Intrakoop - persbericht jaarverslagenanalyse VVT 2015

Persbericht
JAARVERSLAGENANALYSE: ZORGTRANSITIE HEEFT GROTE FINANCIËLE EN
PERSONELE IMPACT OP VVT-SECTOR
Ondanks verminderde inkomsten meer geld voor patiënt


Druk op de tarieven: resultaat van de sector meer dan gehalveerd
Nieuwe zorgwetgeving leidt tot faillissementen, ontslagen en bezuinigingen
Het water staat organisaties in de VVT-sector steeds vaker aan de lippen. Het aantal
instellingen dat verlies leidt neemt toe: een kwart van de organisaties sloot vorig jaar af met
rode cijfers. Dit blijkt uit een eerste analyse van jaarverslagen over 2015, de jaarlijkse
thermometer van Intrakoop, de inkoopcoöperatie van de zorg, en Verstegen accountants en
adviseurs. De cijfers zijn gebaseerd op de jaarcijfers van bijna 400 organisaties werkzaam in
verpleging, verzorging en thuiszorg. De transitie in de zorg heeft in 2015 en begin 2016 geleid
tot faillissementen en reorganisaties en de verwachting is dat er nog meer faillissementen
zullen volgen. De bedrijfsresultaten van de VVT-sector zijn door lagere tarieven en minder
cliënten gehalveerd ten opzichte van 2014. Organisaties besparen op (vast) personeel en
investeren steeds minder in gebouwen en voorzieningen. “Organisaties in de VVT zetten alles
op alles om goede zorg te blijven verlenen”, constateert Frank Kaptein, directeur/ bestuurder
van Intrakoop. “Ondanks alle ontwikkelingen wordt er niet bespaard op de zorg: de zorg- en
behandelingskosten per cliënt/patiënt nemen zelfs iets toe ten opzichte van 2014.”
De transitie van de voormalige AWBZ naar de Wet langdurige zorg (Wlz), de Zorgverzekeringswet
(Zvw) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) heeft ingrijpende financiële en personele
consequenties voor de VVT-sector. Onder andere door lagere tarieven in combinatie met lagere
budgetafspraken is het resultaat van de sector gehalveerd ten opzichte van 2014: van € 242 miljoen
naar € 122 miljoen. Diverse VVT-organisaties zijn failliet gegaan of moesten fors reorganiseren Het
aantal VVT-organisaties dat verlies lijdt is toegenomen tot 25 procent tegen iets minder dan 20
procent in 2014. De organisaties die verlies leden hadden naast de druk op de exploitatie te maken
met kosten of reserveringen voor reorganisaties. Net als in voorgaande jaren daalt het rendement
naarmate de omvang van organisaties stijgt. Vooral grote organisaties met een omzet van meer dan
300 miljoen hebben het moeilijk: gemiddeld sluiten zij 2015 af met een negatieve resultaatratio. Met
name de resultaten van zorgorganisaties die relatief veel thuiszorg leveren staan onder druk.
Aandacht voor beheersing liquiditeit
Ten opzichte van 2014 heeft de VVT-sector het liquiditeitsniveau van 1,3 weten te handhaven. Dit
ondanks de druk op de exploitatie, de terughoudendheid van banken als het gaat om investeren en de
afname van bevoorschotting van zorgactiviteiten. Vanaf 2015 wordt alleen de door de Wlz bekostigde
zorg bevoorschot, terwijl de Zvw- en Wmo-zorg op declaratiebasis wordt vergoed. Dat leidt ertoe dat
er aanzienlijk beslag gelegd wordt op de liquide middelen. Weliswaar blijft door minder investeringen
de liquiditeit op niveau, maar dat roept ook vragen op over wat op de lange termijn het effect zal zijn
op de kwaliteit van de zorg.
Bedrijfslasten blijven dalen
Waar in 2012 nog sprake was een stijging van de totale bedrijfsopbrengsten van +8,0% is in 2015
voor het eerst sprake van krimp in de VVT-sector. De omzet daalt in 2015 met -3,6% door de
overheveling van zorg- en welzijnstaken naar de gemeente en de Zorgverzekeringswet. De
ontwikkeling van de bedrijfslasten in de VVT-sector laat over de periode 2012-2015 een nagenoeg
lineair dalende trend zien. De bedrijfslasten dalen in 2015 met -2,6%. Doordat de bedrijfsopbrengsten
echter sterker dalen dan de bedrijfslasten kampt de sector met een aanzienlijke verslechtering van het
resultaat. In lijn met de afname van de bedrijfskosten is er ook een daling van de investeringen in
gebouwen, installaties, inventarissen en dergelijke. De investeringen laten voor het vierde jaar op rij
een daling zien: in 2015 dalen ze met -7,0 procent aanzienlijk. Ook omdat banken steeds
terughoudender zijn bij financiering en de cliëntenaantallen teruglopen.
Geen bezuiniging op zorg- en behandelkosten
De onderzochte VVT-organisaties hebben ondanks verminderde inkomsten niet bezuinigd op de
kosten voor behandeling, verpleging en verzorging, de zogeheten patiënt- en bewonersgebonden
kosten. In 2015 ziet de sector die kosten licht dalen met -0,6 procent. Een geringe daling in het licht
van de overheveling van zorgtaken en de daardoor afnemende intramurale cliënten. Het aantal
intramurale cliënten op basis van een ZZP daalde in 2015 namelijk met -6,8 procent. Dit betekent dat
in 2015 gemiddeld meer geld aan de cliënt wordt besteed dan het jaar daarvoor.
Flexibiliteit in personeel
De onderzochte VVT-organisaties vertonen een trend naar flexibilisering van het personeel. De totale
personeelskosten van de sector daalden in 2015 met -2,5 procent naar € 9,5 miljard. Binnen die
kosten zijn er dalingen te zien in lonen en salarissen (-2,3 procent), sociale lasten (-0,9 procent),
pensioenpremies (-7,4 procent) en andere personeelskosten (-6,6 procent). Alleen de uitgaven aan
externe inhuur (personeel niet in loondienst) stijgen met 4 procent. De dalingen zijn het gevolg van
een geringer aantal medewerkers: het totaal aantal fte in loondienst in de VVT-sector daalde bij de
onderzochte organisaties met -7,1 procent naar zo’n 155.000 voltijds arbeidsplaatsen.
Waardenburg, 4 juli 2016
Het rapport Jaarverslagenanalyse sectorrapport VVT kunt u downloaden op www.intrakoop.nl
Intrakoop
Als de inkoopcoöperatie van de zorg levert Intrakoop rendement voor zorginstellingen. Circa 600
zorgorganisaties met meer dan 7.000 locaties zijn lid van Intrakoop. Met en voor leden speelt
Intrakoop voortdurend in op kansen om hun bedrijfsvoering te optimaliseren. Op die manier drukken
we de kosten en dragen we bij aan het verbeteren van de kwaliteit van de zorg. En zo maken we
samen goede zorg beter betaalbaar.
Verstegen accountants en adviseurs
Een middelgroot accountantskantoor met een unieke positie in de top 5 van accountantskantoren in
de zorgsector. Groot genoeg voor een professionele en veelzijdige dienstverlening aan haar klanten
en tegelijkertijd klein genoeg voor een grote betrokkenheid en korte lijnen.