die in deze tijd in veel
landen nog actueel.
2
Overzicht van tijdschriftartikelen:
Er was eens een bankstel : 38 jaar Ikea-gidsen / door Bob Witman ; met medew. van Anoushka
Kloosterman.
In: Volkskrant ; (2016-08-16) p. V8-V9
Trefwoorden:woninginrichting, woninginterieur
Wereldwijd verschijnen jaarlijks 211 miljoen Ikeagidsen. In 1978 kwam de eerste Nederlandse
uitgave op de markt. De Talmo en de Ted begonnen in die tijd aan hun opmars. Wat zeggen die 38
jaar over ons?
Als je het smaakoordeel over die hoekige grenen meubels met jeugdherbergprint even inslikt en kijkt
wat het grootste contrast vormt tussen vroege IKEA-gidsen en die van nu, dan kom je uit op de totale
afwezigheid van de mens. Het meubel heerst soeverein op de omslag in de jaren zeventig en tachtig,
geen levende ziel te zien: het Tallmo-zitje, de Ted-klapstoel of de Ingo-tafel worden alleen maar
gesecondeerd door woorden als 'betaalbaar' 'lage prijzen' en 'het onmogelijke woonwarenhuis uit
Zweden'.
Het debat over de armoede in de venen : een historiografische beschouwing / Erwin H. Karel.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, armoede, woonhuis
Een verlaten land met talloze wonderlijke gebruiken : volkskunde en de constructie van een
Drentse regionale identiteit / Albert van der Zeijden.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, identiteit, etnologie, streek
Landbouw en maatschappij in Drenthe / L. Buning.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, Tweede Wereldoorlog, landbouwgeschiedenis, venster 37: De crisisjaren
1929-1940
De Nationale Bond Landbouw en Maatschappij werd opgericht op 29 mei 1933 in zaal Ogterop te
Meppel. De bond was opgericht door een samengaan van meerdere provinciale Boerenbonden, die
enkele jaren eerder overal in Nederland waren opgericht uit onvrede over de economische
toestanden in de landbouw en doordat de politieke partijen te weinig voor de boeren deden.
Drie Drentse jonge boeren uit Annerveen, H.J. Hamming, K. Pot en Gerhardus Dieters gaven de
aanzet tot de oprichting van een Drentse Boerenbond. Na enkele voorvergaderingen in de herfst van
1931, werd tijdens een door zo'n 2000 personen bezochte vergadering op 23 december in Bellevue
te Assen deze nieuwe Drentsche Boerenbond opgericht. Deze avond stond onder leiding van J. de
Lange uit Wijster.
Spoedig vond de Drentsche Boerenbond navolging in de Friese Agrarische Bond en de Groninger
Boerenbond. In augustus 1932 begon hun blad Landbouw en Maatschappij te verschijnen. Een
Zuidelijke Agrarische Bond en een Hollandse Boerenbond werden opgericht. In 1933 vormden de vijf
boerenbonden samen de Nationale Bond 'Landbouw en Maatschappij'. De nationale bond had bij
oprichting ruim 16.000 leden, waarvan meer dan 9000 in Drenthe.
Veel voormannen van de bond voelden zich aangetrokken tot het nationaalsocialisme, en in 1940
ging de bond op in de NSB.
Joodse veehandel tijdens het interbellum in Noord- en Oost-Nederland, in het bijzonder in Drenthe
/ K. van Coeverden.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, jodendom, handel, veehandelaar
3
Hendrik Sandra en de tuberculosebestrijding in Drenthe / H.G. Roelfsema-van der Wissel.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, gezondheidszorg, tuberculose
Hendrik Sandra (1870-1946) vestigde zich per 1 januari 1899 als arts in Norg. Hij beijverde zich voor
de vestiging van een Groene Kruisvereniging in Norg. Tuberculosebestrijding werd zijn levenstaak. Hij
ontwikkelde onder meer de 'Norger ontsmettingston'. Hierin konden voorwerpen van besmette
personen door stoom ontsmet.
De landtrekkers in Drenthe en de wet op de woonwagens en woonschepen / G. Overdiep.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, woonwagen, wet, seizoensarbeider
Belgische en Franse vluchtelingen in Drenthe : 1914-1919 / Wim Houtman.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, Eerste Wereldoorlog, venster 35: De Eerste Wereldoorlog 1914-1918, oorlog
Na de Duitse inval in het neutrale België kwamen meer dan een miljoen vluchtelingen naar
Nederland. Ook vluchten 40.000 Belgische militairen naar Nederland, om krijgsgevangsnchap te
ontlopen. Voor de opvang werden allerlei maatregelen getroffen. Omdat Nederland neutraal was
moest het alle militairen die naar Nederland vluchtten ontwapenen en interneren. Voor de opvang
van vluchtlingen in de provincie Drenthe werd op 25 september 1914 het 'Drentsch Provinciaal
Comité tot hulp en ondersteuning van Vluchtelingen' opgericht. De vluchtelingen werden onder meer
ondergebracht in Veenhuizen.
Het praktijkboek van Joachim Lunsingh Kymmell / H.G. Roelfsema-van der Wissel.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, arts, geneeskunde
Joachim Lunsingh Kymmell was van 1838 tot 1878 praktiserend geneesheer te Havelte. Het
praktijkboek wat hij naliet geeft een beeld van de praktijk van een 19e eeuwse 'medicinae doctor' op
het Drentse platteland.
Joden in Drenthe : een onderzoek aan de hand van de Joodse gemeenten Sleen en Emmen / F.J.
Hulst.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, migratie, jodendom,
Aan de hand van de Joodse gemeenten in Sleen en in Emmen wordt de geschiedenis van de
aanwezigheid van Joden in de provincie Drenthe beschreven. In 1870 woonden er 2039 Joden in de
provincie Drenthe. Omdat ze minder binding hadden met hun woonplaats en sneller reageerden op
economische veranderingen was hun mobiliteit groter dan die van de Drenten. Vanaf 1870 trokken
de Drentse joden van het platteland naar de Drentse steden en vervolgens trokken ze weg uit
Drenthe. Rond 1930 waren de Joodse gemeenten op het Drentse platteland vrijwel allemaal
verdwenen.
Drentse kerkklokken in Duitse smeltkroezen : de klokvordering in 1943 / H.M. Luning.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, klok (idiofoon), venster 38: De Tweede Wereldoorlog 1940-1945
Het vorderen of roven van kerkklokken ten behoeve van oorlogsvoering kwam al voor in de
Middeleeuwen. Op 21 juli 1942 vaardigde Seyss Inquart een metaalverordening uit. Gevolg hiervan
was dat een deel van de Nederlandse luidklokken gevorderd zou worden. In 1937 was de
Nederlandse Klokken en Orgelraad op verzoek van de Rijksdienst voor Monumentenzorg al begonnen
met het samenstellen van een lijst met waardevolle klokken. Tijdens de bezetting werden
verschillende classificaties ingesteld om er voor te zorgen dat de meest waardevolle klokken
gespaard konden worden. Er werd voortdurend onderhandeld door eigenaren en
4
erfgoedbeschermers met de Duitse bezetter. Ongeveer 50% van de Drentse kerkklokken ging
uiteindelijk verloren. Een groot deel verdween in Hamburg in de smeltovens. Het bombarderen van
de ovens door de geallieerden heeft voorkomen dat er nog meer klokken zijn omgesmolten. Na de
bevrijding kwam een deel van de klokken naar Drenthe terug.
Harm Tiesing over arbeiders en sociale kwesties / Erwin H. Karel.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, arbeider, politiek, sociale kwesties
Essay over de Drentse journalist en volksschrijver Harm Tiesing (1853-1936), die meer dan duizend
titels op zijn naam heeft staan.
Het werk van Tiesing kan op verschillende manieren gelezen worden: cultuurpolitiek (vrij kritiekloos),
reconstructief (interpreteren door herordening van de gegevens) en kritisch-historiografisch
(interpreteren vanuit oorspronkelijke denkwijze van Tiesing en vanuit historische context). Over de
periode van voor 1860 schreef Tiesing 'van horen zeggen' en over de periode na 1860 vanuit eigen
waarneming.
In dit essay staat de visie van Tiesing op sociale kwesties centraal. Zijn ideeën zijn een mengeling van
gedachten uit verschillende sociale lagen, maar komen voornamelijk uit de denkwereld van kleine en
middelgrote boeren.
Schets van de geschiedenis van de fotografie in Drenthe tussen 1844 en 1910 / M. Goslinga.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, fotografie, beeldvorming
In de provincie Drenthe werden vanaf 1844 de eerste foto's vervaardigd door rondreizende
fotografen van buiten de provincie. Vanaf circa 1860 worden in de Drentse steden de eerste
fotografische ateliers gevestigd. Vanaf circa 1890 gingen in drenthe ook amateurs aan de slag. Een
aantal fotografen creëerde opzettelijk een romantisch beeld van Drenthe.
Trekarbeid in Drenthe in de negentiende eeuw / Jan Lucassen.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, migratie, arbeidsmobiliteit
Drentse arbeiders trokken naar onder meer Friesland, Noord-Holland en Duitsland om
seizoensarbeid te verrichten. Arbeiders van buiten de provincie Drenthe kwamen tijdens het
turfgraafseizoen naar Drenthe om daar in de veengebieden seizoensarbeid te verrichten.
Een lichtende toekomst tegemoet? : de migratie van veenarbeiders uit Drenthe naar het
Eindhoven van Philips, 1920-1940 / F.P.W.A. Kramer.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, migratie, arbeidsmobiliteit
Na de Eerste Wereldoorlog dreigt werkloosheid in de Drentse veengebieden. De veenarbeiders gaan
aan de slag in industriecentra, zoals de Twentse textielindustrie, de Limburgse steenkoolmijnen en bij
Philips te Eindhoven. Circa 250-300 Drentse gezinnen vestigen zich in Eindhoven. Bij vestiging in
Enschede was sprake van een vooropgezet concentratieplan. In Eindhoven ontstond een stadswijk
'Drents Dorp'.
De oude bovenveencultuur in Oud-Schoonebeek / Hans Elerie.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Oud Schoonebeek, cultuurlandschap, akkerbouw
Akkerbouw op veen, zogenaamde bovenveencultuur, is vanaf de Middeleeuwen toegepast op
gemengde bedrijven in permanent bewoonde veengebieden.
Bezetters en andere genezers : een bijdrage tot de geschiedenis van de gezondheidszorg in Drenthe
/ Willem de Blécourt.
5
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Drenthe, gezondheidszorg, kwakzalverij
Een medische geschiedenis van de provincie Drenthe, over onder meer het tekort aan geschoolde
geneeskundigen en de aanwezigheid van de vele 'wonderdokters' en kwakzalvers die in het verleden
in de provincie actief waren.
De bo van Schoonebeek, een raadselachtige exploitatievorm / J.N.H. Elerie en G. Smit.
In: Nieuwe Drentse volksalmanak
Trefwoorden: Schoonebeek (gemeente), boô, veehouderij
De boôen bij Schoonebeek waren losse veestallen in het afgelegen weidegebied waar vee werd vet
geweid voor de verkoop. Ze zijn volgens de auteurs geen overblijfsel van Frankische riddergoederen
en ook niet van de uithoven van de Cisterciënzer kloosters. Ze zijn ontstaan door ontwikkelingen in
de agrarische bedrijfsvoering.
Bathmense kermis en alles daaromheen / [Henk ten Katen].
In: Oud Bathmen : kwartaalblad van de Oudheidkundige Kring Bathmen
Trefwoorden: Bathmen, kermis
6