Actualiteiten civiel jeugdrecht 2010

Pleegzorg vanuit een nieuw wettelijk kader van
kinderbescherming
Mariëlle Bruning, pleegzorgcongres Ede, 10 juni 2010
Leiden University. The university to discover.
Programma
1. Aanleiding wetsvoorstel
(kritiek pleegzorg en jeugdbescherming)
2. Inhoud wetsvoorstel algemeen
3. Wetsvoorstel en pleegzorg
4. Vragen en discussie
Leiden University. The university to discover.
1 Aanleiding wetsvoorstel
- Trillium-rapporten 2000
(pleegzorg als hulpverlenings- en opvoedingsvariant: betere afstemming OTS-ontheffing nodig)
- OTS-evaluatie 2001
- Zwakke rechtspositie pleegouders
- Betere afstemming OTS/ontheffing nodig
- Proefschrift Punselie 2006
- Rechtspositie pleegouders bij OTS onvoldoende
- Inspectie Jeugdzorg
- Jongeren onder voogdij 2003
- Toetsende taak Raad voor de Kinderbescherming 2008, 2009
Leiden University. The university to discover.
2
Herziening kinderbeschermingsmaatregelen
Concept-wetsvoorstel november 2007
Consultatieronde 2007-2008
NB zie voor commentaren ook FJR-bundel, Kluwer juli 2008
-
Behandeling ministerraad (zomer 2008)
Advisering Raad van State (najaar 2008)
Indienen Tweede Kamer: 30 juli 2009
Juni 2010: aanhangig in Tweede Kamer
Leiden University. The university to discover.
Voorstellen t.a.v. ondertoezichtstelling (I)
Nieuwe grond OTS (verruiming):
“ als een minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling
wordt bedreigd, en,
de zorg die ivm het wegnemen van bedreiging noodzakelijk is voor
minderjarige of ouder(s) door dezen niet of onvoldoende wordt
geaccepteerd, en
de verwachting gerechtvaardigd is dat de ouder(s) binnen een gelet
op de persoon en de ontwikkeling van de minderjarige
aanvaardbaar te achten termijn de verantwoordelijkheid voor
verzorging en opvoeding in staat zijn te dragen”.
Leiden University. The university to discover.
Voorstellen t.a.v. ondertoezichtstelling (II)
2. Doelen formuleren bij OTS: geschrapt in wetsvoorstel, wel:
‘de kinderrechter vermeldt in de beschikking de concrete
bedreigingen in de ontwikkeling van de minderjarige en de daarop
afgestemde duur van OTS’ (art. 255 lid 5 BW)
3. Kinderrechter kan OTS ook over broertjes/zusjes in gezin
uitspreken (ook ambtshalve: art. 1:255 lid 6 BW)
Leiden University. The university to discover.
Voorstellen t.a.v. ondertoezichtstelling (III)
4 Gezagselementen overhevelen bij OTS:
• toestemming tot informatie aan gezinsvoogd
(wijziging art. 53 Wjz)
Bij uithuisplaatsing:
• inschrijven op school (bij UHP; 1:265e BW)
• medische behandeling voor minderjarige jonger
dan 12 jr (bij UHP; 1:265e BW)
• Aanvraag verblijfsvergunning (bij UHP; art. 1:265e
BW)
Leiden University. The university to discover.
Voorstellen t.a.v. ondertoezichtstelling (IV)
Recht op info gezinsvoogd:
“derden die beroepshalve over info beschikken over de persoon
van een mj met OTS, diens verzorging en opvoeding of persoon
van ouder voogd en die noodzakelijk zijn voor uitvoering OTS,
kunnen deze info zonder toestemming verstrekken, indien nodig
met doorbreking beroepsgeheim” (art. 53 lid 3 Wjz)
Leiden University. The university to discover.
Voorstel t.a.v. aanwijzing
-
Instrument van de schriftelijke aanwijzing gehandhaafd,
maar als ouders en/of kind hun medewerking aan de
uitvoering weigeren, kan BJZ de aanwijzing ter
bekrachtiging voorleggen aan de rechter en evt.
dwangmiddel vragen (art. 265d BW)
Leiden University. The university to discover.
Langlopende OTS
Art. 265j lid 3 BW:
- Na OTS met UHP van 2 jr of langer bij
verlengingsverzoek advies RvdK nodig
NB geen maximale duur OTS +UHP opgenomen
Leiden University. The university to discover.
Voorstel blokkaderecht OTS
-
Art. 265i BW: degene die kind minstens een jaar verzorgt, moet toestemming
geven voor wijziging verblijf;
Zonder toestemming vervangende toestemming kinderrechter (afwijzing
wijziging verblijfplaats slechts indien in het belang van het kind noodzakelijk)
NB: geen rechterlijke toetsing bij wijziging verblijfplaats vanuit pleeggezin (wel
toetsende taak RvdK bij elke niet-verlenging OTS of UHP), geen ambtshalve
toevoeging advocaat
Leiden University. The university to discover.
Voorstellen gezagsontneming
één gezagsbeëindigende maatregel:
“als de minderjarige zodanig opgroeit dat hij in zijn ontwikkeling wordt bedreigd,
en de ouder niet de verantwoordelijkheid voor de verzorging in opvoeding in
staat is te dragen binnen een voor de persoon en de ontwikkeling van de
minderjarige aanvaardbaar te achten termijn, of
de ouder het gezag misbruikt”
Verzoekers:
RvdK, OM, pleegouder (als RvdK dit niet doet), BJZ (als RvdK dit niet doet), zie art.
267 lid 2 BW nieuw
Leiden University. The university to discover.
Herstel in het gezag
- Herstel gezag blijft mogelijk, maar alleen als rechter oordeelt
dat:
herstel in het belang van het kind is en de ouder duurzaam
de verantwoordelijkheid voor de verzorging en opvoeding
van de minderjarige in staat is te dragen (art. 277 BW)
Leiden University. The university to discover.
Voorstellen t.a.v. rechtspositie en verantwoording over
uitvoering
- Makkelijker ingang bij kinderrechter bij conflicten niet gerealiseerd: geen
geschillenregeling (voor ouders, kind)
- Toetsing uitvoering door Raad voor de Kinderbescherming, ook bij voogdij
(zie art. 305 BW, met geschillenregeling: 305 lid 2 BW)
- Verplaatsing kind uit pleeggezin extra getoetst
- In verzoekschrift vermelding of en zo ja op welke wijze de inhoud/strekking
van het verzoek is besproken met de minderjarige en welke reactie de
minderjarige hierop heeft gegeven (art. 799a Rv)
Leiden University. The university to discover.
Wetsvoorstel en pleegzorg (1)
- Blokkaderecht bij OTS
- Gezagsbeperking mogelijk bij OTS, evt. ten gunste van pleegouders
(via machtiging BJZ)
- Gronden OTS/ontheffing meer vanuit belangen kind geformuleerd
(direct ontheffing mogelijk, sneller ontheffing?)
- Verzoek gezagsbeëindiging door pleegouders
- Bij voogdij BJZ na gezagsbeëindiging jaarlijkse toetsing, ook t.a.v.
mogelijkheid overhevelen gezag aan pleegouders;
- Herstel lijkt lastiger.
Leiden University. The university to discover.
Wetsvoorstel en pleegzorg (2)
Niet gerealiseerd:
- Toetsing elke verplaatsing uit pleeggezin;
- Maximale duur OTS+UHP;
- Juridische bijstand kind bij
OTS/UHP/pleeggezinplaatsing;
- geschillenregeling bij OTS.
Leiden University. The university to discover.
Commentaren voorstel
- EVRM-proof?
- Mogelijkheid gezagsbeëindiging
- Grond voor herstel
- ‘bij wet voorzien’?
- IVRK-proof?
- Te snelle OTS? (subsidiariteit)
- Wat bij wachtlijsten/falen BJZ zodat doelen niet worden behaald?
- Is (vrijwillige) jeugdzorg wel van voldoende kwaliteit?
Leiden University. The university to discover.
Nieuw wettelijk kader in uitvoeringspraktijk
- Bij OTS: waar ligt het gezag?
- Recht op info gezinsvoogden: informeren!
- Voogdij: jaarlijkse toetsing door RvdK, wees actief t.a.v. opstellen plan
(rapportage) en laat uw stem horen, zodat evt. geschil aan rechter
wordt voorgelegd!
- Geen geschillenregeling bij OTS: via schriftelijke aanwijzing;
- Ga zorgvuldig om met mogelijkheid verzoek gezagsbeëindiging.
Leiden University. The university to discover.
Tenslotte
Een nieuw wettelijk kader van kinderbescherming:
meer aandacht voor recht van het kind op continuïteit en
stabiliteit in verzorging en opvoeding
Vragen of discussiepunten?
Leiden University. The university to discover.