Provincie Oost-Vlaanderen GEMEENTE LAARNE Dorpsstraat 2, 9270 Laarne Dossier: 11-05003 MEMORIE VAN TOELICHTING Versie 12 - 3 juni 2011 GEMEENTELIJK RUIMTELIJK UITVOERINGSPLAN SCHRAPPING VAN DE WOONUITBREIDINGSGEBIEDEN: GEBIED TUSSEN “WEGVOERINGSTRAAT – TERMSTRAAT” – MOLENBERG, GEBIED BOCHTENSTRAAT EN OMZETTING NAAR BOUWVRIJ AGRARISCH GEBIED – DEEL HOOGSTRAAT Revisiestatus: Versie 01 02 03 04 05 Datum 20/09/2006 20/06/2007 28/12/2007 11/04/2008 22/10/2008 06 23/11/2009 07 08 16/12/2009 05/11/2010 09 10 11 12 06/12/2010 08/12/2010 02/02/2011 03/06/2011 Omschrijving Bestaande toestand en structuurschetsen Schetsontwerp Voorontwerp Voorontwerp met uitbreiding van gebied Kerkakker Voorontwerp met aanvullingen: extra informatie gemeente en te verwachten milieueffecten Voorontwerp - Aanpassingen m.b.t. opmerkingen gemeente dd. 12/12/2008, 16/06/2009, 29/10/2009; integratie mer-screening; Codex RO. Voorontwerp – aangepast aan opmerking CBS dd. 10/12/2009 Voorontwerp – aangepast n.a.v. opmerkingen plenaire vergadering + weglaten gebied Kerkakker. Voorontwerp Voorontwerp – wijziging titel Ontwerp Ontwerp – na openbaar onderzoek Verantwoordelijke ontwerper: Naam Miek Van Herreweghe Functie Handtekening Datum Landschapsarchitect - stedenbouwkundige _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 2 INHOUD DEEL 1: INLEIDING 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 1.5. 4 4 5 5 5 JURIDISCHE BASIS DOEL VAN HET RUP WIJZIGING OPDRACHT ONDERDELEN VAN HET RUP SITUERING VAN DE PLANGEBIEDEN DEEL 2: BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 2.6. 7 8 9 10 13 16 BESTAANDE RUIMTELIJKE CONTEXT DE WOONKERN LAARNE RELIEF HUIDIGE FUNCTIES MORFOLOGIE VAN HET PLANGEBIED ONTSLUITING VAN HET PLANGEBIED DEEL 3: PLANNINGSCONTEXT 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 17 18 18 20 25 26 29 BESTEMMING VOLGENS HET GEWESTPLAN RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN (RSV) RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN OOST-VLAANDEREN (PRS) GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN STEKENE (GRS) SOCIAAL OBJECTIEF BESTAANDE JURIDISCHE TOESTAND MASTERPLAN DORPSHART LAARNE DEEL 4: GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR 4.1. 4.2. 4.3. 31 32 34 PROBLEEMSTELLING VISIE EN CONCEPT PRINCIPES VAN DE STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN DEEL 5: LIMITATIEVE OPGAVE VAN DE VOORSCHRIFTEN DIE STRIJDIG ZIJN MET HET RUP 36 DEEL 6: RUIMTEBALANS 38 DEEL 7: WATERTOETS 40 DEEL 8: EXTERNE VEILIGHEID 41 DEEL 9: ONDERZOEK TOT MILIEUEFFECTRAPPORTAGE 42 DEEL 10: REGISTER VAN PERCELEN WAAROP EEN BESTEMMINGSWIJZIGING GEBEURT DIE AANLEIDING KAN GEVEN TOT PLANSCHADE, PLANBATEN, KAPITAALSCHADE OF GEBRUIKERSSCHADE 43 DEEL 11: BIJLAGEN 44 _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 3 DEEL 1: INLEIDING 1.1. JURIDISCHE BASIS De juridische basis voor dit gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan is de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening 1 . 1.2. DOEL VAN HET RUP De opmaak van dit Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) kadert in de uitwerking van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) van de gemeente Laarne 2 . Het GRS stelt onder meer in haar bindend gedeelte als te ondernemen acties: Een aantal woonuitbreidingsgebieden krijgen terug een open-ruimtefunctie via de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan. Het gaat met name om volgende gebieden: - Wegvoeringsstraat-Termstraat - Lepelstraat-Bochtenstraat - Kruisenstraat-Kouterstraat Volgende woongebieden worden om diverse redenen niet als woongebied aangewend: - Kerkhof-rusthuis Kalken: uitbreiding rusthuis - Noordenbos-Mouterijstraat: behoud bestaande groenstructuur. Onderhavig RUP heeft betrekking op de bindende bepalingen betreffende volgende drie gebieden: Wegvoeringstraat-Termstraat, Lepelstraat-Bochtenstraat en NoordenbosMouterijstraat. Het doel van dit RUP is om deze drie waardevolle open ruimten in de gemeente Laarne te vrijwaren en op die manier de gewenste ruimtelijke structuur gestalte te geven. Het woonuitbreidingsgebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg vormt een groene vinger die vanuit het open gebied tussen Laarne en Wetteren tot in de dorpskern doordringt. Omwille van de waardevolle open ruimte met een historisch karakter (kouter) zou dit openruimtegebied moeten bewaard blijven. Het woonuitbreidingsgebied Lepelstraat - Bochtenstraat komt niet meer in aanmerking om te bebouwen omdat het wenselijk is de morfologische scheiding tussen Laarne en het gehucht Zand maximaal te behouden. Tevens dient de beekdepressie Bochten-Vliergemete (Maanbeek) vrij gehouden te worden van bebouwing. Volgens de visie van het GRS is het woongebied Noordenbos-Mouterijstraat landschappelijk gezien te waardevol om te bebouwen (bostuin en beekvallei van de 1 Het wijzigingsdecreet RO (het decreet tot aanpassing en aanvulling van het ruimtelijk plannings-, vergunningen- en handhavingsbeleid) werd goedgekeurd op 27 maart 2009 en verscheen in het Belgisch Staatsblad op 15/5/2009. Vanaf die datum trad één artikel in werking. De rest is op 1 september 2009 in werking getreden. Door de Vlaamse Regering werd een coördinatie van het gewijzigde decreet goedgekeurd, zodat vanaf 1 september verwezen kan worden naar de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. 2 Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Laarne, Groep Planning, goedgekeurd (met uitsluiting van) door de bestendige deputatie d.d. 29-04-2004. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 4 Steenbeek). Er wordt gesteld dat het gebied beter ingeschakeld kan worden voor het creëren van de verbindingsfunctie van de Steenbeek. Bij nader onderzoek bleek het betreffende gebied reeds bestemd als ‘strook voor groenaanleg’ (welke principieel niet ontwikkeld kan worden) in BPA Centrum (KB 1-2-1974). De inhoud van voorgenoemd BPA komt in principe reeds overeen met de doelstellingen van de bindende bepaling uit het GRS aangaande het gebied Noordenbos-Mouterijstraat. Het gemeentebestuur wenst bijgevolg de oorspronkelijke opdracht van onderhavig RUP enigszins aan te passen. Er wordt geopteerd om de ‘strook voor groenaanleg’ ten noorden van Kerkakker en Mouterijstraat, zoals opgenomen in het BPA Centrum, uit te breiden met de zone nijverheidsgronden. De betreffende zone wordt verder behandeld onder de naam ‘gebied Kerkakker’. Ter compensatie van de omzetting van de hierboven opgegeven woonuitbreidingsgebieden zou een strook agrarisch gebied langs de Hoogstraat gereserveerd worden voor sociale woningbouw. Deze actie past in het kader van volgende bindende bepaling van het GRS: Er moeten meer sociale koop- en huurwoningen aangeboden worden door de sociale huisvestingsmaatschappijen. Daarom zal het gemeentebestuur in actief overleg de huisvestingsmaatschappijen stimuleren om op de juiste plaatsen (volgens haar bouwprogramma) projecten op te starten. (De relatie tot het GRS wordt verder toegelicht onder paragraaf 3.4) 1.3. WIJZIGING OPDRACHT Naar aanleiding van het opmaken van het RUP voor de kern van Kalken, heeft de gemeente beslist het gebied Kerkakker te integreren in het RUP ‘Kalkendorp’. De onderdelen m.b.t. het gebied Kerkakker werden bijgevolg weggelaten uit onderhavig RUP. 1.4. ONDERDELEN VAN HET RUP Het volledige dossier van het Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan bestaat uit: - 3 plannen ‘Bestaande en juridische toestand’; - 3 plannen ‘Bestemmingsplan’; - 3 plannen ‘Register van percelen waarop een bestemmingswijziging gebeurt die aanleiding kan geven tot planschade, planbaten, kapitaalschade of gebruikersschade’; - stedenbouwkundige voorschriften; - memorie van toelichting. 1.5. SITUERING VAN DE PLANGEBIEDEN Laarne ligt centraal in de provincie Oost-Vlaanderen en ten Oosten van het stedelijk gebied Gent. De buurgemeenten zijn: in het noorden Lochristi, in het oosten Berlare, in het zuiden Wetteren en Wichelen en in het westen Destelbergen. De gemeente Laarne is een fusie van twee deelgemeenten: Laarne en Kalken, respectievelijk gelegen in de westelijke en oostelijke helft van de gemeente. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 5 Het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg is gelegen aan de zuidelijke rand van de kern van de deelgemeente Laarne. De open ruimte dringt hier diep binnen in de dorpskern. Het plangebied heeft een oppervlakte van ca. 8,9ha en wordt begrensd door de Molenstraat in het noorden, de Wegvoeringstraat in het oosten, de Termstraat in het zuiden en de Keistraat en aangrenzende percelen, voornamelijk ingenomen door gemeenschapsvoorzieningen, in het westen. Het gebied Lepelstraat – Bochtenstraat bevindt zich aan de noordelijke rand van de kern van de deelgemeente Laarne. Het plangebied beslaat ca. 2,4ha en wordt begrensd door aangrenzende landbouwpercelen en de Maanbeek in het noorden en aangrenzende woonpercelen ten oosten, ten zuiden (Bochtenstraat) en ten westen (Lepelstraat). Het gebied Hoogstraat sluit aan bij een bestaande verkaveling in het zuidwesten van de kern van de deelgemeente Laarne. Het plangebied beslaat ca. 1,5ha en wordt begrensd door woonpercelen in het noorden, de Hoogstraat in het oosten, het jeugdterrein ‘Hoogstraat’ in het zuiden en landbouwpercelen in het westen. Figuur 1: Situering van de plangebieden Bron: Onderlegger: Topografische kaart van België _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 6 DEEL 2: BESTAANDE RUIMTELIJKE STRUCTUUR 2.1. BESTAANDE RUIMTELIJKE CONTEXT Laarne situeert zich in de Vlaamse Vallei, een laag gelegen gebied in het noordelijk deel van Vlaanderen. Er worden twee landschapseenheden onderscheiden: de Zandstreek (Straatdorpengebied van het Lokerse) en de alluviale vallei van de Schelde. Deze laatste manifesteert zich in de vorm van twee waardevolle natuurgebieden, met name de Damvallei en de Kalkense Meersen. Niettegenstaande Laarne zich aan de rand van het stedelijk gebied Gent bevindt, wordt de gemeente gekenmerkt door een hoog percentage landbouwgrond. Daarbij bevindt de gemeente zich in een ruimtelijk structurerende zone met een hoge concentratie van tuinbouw onder glas en plastic. Het economisch centrum van deze zone ligt in de gemeente Lochristi. De nederzettingsstructuur van de gemeente Laarne bestaat uit twee hoofdkernen (Laarne en Kalken), een aantal gehuchten (Eekhoek, Zand, Steentje, Heesevelde en Hussevelde), lintbebouwing en verspreide bebouwing. Aanleunend bij de hoofdkern Laarne bevindt zich in het oosten het industrieterrein ‘Veldmeers’. Nabij de kern van Kalken liggen twee specifieke zones voor ambachtelijke bedrijvigheid (‘Nerenweg’ en ‘Dendermondsesteenweg’). Daarnaast zijn er in de gemeente ook nog een groot deel geïsoleerde bedrijven. In de hoofdkernen Laarne en Kalken treft men een min of meer geconcentreerd gebied van handelszaken aan. De aanwezige zaken hebben voornamelijk een lokaal verzorgend karakter. Het kasteeldomein van Laarne vormt de belangrijkste cultuur-toeristische attractie in de gemeente. Het toerisme dat deze attractie met zich meebrengt, komt dan ook de plaatselijke horeca ten goede. De belangrijkste wegen voor de ontsluiting van de gemeente Laarne zijn de E17 (GentAntwerpen), de R4 (ring Gent), de N445 (Zele-Gent), de N449 (de Rivierstraat, sluit rechtstreeks aan op de E17 en vormt de verbinding met Lochristi enerzijds en de N445 anderzijds) en de N407 (Provinciebaan-Vaartstraat, vormt een verbinding tussen Wetteren en de kern Kalken). _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 7 Figuur 2: Globale bestaande ruimtelijke structuur Bron: Onderlegger: Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Laarne 2.2. DE WOONKERN LAARNE De woonkern Laarne, tevens het administratief centrum van de gemeente, ligt gedeeltelijk op een kleine zandrug. Een belangrijk structurerend element voor deze kern is de relatie tussen het kasteeldomein en de kerk. Beiden zijn via een prachtige dubbele dreef, nu langs weerszijden bebouwd, met elkaar verbonden. Het dorpscentrum situeert zich vooral rond de kerk. De structuur van het centrum (oudste deel) bestaat uit smalle straten met een grotendeels gesloten bebouwing. De binnenruimten van deze bouwblokken bevatten een aantal waardevolle groene ruimten (tuinen, park en kleine perceeltjes weiland). Vertrekkend vanuit deze oorspronkelijke toestand is de kern uitgebreid langs de invalswegen naar Kalken en Wetteren, waarlangs lange woonlinten ontstaan zijn. Later, vanaf de jaren ’70, zijn er aan de rand van de kern een aantal grotere “open-veld-verkavelingen” bijgekomen. Het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg bevindt zich aan de zuidelijke rand van de woonkern Laarne. Momenteel vormt dit gebied een groene vinger die vanuit het open gebied tussen Laarne en Wetteren tot in de dorpskern indringt. Aldaar vormt het een waardevolle open ruimte met een historisch karakter (kouter); _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 8 Het gebied Lepelstraat - Bochtenstraat bevindt zich aan de noordelijke rand van de woonkern Laarne, meer bepaald op de grens tussen de “open-veld-verkaveling” in de Bochtenstraat en de open ruimte tussen de woonkern Laarne en het gehucht Zand. Laatstgenoemde open ruimte wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van de natte depressie van de Maanbeek. Vanwege deze depressie is er geen versmelting van Laarne met Zand gebeurd, waardoor er nog steeds een morfologische scheiding bestaat tussen de bebouwde entiteiten. Het gebied Hoogstraat situeert zich in het zuiden van de kern van Laarne. Enerzijds sluit dit gebied aan op de bestaande “open-veld-verkaveling” op de Kouter, anderzijds op het agrarisch landschap ten zuidwesten van de hoofdkern Laarne. In het zuidwestelijk gelegen agrarisch gebied komt een concentratie van bebouwing voor die bestaat uit serrebedrijven. 2.3. RELIEF Het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg en het gebied Hoogstraat situeren zich ter hoogte van de zandrug waarop de kern Laarne is ontstaan. Het gebied Lepelstraat – Bochtenstraat bevindt zich langsheen beekdepressie BochtenVliergemete (Maanbeek). Figuur 3: Situering van de plangebieden t.o.v. het reliëf Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 9 2.4. HUIDIGE FUNCTIES 2.4.1. Bestaande functies gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Het overgrote deel van het gebied wordt gebruikt voor agrarische doeleinden (akkerland). Langsheen de Termstraat en de Wegvoeringstraat is het plangebied gedeeltelijk bebouwd. Deze bebouwing bestaat voornamelijk uit woningen. Langsheen de Wegvoeringstraat vind men er naast woningen ook enkele andere functies terug, m.n. een horecazaak, een opticien en een aannemer. In het westen sluit het plangebied aan bij een zone voor gemeenschapsvoorzieningen. In deze zone situeert zich de gemeentelijke bibliotheek, een gemeenteloods, een kinderopvang, een postkantoor en een terrein in gebruik door de gemeentelijke speelpleinwerking. Ten noorden van het plangebied bevinden zich nog twee zones voor gemeenschapsvoorzieningen: het OCMW en een lagere school. Figuur 4: Functiekaart gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 10 2.4.2. Bestaande functies gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Binnen dit gebied is zijn de meeste percelen ingericht als private tuin en/of zone voor hobbylandbouw (o.a. in functie van het houden van ganzen, kippen en geiten). Deze percelen sluiten functioneel aan bij de zuidelijke bebouwing langsheen de Bochtenstraat. De overige percelen worden voornamelijk ingenomen door weiland. Een enkel perceel is bebost. In het noorden sluit het plangebied aan bij het agrarisch gebied tussen Laarne en Zand. Dit agrarisch gebied wordt doorsneden door één van de belangrijkste waterlopen in de gemeente, de Maanbeek, een waterloop van de 3de categorie. Figuur 5: Functiekaart gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 11 2.4.3. Bestaande functies gebied Hoogstraat Het gebied bestaat uit enkele percelen akkerland en twee bebouwde percelen langsheen de Hoogstraat. Op het meest noordelijk gelegen bebouwde perceel situeert zich een zonevreemde woning. Het andere bebouwde perceel is slechts in beperkte mate bebouwd, het betreft uitsluitend een rij garages. In het zuiden grenst het plangebied aan het Jeugdterrein ‘Hoogstraat’. Figuur 6: Functiekaart gebied Hoogstraat Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 12 2.5. MORFOLOGIE VAN HET PLANGEBIED 2.5.1. Bestaande morfologie gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Het eigenlijke plangebied heeft een zeer open karakter. Hoogstammig groen is er eerder in beperkte mate aanwezig. De randen van het plangebied worden gedeeltelijk gesloten door bebouwde percelen. De bebouwing is van het type laagbouw. Vanwege de grote openheid is het plangebied nagenoeg het enige gebied in de gemeente waar men nog kan waarnemen dat het centrum van Laarne op een kleine zandrug gelegen is. Het terrein helt af in zuidelijke richting. In het zuidwesten vloeit het plangebied verder in openruimtegebied. Figuur 7: Morfologische kaart gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 13 2.5.2. Bestaande morfologie gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Het gebied ligt op de rand van de depressie van de Maanbeek. Deze depressie vormt de natuurlijke grens tussen Laarne en Zand. Morfologisch gezien sluit het gebied deels aan bij de zuidelijk gelegen wijk (tuinen), deels bij het noordelijk gelegen openruimtegebied (weiland). Naast de aanwezigheid van tuinen en een enkel bebost perceel, komen binnen het eigenlijke plangebied ook heel wat kleine landschapselementen voor, voornamelijk onder de vorm van grachten en bomenrijen langsheen de perceelsgrenzen. Figuur 8: Morfologische kaart gebied Lepelstraat-Bochtenstraat Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 14 2.5.3. Bestaande morfologie gebied Hoogstraat Het noordelijk deel van het gebied sluit morfologisch aan bij de oostelijk gelegen woonwijk en de bebouwing langsheen de Achterdreef. De bebouwing is er van het type laagbouw. In tegenstelling tot het noordelijk gelegen deel vertoont het zuidelijk deel van het plangebied een open karakter. Op de grens tussen de bebouwde en de open ruimte bevindt zich een klein naaldbosje. Op het aangrenzende perceel ten zuiden van het plangebied werd recent een nieuw jeugdlokaal opgericht dat zich dichterbij en nagenoeg evenwijdig met de straat bevindt. Figuur 9: Morfologische kaart gebied Hoogstraat Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 15 2.6. ONTSLUITING VAN HET PLANGEBIED Gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Het plangebied wordt ontsloten via de Molenstraat, de Wegvoeringstraat, de Termstraat en de Keistraat. Langsheen de Wegvoeringstraat en de Molenstraat rijden enkele buslijnen. Ter hoogte van het plangebied situeert zich een bushalte voor de lijnen 33 (Laarne-WetterenWichelen), 34 (Wetteren station) en 30 (belbus). De Wegvoeringstraat is eveneens voorzien van fietspaden. Gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Het plangebied wordt slechts ontsloten door een niet verharde landbouwweg die uitgeeft op de Lepelstraat. Gebied Hoogstraat Het plangebied wordt ontsloten via de Hoogstraat. In het noorden sluit de Hoogstraat aan op de Achterdreef en in het zuiden op de Termstraat. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 16 DEEL 3: PLANNINGSCONTEXT 3.1. BESTEMMING VOLGENS HET GEWESTPLAN Laarne valt onder het gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ 3 . Gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Het plangebied situeert zich volgens het gewestplan volledig in woonuitbreidingsgebied. In dit woonuitbreidingsgebied bevinden zich reeds een aantal woningen langsheen de Termstraat en de Wegvoeringstraat. In het noorden, oosten en westen sluit dit woonuitbreidingsgebied aan bij woongebied, met name de dorpskern van Laarne, in het zuiden grenst het aan agrarisch gebied. Gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Het plangebied omvat het resterende onbebouwd deel van een woonuitbreidingsgebied. In het noordoosten en in het westen sluit het plangebied respectievelijk aan bij agrarisch gebied en woongebied. Ten zuiden bevindt zich een reeds gerealiseerde wijk binnen het betreffende woonuitbreidingsgebied. Gebied Hoogstraat Het plangebied maakt deel uit van landschappelijk waardevol agrarisch gebied. In het noorden en het oosten grenst het plangebied hoofdzakelijk aan woongebied en deels aan woonuitbreidingsgebied. Figuur 10: Gewestplan Bron: Onderlegger: Gewestplan AGIV 3 Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’, K.B. van 14 september 1977 en in 1998 gedeeltelijk herzien (B. Vl.R. 28 oktober 1998). _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 17 3.2. RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN VLAANDEREN (RSV) 4 In het Ruimtelijk structuurplan Vlaanderen (RSV) wordt de visie weergegeven op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen. Wanneer we Laarne kaderen in de optiek van het RSV, blijkt dat: Laarne behoort tot het buitengebied 5 ; de gemeente niet werd geselecteerd als economisch knooppunt. Het buitengebied wordt bepaald door de natuurlijke structuur, de agrarische structuur, de bosstructuur, de nederzettingsstructuur en de infrastructuur. Het beleid is er gericht op het behouden, ontwikkelen en verweven van de belangrijkste ruimtelijk structurerende elementen. De doelstellingen voor het buitengebied zijn: - vrijwaren van het buitengebied voor de essentiële functies (landbouw, natuur, bos en wonen en werken); - tegengaan van de versnippering van het buitengebied; - bundelen van de ontwikkeling in de kernen van het buitengebied; - inbedden van landbouw, natuur en bos in goed gestructureerde gehelen; - bereiken van een gebiedsgerichte ruimtelijke kwaliteit; - afstemmen van het ruimtelijk beleid en het milieubeleid op basis van het fysisch systeem; - bufferen van de natuurfunctie. Gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur Als beleidsmaatregel voor het buitengebied stelt de Vlaamse regering o.a. de afbakening en differentiatie van de gebieden van de natuurlijke en agrarische structuur in het vooruitzicht. Structuurbepalend voor de natuurlijke structuur op Vlaams niveau zijn de riviervalleien en het sterk vertakt netwerk van beken. In Laarne stromen er beken die tot het Scheldebekken horen. 3.3. RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN OOST-VLAANDEREN (PRS) 6 De gemeente Laarne maakt deel uit van de deelruimte ‘Noordelijk Openruimtegebied’ en grenst aan de deelruimten ‘Oost-Vlaams kerngebied’ en ‘ Scheldevallei’. Het ‘Noordelijk Openruimtegebied’ is het landelijk gebied ten oosten van het Gentse havengebied en ten noorden van de Scheldevallei. Het provinciaal beleid is er gericht op het tegengaan van verdere verstedelijking en de ontwikkeling van de openruimtefuncties (natuur, bos, landbouw en recreatie). Het evenwicht van de openruimtefuncties onderling en dat met de lokale ontwikkeling van wonen en de daarbij horende functies op het niveau van het buitengebied dienen hersteld te worden. Volgende principes zijn richtinggevend voor wat betreft de gewenste ruimtelijke structuur van deze deelruimte: - het fysisch systeem, met zijn oostwestgerichte landschapsstructuren, als kapstok voor de ontwikkeling van de openruimtefuncties (landbouw, natuur en landschap); - ontwikkelingen op vlak van wonen en werken beperken tot de lokale schaal; - een beperkte toegankelijkheid tegen verdere verstedelijking. 4 Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, ‘Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen – integrale versie’, AROHM Afdeling Ruimtelijke Planning, 1997. 5 Het buitengebied wordt gedefinieerd als een gebied waarin de open (onbebouwde) ruimte overweegt. 6 Provincie Oost-Vlaanderen, ‘Ruimtelijk Structuurplan Oost-Vlaanderen’, goedgekeurd bij M.B. op 18 februari 2004. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 18 Met betrekking tot onderhavig RUP zijn volgende deelstructuren van belang: 3.3.1. Nederzettingsstructuur In het kader van de gewenste nederzettingsstructuur worden de kernen Laarne en Kalken geselecteerd als hoofddorpen. Zand wordt geselecteerd als ‘niet verder te ontwikkelen kern’. In het buitengebied staan de hoofddorpen en woonkernen in voor bijkomende woongelegenheid en lokale voorzieningen. Als algemene ontwikkelingsperspectieven gelden: - Minimaal 61% van de bijkomende woningen in de periode 1991-2007 moet opgevangen worden in de gemeenten die geheel of gedeeltelijk deel uitmaken van de stedelijke gebieden en max. 39% in de hoofddorpen en woonkernen van gemeenten die volledig in het buitengebied liggen. Voor Laarne, die tot deze laatste categorie behoort, wordt de taakstelling inzake wonen becijferd op max. 608 bijkomende woongelegenheden (34% van de totale woonbehoefte verdelen over de gemeenten die volledig tot het buitengebied horen + 5% in een provinciale reserve). - Enkel in de hoofddorpen en woonkernen kan ruimte voorzien worden om bijkomende woningen, lokale diensten en kleinhandel in het buitengebied op te vangen. Nieuwe bedrijventerreinen in het buitengebied kunnen enkel voorzien worden in de hoofddorpen voor zover ze het lokale niveau niet overschrijden. - De aard en de omvang van de ontwikkelingen moeten afgestemd zijn op het niveau van de kern. - Er wordt gestreefd naar een multifunctionele ontwikkeling, verweving van functies, een gedifferentieerde woningvoorraad en een woningdichtheid van 15 woningen/ha. - Inbreiding staat voorop bij het creëren van bijkomende ontwikkelingsmogelijkheden inzake wonen, woonondersteunende voorzieningen of bedrijvigheid. - In de buitengebiedkernen (zowel de hoofddorpen en woonkernen als de ‘gehuchten’ die niet als woonkern of hoofddorp zijn geselecteerd) is werken aan kwaliteit belangrijker dan kwantiteit. 3.3.2. Agrarische structuur Aangaande de agrarische structuur stelt het PRS: - Een differentiatie van het agrarisch gebied in functie van de bebouwingsmogelijkheden wordt het best op gemeentelijk niveau bekeken. - Laarne is gelegen in de Zandstreek ten noordoosten van Gent waar het een uitbreidingsgebied vormt voor de sierteelt. - Het beleid in de ‘open landbouwgebieden’ moet gericht zijn op het bestendigen van het agrarisch grondgebruik ten behoeve van de beroepslandbouw. Binnen de structureel meer aangetaste gebieden moet het beleid gericht zijn op het creëren van specifieke ontwikkelingsmogelijkheden voor land- en tuinbouw en aanverwante sectoren. 3.3.3. Natuurlijke structuur Volgende gebieden worden aangegeven als bestaande natuuraandachtszones (hypothese van GEN en GENO opgemaakt door de provincie): Kalkense Meersen, Damvallei Als ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang wordt de Maanbeek geselecteerd. Er zijn geen natuurverbindingsgebieden aangeduid op grondgebied van Laarne. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 19 3.4. GEMEENTELIJK RUIMTELIJK STRUCTUURPLAN LAARNE (GRS) 7 3.4.1. Visie De globale gemeentelijke toekomstvisie bestaat erin Laarne verder te laten ontwikkelen tot een woongemeente met een zachte interne groei, in een aangename groene leefomgeving en met een multifunctionele open ruimte. Om haar positie als landelijke woongemeente in de schaduw van het grootstedelijk gebied Gent te kunnen vrijwaren zal Laarne haar woongebied moeten afbakenen en ‘kwalitatief’ versterken. Hierbij moet ze zo goed mogelijk gebruik maken van de bestaande nederzettingsstructuur, m.a.w. rekening houden met de ruimtelijke structuur en draagkracht van het bestaande woonweefsel. Het komt er op aan bestaande en nieuwe functies en voorzieningen (gebieds)gericht te verweven en te bundelen zodat een positieve dynamiek ontstaat. De open ruimte van Laarne is verscheiden en kan velerlei functies herbergen. Dit multifunctioneel karakter wordt erkend en aangewend als gewenste ontwikkelingsrichting. Het verweven van verschillende buitengebiedfuncties vormt daarbij een betrachting, doch ondergeschikt om voor bepaalde gebieden resoluut de keuze te maken wat de hoofdfunctie is. De identiteit van de landschapseenheden staat hierbij voorop. De mogelijkheid tot en de graad van verweving vormen binnen dit kader het doel van het onderzoek. 3.4.2. Basisdoelstellingen - Leefbaarheid van het wonen verbeteren; Kansen geven aan de land- en tuinbouw; De natuur kansen bieden en aanwenden als het kader voor een gezonde leefomgeving; Behoud en ondersteunen van de economische dynamiek; Verbetering van de verkeersleefbaarheid en de bereikbaarheid van Laarne; Verbeteren kwaliteit en ‘leesbaarheid’ van het landschap. 3.4.3. Ruimtelijke concepten De ruimtelijke vertaling van de visie en de basisdoelstellingen resulteert in een aantal ruimtelijke concepten: - Een gedifferentieerd beleid voor de globale nederzettingsstructuur; - Ontwikkelen van een multifunctionele ruimte tussen Laarne en Kalken; - Uitbouw van een lokaal bedrijventerrein te Kalken; - Cultureel-recreatieve behoeften centraliseren op goed bereikbare plaatsen binnen de multifunctionele ruimte; - Kernen vrijwaren van bovenlokaal verkeer door uitbouw noord-zuid-as op secundair niveau; - Een gedifferentieerd beleid voor de agrarische structuur; - Scheldevallei en Damvallei uitbouwen als bovenlokale groenelementen. 7 Gemeente Stekene, ‘Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Stekene’, Tijdelijke Vereniging Irtas-Soresma, goedgekeurd op 08 september 2005 door de Bestendige Deputatie. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 20 3.4.4. Gewenste ruimtelijke structuur van de hoofdruimten De gewenste ruimtelijke structuur situeert vijf hoofdruimten in de gemeente Laarne: de ‘multifunctionele ruimte Laarne-Kalken’, de ‘zandakkers’, de ‘groene buitens’, de ‘Scheldevallei’ en de ‘Damvallei’. Figuur 11: De verschillende hoofdruimten Bron: Onderlegger: Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Laarne De behandelde gebieden in onderhavig RUP bevinden zich allen binnen de ‘multifunctionele ruimte Laarne-Kalken’. De drie gebieden ter hoogte van de kern Laarne grenzen daarbij aan de ‘groene buitens’. Multifunctionele ruimte Laarne-Kalken Dit gebied beslaat het centrale gedeelte van Laarne en Kalken. Deze hoofdruimte moet zich profileren als een multifunctionele hoogdynamische zone in een nieuw landschap. ‘Wonen in het groen’, ‘verwevenheid en lokale activiteiten’, alternatieve land- en tuinbouw’ vormen er de belangrijkste thema’s. Ze komen voor een groot deel verweven voor. Het nieuwe landschap wordt ontwikkeld op basis van de bestaande bebouwing en het bestaande wegpatroon. De bebouwing in deze deelruimte varieert van aaneengesloten dichtbebouwde zones naar halfopen versnipperde zones met open ruimtekamers. De bebouwing wordt doorspekt door groenelementen allerhande. Geïsoleerde of zonevreemde woningen krijgen alle kansen om volwaardige woongelegenheden te blijven. Geïsoleerde of zonevreemde bedrijven krijgen eveneens alle kansen om hun activiteiten op een volwaardige manier te kunnen verder zetten zolang zij een lokaal karakter blijven behouden, geen grote hinder veroorzaken voor het wonen en niet gelegen zijn in elementen _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 21 van de natuurlijke structuur. Land- en tuinbouw komt in deze zone voor in de vorm van intensieve, weinig ruimtebehoevende teelten en/of niet hinderlijke specialismen (bv. glastuinbouw, biologische land- en tuinbouw). Volgende elementen zijn bepalend voor deze hoofdruimte en het bijhorende beleid: - een gedifferentieerde nederzettingsstructuur met zones voor groeimogelijkheden; - een sterke aanwezigheid van bedrijvigheid, zij het hoofdzakelijk lokaal van aard; - de ontwikkeling van een centrale sportpool en cultureel-recreatieve pool; - een nieuw groenraster op basis van de bebouwing, het wegennet en de percelering als landschappelijk kader ter bevordering van de kwaliteit van de leefomgeving; - de uitbouw van een noord-zuid-as voor het vrachtverkeer; - de uitbouw van een fietsroute die de twee kernen en de belangrijkste lokale voorzieningen met elkaar verbindt; - een landschappelijk gesloten agrarisch gebied met gespecialiseerde dynamische landen tuinbouwbedrijven (o.a. glastuinbouwbedrijven, biologische land- en tuinbouw); - beken als dragers van de natuurlijke basiskwaliteit in deze hoofdruimte. Groene buitens Dit gebied beslaat het westelijk deel van Laarne. Deze hoofdruimte richt zich op land- en tuinbouw in een raamwerk van natuur en landschap. Land- en tuinbouw komt er voor onder vorm van grondgebonden teelten. Landschappelijk wordt het kleinschalig gesloten landschap bestaande uit houtkanten, knotbomen, bomenrijen en kleine bosjes behouden en hersteld. Extensieve zachte recreatie wordt er gestimuleerd. Het wonen en werken krijgt er beperkte mogelijkheden tot uitbreiding, voldoende voor de instandhouding van hun activiteiten. Volgende elementen zijn bepalend voor deze hoofdruimte en het bijhorende beleid: - een gesloten landelijk gebied met natuurkernen en land- en tuinbouw; - ruimtelijk afbakenen van een agrarische bedrijfskorrel bestaande uit glastuinbouwbedrijven; - een landelijke nederzettingsstructuur zonder mogelijkheden tot groei; - afbakening van aaneengesloten prioritaire natuurgebieden en natuurverwevingsgebieden; - beken, bosjes en KLE’s als de dragers van de natuurlijke kwaliteit in deze hoofdruimte. 3.4.5. Gewenste ruimtelijke ontwikkeling van de deelstructuren Volgende relevante elementen afgeleid worden m.b.t. onderhavig RUP: Gewenste nederzettingsstructuur Het onderzoek naar de woonbehoeften in het informatief deel wijst uit dat er tussen 19972007 nog voldoende bouwmogelijkheden zijn om de behoefte op te vangen. Dit houdt in dat voor de planperiode (1997-2007) er in Laarne ‘theoretisch’ gezien geen woonuitbreidingsgebieden mogen aangesneden worden om aan de behoefte van de eigen bevolking te voldoen. Toch wordt hiervan gedeeltelijk afgeweken omwille van sociale redenen (sociale woningbouw). De gemeentelijke woonbehoeftenstudie uit 1995 raamde pragmatisch de behoefte aan sociale woningen voor de periode 1995-2005 op ca. 150 eenheden, gelijk te verdelen over de twee kernen Laarne en Kalken en over koop- en huurwoningen. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 22 In de kern van Kalken zijn er enkele lopende projecten. In de kern van Laarne zijn echter geen projecten lopend en zijn op dit ogenblik geen grotere terreinen in het woongebied meer beschikbaar die in aanmerking komen voor sociale woningbouw. Het juridisch aanbod bestaat volledig uit individuele percelen langs uitgeruste wegen. Het dient een prioriteit in het huisvestingsbeleid van Laarne te zijn om, naast de lopende projecten op korte termijn bijkomende projecten van sociale huisvesting in gang te zetten. In dit kader wordt onder andere het gebied Hoogstraat aangeduid voor sociale woningbouw in de kern van Laarne. Door de Hoogstraat af te werken met sociale woningen kunnen ca. 18 woningen ingeplant worden. In het richtinggevend gedeelte van het GRS wordt een onderbouwing gegeven voor de ontwikkeling van de bouwmogelijkheden in de gemeente Laarne. Het woonuitbreidingsgebied Wegvoeringstraat – Termstraat en het woonuitbreidingsgebied Lepelstraat – Bochtenstraat worden hierbij aangeduid als te schrappen gebieden ter vrijwaring van de open ruimte. Het agrarisch gebied Hoogstraat wordt aangeduid als nieuw te bestemmen woongebied ter vervollediging van het volkshuisvestingsprogramma. Gewenste natuurlijke structuur De belangrijkste beken, waaronder de Maanbeek, vervullen een belangrijke verbindingsfunctie voor fauna en flora. Zij dienen in deze functie versterkt te worden. Dit betekent dat er ruimtelijke voorwaarden worden gecreëerd die het integraal waterbeheer ondersteunen en die de relaties tussen de waterloop en de omgevende depressies versterken. 3.4.6. Gewenste ontwikkelingen op microniveau Hoofdkern Laarne-Zand Gericht woonbeleid Functioneel dient Laarne-Zand zich te ontwikkelen als een hoofdkern die kan voorzien in de eigen basisbehoeften en waar de verweving van kleinschalige activiteiten gestimuleerd wordt. Woonuitbreidingen kunnen er komen voor het opvangen van de eigen woonbehoeften binnen Laarne. Om redenen van kernversterking worden in de deelkern Laarne drie wooninbreidingsgebieden aangesneden: “Korte Meire-Kleempstraat”, “Hoogstraat-Warande” en “Schoolstraat-Veldstraat”. Het gebied “Korte Meire-Kleempstraat” is reeds in ontwikkeling en wordt aangewend voor een verkaveling van woonerven met gesloten bebouwing. Bijkomend voor sociale woningbouw wordt de bebouwing langsheen de Hoogstraat afgewerkt. Het woonuitbreidingsgebied “Wegvoeringstraat-Termstraat” is gelegen aan de zuidelijke rand van de deelkern Laarne en vormt een groene vinger die vanuit het open gebied tussen Laarne en Wetteren tot in de dorpskern indringt. Dit gebied wordt geschrapt omwille van de waardevolle open ruimte en het historisch karakter (kouter). _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 23 Figuur 12: Gewenste ruimtelijke ontwikkelingen voor de hoofdkern Laarne-Zand Bron: Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Laarne 3.4.7. Bindende bepalingen Inzake de ruimtelijke nederzettingsstructuur stelt het GRS onder meer in haar bindend gedeelte: • Een aantal woonuitbreidingsgebieden krijgen terug een open-ruimtefunctie via de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan. Het gaat met name om volgende gebieden: - Wegvoeringsstraat-Termstraat - Lepelstraat-Bochtenstraat - Kruisenstraat-Kouterstraat • Er moeten meer sociale koop- en huurwoningen aangeboden worden door de sociale huisvestingsmaatschappijen. Daarom zal het gemeentebestuur in actief overleg de huisvestingsmaatschappijen stimuleren om op de juiste plaatsen (volgens haar bouwprogramma) projecten op te starten. Betreffende de verkeers- en vervoersstructuur worden in de bindende bepalingen onder andere volgende lokale verbindings- en ontsluitingswegen geselecteerd: Molenstraat-Wegvoeringstraat-Meirhoekstraat, verbinding Laarne – Wetteren; Lepelstraat-Kerkstraat, ontsluiting Zand. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 24 3.4.8. Goedkeuringsbesluit van het GRS 8 Het goedkeuringsbesluit van de bestendige deputatie omvat de goedkeuring van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van de gemeente Laarne met uitsluiting van een aantal punten, waaronder de beleidsoptie om in de Hoogstraat een deel agrarisch gebied aan te snijden voor woningbouw. Concreet wordt gesteld dat de beleidsoptie tot aansnijden van het agrarisch gebied aan de Hoogstraat niet kan geconcretiseerd worden in een RUP totdat hiervoor de behoefte wordt aangetoond. 3.5. SOCIAAL OBJECTIEF Vanaf 1 september 2009 is het decreet van 27 maart 2009 betreffende het grond-en pandenbeleid van kracht. Dit decreet voorziet in tal van maatregelen in het kader van betaalbaar wonen. Eén van die maatregelen voorziet in een bindend sociaal objectief per gemeente. Dit objectief legt het aantal te realiseren sociale woningen op per gemeente voor de periode 2009-2020. Het bindend sociaal objectief is samengesteld uit een objectief voor sociale huurwoningen, een objectief voor sociale koopwoningen en een objectief voor sociale kavels. Met betrekking tot het gemeentelijk objectief voor sociale huurwoningen dient de gemeente Laarne 81 wooneenheden te realiseren tegen 2020, met daarbovenop nog een extra inhaalbeweging van 4 wooneenheden tegen 2025. Het bepalen van het objectief voor sociale koopwoningen en sociale kavels gebeurt, in tegenstelling tot het objectief voor sociale huurwoningen, niet volgens een eenduidige berekening per gemeente. Het decreet voorziet enkel in een provinciale doelstelling. Dit provinciale cijfer dient door de deputatie verder verdeeld worden onder de verschillende gemeenten. Het voorstel van deputatie voor de gemeente Laarne bedraagt het realiseren van 38 sociale koopwoningen en 2 sociale kavels tegen 2020. Omwille van het geringe aantal en de nood aan sociale koopwoningen wenst de gemeente de 2 sociale kavels om te zetten naar 2 bijkomende sociale koopwoningen. De gemeenteraad heeft hiertoe toestemming gevraagd aan de deputatie, maar ontving tot op heden nog geen antwoord. 8 Besluit van de Bestendige Deputatie van de provincieraad van Oost-Vlaanderen inzake de goedkeuring van het GRS Laarne, 29/04/2004. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 25 3.6. BESTAANDE JURIDISCHE TOESTAND 3.6.1. Synthesetabellen bestaande juridische toestand gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” - Molenberg Tabel 1: Synthese van de relevante gegevens betreffende de bestaande juridische toestand van het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” - Molenberg Binnen het plangebied Grenzend aan het plangebied Gewestplan Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. 10.1998) 10.1998) Zie paragraaf 3.1. Zie paragraaf 3.1. Plannen van aanleg / / Ruimtelijke uitvoeringsplannen / / Goedgekeurde rooilijnplannen Wegvoeringstraat – buurtweg nr. 1 / Goedgekeurde verkavelingen / • V731/1: Thibo, Wegvoeringstraat; • V544/1: De Groote M., Termstraat. Vervallen en potentieel vervallen • / Stach – De Visscher, verkavelingen Termstraat, Gnr. 7/70, Sectie C nr. 343 Toegekende exploitatieen / / milieuvergunningen Beschermde monumenten / Sint-Macariuskapel met linde (M.B. 14-07-2004) Beschermde landschappen / / Beschermde stadsen / / dorpsgezichten Inventaris Bouwkundig Erfgoed Nog niet gekend Nog niet gekend Archeologische sites Niet gekend Niet gekend Andere erfdienstbaarheden van / / openbaar nut Onbewoonbaar en ongeschikt / / verklaarde woningen Geïnventariseerde leegstaande / / en/of verwaarloosde bedrijfsruimten, woningen en andere gebouwen Zonevreemde vergunde / / gebouwen Vastgestelde / / stedenbouwmisdrijven Erkende / / herwaarderingsgebieden, woningbouwen woonvernieuwingsgebieden Ruilverkaveling / / Land- en natuurinrichting / / Openbare eigendommen / • Postkantoor (Keistraat) • Loods, openbare bibliotheek, kinderopvang (Keistraat) Openbare wegen volgens de atlas • Voetweg nr. 12; • Wegvoeringstraat – buurtweg der buurtwegen nr. 1; • Voetweg nr. 97. • Termstraat – buurtweg nr. 35; • Keistraat – buurtweg nr. 82. Waterwegen volgens de atlas der / / waterwegen Beschermingszones grondwater / / _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 26 Zwarte punten van bodemverontreiniging ROG NOG Habitatrichtlijngebieden Vogelrichtlijngebieden Ramsar-gebieden VEN-gebieden Natuurreservaat / Bosreservaat Gebieden beschermd door het duindecreet Gebieden met recht van voorkoop / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / Bronnen: Agiv, Gemeente Laarne 3.6.2. Synthesetabellen bestaande juridische toestand gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Tabel 2: Synthese van de relevante gegevens betreffende de bestaande juridische toestand van het gebied Lepelstraat - Bochtenstraat Binnen het plangebied Grenzend aan het plangebied Gewestplan Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. 10.1998) 10.1998) Zie paragraaf 3.1. Zie paragraaf 3.1. Plannen van aanleg / / Ruimtelijke uitvoeringsplannen / / Goedgekeurde rooilijnplannen / / Goedgekeurde verkavelingen / • V568/1: Thielemans, Lepelstraat; • V484/1: Thuysbaert, KleempstraatLepelstraat; • V608/1: Van Mossevelde, Lepelstraat; • V429/1: Intercommunale D.D.S. Vervallen en potentieel vervallen / / verkavelingen Toegekende exploitatieen / / milieuvergunningen Beschermde monumenten / / Beschermde landschappen / / Beschermde stadsen / / dorpsgezichten Inventaris Bouwkundig Erfgoed Nog niet gekend Nog niet gekend Archeologische sites Niet bekend Niet bekend Andere erfdienstbaarheden van / / openbaar nut Onbewoonbaar en ongeschikt / / verklaarde woningen Geïnventariseerde leegstaande / / en/of verwaarloosde bedrijfsruimten, woningen en andere gebouwen Zonevreemde vergunde / / gebouwen Vastgestelde / / stedenbouwmisdrijven _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 27 Erkende herwaarderingsgebieden, woningbouwen woonvernieuwingsgebieden Ruilverkaveling Land- en natuurinrichting Openbare eigendommen Openbare wegen volgens de atlas der buurtwegen Waterwegen volgens de atlas der waterwegen Beschermingszones grondwater Zwarte punten van bodemverontreiniging ROG NOG Habitatrichtlijngebieden Vogelrichtlijngebieden Ramsar-gebieden VEN-gebieden Natuurreservaat / Bosreservaat Gebieden beschermd door het duindecreet Gebieden met recht van voorkoop / / / / / / / / / / • • • / Niet bekend / Niet bekend / Ja / / / / / / / Ja / / / / / / / / Lepelstraat – buurtweg nr. 4. Bochtenstraat – gemeenteweg. S151 - Maanbeek Bronnen: Agiv, Gemeente Laarne 3.6.3. Synthesetabellen bestaande juridische toestand gebied Hoogstraat Tabel 3: Synthese van de relevante gegevens betreffende de bestaande juridische toestand van het gebied Hoogstraat Binnen het plangebied Grenzend aan het plangebied Gewestplan Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ Gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’ (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. 10.1998) 10.1998) Zie paragraaf 3.1. Zie paragraaf 3.1. Plannen van aanleg / • Sectoraal BPA zonevreemde recreatie (MB 23/01/03) Ruimtelijke uitvoeringsplannen / / Goedgekeurde rooilijnplannen / / Goedgekeurde verkavelingen / • V591/1: Notaris Hoeke Vervallen en potentieel vervallen / / verkavelingen Toegekende exploitatieen / / milieuvergunningen Beschermde monumenten / / Beschermde landschappen / / Beschermde stadsen / / dorpsgezichten Inventaris Bouwkundig Erfgoed Nog niet gekend Nog niet gekend Archeologische sites Niet gekend Niet gekend Andere erfdienstbaarheden van / / openbaar nut Onbewoonbaar en ongeschikt / / verklaarde woningen Geïnventariseerde leegstaande / / en/of verwaarloosde bedrijfsruimten, woningen en andere gebouwen _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 28 Zonevreemde vergunde gebouwen Vastgestelde stedenbouwmisdrijven Erkende herwaarderingsgebieden, woningbouwen woonvernieuwingsgebieden Ruilverkaveling Land- en natuurinrichting Openbare eigendommen Openbare wegen volgens de atlas der buurtwegen Waterwegen volgens de atlas der waterwegen Beschermingszones grondwater Zwarte punten van bodemverontreiniging ROG NOG Habitatrichtlijngebieden Vogelrichtlijngebieden Ramsar-gebieden VEN-gebieden Natuurreservaat / Bosreservaat Gebieden beschermd door het duindecreet Gebieden met recht van voorkoop • • / 723/t 723/s / / / / / / / / / / / • / / / Niet gekend / Niet gekend / / / / / / / / / / / / / / / / / / Buurtweg nr. 76 - Hoogstraat Bronnen: Agiv, Gemeente Laarne 3.6.4. RUP ‘Afbakening grootstedelijk gebied Gent’ Het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Afbakening grootstedelijk gebied Gent’ werd vastgesteld op 16 december 2005 (B.S. 19/01/2006). In de afbakening van het grootstedelijk gebied Gent wordt een deel van het grondgebied van Laarne, met name de Damvallei, mee opgenomen in het stedelijk gebied. Het gebied ‘Damvallei – Gentbrugse Meersen’ wordt aangeduid als één van de groenpolen binnen de afbakening. De inrichting van deze groenpool zal in eerste instantie moeten leiden tot een verweving van de huidige natuurwaarden en de (toekomstige) recreatieve wensen. In tweede instantie komt het er op aan om meer samenhang te brengen in het gebied en de versnipperde delen onderling met elkaar te verbinden in een natuurlijk en recreatief netwerk. De plangebieden van onderhavig RUP vallen niet binnen de afbakening van het grootstedelijk gebied Gent. 3.7. MASTERPLAN DORPSHART LAARNE Vanuit de procedure van de Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester werd het bureau NERO aangesteld voor de opmaak van een masterplan voor de dorpskern van Laarne. Het masterplan geeft een langetermijnvisie voor de inrichting van de (openbare) ruimte van Laarne. Vanuit een analyse van de knelpunten (mobiliteit, sociaal netwerk, economie, ecologie) werden voor drie deelgebieden inrichtingsvoorstellen uitgewerkt: deelgebied kerk- _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 29 kerkhof, kasteel-kerk en kerk-post. Het masterplan werd goedgekeurd in de gemeenteraad van september 2003. Met betrekking tot het plangebied “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg werden in het masterplan volgende inrichtingsvoorstellen geformuleerd: - koppeling van het gebied aan centrum-as; - uitbouwen en inrichten van publiek domein dienstenzone; - parkwonen als programmatische upgrading en maken van een overgang dorpslandschap. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 30 DEEL 4: GEWENSTE RUIMTELIJKE STRUCTUUR 4.1. PROBLEEMSTELLING 4.1.1. Algemeen Het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg en het gebied Lepelstraat – Bochtenstraat vormen waardevolle open ruimten in de gemeente Laarne. De gemeente wenst beide woonuitbreidingsgebieden te schrappen ter vrijwaring van de open ruimte. Betreffende het gebied Lepelstraat-Bochtenstraat dient in acht genomen te worden dat de Maanbeek in het PRS geselecteerd is als ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang waarvoor de provincie een ruimtelijk uitvoeringsplan zal opmaken. Indien (een deel van) het plangebied van onderhavig RUP zou overlappen met het provinciale RUP, geldt het gemeentelijk RUP enkel als suggestie naar de hogere overheid. Ter compensatie van de te schrappen woonuitbreidingsgebieden en ter vervollediging van het sociaal huisvestingsprogramma is de gemeente vragende partij om ter hoogte van de Hoogstraat een kleine oppervlakte agrarisch gebied te reserveren voor (sociale) woningbouw. Naast het herbestemmen van voorgenoemde zone wil men tevens het zonevreemd statuut van één woning in de Hoogstraat wegwerken. 4.1.2. Sociale huisvesting Naar aanleiding van het vooropgesteld bindend sociaal objectief moet de gemeente Laarne tegen 2020 voorzien in 81 sociale huurwoningen, 38 sociale koopwoningen en 2 sociale kavels. Daarnaast dient de gemeente, ten gevolge van een vereiste inhaalbeweging, nog te voorzien in 4 extra sociale huurwoningen tegen 2025. De gemeente is vragende partij om de 2 sociale kavels om te zetten naar 2 sociale koopwoningen. Anno 2008-2009 werd te Kalken het project ‘Kordewagenstraat’ gerealiseerd. Het betreft de ingebruikname van 14 koopwoningen en 16 huurwoningen, die door de sociale huisvestingsmaatschappij Eigen Dak werden gerealiseerd op gronden welke ter beschikking werden gesteld door het gemeentebestuur via een systeem van recht van opstal. Momenteel wordt, eveneens te Kalken, het project ‘Boombos’ gerealiseerd. Het betreft de realisatie van 37 nieuwe sociale huurappartementen door de huisvestingsmaatschappij Eigen Dak. Beide projecten zijn samen goed voor 53 sociale huurwoningen en 14 sociale koopwoningen, die in mindering kunnen worden gebracht van het te behalen sociaal objectief. Er kan dus gesteld worden dat tegen 2020 nog 28 sociale huurwoningen en 26 (24 + 2) sociale koopwoningen voorzien moeten worden. Tegen 2025 dienen er nog 4 sociale huurwoningen extra gerealiseerd. Voorgenoemde projecten situeren zich beiden te Kalken. In de kern van Laarne zijn geen projecten lopend en zijn op dit ogenblik geen grotere terreinen in het woongebied meer beschikbaar die in aanmerking komen voor sociale woningbouw. Het juridisch aanbod bestaat volledig uit individuele percelen langs uitgeruste wegen. Toch is het wenselijk de lijn voor sociale woningbouw door te trekken in de kern van Laarne. De noodzaak aan bijkomende sociale woningen blijkt uit de wachtlijsten bij de sociale _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 31 huisvestingsmaatschappij Eigen Dak en de diverse vragen van inwoners om betaalbaar wonen binnen de eigen gemeente mogelijk te maken en te bewaken. De intentie tot schrapping van woonuitbreidingsgebieden, omwille van specifieke redenen, mag in geen geval worden opgevat als een voldoende hebben van ontwikkelingsruimte voor sociale woningen. Het dient eerder als stimulans te worden beschouwd om actief op zoek te gaan naar meer zinvolle gebieden (bv. aansluitend bij bestaande sociale woningbouwgebieden) voor de realisatie van sociale woningbouw. Hierbij denkt het gemeentebestuur aan: - De rest van het ingesloten woonuitbreidingsgebied Schoolstraat-Veldstraat ten noorden van het centrum. Hier zijn ca. 20 woningen mogelijk. - De Hoogstraat af te werken met (sociale) woningen: het betreft een strook langs uitgeruste weg tot aan het jeugdterrein, weliswaar vandaag gelegen in agrarisch gebied op het gewestplan, waar ca. 18 woningen kunnen ingeplant worden. Conclusie: het reserveren van het gebied langs de Hoogstraat voor sociale woningbouw is belangrijk en nodig voor de gemeente Laarne om de doelstellingen van het Decreet Gronden Pandenbeleid te realiseren. 4.1.3. Woonbehoefte Het besluit van de Bestendige Deputatie aangaande de goedkeuring van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van de gemeente Laarne stelt dat het agrarisch gebied aan de Hoogstraat niet kan geconcretiseerd worden in een RUP totdat hiervoor de behoefte wordt aangetoond. Momenteel wordt het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Oost-Vlaanderen herwerkt en wordt de berekening van de woonbehoeften op lange termijn, nl. tot 2020, herberekend naar de voorziene gezinsverdunning in de toekomst. Uit een recent overleg van de gemeente met het provinciebestuur blijkt dat het aangewezen is te wachten op de goedkeuring van het voorontwerp van het herwerkte PRS alvorens een herberekening te maken van de gemeentelijke woonbehoefte met referentie 2007 (daar waar nu teruggegaan moet worden naar 1997). De provincie stelt aldus voor om het agrarisch gebied aan de Hoogstraat voorlopig te bestemmen als bouwvrij agrarisch gebied en te reserveren als toekomstig woongebied. Het omzetten van het gebied Hoogstraat naar woongebied kan immers pas indien de nieuwe woonbehoeftenstudie aangeeft dat dit effectief nodig is. 4.2. VISIE EN CONCEPT Gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg In het kader van de eerder geformuleerde visie om het plangebied in te zetten als groene vinger, die vanuit het open gebied tussen Laarne en Wetteren tot in de dorpskern doordringt, wordt het vrijwaren van de open ruimte van verdere bebouwing als algemeen uitgangspunt genomen. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 32 De huidige landbouwactiviteiten (vnl. akkerland) garanderen het open karakter van het plangebied. Een mogelijke bestendiging van deze activiteiten is wenselijk. Vanwege de ligging van het plangebied in de multifunctionele ruimte Laarne-Kalken (zie paragraaf 3.4.4.), alsook in de kern van Laarne komen, in functie van een herbestemming, ook andere openruimtefuncties in aanmerking, zoals hobbylandbouw, boomgaarden en openbaar groen (bvb. gemeentepark). De bestaande bebouwing aan de rand van het plangebied wordt opgenomen in een zone voor wonen. Deze zone situeert zich langs goed uitgeruste wegen en doet geen afbreuk aan de vooropgestelde visie. Een zone voor tuinen garandeert de verdere zinvolle ontwikkeling van de betreffende woonfunctie. In de zone achter de bestaande bibliotheek en post, momenteel hoofdzakelijk gebruikt voor speelpleinwerking en gemeentelijke loods, is momenteel een bestendiging van de huidige functies wenselijk. Naar aanleiding van de inrichtingsvoorstellen geformuleerd in het ‘Masterplan Dorpskern Laarne’ (zie paragraaf 3.6.) wordt deze eveneens aangeduid als zone die voor wonen in aanmerking kan komen. De gemeente beoogt hierbij het realiseren van een kleinschalig sociaal woonproject. Hierbij wordt in eerste instantie gedacht aan een 8-tal woningen rondom het speelplein, o.a. in functie van sociale controle. De bestaande gemeenteloods en de bestaande woning binnen de aangegeven zone blijven in principe behouden. Gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Conform de visie van het GRS is het is wenselijk de morfologische scheiding tussen Laarne en het gehucht Zand maximaal te behouden, alsook de beekdepressie Bochten-Vliergemete (Maanbeek) vrij te houden van bebouwing. Binnen deze context is het opportuun de aanwezige openruimtefuncties (tuinen, hobbylandbouw en weiland) blijvend te behouden. Gebied Hoogstraat Gezien de ligging van het plangebied, aansluitend bij een bestaande verkaveling in het zuiden van de kern van Laarne en langsheen een goed uitgeruste weg, is het aangewezen deze zone (op termijn) te herbestemmen als woonzone. Het opvullen van de ruimte tussen de bestaande woningen langs de Hoogstraat en het jeugdterrein doet in principe geen afbreuk aan het functioneren van het aansluitende landbouwgebied. Het reserveren van het betreffend gebied voor wonen wordt bovendien ruimschoots gecompenseerd door de omzetting van de woonuitbreidingsgebieden die deel uitmaken van onderhavig RUP. Het agrarisch gebied wordt voorlopig als landbouwgebied behouden en krijgt een bouwvrij karakter om eventuele toekomstige ontwikkelingen (wonen) niet te hypothekeren. In een latere planperiode, na het aantonen van de behoefte, kan de gemeente een RUP opmaken voor dit gebied met betrekking tot (sociaal) wonen. Om een oplossing te bieden voor de zonevreemde woning langs de Hoogstraat, ten noorden van het voorgenoemde projectgebied, worden deze woning en de daarbij aansluitende tuin respectievelijk opgenomen in een zone voor wonen en een zone voor tuinen. Aangezien de woning ruimtelijk en functioneel deel uitmaakt van de hoofdkern Laarne wordt geopteerd om ruime ontwikkelingsmogelijkheden te voorzien. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 33 De woning bevindt zich in herbevestigd agrarisch gebied. De omzendbrief RO/2010/01 9 geeft aan dat bestemmingswijzigingen om gemeentelijk niveau binnen herbevestigd agrarisch gebied in beperkte mate mogelijk zijn, na grondige afweging, en dat een degelijk onderbouwde motivering deel moet uitmaken van de toelichting bij het betreffende plan. De herbestemming van de betreffende zonevreemde woning kan als volgt gemotiveerd worden: - het gaat enkel om het zone-eigen maken van een bestaande vergunde zonevreemde toestand; - de herbestemming betekent geen aantasting van de ruimtelijk- functionele samenhang van de agrarische structuur; - juridisch grenst de woning aan gerealiseerd woongebied; - morfologisch maakt de woning deel uit van de hoofdkern Laarne (momenteel vormt de woning een beëindiging van de woonkern); - de woning is gelegen aan een uitgeruste weg; - wanneer op termijn het aangrenzende gebied langs de Hoogstraat ontwikkeld wordt als woonzone, zal de woning volledig geïntegreerd zijn in woongebied. 4.3. PRINCIPES VAN DE STEDENBOUWKUNDIGE VOORSCHRIFTEN 4.3.1. Artikel 1: Zone voor wonen Binnen de zones voor wonen is het bestendigen van de huidige woonfunctie mogelijk, alsook het realiseren van een beperkt aantal nieuwe wooneenheden. Het wonen krijgt er heel wat ontwikkelingsmogelijkheden, zoals (ver)bouwen, uitbreiden, (her)bouwen en (her)verkavelen. Dit artikel is van toepassing voor de reeds bebouwde rand van het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg en de bestaande zonevreemde woning in het gebied Hoogstraat. 4.3.2. Artikel 2: Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en wonen Binnen deze zone is het bestendigen van gemeenschapsvoorzieningen, alsook het realiseren van nieuwe wooneenheden mogelijk. Dit artikel is van toepassing voor de zone achter de bestaande bibliotheek in het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg. 4.3.3. Artikel 3: Zone voor tuinen A Dit artikel komt enkel voor in combinatie met art. 1 – zone voor wonen, m.n. ter hoogte van de bebouwde rand van het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg. Deze zone voor tuinen garandeert de verdere zinvolle ontwikkeling van de voorgenoemde woonfunctie. De mogelijkheden aangaande de inrichting van deze tuinzone zijn vrij ruim. Naast de gebruikelijke tuinconstructies zijn ook grotere constructies (bvb. garages, werkplaatsen) toegelaten. 9 Omzendbrief RO/2010/01 van 7 mei 2010 betreffende het ruimtelijk beleid binnen de agrarische gebieden waarvoor de bestaande plannen van aanleg en ruimtelijke uitvoeringsplannen herbevestigd zijn. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 34 4.3.4. Artikel 4: Zone voor tuinen B Inhoudelijk vertoont het artikel grote gelijkenissen met artikel 3 – zone voor tuinen, maar de ontwikkelingsmogelijkheden aangaande de inrichting zijn beperkter. Enkel de gebruikelijke tuinconstructies van beperkte omvang zijn toegelaten. Dit artikel is van toepassing op het achtertuingedeelte horende bij de zonevreemde woning in de Hoogstraat. 4.3.5. Artikel 5: Zone voor openruimteverbinding In deze zone worden enkel openruimtefuncties toegestaan (sier- en/of moestuinen, hobbylandbouw, boomgaard en weiland). In functie van de betreffende activiteiten mogen enkel beperkte schuilhokken voor dieren voorzien worden. Beperkte verhardingen zijn enkel toegelaten in functie van het realiseren van paden. Dit artikel is van toepassing op het gebied Lepelstraat-Bochtenstraat. De voorschriften blijven enkel geldig indien ze later, bij de goedkeuring van het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan betreffende de Maanbeek, niet strijdig zijn met de voorschriften van het betrokken provinciaal plan. 4.3.6. Artikel 6: Zone voor (hobby)landbouw In zone worden enkel openruimtefuncties toegestaan (grondgebonden landbouw, hobbylandbouw, boomgaarden, openbaar groen). In functie van de betreffende activiteiten mogen enkel beperkte schuilhokken voor dieren voorzien worden. Beperkte verhardingen zijn enkel toegelaten in functie van het realiseren van paden. Dit artikel is van toepassing op overgrote deel van het gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg. 4.3.7. Artikel 7: Bouwvrij agrarisch gebied Dit artikel omvat de percelen ter hoogte van de Hoogstraat, gelegen tussen de bestaande woningen en het jeugdterrein. Aangezien de beleidsoptie tot aansnijden van het agrarisch gebied niet kan geconcretiseerd worden in een RUP totdat hiervoor de behoefte wordt aangetoond, wordt deze zone voorlopig bestemd als bouwvrij agrarisch gebied. Het gebied blijft zijn landbouwfunctie behouden en krijgt een bouwvrij karakter om eventuele toekomstige ontwikkelingen (wonen) niet te hypothekeren. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 35 DEEL 5: LIMITATIEVE OPGAVE VAN DE VOORSCHRIFTEN DIE STRIJDIG ZIJN MET HET RUP Laarne is opgenomen in het gewestplan ‘Gentse en kanaalzone’, goedgekeurd bij het Koninklijk Besluit van 14 september 1977 en in 1998 gedeeltelijk herzien (B. Vl.R. 28 oktober 1998). De volgende gewestplanbestemmingen zijn terug te vinden in het plangebied: - Woonuitbreidingsgebieden 10 De woonuitbreidingsgebieden zijn uitsluitend bestemd voor groepswoningbouw zolang de bevoegde overheid over de ordening van het gebied niet heeft beslist, en zolang, volgens het geval, ofwel die overheid geen besluit tot vastlegging van de uitgaven voor de voorzieningen heeft genomen, ofwel omtrent deze voorzieningen geen met waarborgen omklede verbintenis is aangegaan door de promotor. - Agrarisch gebied 11 De agrarische gebieden zijn bestemd voor de landbouw in de ruime zin. Behoudens bijzondere bepalingen mogen de agrarische gebieden enkel bevatten de voor het bedrijf noodzakelijke gebouwen, de woning van de exploitanten, benevens verblijfsgelegenheid voor zover deze een integrerend deel van een leefbaar bedrijf uitmaakt, en eveneens para-agrarische bedrijven. Gebouwen bestemd voor niet aan de grond gebonden agrarische bedrijven met industrieel karakter of voor intensieve veeteelt, mogen slechts opgericht worden op ten minste 300m van een woongebied of op ten minste 100m van een woonuitbreidingsgebied, tenzij het een woongebied met landelijk karakter betreft. De afstand van 300 en 100m geldt evenwel niet in geval van uitbreiding van bestaande bedrijven. De overschakeling naar bosgebied is toegestaan overeenkomstig de bepalingen van artikel 35 van het Veldwetboek, betreffende de afbakening van de landbouw- en bosgebieden. - Landschappelijk waardevolle gebieden 12 De landschappelijk waardevolle gebieden waarvoor bepaalde beperkingen gelden met het doel het landschap te beschermen of aan landschapsontwikkeling te doen. In deze gebieden mogen alle handelingen en werken worden uitgevoerd die overeenstemmen met de in grondkleur aangegeven bestemming, voorzover zij de schoonheidswaarde van het landschap niet in gevaar brengen. Voorgenoemde bestemmingen zijn niet meer van toepassing en worden dus door dit Gemeentelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan opgeheven. Van het ogenblik van het in werking treden van onderhavig RUP gelden de voorschriften van dit RUP. 10 Artikel 5 uit het K.B. van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen, gewijzigd door K.B. van 13 december 1978 en de decreten van 23 juni 1993 en 13 juli 1994. 11 Artikel 11 uit het K.B. van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen, gewijzigd door K.B. van 13 december 1978 en de decreten van 23 juni 1993 en 13 juli 1994. 12 Artikel 15 uit het K.B. van 28 december 1972 betreffende de inrichting en de toepassing van de ontwerp-gewestplannen en gewestplannen, gewijzigd door K.B. van 13 december 1978 en de decreten van 23 juni 1993 en 13 juli 1994. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 36 Onderstaande tabel geeft een overzicht van de op te heffen voorschriften: Tabel 4: Op te heffen voorschriften Verordenend plan Voorschrift Voorschriften van het gewestplan ‘Gentse en - Woonuitbreidingsgebieden - Landschappelijk waardevol kanaalzone’ gebied (KB 14.09.1977 en B. Vl.R. 28. 10.1998) Goedgekeurde verkavelingen - V731/1 - V544/1 agrarisch Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 37 DEEL 6: RUIMTEBALANS Door middel van dit RUP worden onderstaande bestemmingen gecreëerd: Gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Tabel 5: Ruimtebalans gebied “Wegvoeringstraat – Termstraat” – Molenberg Gewestplan Bestemming Woonuitbreidingsgebied Totaal RUP Benaderende oppervlakte 8,86ha 8,86ha Bestemming Benaderende oppervlakte Zone voor wonen (art. 1) Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en wonen (art. 2) Zone voor tuinen A (art. 3) Zone voor (hobby)landbouw (art. 6) Totaal 1,00ha 0,55ha 0,70ha 6,61ha 8,86ha Bron: Eigen verwerking Gebied Lepelstraat – Bochtenstraat Tabel 6: Ruimtebalans gebied Lepelstraat-Bochtenstraat Gewestplan Bestemming RUP Benaderende oppervlakte Bestemming Benaderende oppervlakte Woonuitbreidingsgebied 2,43ha Zone voor openruimteverbinding (art. 5) 2,43ha Totaal 2,43ha Totaal 2,43ha Bron: Eigen verwerking Gebied Hoogstraat Tabel 7: Ruimtebalans gebied Hoogstraat Gewestplan Bestemming Landschappelijk waardevol agrarisch gebied Totaal RUP Benaderende oppervlakte Bestemming Benaderende oppervlakte 1,48ha Bouwvrij agrarisch gebied (art. 7) 1,48ha 1,48ha Totaal 1,48ha Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 38 Totale ruimtebalans Tabel 8: Totale ruimtebalans Gewestplan / BPA Bestemming Woonuitbreidingsgebied Landschappelijk waardevol agrarisch gebied Totaal RUP Benaderende oppervlakte 11,29ha 1,48ha 12,77ha Bestemming Zone voor wonen (art. 1) Zone voor gemeenschapsvoorzieningen en wonen (art. 2) Zone voor tuinen A (art. 3) Zone voor (hobby)landbouw (art. 6) Zone voor openruimteverbinding (art. 5) Bouwvrij agrarisch gebied (art. 7) Totaal Benaderende oppervlakte 1,00ha 0,55ha 0,70ha 6,61ha 2,43ha 1,48ha 12,77ha Bron: Eigen verwerking _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 39 DEEL 7: WATERTOETS Het decreet integraal waterbeleid van 18 juli 2003 bepaalt dat voor elk (ruimtelijk) plan de watertoets moet gebeuren, namelijk nagaan of het plan geen schadelijk effect heeft op het natuurlijk watersysteem. De zones waarop het RUP betrekking heeft, zijn volgens de kaarten van Natuurlijk Overstroombare Gebieden (NOG) en van de Recent Overstroomde Gebieden (ROG) niet gelegen in een watergevoelig gebied, met uitzondering van het gebied LepelstraatBochtenstraat, dat zich in een NOG-gebied bevindt. Het voorliggend ruimtelijk uitvoeringsplan voorziet hoofdzakelijk in een bestendiging van de huidige situatie. Voor alle deelgebieden vormt het (voorlopig) vrijwaren van de open ruimte van verdere bebouwing het uitgangspunt. Bijkomende constructies en verhardingen zijn er slechts in geringe mate toegestaan. In alle redelijkheid dient bijgevolg geoordeeld te worden dat de repercussie van het RUP op de waterhuishouding beperkt is. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 40 DEEL 8: EXTERNE VEILIGHEID Om een inschatting te maken van het aspect externe mensveiligheid, dient onderhavig RUP afgetoetst te worden aan de hand van criteria die werden opgenomen onder de vorm van een beslissingsdiagram in bijlage bij het besluit van de Vlaamse Regering van 26/01/2007 houdende nadere regels inzake de ruimtelijke veiligheidsrapportage. Aftoetsing: - volgens de gegevens van de dienst VR² zijn in het plangebied geen Seveso-inrichtingen aanwezig; - in het plangebied zijn geen Seveso-inrichtingen mogelijk (op basis van huidige en toekomstige bestemming); - in een deel van het plangebied is een aandachtsgebied (gebied met woonfunctie) gepland; - volgens de gegevens van de dienst VR zijn binnen een perimeter van 2km rond het plangebied geen Seveso-inrichtingen aanwezig. Er kan geoordeeld worden dat het RUP op het vlak van de externe mensveiligheid geen problemen met zich meebrengt. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 41 DEEL 9: ONDERZOEK TOT MILIEUEFFECTRAPPORTAGE Het decreet van 5 april 1995 houdende de algemene bepalingen inzake milieubeleid (D.A.B.M), aangepast door het decreet van 27 april 2007 (Plan-MER-decreet) en het besluit van de Vlaamse Regering van 12 oktober 2007 betreffende de milieueffectrapportage over plannen en programma’s (Plan-MER-besluit) bepalen dat voor elk ruimtelijk uitvoeringsplan, waarvan de plenaire vergadering na 1 juni 2008 plaatsvindt, of een plan-MER, of een onderzoek tot milieueffectrapportage (screening) dient te gebeuren. In het kader van het onderzoek tot milieueffectrapportage werd in juli 2009 een screeningsnota (zie bijlage) opgesteld met een beschrijving van de mogelijke milieueffecten van het plan. De beslissing van de dienst Mer dd. 16/10/2009 (zie bijlage) stelt dat het voorgenomen plan geen aanleiding geeft tot aanzienlijke milieugevolgen en dat de opmaak van een planMER niet nodig is. Sinds de opmaak van voorgenoemde screening onderging onderhavig RUP een aantal wijzigingen: - Naar aanleiding van de integratie van het gebied Kerkakker in het RUP ‘Kalkendorp’ maakt het betreffend gebied geen deel meer uit van voorliggend RUP; - Het gebied Hoogstraat werd uitgebreid met het oog op de realisatie van een groenzone voor private en/of gemeenschappelijke tuinen, ter bevordering van de woonkwaliteit en de integratie van het project in het landschap; - De landbouwpercelen ter hoogte van de Hoogstraat worden bestemd naar bouwvrij agrarisch gebied. Concreet betekent dit een bestendiging van de huidige situatie. De herbestemming naar woonzone en zone voor tuinen kan pas in een latere fase gebeuren (afhankelijk van de resultaten van een nieuwe woonbehoeftenstudie). Het weglaten van een deelgebied uit het RUP enerzijds en het behoud van de landbouwpercelen ter hoogte van de Hoogstraat anderzijds, geven echter geen aanleiding tot aanzienlijke milieueffecten. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 42 DEEL 10: REGISTER VAN PERCELEN WAAROP EEN BESTEMMINGSWIJZIGING GEBEURT DIE AANLEIDING KAN GEVEN TOT PLANSCHADE, PLANBATEN, KAPITAALSCHADE OF GEBRUIKERSSCHADE De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening bepaalt dat in elk ruimtelijk uitvoeringsplan een register – al dan niet grafisch – opgenomen moet worden van percelen waarop een bestemmingswijziging gebeurt die aanleiding kàn geven tot planschade, planbaten, kapitaalschade of gebruikersschade. Voor onderhavig RUP werd het betreffend register grafisch opgemaakt en als apart onderdeel (zie plannen) toegevoegd aan het RUP-dossier. Hierbij werd de kaartlagen met bestemmingen vóór de inwerkingtreding van het RUP vergeleken met de kaartlagen met de bestemmingen die worden gegeven in het RUP. Deze vergelijking resulteert in een kaart die de bestemmingswijzigingen visualiseert die aanleiding kunnen geven tot toepassing van de aangehaalde vergoedingsregelingen. Voor planschade worden alle bestemmingswijzigingen opgenomen waarbij bebouwbare gronden omgezet worden in onbebouwbare; voor planbaten is de lijst bestemmingswijzigingen decretaal vastgelegd en voor kapitaalschade en gebruikersschade gaat het om bestemmingswijzigingen waarbij agrarisch gebied omgezet wordt in natuur- of groengebied of waarbij een overdruk op agrarisch gebied wordt gelegd waarvan de Vlaamse Regering oordeelt dat ze tot vergoeding aanleiding geeft. Alle genoemde vergoedingsregelingen hebben specifieke toepassingsvoorwaarden en uitzonderingsgronden. Een filtering op grond van uitzonderingen en vrijstellingen is bij de opmaak van het betreffend register nog niet gebeurd. _______________________________________________________________________________ Gemeente Laarne: RUP Schrapping van de woonuitbreidingsgebieden: gebied tussen “Wegvoeringstraat - Termstraat” – Molenberg, gebied Bochtenstraat en omzetting naar bouwvrij agrarisch gebied – deel Hoogstraat. Memorie van toelichting – Versie 12 Dossier: 11-05003 3 juni 2011 43