2017 04 11 Verslag A avond.pages - ERSA

Verslag A-avond “Soundtrack en Filmscore” 11 april 2017 Jan van Donschot
Voorafgaand aan de hoofdmoot van deze avond waren er enige mededelingen:
• In verband met diefstalpreventie moeten we de kleine poort goed dicht trekken bij
aankomst.
• Bij de provincie, eigenaar van ons gebouw, komen klachten binnen over parkeren op o.a.
de dinsdagavonden. We spreken af: Eerst parkeren op het parkeerterrein van het gebouw. Is
dat terrein vol? Dan pas parkeren in de omliggende straten.
• Ziekenboeg: Marianne Bos is er vanavond weer: Fantastisch. Helaas liggen twee personen
in de Weihoek bij het ziekenhuis in verband met (langdurige) observatie: Ger van Berkel en
Arnold Meeuwsen. Tenslotte René Roeken. Zelf had hij gedacht om omstreeks deze tijd weer
terug bij ERSA te zijn, maar...de laatste dagen is zijn situatie bijzonder ernstig geworden en
gaat zijn gezondheid hard achteruit.
• Wijziging programma: Gezien de ziektegevallen zijn wijzigingen noodzakelijk. O.a. over 14
dagen, wanneer computerproblemen behandeld zullen worden, komt alleen Windows aan bod
en moet Apple komen te vervallen. Stuur vragen vooraf in. Nogmaals: Het gaat alleen om
computerproblemen en niet om vragen over montageprogramma's.
Soundtrack en Film score.
Tony Jacobs vertelde vanavond vol vuur heel veel over deze begrippen. Wat hebben we toch
een geluk dat we leden zoals Tony hebben om ons in onze hobby verder te brengen.
Natuurlijk kregen we uitleg over de betekenis van de begrippen. Kort gezegd: Soundtrack is
alles ten aanzien van filmgeluid: Live geluid en alles wat wordt toegevoegd, zoals muziek.
Film score: Muziek voor een deel van een film, vaak daarvoor apart gecomponeerd. Het is
dus altijd een onderdeel van de soundtrack.
Tony vertelde zijn verhaal, waarbij hij erg veel voorbeelden uit bestaande en meestal
professionele films liet zien. Eerst gaf hij een kort historisch overzicht: Tot 1925 was er geen
geluid bij films. Live pianomuziek moest dan de belangrijkste scenes versterken. In 1939 was
Max Steiner de eerste, die speciaal voor een film muziek schreef: Gone with the Wind.
Er zijn veel facetten, welke om de hoek komen kijken als je bezig bent met de soundtrack
van een film. Tony behandelde er verschillende.
Een muzikaal thema, wat steeds terugkeert heet in het Duits Leitmotiv. We hebben het dan
over een rode draad. Dat Leitmotiv is een vinding van Richard Wagner (opera). Heel bekend
is natuurlijk ook de Bolero van Ravel. Ook in muziek bij films is dit Leitmotiv veel toegepast,
zoals in Star Track.
Heel veel filmmuziek is gebaseerd op klassieke muziek. Soms is zelfs een klassieke uitvoering
exact overgeheveld naar een film. Vooral vanaf de jaren 60 in de vorige eeuw bracht de
synthesizer de mogelijkheid om klassieke muziek in een nieuw, vlotter jasje te steken en
nieuwe populariteit te bezorgen.
Na de pauze liet Tony enkele filmfragmenten zien, waarbij onder de fragmenten
uiteenlopende soorten muziek waren geplaatst. Hij liet zien dat het belangrijk is dat het ritme
van de muziek overeenkomt met het beeldritme en dat ook de sfeer heel bepalend is.
In een fragment van "Psycho"! 1, een moordverhaal, (Alfred Hitchcock, 1960) zette Tony eerst
een onderhoudend muziekje, daarna iets dreigends en tenslotte wat Alfred deed met het
fragment: Zonder muziek, puur live geluiden. Die keuze was uiteraard subliem.
Tony had zo nog enige zeer sprekende voorbeelden (neerhalen van een stadsdeel, met
muziek van Philip Glass)(door Tony vervangen door "Also sprach Zarathustra" van R. Strauss,
volgens de zaal veel beter!) (Hovenring, Eindhoven. Oorspronkelijk sfeermuziek, door Tony
vervangen door een stukje dramatiek).
Sommige films vragen duidelijk om een bepaald soort muziek:
Bij een afscheid: droevig.
Bij een vakantiefilm: Blijheid.
Diegetic Sound is live geluid, wat heel bepalend kan zijn voor de sfeer in een film. Zo hoor je
in de film "The Piano" (waar een vrouw wordt uitgehuwelijkt aan een onbekende man) heel
sterk het soppend geluid van modder, waar de vrouw op een gegeven moment doorheen
moet.
Heel beklemmend was een fragment uit een film over een doofstomme in een zwembed, in
welk fragment totaal geen geluid voorkwam.
Geluiden uit het dagelijks leven versterkt weergeven, kan ook tot dolle situaties leiden.
Foley sound is geluid, toegevoegd om live geluid te versterken. Heel grappig was het om te
zien, hoe dat gebeurt en welke middelen daar zoal voor worden gebruikt.
Aan het einde van zijn verhaal gaf Tony nog een goede tip. Zoek een goede balans tussen live
geluid, toegevoegde muziek en commentaarstem. Hou daarbij de muziek over de gehele film
gelijk. Als vuistregel kun je hierbij het navolgende aanhouden:
Stem op 100, muziek op 60 en live op 40.