Thema 5 Voeding en vertering

Thema 5
Voeding en vertering
http://beeldbank.schooltv.nl/hi/index.jsp?povo=vo#c=2102
BS 1 voedselproductie
De rol van bacteriën bij
voedselproductie
Voeding en vertering basisstof 1
-rol van bacterien bij voedselproductie
melk + (reincultuur yoghurtbacterien) Yoghurt
wittekool + melkzuurbacterien zuurkool
De rol van schimmels bij
voedselproductie
De rol van schimmels bij
voedselproductie
-rol van schimmels bij voedselproductie
kaas + speciale schimmelcultuur franse kaas
deeg + bakkersgist brooddeeg
De rol van schimmels bij
voedselproductie
Suikerhoudend sap + wijngist wijn
suikerhoudend gerstsap + biergist  bier
De rol van schimmels bij
voedselproductie
Gist voor het
rijzen van deeg
(400 x
vergroot)
Conserveren van voedsel
-temperatuurverlaging: (koelen/bevriezen)
( MO worden tijdelijk onwerkzaam)
bv. melk
-temperatuurverhoging:
(pasteuriseren 72o C ) MO tijdelijk
onwerkzaam bv. Melk
(steriliseren 130-140 o C ) MO blijvend
onwerkzaam bv. Melk
Voeding en vertering
-drogen :MO tijdelijk onwerkzaam
bv. Rozijnen , soepgroente
Conserveermiddelen
en andere
additieven
Natuurlijke conserveermiddelen
-zuur toevoegen (azijn)(citroenzuur)
-veel suiker toevoegen (confijten)(70 %)
-veel zout toevoegen (pekelen)
Conserveermiddelen en andere
additieven (2)
Kunstmatige conserveermiddelen
-sulfiet (hoofdpijnwijn)
-kunstmatige kleur-geur-smaakstoffen
BS 2 Voeding en vertering
-voedingsmiddelen en voedingsstoffen
(voedingsmiddelen bevatten allerlei
voedingsstoffen en voedingsvezels )
Voedingsvezels zijn onverteerbaar maar
belangrijk voor de darmbeweging
6 groepen Voedingsstoffen
1. Eiwitten Brandstof ,reservestof en bouwstof
2. Koolhydraten (glucose,suiker,zetmeel)
3. Vetten
brandstof
Brandstof ,reservestof en bouwstof
4. Water Bouwstof (60 % van het lichaam)
5. Mineralen(zouten)
6. vitamines
Beschermende stof en bouwstof
Beschermende stof en bouwstof
Voeding en vertering
Zetmeel en suiker worden in het darmkanaal omgezet tot glucose.
In de lever wordt glucose omgezet in lichaamseigen suiker glycogeen
Ook kan overtolligge suiker omgezet worden en opgeslagen als
lichaamsvet
Lichaamsvet dient als reservestof en als brandstof
Voeding en vertering
Mineralen (zouten)
Calcium (bouwstof voor botten)
Fluor (bouwstof voor glazuurlaag tanden)
Ijzer (bouwstof voor rode bloedcellen)
Natrium ( voor celspanning)
Voeding en vertering
Vitamines
Dienen als bouwstoffen en beschermende stoffen
BS 3 Voeding en vertering
Het aantonen van glucose en zetmeel
Glucose met teststrookje
Zetmeel mbv joodoplossing (blauwkleuring)
Stoffen om aan te tonen noemen we indicatoren
BS 4 Voeding en vertering
*Gezonde voeding: variatie
*adviezen : www.voedingscentrum.nl
voedingswijzer (oud)
zie dia ‘s verderop
*Hoeveelheden afh.van
Quetelet-index
(verstandig lijnen!!!anorexia!!)
-geslacht
-leeftijd
-temperatuur
-gewicht
-inspanning
Quetelet-index
( gewicht )
verstandig
lijnen!!!
Voldoende
eiwitten
,mineralen,
vitamines etc.
anorexia!!
anorexia
nervosa
http://www.sabn.nl/
Boulimia nervosa
diëtist
Nederlandse
voedingsmiddelentabellen
gehaltes per 100 gram !!!!!
Voedsel = water + droge stof (hierin energie )
Voeding en vertering schijf van
vijf
.voedingswijzer
Schijf van vijf nieuw
1. Eet gevarieerd
Er is niet één voedingsmiddel dat
alle voedingsstoffen in voldoende
mate bevat. Wie gevarieerd eet,
krijgt alle stoffen binnen die nodig
zijn. Bovendien wordt het risico op
het binnenkrijgen van eventueel
aanwezige ongezonde stoffen
gespreid.
2. Niet te veel
Om op een gezond gewicht te blijven,
is het belangrijk gevarieerd en gezond
te eten met niet te veel calorieën en
voldoende beweging. Een gezond
lichaamsgewicht verkleint de kans op
chronische ziekten. Iemand met een te
hoog gewicht heeft meer kans op harten vaatziekten, diabetes en bepaalde
vormen van kanker.
3. Minder verzadigd vet
Kies voor producten met onverzadigd
vet. Beperk het gebruik van verzadigd
vet (en transvet). Dit vermindert de kans
op hart- en vaatziekten. Vet is wel nodig
als bron van onverzadigde vetzuren,
vitamine A, D en E en energie. Het eten
van één tot twee keer vis per week is
van belang vanwege de gezonde
visvetzuren.
4. Veel groente, fruit en brood
Een gezonde voeding bevat ruime porties
groente, fruit en brood. Groente, fruit en
brood zijn vezelrijke voedingsmiddelen die
in verhouding tot hun volume en gewicht
weinig calorieën en veel voedingsstoffen
leveren. Er wordt dus niet snel te veel van
gegeten. Dit is belangrijk voor mensen die
letten op hun gewicht. Bovendien verlaagt
een ruime consumptie van groente en fruit
het risico op chronische ziekten.
5. Veilig
In voedsel kunnen ongezonde stoffen en
bacteriën voorkomen. Ons voedsel is nog
nooit zo veilig geweest, maar honderd
procent veilig voedsel bestaat niet. Thuis
zijn consumenten zelf verantwoordelijk
voor de veiligheid. Met het nemen van
een aantal eenvoudige maatregelen kan
besmetting en ziekte, bijvoorbeeld het
risico van een voedselinfectie of vergiftiging, worden verkleind of
voorkomen.
BS 5
verteringsstelsel
van de mens
http://www.digischool.nl/b
ioplek/animaties/spijsverte
ring/spijsvertering2.html
Verteren
Verteren is het
omzetten van
voedindsstoffen uit
voedsel en ze
vervolgens uit de
darm opnemen
in het bloed .
Ziekten in het verteringsstelsel
Endoscopische foto’s
http://www.stoma.nl/Default.asp?A1PID=124PD
AR&A1SID=31266200431
spijsvertering
vertering
Verteren is het omzetten van
voedindsstoffen uit voedsel en ze
vervolgens uit de darm opnemen
in het bloed .
Dit gebeurd met verteringssappen :speeksel, maagsap etc
Verteringsklieren maken Verteringssappen.
Verteringssappen bevatten enzymen.
Speekselklieren,maagsapklieren,lever,alvleesklier,darmsap
klieren etc.
Opmerkingen over het
spijsverteringskanaal
darmen : lengtespieren +kringspieren (peristaltiek)
Voedingsvezel prikkelt de darm en veroorzaakt daardoor
een betere peristaltiek
BS 6 Het gebit
Het gebit :verkleint het voedsel en daardoor het
oppervlak( kontactoppervlak tussen verteringssappen en
voedsel)
Soorten kiezen bij
Karnivoren: knipkiezen (bv. kat)
Herbivoren : maalkiezen (bv. koe)
Omnivoren : knobbelkiezen (bv.mens)
Doorsnede kies
Kiezen ( 1 gevuld met amalgaam)
(snijtand,hoektand,kies+verstandskies)
4
2
8
bovenkaak
4
2
8
onderkaak
Volwassen gebit
poetsen
http://www.gcofryslan.nl/fol/mol2.asp?VolgNummer=421&InhoudID=&Pro
ject=105&Gemeente=&taal=&Pagina=1
http://www.tandartsdebesterd.nl/tandheel/preventie_1.htm
tandplak
http://www.tandartsdebesterd.nl/tandheel/preventie_1.htm#watistp
Ontstoken tandvlees
Voeding en vertering
Bouw van het gebit mens:
-doorsnede kies
-soorten tanden
(snijtand,hoektand,kies,verstandskies)
4
2
8 bovenkaak
4
2
8 onderkaak
Verzorging : tandplak-bacterien-zuur-aantasting
glazuur en daarna het tandbeen
BS 7 vertering vh voedsel in het
darmkanaal
http://www.digischool.nl/bioplek/animaties/spijsvertering/spijsvertering2.html
Mondholte ------ keelholte -------slokdarm
Slikreflex, huig, strotklepje, slokdarm( met ogendicht proberen
met gevoel te volgen als je speeksel wegslikt)
http://www.digischool.nl/bioplek/animaties/mens_overigen/hoofddwars.html
Maag , 12---vingerigedarm----lever met galblaas-----alvleesklier
Dunne darm---blinde darm---dikke darm ------endeldarm
Mondholte ------ keelholte -------slokdarm
Slikreflex, ( met ogendicht proberen
met gevoel te volgen als je speeksel
wegslikt)
huig
strotklepje
slokdarm
de tong
Maag , 12---vingerige darm----lever met galblaas----alvleesklier
lever
slok darm
Maag
gal
alvleesklier
12vingerige
darm
Dunne darm---blinde darm---dikke darm ----endeldarm
Maag
Dikke darm
12-vingerige
darm
Dunne darm
Blinde
darm
endeldarm
Darmplooien vergroten het
oppervlak
BS 8 Voeding en vertering bij
zoogdieren
Zoogdieren
-planteneters (plooikiezen)
-vleeseters (knipkiezen )
-alleseters(knobbelkiezen)
Schedel carnivoor
knipkies
Paardengebit (let op slijtage)
Gebit planteneter koe/paard
plooikies
schedel tijger
tijger