SITUEREN VAN GEZONDHEIDSZORG SITUERING GEZONDHEIDSZORG Wat is gezondheid ? afwezigheid van ziekte, symptomen,… fysisch, psychisch, sociaal welzijn Gezondheidsindicatoren levensverwachting,… mortaliteit, morbiditeit sociale ongelijkheid,… Gezondheidsdeterminanten http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/determinanten-van-gezondheid/#relatiemetziekten SITUERING GEZONDHEIDSZORG Soorten gezondheidszorg ? Klassiek => Biomedisch model Actueel => continuüm binnen zowel fysieke, psychische en sociale dimensies. Curatief Preventief http://www.belgium.be/nl/gezondheid/gezondheidszorg/medische_diensten/organisatie_van_de_gezo ndheidszorg/ Wetenschappelijk onderzoek …. http://www.iph.fgov.be/Index.asp?Lang=NL&Proc=MISSION ARBEIDSGENEESKUNDE BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Relatie arbeid – gezondheid Weerslag van arbeid op gezondheid Rechtstreeks negatief, loodintoxicatie – beroepsdoofheid, asbestose (lijst FBZ) http://www.fmp-fbz.fgov.be/nl/fmp_nl01.htm Oorzakelijk verband niet wettelijk erkend (open syst FBZ) Verergering bestaande ziekten Vb endogene depressie & stress op het werk Ziekten bij gezinsleden (leukemie kind arbeider diamant) Arbeid werkt gezondheidsbevorderend werkloosheid maakt ziek... BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Arbeidsongevallen 270 mio VS 13,2 mio Beroepsziekten 160 mio 20 % WN lage rugpijn FBZ 65 000 gerechtigden 14 500 uitkeringen à nabestaanden Economisch verlies 4% BNP wereldeconomie 40 mio US $ 330 mio € / jaar Absenteïsme Beroepsziekten Stress, ... DOELSTELLINGEN BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Algemeen 1. Onderzoek wisselwerking mens-arbeid 2. Medisch toezicht verzekeren om de gezondheid van werknemers te beschermen tegen beroepsrisico’s 3. Zorgen voor E.H.B.O. 4. Aangifte doen van beroepsziekten Wat met gezondheidspromotie ? (vaccinatie…) http://www.vigez.be/home DOELSTELLINGEN BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG 1. 2. 3. 4. 5. 6. Specifieke doelstellingen : een gezond (inclusief veilig) arbeidsmilieu, m.a.w. aangepast aan elk individu; evaluatie van de geschiktheid van het individu voor de job; tewerkstelling van iedereen (ook mindervaliden) in een job die zij aankunnen; detectie beroepsziekten in een zo vroeg mogelijk stadium; adequate verstrekking eerste zorgen bij ziekte of ongeval; optimaal gezonde werkers. TAKEN BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG 1. risico-evaluatie en -beheersing 2. medische contacten 3. gezondheidsvoorlichting en -opvoeding 4. organisatie van de eerste hulp 5. activiteiten t.a.v. het leefmilieu 6. verzameling en analyse van gegevens BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Risico-evaluatie en –beheersing Evaluatie werkomstandigheden frequente bezoeken aan werkplaatsen + zn metingen lawaai, licht, stof, toxische stoffen,... 1x/j zo bio-,chemische, fysische agentia 1x/2 j zo ...VP of zo fys., mentale of psychosociale belasting ARBEIDSHYGIËNE Inwerking milieu-invloeden Chemische stoffen ( R / S ) Toxicologie Omgevingsfactoren Lawaai – trillingen Hitte – koude – tocht – stof – ... Organische factoren Werkritme,-belasting, ploegwerk,... Sociale verhoudingen grensoverschrijdend gedrag BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Risico-evaluatie en –beheersing Toezicht toekomstige werkomstandigheden - Hoe ongunstige situaties vermijden? - Collectieve bescherming ? (Pha-seal) - Persoonlijk beschermingsmiddel (PBM) - Aankoopbeleid ( 3 groene lichten) - ... BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Gezondheidstoezicht medisch onderzoek Voor indiensttreding (onderworpen of niet) Periodiek Na werkhervatting, mutatie Spontaan (vrijwillig...) RGA Re-integratie (minder-)valide Voortgezet toezicht (FBZ) chem, ca. agentia... GEZONDHEIDSTOEZICHT Geschikt of ongeschikt bindend advies... - - - Veiligheidsfunctie Functie met verhoogde waakzaamheid Risico blootstelling à ioniserende stralingen Werkposten met bijz risico voor zwangeren Werknemers met ernstige besmettelijke ziekten Overleg- en beroepsprocedure niet voorzien bij aanwerving Verplichting? BEDRIJFSGEZONDHEIDSZORG Gezondheidsvoorlichting en –opvoeding Gezondheidspromotie E.H.B.O. Leefmilieu Verzamelen en analyse gegevens Meewerken aan wetenschappelijk onderzoek Risicofactoren beroepsziekten,... REGELGEVING Werken en gezondheid Federaal... Vlaamse gemeenschap Interne dienst Externe dienst , 2 departementen Medisch toezicht Risicobeheersing BEDRIJFSARTS – CODEX 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Titel I hfdst IV art. 7 gezondheidstoezicht Titel III hfdst VI art. 5 hyperbaar werk Titel IV hfdst VII art. 14 ioniserende straling Titel IV hfdst III art. 13.9, 14 lawaai Titel IV hfdst IV art. 11.9 mechanische trillingen Titel V hfdst II art. 15 carcinogenen Titel V hfdst IV art. 8,13, 26, 38 asbest Titel V hfdst III art. 6 biologische agentia Titel VI hfdst II art. 4 beeldschermen Titel VII hfdst II art. 6 PBM Titel VIII hfdst I art. 4 moederschapbescherming Titel VIII hfdst II art. 5 jongeren op het werk Titel VIII hfdst IV art. 5 uitzendarbeid Titel VIII hfdst V art. 7 manueel hanteren van lasten BEDRIJFSARTS – ARAB 54quater collectieve beschermingsmaatregelen 64 klimaat 98 dranken 148decies4 klimaat 182 + 183 EHBO Bijzondere werknemerscategorieën Bescherming van Tijdelijke werknemers Jongeren op het werk Moederschap (zwangerschap, na bevalling, bij lactatie) Ploegdienst / nachtdienst - ------ Oudere werknemers… Aanpak “Gezondheidspromotie” op het werk Stapsgewijs naar … Gezondheidsbevordering - Tabakpreventie - Voedingsbeleid op het werk - Bewegingsbeleid op het werk Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie - Zie http://www.vig.be Casuïstiek 1. Werkhervatting na ziekte of ongeval 2. Alcoholverslaving 3. Druggebruik - medicatie 4. Ploegenarbeid en nachtarbeid 5. Vaccinatie Casuïstiek 6. Begeleiding van werknemers in het buitenland 7. Tabakpreventie 8. Grensoverschrijdend gedrag 9. Aanvullende medische onderzoeken 10. Gezondheidspromotie op het werk (bewegen, voeding,…) Anatomie en fysiologie Anatomie • Ana = uiteen, ontleden • Tomé = snijden • ontleedkunde Fysiologie • Phusis = natuur • Logos = leer Anatomie & nomenclatuur 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Musculo skeletaal stelsel Cardiovasculair stelstel Respiratoir stelsel Gastro-intestinaal stelsel Excretie stelsel Endocrien stelstel De huid Zenuwstelsel Voortplantingsstelsel