Projectmanagement Hoofdstuk 7 Risicomanagement © Thomas W. de Boer 2005 Risico • Factoren die de voortgang van het project frustreren • Afhankelijk van – De aard van het project – De deelnemers – De omgeving – … en vele andere factoren • Het risicoprofiel geeft aan uit welke richting risico’s dreigen © Thomas W. de Boer 2005 Risicomanagement - Stappen • Risicoprofiel – Indicatie van mogelijke oorzaken • Categoriseren – Plaatsen in het project waar risico’s optreden • Inventariseren – Welke risico’s hebben we daadwerkelijk te duchten? • Inschatten – Hoe groot zijn de kansen en de gevolgen? • Risicotabel – Overzicht van risico’s, de kansen en gevolgen • Afdekken – Wat kunnen we doen aan de risico’s • Beheersen – Houd de risico’s en hun gevolgen in de hand © Thomas W. de Boer 2005 Risicoprofiel - basisdiagram © Thomas W. de Boer 2005 Risicoprofiel - aspecten Risico veroorzaakt door weerstand • Methode – Aanpak van het project – Bekend -- Onbekend • Doel – Willen ze het of niet? – Geaccepteerd -- Niet Geaccepteerd © Thomas W. de Boer 2005 Risicoprofiel - aspecten Risico veroorzaakt door gebrek aan structuur • Eindproduct – De specificatie van het eindproduct – Stabiel -- Veranderlijk • Omgeving – De stabiliteit van de omgeving – Stabiel -- Veranderlijk © Thomas W. de Boer 2005 Risicoprofiel - aspecten Risico veroorzaakt door impact op de organisatie • Proces – Wat verandert je project in de organisatie? – Marginaal Proces -- Core Proces • Verandering – Hoe snel verander je de organisatie? – Langzaam -- Snel © Thomas W. de Boer 2005 Risicoprofiel - aspecten Risico veroorzaakt door de context binnen de organisatie • Interactie – Hoe afhankelijk ben je van de omgeving? – Weinig -- Veel • Draagvlak – Hoezeer wordt je project gesteund? – Breed -- Smal © Thomas W. de Boer 2005 Aspecten en risico Methode Doel Eindproduct Omgeving Proces Verandering Interactie Draagvlak Klein risico Bekend Geaccepteerd Stabiel Stabiel Marginaal Langzaam Weinig Breed © Thomas W. de Boer 2005 Groot risico Onbekend Controversieel Veranderlijk Veranderlijk Core proces Snel Veel Smal Ingevuld Risicoprofiel © Thomas W. de Boer 2005 Categorieën van risico’s Waar kan een risico optreden? • Het contract • Het projectplan • Methode • Leveranciers • De Klant • Functionele vereisten • Technische vereisten • Acceptatie © Thomas W. de Boer 2005 Inventariseren • Doel: inventariseer concrete risico’s • Maak gebruik van domeindeskundigen – Combineer projectkennis en domeinkennis • Brainstormsessie – Geef creativiteit de ruimte – Laat ook onverwachte factoren toe – Als er herhalingen komen, sluit de brainstorm – Groepeer de risico’s © Thomas W. de Boer 2005 Inschatten van risico’s • Twee aspecten – De kans dat het risico optreedt – De schade als het risico optreedt • Bij ieder risico schat je de kans en de gevolgen • Kansen en gevolgen (schade) zijn vaak subjectieve inschattingen • Gebruik daarom globale indicatoren © Thomas W. de Boer 2005 De kans op een risico • Een zo goed mogelijke inschatting • Categorieën – Laag (komt zelden voor) – Middelmatig (komt wel voor, maar niet erg vaak) – Groot (gebeurt vrij regelmatig) © Thomas W. de Boer 2005 Gevolgen van risico’s • Schade t.g.v. een risico – Tijdverlies – Kwaliteitsverlies – Extra kosten • Categorieën – Klein – Middelmatig – Groot • Deze categorieën zijn relatief t.o.v. je project © Thomas W. de Boer 2005 De risicotabel Laag Kans op een risico Middel- Hoog matig Klein Gevolgen Middelmatig Groot © Thomas W. de Boer 2005 Afdekken van risico’s • Per risico afwegen – Wil je er iets aan doen – Zo ja, wat ga je er aan doen – Wanneer doe je het – Wie is verantwoordelijk • Afdekken van een risico is het verplaatsen van het risico naar links en/of naar boven in de risicotabel © Thomas W. de Boer 2005 Varianten van afdekken • Accepteren – Fatalistisch – je kunt of wilt er niets aan doen • Vermijden – De kans verkleinen – naar links in de tabel • Opvangen van de gevolgen – De gevolgen verkleinen – naar boven in de tabel • Overdragen – Een ander de gevolgen laten dragen verzekeren © Thomas W. de Boer 2005 Risicoplan • Overzicht van alle onderkende risico’s – – – – – – – Omschrijving Kans en gevolgen Mogelijke maatregelen en acties Verantwoordelijke persoon Ondernomen acties en resultaten Status van het risico … • Periodiek controleren van de status van risico’s en aanpassen risicoplan © Thomas W. de Boer 2005 Praktijk! • Maak de opdrachten bij hoofdstuk 7 – Bepaal het risicoprofiel – Specificeer de concrete risico’s – Maak een risicotabel – Handel de risico’s af • Bepaal of je wat gaat doen • Stel de maatregelen vast • Stel iemand verantwoordelijk – Maak een draaiboek voor de te nemen maatregelen © Thomas W. de Boer 2005