EERSTE VERDIEPING: tijdperk 1945 tot heden De eerste naoorlogse jaren kunnen worden bestempeld als moeilijk, met tekorten, improvisatie en problemen die de Franse bezetting met zich meebracht. Schoenen werden dikwijls uit vervangend materiaal gemaakt. Echte leren schoenen werden op de zwarte markt voor levensmiddelen geruild. De moeilijkheden uit de naoorlogse jaren werden evenwel snel overwonnen. Ook de schoenindustrie in het zuidwesten van de Pfalz werd door het „Wirtschaftswunder“ meegesleept. De Adenauer-tijd was voor Hauenstein een bloeitijd. Niet alleen een groot deel van de Hauensteinse bevolking, maar ook talrijke forensen uit de omliggende dorpen werkten in de 35 schoenfabrieken, die in 1960 in Hauenstein gevestigd waren. Een typisch schoenenbedrijf uit de jaren 50 met o.a. een niervormig tafeltje geeft een indruk van deze tijd. Na het midden van de jaren 60 verslechterden de omstandigheden van de Pfälzer schoenindustrie. Meer en meer kwamen geimporteerde goederen op de Duitse markt. Tegelijkertijd nam de automatisering van de produktie toe. Het aantal benodigde arbeidskrachten nam af. Aan de hand van diverse typen machines wordt deze ontwikkeling duidelijk gemaakt. Ondanks alle inspanningen kon de schoenindustrie de structuurcrisis niet overwinnen. Vele fabrieken moesten hun bedrijfsvoering reorganiseren. Het aantal werknemers in de schoenindustrie liep sterk terug. Tegenwoordig heeft de schoenindustrie bij benadering niet meer die betekenis zoals in de jaren 50 en 60.Juist daarom slaat de regio nieuwe wegen in. Het „Museum voor schoenproductie en industriegeschiedenis“ biedt een uitgebreid overzicht over de ontwikkeling van de schoenindustrie in het zuidwesten van de Pfalz tijdens de beide laatste eeuwen. Zowel de techniekgeschiedenis, als ook de sociale geschiedenis van het alledaagse leven komen aan bod. Het museum is over vier verdiepingen verdeeld, waarbij op iedere etage een bepaalde periode behandeld wordt. Gele pijlen en de letter „R“ (Rondgang) wijzen de weg door het museum EEN RONDLEIDING DOOR ONS MUSEUM: KORTE INFORMATIE Attentie: Wij proberen ons museum een “open” museum te laten zijn. Daarom zijn die openingstijden voor groepen flexibel en worden deze eventueel naar wens van de bezoeker aangepast (ook´s avonds). De rondleiding begint op de begane grond. BEGANE GROND: tijdperk 1740 - 1918 De rondleiding wordt op de derde verdieping voortgezet. DERDE VERDIEPING Rond 1800 was de schoenmakerij in het zuidwesten van de Pfalz, in Pirmasens, in eerste instantie een werkgelegenheid voor gewezen soldaten en er werd voornamelijk op ambachtelijke wijze gewerkt. De schoenmakerswerkplaats in het voorste deel van de begane grond herinnert aan deze arbeidswijze. Na 1857 kwamen er steeds meer machines. Pirmasens werd de belangrijkste plaats van de Duitse schoenindustrie. De bevolking van Hauenstein bestond toen nog uit arme keuterboeren en bosarbeiders. De boomstam in het museum herinnert aan deze bedrijfstak. Vanaf ca. 1870 werkte men in Hauenstein met thuiswerk voor de Pirmasenser fabrikanten. In 1886 richtten de gebroeders Seibel de eerste fabriek op, waarbij de eerste handbediende machines ingezet werden. De toen gebruikte machines kunnen in de reconstructie van een mechanische fabriek bezichtigd worden. In de jaren voor de eerste wereldoorlog beleefde de Hauensteiner schoenindustrie een grote vooruitgang. In 1914 waren er 20 fabrieken, die meer dan 1000 werknemers en werkneemsters uit Hauenstein zelf en uit omliggende dorpen werkgelegenheid boden. Op deze verdieping - met de glazen lift gemakkelijk te bereiken - betreden we de fascinerende Ernst-Tillmann-Verzameling. Zij is de grootste privé schoenenverzameling in Europa en bevat een deel van meer dan 3500 paar schoenen uit alle werelddelen tijdens 2 eeuwen geschiedenis, die het Duitse Schoenmuseum van Ernst Tillmann uit Viersen in het jaar 2004 verworven heeft. De hier getoonde museumstukken zijn precieuze, kostbare relikwieën van de allereerste historische kwaliteit: iedere schoen verteld zijn eigen fascinerende geschiedenis. TWEEDE VERDIEPING: tijdperk 1918 - 1945 In de jaren 20 en 30 kwam, door de bezetting van de Pfalz door Frankrijk, de inflatie van 1922/23 en de grote economische crisis van 1929, de schoenindustrie in grote problemen. Groeiende buitenlandse concurrentie, technologische voortgang en wijziging in het modebeeld maakten aanpassingen en moderniseringen die voor 1914 niet voorkwamen, noodzakelijk. Op de tweede verdieping worden de verschillende processen in die schoenmakerij naar voren gebracht: modelleren, uitsnijden, stansen, stikken, monteren, oppoetsen en voltooien. De hierbij gebruikte machines werden door middel van een transmissiesysteem aangedreven door een stoommachine. Een dergelijke stoommachine staat bij de ingang van het museum. In 1933 werd ook in Hauenstein, door een kleine minderheid van de plaatselijke bevolking, de macht overgenomen door de NationaalSocialisten. Bij de verkiezingen in maart 1933 kreeg de NSDAP in Hauenstein slechts 5 % van de stemmen (gemiddeld in Duitsland 43,9 %). De kantine in het achterste deel van de tweede verdieping verduidelijkt de tijdgeest van de Nationaal Socialistische tijd. De Hauensteinse schoenindustrie werkte nu in toenemende mate voor het leger, een trend die zich na het uitbreken van de oorlog in 1939, nog versterkte. In de eerste plaats werden nu de laarzen voor de weermacht aan het oostfront vervaardigd. Aan het einde van de rondleiding op de tweede verdieping is een aparte ruimte gewijd aan de buitenlandse dwangarbeiders, die tijdens de oorlog in Hauenstein moesten werken. De stad werd in maart 1945 door Amerikaanse troepen bezet en behoorde daarna tot de Franse bezettingszone