MIRA-T ’08 | Milieukaart Milieuprofiel van de sectoren De milieuprofielen tonen de bijdrage van de verschillende sectoren aan de milieudruk in Vlaanderen. Voor elke sector worden de tien grootste aandelen in brongebruik en emissies weergegeven. aandeel huishoudens in: emissie broeikasgassen (excl. natuur & tuinen) 15 emissie fijn stof (PM2,5) 15 belasting oppervlaktewater met koper 16 emissie NMVOS 17 emissie vermestende stoffen 18 extreme/ernstige geurhinderd 29 34 watergebruik (excl. koelwater) emissie nikkel naar luchtc 41 belasting oppervlaktewater met BZVb 16 46 emissie dioxines naar luchta aandeel industrie in: 75 emissie fijn stof (PM2,5) 26 belasting oppervlaktewater met cadmiumg 27 emissie ozonprecursoren 29 bruto binnenlands energiegebruik (excl. bunkers) 40 emissie ozonafbrekende stoffenf 42 watergebruik (excl. koelwater) 47 emissie NMVOS 47 productie afval (excl. afvalverwerkende sector) 62 emissie CO naar lucht 66 emissie lood naar luchte 88 0 20 40 60 80 100 % a aandeel huishoudens in emissie PAK’s naar lucht: 35 %; b aandeel huishoudens in belasting oppervlaktewater met CZV: 41 %; c aandeel huishoudens in emissie chroom naar lucht: 30 %, emissie kwik naar lucht: 21 %, emissie cadmium naar lucht: 20 %; d aandeel huishoudens in extreme/ernstige geluidshinder: 21 %; e industrie heeft ook een groot aandeel in emissies andere zware metalen naar lucht; f inclusief energiesector; g aandeel industrie in belasting oppervlaktewater met nikkel: 27 % gegevens van 2007, met uitzondering van hinder (2008), belasting oppervlaktewater met BZV en CZV (2006), belasting oppervlaktewater met zware metalen (2005) en watergebruik (2003) MIRA-T ’08 | Milieukaart aandeel energiesector in: vermestende emissie 5 productie afval (excl. afvalverwerkende sector) 6 emissie fijn stof (PM2,5)j 7 emissie NMVOS 8 emissie ozonprecursoren 11 verzurende emissie 19 emissie nikkel naar luchti 22 bruto binnenlands energiegebruik (excl. bunkers) 26 emissie broeikasgassen (excl. natuur & tuinen) 29 watergebruik (incl. koelwater)h aandeel landbouw in: 67 emissie ozonprecursoren 8 watergebruik (excl. koelwater) 9 17 emissie broeikasgassen (excl. natuur & tuinen) 11 extreme/ernstige geurhinder 12 verzurende emissie 34 emissie fijn stof (PM10)l 38 ruimtegebruik 46 vermestende emissie 50 belasting oppervlaktewater met stikstofk 58 druk op waterleven door gewasbescherming (Seq) 87 0 20 40 60 80 100 % h aandeel energiesector in watergebruik (excl. koelwater): 6 %; i aandeel energiesector in emissie chroom naar lucht: 7 %; j aandeel energiesector in emissie stof (PM10): 7 %; k aandeel landbouw in belasting oppervlaktewater met fosfor: 43 %, met BZV: 42 %, met CZV: 37 %; l aandeel landbouw in emissie stof (PM2,5): 20 % gegevens van 2007, met uitzondering van hinder (2008), productie afval (2006), belasting oppervlaktewater met stikstof, fosfor, BZV en CZV (2006), druk op waterleven door gewasbescherming (2005) en watergebruik (2003) MIRA-T ’08 | Milieukaart aandeel transport in: bruto binnenlands energiegebruik (excl. bunkers) 12 vermestende emissie 16 emissie broeikasgassen (excl. natuur & tuinen) 17 verzurende emissie 21 belasting oppervlaktewater met koper 28 emissie fijn stof (PM2,5)p 31 emissie ozonprecursoren 36 extreme/ernstige geluidshindero 44 emissie PAK's naar luchtn 54 emissie koper naar luchtm watergebruik (excl. koelwater) 5 emissie broeikasgassen (excl. natuur & tuinen) 5 belasting oppervlaktewater met cadmium 6 bruto binnenlands energiegebruik (excl. bunkers) 6 aandeel handel & diensten in: 18 70 emissie cadmium naar luchtr 9 10 emissie dioxines naar lucht productie afval (excl. afvalverwerkende sector) 18 extreme/ernstige geurhinderq 19 48 emissie ozonafbrekende stoffen niet-natuurlijke blootstelling ioniserende straling 97 0 20 40 60 80 100 % m aandeel transport in emissie zink naar lucht: 19 %; n aandeel transport in emissie CO naar lucht: 17 %; o aandeel transport in extreme/ernstige lichthinder: 42 %; p aandeel transport in emissie stof (PM10): 25 %; q aandeel handel & diensten in extreme/ernstige lichthinder: 15 %, extreme/ernstige geluidshinder: 8 %; r aandeel handel & diensten in emissie kwik naar lucht: 7 %, emissie nikkel naar lucht: 5 %, emissie arseen naar lucht: 5 % gegevens van 2007, met uitzondering van hinder (2008), productie afval (2006), niet-natuurlijke blootstelling ioniserende straling (2006), emissie ozonafbrekende stoffen (2006), belasting oppervlaktewater met zware metalen (2005) en watergebruik (2003) MIRA-T ’08 | Milieukaart Eco-efficiëntie in Vlaanderen DPSIR index (2000=100) 120 110 100 90 80 70 60 50 40 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 bruto binnenlands product (BBP) emissie broeikasgassen emissie PAK's emissie totaal fijn stof bruto binnenlands energiegebruik emissie ozonprecursoren productie primair afval** vermestende emissie 2007* * voorlopige cijfers, ** primair afval van huishoudens en bedrijven 19 Bron: Energiebalans Vlaanderen VITO, NIS, OVAM, VMM Milieudruk grotendeels losgekoppeld van economische groei Een van de doelstellingen van het Vlaamse Regeerakkoord en de Vlaamse Beleidsnota Leefmilieu en Natuur 2004-2009 is om de milieu-impact en het materiaal- en energiegebruik van Vlaanderen los te koppelen van de economische groei, m.a.w. om de eco-efficiëntie van de Vlaamse economie te verhogen. Heel wat parameters blijken inderdaad losgekoppeld van het bruto binnenlands product (BBP), zij het in verschillende mate. Zo daalde de vermestende emissie sterk tussen 2000 en 2007. Ook de uitstoot van ozonprecursoren daalde continu. De uitstoot van broeikasgassen bleef eerst vrij stabiel maar vertoont sinds 2004 een voorzichtige daling. De emissie van fijn stof daalt sinds 2005. De emissie van PAK’s en de hoeveelheid primair afval van huishoudens en bedrijven vertonen een schommelend verloop maar namen globaal gezien minder snel toe dan het BBP. Ook het bruto binnenlands energiegebruik steeg minder snel dan het BBP. Eco-efficiëntie houdt nog geen rekening met milieudruk in het buitenland Er mag niet uit het oog verloren worden dat Vlaanderen sterk afhankelijk is van import. Het afval en de emissies die vrijkomen bij ontginningen in het buitenland en bij de productie van geı̈mporteerde goederen zitten niet in de Vlaamse milieustatistieken en dus ook niet in de eco-efficiëntieprofielen. De echte eco-efficiëntie van Vlaanderen kan maar bepaald worden als ook die buitenlandse milieudruk in rekening wordt gebracht. 2000 emissie PAK’s (ton) bruto binnenlands energiegebruik (PJ) productie primair afval** (miljoen ton) 2005 2006 2007* 178 201 188 188 1 551 1 632 1 611 1 612 24,2 27,4 24,8 .. emissie broeikasgassen (kton CO2-eq) 86 606 86 157 83 048 80 307 emissie totaal fijn stof (ton) 32 119 38 613 34 618 33 954 emissie ozonprecursoren (kton TOPF) 434 366 349 326 emissie vermestende stoffen (Meq) 36,0 19,1 19,1 16,1