Lectorale rede Dr. Huub Ruël #dmbizz
advertisement
DIPLOMACY MEANS BUSINESS Lectorale rede Dr. Huub Ruël Vrijdag 22 november 2013 #dmbizz Windesheim zet kennis in werking Recente headlines “Rutte aangekomen in Jakarta” “Het werd 'hoog tijd' dat Rutte naar China komt” (NRC, 14-11-2013) “Handelsmissie naar China Nederland is de tweede handelspartner. Toch is premier Rutte als laatste EUleider in China, waar zakendoen juist niet zonder politieke steun kan.” “Moderne diplomatie vraagt om economische focus” (VNO-NCW, 12-06-2013) Windesheim zet kennis in werking Recente headlines “Fnuikend. Zo betitelt Bernard Wientjes, voorzitter van ondernemingsorganisatie VNO-NCW, het kabinetsbesluit om in het kader van verdere bezuinigingen ambassades, consulaten en andere diplomatieke posten te sluiten.” (Nieuwsuur, 29-07-2013) Wientjes: 'Betalen voor diensten bedreigde consulaten is optie‘ (VNO-NCW, 8-10-2013) Windesheim zet kennis in werking De ‘verhaallijn’ vanmiddag.. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. De internationale economische machtsverhoudingen in verandering Hoe internationaal is Nederland? Internationalisering noodzaak, maar hoe? Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie Een selectie uit recent onderzoek Conclusies Co-referaat Mw. Nelleke Barning, Director Corporate Communication DSM Afsluiting Windesheim zet kennis in werking De internationale economische machtsverhoudingen in verandering Windesheim zet kennis in werking Economische machtsverhouding in verandering • Economische macht ontwikkelde economieën neemt af • Economische groei opkomende economieën zoals China, Indonesië, Turkije, Mexico, Rusland sterk • ´State capitalism´ dominant alternatief • Meerderheid nieuwe grote bedrijven in opkomende economieën • Bijna helft Global 500 bedrijven uit opkomende economieën in 2025 • Enorme staatsfondsen uit opkomende economieën investeren actief Windesheim zet kennis in werking Hoe zorgwekkend is dit? Wat betekent dit voor ontwikkelde economieën zoals Nederland? Windesheim zet kennis in werking Nederland als gevalsstudie Windesheim zet kennis in werking Nederland als gevalsstudie (1) Nederland: • hoog op de globaliseringindex • Een van de grootste exporteurs ter wereld • In de top 10 van investeerders in buitenland • Omzet NL-bedrijven in buitenland is 30% van omzet alle in NL gevestigde bedrijven Windesheim zet kennis in werking Nederland als gevalsstudie (2) • Maar….. • 18% van NL-bedrijven is echt internationaal actief • Sterk op Duitsland en België gericht • Relatief weinig in opkomende economieën • Ruim 40% van export is doorvoer, lage toegevoegde waarde Windesheim zet kennis in werking Een kijkje in de provincie Windesheim zet kennis in werking Een kijkje in de provincie Bron: CBS Windesheim zet kennis in werking Een kijkje in de provincie Potentie voor verdere economische internationalisering Nederland als ‘model internationale economie’? Toekomstige welvaart garanderen? Internationaliseringsinspanningen versterken! Windesheim zet kennis in werking Diplomatie en internationaal zakendoen Commerciële diplomatie en Bedrijfsdiplomatie Windesheim zet kennis in werking Diplomatie en internationaal zakendoen Succesvol internationaal zakendoen vraagt meer dan heldere bedrijfsstrategie en goed marketingplan. Internationaal zakendoen is zaak van omgaan met niet-marktpartijen. Sterkere verwevenheid internationaal zakendoen en internationale betrekkingen. Windesheim zet kennis in werking Diplomatie en internationaal zakendoen “Rusland belangrijk voor de Nederlandse economie” VIDEO Windesheim zet kennis in werking Commerciële diplomatie Windesheim zet kennis in werking Commerciele diplomatie Het netwerk van publieke en private actoren dat commerciele relaties en belangen behartigt in het buitenland en daarbij diplomatieke kanalen en processen gebruikt. Windesheim zet kennis in werking Bedrijfsdiplomatie Windesheim zet kennis in werking Bedrijfsdiplomatie Het opbouwen en onderhouden van een positieve lange-termijn relatie met buitenlandse overheden en belangengroeperingen gericht op het behouden van legitimiteit en een ´licence to operate´ in een buitenlandse omgeving. Windesheim zet kennis in werking Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie: nieuw? Historie: Romeinen Duitse Hanze 1655 – Nederlanders openen ambassade in China met als doel handel te bevorderen. “Philips is al honderd jaar in Afrika aanwezig. Op het Afrikaanse hoofdkwartier in Johannesburg hangt nog de brief die Anton Philips in 1895 aan de consul stuurde, met de vraag of die hem kon helpen de gloeilamp in Zuid-Afrika te introduceren. Dat was vier jaar nadat het bedrijf in Eindhoven was opgericht.” (Volkskrant, p. 4, dinsdag 7 mei 2013. “Philips ziet kansen in welvarender Afrika”) Windesheim zet kennis in werking Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie Een selectie uit recent onderzoek Windesheim zet kennis in werking Commerciële diplomatie Een ondernemers perspectief Windesheim zet kennis in werking Een ondernemers perspectief Hoe ervaren ondernemers, met name in het MKB, de commerciële diplomatie-dienstverlening door ambassades en consulaten? Gestratificeerde steekproef van 450 MKB bedrijven: 115 bedrijven bereid mee te werken. Windesheim zet kennis in werking Een ondernemers perspectief Resultaten (1): • 1/3 van de bedrijven gebruikt ambassade- en consulaatsdiensten bij internationalisering. • 67% van de bedrijven redden zichzelf, • 40% kent het bestaan van de diensten niet. Windesheim zet kennis in werking Een ondernemers perspectief Resultaten (2): • Meerderheid bedrijven die ambassade- en consulaatsdiensten gebruiken vinden dit waardevol, • Redenen: gebrek aan financiele middelen, betrouwbare informatie en gebrek aan een netwerk, • Meest gebruikte diensten: marktinformatie, bedrijfscultuur informatie, en info over wet- en regelgeving. Windesheim zet kennis in werking Een ondernemers perspectief Resultaten (3): • MKB-bedrijven die zakendoen in opkomende landen hechten niet meer waarde aan commerciele diplomatie, • Wel wordt commerciele diplomatie in opkomende landen vaker gebruikt, • Redenen: gebrek aan ervaring in gastland en niet goed functionerende wet- en regelgeving. Windesheim zet kennis in werking Een ondernemers perspectief (slot) Resultaten (4): • Bedrijven met internationale ervaring hechten minder waarde aan commerciele diplomatie, • Bedrijven met publieke klanten hechten meer waarde aan commerciele diplomatie, • Bedrijven zonder netwerk in gastland hechten meer waarde aan business partner search diensten. Windesheim zet kennis in werking Handelsmissies: effectief? Windesheim zet kennis in werking Handelsmissies: effectief? • Literatuurstudie: 26 studies periode 1985-2012 Windesheim zet kennis in werking Handelsmissies: effectief? • Effecten handelsmissies op handelsvolume en investeringen op nationaal en subnationaal niveau niet eenduidig, maar overwegend geen effect. • Op bedrijfsniveau: bescheiden effect op korte en middellange termijn, wel positief effect op langere termijn export, groei, en werkgelegenheid. Windesheim zet kennis in werking Handelsmissies: effectief? Onderzoek onder buitenlandse diplomaten: • Kwantificeren van resultaten handelsmissies is moeilijk. • Evaluatie en follow-up is probleem. Windesheim zet kennis in werking Handelsmissies: effectief? Onderzoek onder 117 deelnemende bedrijven aan handelsmissies uit Duitsland, Belgie, Ierland en Nederland: • Internationale kennis van bedrijven verhoogt de effectiviteit. • Ondernemende orientatie heeft geen effect op handelsmissieeffectiviteit. Windesheim zet kennis in werking Ambassadeurs en commerciele diplomatie primeur Windesheim zet kennis in werking Ambassadeurs en commerciële diplomatie Buitenlandse ambassadeurs in Nederland: • Vinden commerciele diplomatie erg belangrijk • Besteden 40% van hun tijd aan commerciele diplomatie • Hebben veelal geen ervaring in de private sector • Vinden dat de economische afdelingen van hun ambassades goed presteren Windesheim zet kennis in werking Ambassadeurs en commerciële diplomatie Buitenlandse ambassadeurs in Nederland: • met ervaring in private sector besteden meer tijd aan commerciele diplomatie. • Geen verband commerciele diplomatie-inspanningen en handelsvolume-ontwikkeling met thuisland! Windesheim zet kennis in werking Bedrijfsdiplomatie in multinationale ondernemingen: Een verkenning Windesheim zet kennis in werking Bedrijfsdiplomatie in multinationals Verkennend onderzoek bij 8 multinationale bedrijven (MNCs). DSM, Shell, Philips, Wolters Kluwer, ING, Vopak, Randstad, KPN. Windesheim zet kennis in werking Bedrijfsdiplomatie in multinationals (MNC) • • • • 7 MNCs bedrijven intensief bedrijfsdiplomatie Geen bedrijfsbrede aanpak, vooral enkel board members/CEO’s Enige algemene richtlijnen in 5 MNCs Verantwoordelijkheid grotendeels decentraal, bij de buitenlandse vestiging • Een breed scala aan middelen ingezet • Verband tussen sector en belang en aard bedrijfsdiplomatie? Windesheim zet kennis in werking Bedrijfsdiplomatie in multinationals Internationaal survey onder ruim 1000 bedrijven. Grotere bedrijven meer bezig met bedrijfsdiplomatie dan kleinere Geen verband tussen institutionele context en bedrijfsdiplomatie Windesheim zet kennis in werking Andere afgeronde studies • Commerciële diplomatie en kwaliteit van dienstverlening: een diplomaten perspectief • Digitale commerciële diplomatie • Commerciële diplomatie: vergelijking beleid en praktijk van EU landen • ´Regionalisering´ van ambassades in het Midden-Oosten • Commerciële diplomatie: privaat of publiek organiseren? • Commerciële diplomatie en EU samenwerking • Commerciële diplomatie: een toekomststudie • Lobby gedrag van EU commercieel diplomaten in Indonesië • Commerciële diplomatie en ondernemerschap Windesheim zet kennis in werking met dank aan UT alumni Wouter ten Haaf, Tim Vehof, Robert Menkhorst, Emiel Pross, Frank Slooten, Annette Stadman, Lennart Zuidema, Joost Zwijnenberg, Sander Busschers, Shirin Reuvers, Robin Visser, Erwin Sinnige, Elena Bondarouk, Martin Kosters, Jessica Hofmann, Nikolai Oudalov, Daniel Wild, Han Abbink, Tim Wolters, Floris Betlem. Windesheim zet kennis in werking Onderzoeksagenda commerciële diplomatie 1. 2. 3. 4. 5. Het openen van de ´black box´: op instrument en organisatie niveau Commerciële diplomatie op sub-nationaal niveau: regio´s, provincies, steden Commerciële diplomatie gericht op specifieke markten De juiste mix tussen publiek en privaat in commerciële diplomatie Actoren en kanalen voor commerciële diplomatie in het digitale tijdperk Windesheim zet kennis in werking Onderzoeksagenda bedrijfsdiplomatie 1. de diepte in` - wat gebeurt er ´werkelijk´/bedrijfsdiplomatie in actie? 2. Bedrijfsdiplomatie in MKB en ´born globals´ 3. Specifieke gevallen en condities bedrijfsdiplomatie 4. Risico´s bedrijfsdiplomatie, bijv. gevoeligheid corruptie Windesheim zet kennis in werking Lopend onderzoek lectoraat (1) • Internationalisering vanuit een ´proces-bril´ en de bijdrage van commerciële diplomatie – door Rob Erven, docent/onderzoeker IBL • Handelsmissies als een leerervaring – door Albert Hulzebos, docent/onderzoeker IBL • Handelsmissies: een toekomststudie – door René de Lange • Zakendoen in Turkije: vernieuwing van handelsmissie format – door Gürkan Celik, Associate Lector IB Windesheim zet kennis in werking Lopend onderzoek lectoraat (2) Bedrijfsdiplomatie en taal: hoe communiceren bedrijven met hun buitenlandse omgeving? – door Dinand Warringa, docent/onderzoeker BK. Bedrijfsdiplomatie en bedrijfsprestaties: een indepth case study – door Jolanda Knobel, docent/onderzoeker BE Windesheim zet kennis in werking Conclusies Windesheim zet kennis in werking Conclusies • Internationale economische machtsverschuiving • Verdere internationalisering voor ontwikkelde economieën van groot belang voor toekomstige welvaart • Internationaal zakendoen en internationale betrekkingen sterker met elkaar in verband Windesheim zet kennis in werking Conclusies Commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie verklarende factor voor succes of falen in internationaal zakendoen Veel landen commerciële diplomatie hoog op de agenda Internationale bedrijven onderkennen belang van relaties met buitenlandse overheden en belangengroepen. Windesheim zet kennis in werking Conclusies Professionalisering en innovatie van strategieën, instrumenten, competenties en organisatie van commerciële diplomatie en bedrijfsdiplomatie op sub-nationaal en nationaal niveau. Windesheim zet kennis in werking Co-referent Co-referent: Nelleke Barning – Director Corporate Affairs NL at Royal DSM N.V. Windesheim zet kennis in werking Diplomacy means business! Windesheim zet kennis in werking
