Basisrentetarieven van de ECB

I N F O R M AT I E F I C H E
Basisrentetarieven van de ECB
Deze ECBrentetarieven
hebben een onmiskenbare
invloed. Ze zijn belangrijker
dan de rentevoeten die we
kennen van onze hypothecaire
lening of van onze spaarrekening.
De basisrentetarieven leggen
meer gewicht in de schaal, want
zij moeten de economie in
een bepaalde richting
sturen.
In het eurogebied is prijsstabiliteit de belangrijkste
doelstelling van het monetaire beleid. De
beslissingen die de Raad van bestuur van de ECB
neemt, zijn gebaseerd op een strategie die een
aantal economische en monetaire indicatoren
onderzoekt die de inflatie beïnvloeden. Op grond
daarvan wordt dan een basisrentetarief vastgelegd
waarvan men hoopt dat het een impact zal hebben
op het economische leven.
Eenvoudigweg kunnen we zeggen dat het zijn
invloed op twee manieren kan laten gelden. Eerst
en vooral heeft het gevolgen voor de commerciële
banken, die bij de centrale bank geld ontlenen
tegen dit basisrentetarief. De banken zullen deze
(duurdere of goedkopere) voorwaarden verrekenen
bij de verrichtingen die ze met andere banken en
met klanten afsluiten.
Vertrouwen
Maar het basisrentetarief kan ook zijn rol spelen via
andere kanalen dan het krediet. Een ervan is heel
belangrijk : het eenvoudige gegeven dat de centrale
bank haar basisrentetarief verhoogt of verlaagt,
geeft een signaal waarmee de economische actoren
terdege rekening houden. Uit een verhoging
van het basisrentetarief kunnen de economische
actoren bijvoorbeeld afleiden dat de centrale bank
een reëel inflatierisico voorvoelt, maar reageert
om het in te dijken. Een dergelijke maatregel stelt
ondernemers, consumenten en investeerders
22
gerust, wat hun gedrag zal beïnvloeden. Dit kan
natuurlijk alleen als de economische actoren
vertrouwen hebben in de centrale bank.
Het Eurosysteem beschikt in feite over drie
basisrentetarieven waarvan dat voor de basisherfinancieringstransacties (main refinancing
operations of MRO), waarmee het Eurosysteem
eenmaal per week kredieten aan de banken
verstrekt, het belangrijkste is.
Daarnaast zijn er de rentetarieven op de
zogenaamde permanente faciliteiten : de rente op
de marginale beleningsfaciliteit, een soort ”loket“
waar banken geld kunnen lenen voor de duur van
één dag, en de rente op de depositofaciliteit, dat
is de rente op de cashoverschotten die de banken
deponeren bij hun centrale bank.
In de nasleep van de financiële crisis van 2008,
heeft het Eurosysteem ook leningen op een
langere termijn (longer term refinancing operations
of LTRO) aan de banken verstrekt, met een
looptijd die tot meerdere jaren kon bedragen
en tegen een lage interest. Een aantal van deze
herfinancieringstransacties op langere termijn
zijn bovendien ‘gericht’ (targeted longer term
refinancing operations ofwel TLTRO). De term
‘gericht’ of ‘targeted’ verwijst naar een van de
voorwaarden die aan deze leningen verbonden is :
de banken kunnen er enkel een beroep op doen
als ze voldoende uitgeleend hebben aan de reële
economie. De TLTRO’s hebben met andere woorden
tot doel de kredietverlening door de banken
aan de niet-financiële particuliere sector van het
eurogebied te verbeteren en op die manier ook
de werking van het transmissiemechanisme van
het monetair beleid te versterken. Krediet speelt
immers een fundamentele rol in dit mechanisme.
Voor wie er meer wil over weten
• Hoofdstuk 5 : Een stabiele munt
• Infomap : Monetair beleid, fiche
p. 95 2
Ultieme kredietverstrekker, fiche 23
Basis-herfinancieringstransacties, fiche 24
© Nationale Bank van België, 1 september 2014.
Alle rechten voorbehouden. De gehele of gedeeltelijke vermenigvuldiging
van deze publicatie voor educatieve en niet-commerciële doeleinden is toegestaan
met bronvermelding.