ABN AMRO Risicoscan

Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan
Dhr. AA Risicoscan
20 juli 2011
1 Inleiding............................................................................................................................................................................................................ 3
2 Profielschets..................................................................................................................................................................................................... 5
3 Risico's per aandachtsgebied ........................................................................................................................................................................... 7
3.1
Management................................................................................................................................ 7
3.2
Bedrijfsproces en logistiek ........................................................................................................ 10
3.3
Bedrijfsmiddelen en -huisvesting .............................................................................................. 15
3.4
Medewerkers............................................................................................................................. 18
3.5
Toeleveranciers.......................................................................................................................... 21
3.6
Afnemers ................................................................................................................................... 23
3.7
Geld en Informatiestromen........................................................................................................ 26
3.8
Financieel ................................................................................................................................... 29
3.9
Product/Dienst ........................................................................................................................... 32
3.10 Bedrijfsvoering........................................................................................................................... 36
4 Checklist......................................................................................................................................................................................................... 40
5 Tenslotte ........................................................................................................................................................................................................ 42
1 Inleiding
Voor u ligt het resultaat van de ABN AMRO risicoscan.
Ondernemen en risico’s zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Door inzicht te hebben in uw risico's, kunt u
maatregelen nemen om deze risico's te beheersen en de mogelijke gevolgen ervan te beperken.
Risicogebieden
ABN AMRO maakt voor het in kaart brengen van uw risico’s gebruik van de tien aandachtsgebieden. In het schema
hieronder zijn deze risicogebieden in kaart gebracht.
Aan de hand van de door u ingevulde vragenlijst op www.abnamro.nl/risicoscan heeft ABN AMRO een risicoprofiel
voor uw onderneming samengesteld.
De gekleurde balk geeft het risicoprofiel van uw onderneming weer. De grijze balk vertegenwoordigt het
gemiddelde risicoprofiel van ondernemers uit uw sector.
Management
Bedrijfsproces en logistiek
Bedrijfsmiddelen en -huisvesting
Medewerkers
Toeleveranciers
Afnemers
Geld- en informatiestromen
Financieel
Product/dienst
Bedrijfsvoering
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Grip op uw risico's
Met uw bedrijfsrisico's kunt u op verschillende manieren omgaan:
Risicobeheersing:
■ Vermijden
Denk aan het beëindigen van risicovolle activiteiten, het in leveringsvoorwaarden uitsluiten van
aansprakelijkheden of het contractueel vastleggen van afspraken.
■
Verminderen
Voorbeelden hiervan zijn het nemen van preventieve technische en bouwkundige maatregelen, maar ook
het opleiden en trainen van medewerkers, het uitvoeren van testen, aanhouden van reserveonderdelen
en het op verschillende locaties opslaan van kritische voorraden.
Risicofinanciering:
■ Zelf Dragen
Uw onderneming vangt zelf de financiële gevolgen van het risico op.
■
Overdragen
U draagt de negatieve financiële gevolgen van risico's over aan derden, door bijvoorbeeld te verzekeren.
De praktijk leert dat er meestal wordt gekozen voor een combinatie van bovengenoemde maatregelen. Hoe deze
'mix' er uitziet, hangt af van uw specifieke bedrijfssituatie. Uitgangspunt hierbij is de bescherming van de
continuïteit en rentabiliteit tegen zo laag mogelijke kosten.
Het rapport
In dit rapport worden ingegaan op de 10 aandachtsgebieden. Wij geven u een aantal aanbevelingen voor
risicobeheers- en risicofinancieringsmaatregelen. Deze gaan met name in op de risico's die voor uw onderneming
redelijk grote tot zeer grote gevolgen kunnen hebben.
Aandachtsgebieden waarvan de risico's kleine tot zeer kleine gevolgen hebben worden in dit rapport niet
behandeld. Tijdens het gesprek met een adviseur van ABN AMRO kunnen deze wel besproken worden.
De sector Transport en Logistiek
Om u van sector-informatie te voorzien brengt ABN AMRO sector- en brancherapporten uit. Via deze rapporten
kunt u onder andere uw eigen resultaten vergelijken met die van de totale sector.
Nadat u de risicoscan had doorlopen, is gevraagd of u prijs stelt op toezending van het rapport dat betrekking heeft
op uw sector. Indien u hiervoor heeft gekozen, is u het rapport in pdf per email aan u toegezonden. Als u hier niet
voor heeft gekozen, maar alsnog prijs stelt op het rapport, kunt u dit downloaden via http://www.abnamro.nl/sector
2 Profielschets
Profielschets Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan
Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan is gevestigd te Amsterdam.
De onderneming houdt zich bezig met
Wegtransport
Expeditie
Verdeling van de omzet over genoemde activiteiten
Wegtransport: € 3.500.000
Expeditie: € 1.500.000
Regelmatig te vervoeren goederen
Bulk
Verder zijn de volgende kengetallen van Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan bekend:
Rechtsvorm
N.V.
Aantal vestigingen
3
Vestigingslanden
Nederland
EU landen (eurozone)
Afnemers
Bedrijven
Overheid
Toeleveranciers in
Nederland (veel)
EU landen (weinig)
Overig Europa (weinig)
USA en/of Canada (weinig)
Afnemers in
Nederland (veel)
EU landen (weinig)
Overig Europa (weinig)
USA en/of Canada (weinig)
Omzet afgelopen boekjaar
€ 5.000.000
Verwachting omzet lopende boekjaar
€ 5.500.000
Brutowinstpercentage afgelopen boekjaar
7%
Brutowinstpercentage huidig boekjaar
8%
Kredietvolume
> EUR 500.000
Doelstelling komende 3 jaar
consolidatie in Nederland
Aantal FTE
50
Verwachting aantal FTE binnen 3 jaar
60
CAO
Transport
URL Internetsite
www.abnamro.nl
3 Risico's per aandachtsgebied
3.1 Management
Het management is er verantwoordelijk voor dat de onderneming optimaal presteert, zodat de gestelde doelen
kunnen worden gerealiseerd.
Vastleggen procedures schept helderheid
Voor ondernemingen is een management met een duidelijke visie, doelstellingen en strategie van groot belang.
Vastgelegde taakverdelingen, bevoegdheden en verantwoordelijkheden dragen er aan bij dat iedere werknemer of
leidinggevende weet wat van hem of haar wordt verwacht. Procedures waarin is geregeld hoe in bepaalde situaties
moet worden gehandeld, zullen door het management beschikbaar moeten worden gesteld. Hierbij kunt u denken
aan een calamiteiten-scenario:
■
Wie moet er in geval van een calamiteit in actie komen?
■
Wat moet er worden geregeld?
■
Met wie dient contact opgenomen te worden?
■
Wie is bevoegd tot het maken van afspraken?
■
Wie communiceert met de (lokale) pers?
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
er langere tijd geen sturing is
de directeur/DGA overlijdt/arbeidsongeschikt wordt
bedrijfsopvolging ontbreekt
een (mede)aandeelhouder vertrekt, overlijdt of arbeidsongeschikt
wordt
overig management vertrekt, overlijdt of arbeidsongeschiktheid
wordt
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Langere tijd geen sturing
De directeur/DGA vervult vaak een onmisbare rol binnen de onderneming. De afhankelijkheid van de directeur/DGA
kan dan ook zeer groot zijn. Als de directeur/DGA langer dan 5 dagen géén sturing kan geven aan de onderneming,
kan een kritische situatie ontstaan.
Risicobeheersmaatregelen
Het is belangrijk om de kwaliteiten van de directeur/DGA die leiden tot afhankelijkheid in kaart te brengen en na te
gaan in hoeverre deze kwaliteiten ook bij andere personen binnen de onderneming aanwezig zijn of kunnen worden
ontwikkeld. Het doorfunctioneren van de onderneming zal zo min mogelijk gevaar lopen als specifieke kennis is
gedeeld en geborgd met/bij anderen binnen de onderneming. Leg dit soort zaken centraal vast.
Risicofinancieringsmaatregelen
Verzekeringstechnisch zijn er diverse mogelijkheden om zowel financieel als in natura een vangnet te bieden als
sleutelfiguren in de onderneming uitvallen. Het aanstellen van een interim manager kan mogelijk voor de korte
termijn een oplossing bieden.
Arbeidsongeschiktheid of onverwachts overlijden van de directeur/DGA
Arbeidsongeschiktheid of plotseling overlijden van de directeur/DGA kan grote financiële consequenties hebben.
Het is belangrijk tijdig stil te staan bij de mogelijke gevolgen.
Risicobeheersmaatregelen
Het plotselinge overlijden van een directeur/DGA kan grote financiële gevolgen hebben. Indien u directeur
grootaandeelhouder bent, denk dan bijvoorbeeld aan de consequenties van een pensioentoezegging die in eigen
beheer is opgebouwd.
Als de onderneming de DGA een nabestaandenpensioen heeft toegezegd, hebben de nabestaanden (partner en
vaak ook eventuele kinderen tot 30 jaar) recht op een pensioenuitkering. Als de pensioenopbouw niet bij een
externe verzekeraar is ondergebracht, maar binnen de onderneming is opgebouwd (eigen beheer), zal de
onderneming een levenslange pensioenuitkering moeten verzorgen voor de nabestaanden. Het is van belang dat
als bovengenoemd risico voor rekening van de onderneming is, er ook daadwerkelijk geld voor gereserveerd wordt.
Bij het overlijden van een directeur/DGA zonder nabestaanden, valt een eventueel in eigen beheer opgebouwde
pensioenreserve vrij in de winst van de onderneming. Dit betekent dat hierover vennootschapsbelasting
verschuldigd zal zijn.
Indien u een eenmanszaak of vennootschap onder firma hebt, kunt u alleen iets aan uw oudedagsvoorziening doen
door middel van banksparen, beleggen, sparen of het sluiten van een lijfrenteverzekering.
Risicofinancieringsmaatregelen
In geval van arbeidsongeschiktheid kan een DGA in het uiterste geval een beroep doen op de Wet Werk en
Bijstand. Deze wet voorziet Nederlands ingezetenen van een sociaal minimum dat onder zeer strikte voorwaarden
wordt verstrekt. Een DGA wordt geacht voor het risico van arbeidsongeschiktheid zelf een voorziening te treffen.
Als in geval van arbeidsongeschiktheid het dienstverband met de onderneming na verloop van tijd wordt beëindigd
zal, wanneer het pensioen in eigen beheer wordt opgebouwd, ook de pensioenopbouw stoppen. Dit betekent dat
óók het inkomen na de pensioendatum sterk zal afnemen.
Om de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid of overlijden op te vangen zijn diverse
verzekeringsoplossingen mogelijk. Het is sterk afhankelijk van de persoonlijke situatie van de betrokkene hoe
dergelijke verzekeringen vorm te geven. Is er bijvoorbeeld financiële ruimte om zelf de eerste periode bij
arbeidsongeschiktheid op te vangen? Wat dient er contractueel geregeld te zijn? Tijdige afstemming met een
specialist van ABN AMRO zorgt dat u niet voor verrassingen komt te staan.
Ontbreken van bedrijfsopvolging
Op een onverwacht moment kan bedrijfsopvolging ineens actueel worden.
Risicobeheersmaatregelen
Het is voor de continuïteit van de onderneming van belang tijdig stil te staan bij de eventuele gevolgen van
arbeidsongeschiktheid of het plotseling overlijden van een directeur/DGA. Bespreek het onderwerp
bedrijfsopvolging niet alleen in het kader van een naderende pensioendatum. Het aanstellen van een interim
manager kan mogelijk voor de korte termijn een oplossing bieden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Afhankelijk van de specifieke situatie van de directeur/DGA zijn er diverse verzekeringsoplossingen mogelijk, zowel
op het gebied van arbeidsongeschiktheid als overlijden. Het is raadzaam om tijdig advies in te winnen bij een
specialist van ABN AMRO.
Plotseling vertrek, overlijden of arbeidsongeschiktheid van een meewerkend(mede)aandeelhouder
Indien er sprake is van meerdere aandeelhouders en er valt onverwacht een aandeelhouder weg door vertrek,
arbeidsongeschiktheid of overlijden dan kan dit verstrekkende gevolgen hebben voor uw onderneming.
Risicobeheersmaatregelen
Het is belangrijk om in een managementcontract alle afspraken vast te leggen. Onduidelijke afspraken kunnen
bijvoorbeeld leiden tot juridische conflicten bij de bepaling van de waarde en de verdeling van de onderneming.
Risicofinancieringsmaatregelen
Om de financiële gevolgen van arbeidsongeschiktheid of overlijden op te vangen zijn diverse
verzekeringsoplossingen mogelijk. Deze oplossingen zijn afhankelijk van de persoonlijke situatie. Tijdige
afstemming met een specialist van ABN AMRO zorgt dat u niet voor vervelende verrassingen komt te staan.
Plotseling vertrek, overlijden of arbeidsongeschiktheid overig management
Plotseling vertrek, overlijden of arbeidsongeschiktheid van leden van het management kan de continuïteit van uw
onderneming in gevaar brengen. De afhankelijkheid kan bijvoorbeeld te maken hebben met de specifieke kennis en
vaardigheden of het netwerk waarover het betrokken MT-lid beschikt.
Risicobeheersmaatregelen
Vooraf (contractuele) afspraken maken om de gevolgen van plotseling vertrek te regelen en het tijdig delen van
kennis, opleiden van medewerkers en het laten 'meedraaien' van medewerkers in netwerken, kan de gevolgen van
onverhoopt vertrek/wegvallen van een belangrijk MT-lid minder ernstig laten zijn.
Risicofinancieringsmaatregelen
Voor deze groep medewerkers, meestal in loondienst van de onderneming, zijn diverse verzekeringsoplossingen
mogelijk. Deze oplossingen zijn afhankelijk van de persoonlijke situatie. Aangezien het hier vaak
maatwerkoplossingen betreft is het raadzaam een specialist van ABN AMRO u te laten adviseren.
3.2 Bedrijfsproces en logistiek
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
de voorraad goederen onder beheer verloren gaat
een kritiek transportmiddel uitvalt
op- en/of overslagfaciliteit verloren gaan
de 'value added logistics/services' niet geleverd kunnen
worden
de goederen niet, te laat of beschadigd worden afgeleverd
een rij- en leveringsverbod of beperking wordt ingesteld
de controle over buitenlandse vestigingen wegvalt
de controle over een logistiek samenwerkingsverband
wegvalt
uw onderneming wordt geconfronteerd met imagoaantasting
de ICT voorziening verloren gaat
bijzondere faciliteiten verloren gaan
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Verloren gaan van goederen onder beheer
Voor goederen die u onder beheer hebt, bent u voor een belangrijk deel vaak ook verantwoordelijk. Dit geldt voor
goederen die u vervoert, maar ook voor bijvoorbeeld geleende en gehuurde materialen.
Risicobeheersmaatregelen
Indien klanten u tijdelijk goederen toevertrouwen, dient u hiervoor als 'goed huisvader' zorg te dragen. Beperk
hierbij uw aansprakelijkheid door de juiste condities van toepassing te verklaren op al uw overeenkomsten.
Besteed aandacht aan veiligheid en schadepreventie door bijvoorbeeld het personeel goed te instrueren over
behandelprocedures.
Risicofinancieringsmaatregelen
Voor het geval u wél aangesproken wordt, is een goed financieel vangnet belangrijk. Dit risico kan door een
algemene aansprakelijkheidsverzekering en/of een logistieke aansprakelijkheidsverzekering mogelijk worden
afgedekt. Naast een dekking voor de materiële schade is het mogelijk om goederen van derden mee te verzekeren
op de brandverzekering. Daarnaast kunt u of kan uw opdrachtgever de goederen verzekeren door het afsluiten van
een goederentransportverzekering. Het is van belang dat u hierover vooraf duidelijke/contractuele afspraken maakt
met de opdrachtgever.
Kritiek transportmiddel valt uit
Bij kritieke transportmiddelen is het van belang om vooraf de gevolgen van uitval in kaart te brengen. Kunnen
kritieke transportmiddelen op korte termijn worden gehuurd of vervangen? Kunnen de werkzaamheden op een
alternatieve manier worden uitgevoerd?
Risicobeheersmaatregelen
Bij kritieke transportmiddelen kan het gewenst zijn om (kritische) reserveonderdelen aan te houden. Daarnaast is
het raadzaam om die transportmiddelen, voor zover mogelijk, zodanig te parkeren dat in geval van een calamiteit
(bijvoorbeeld een brand) deze niet allemaal verloren gaan.
Risicofinancieringsmaatregelen
Naast een dekking voor het materiële verlies, zijn er onder bepaalde omstandigheden op een brandverzekering
mogelijkheden om tevens de derving van brutowinst mee te verzekeren. Om de gevolgschade te beperken kan een
brandbedrijfsschadeverzekering op het wagenpark van belang zijn. De adviseur van ABN AMRO bespreekt de
mogelijkheden graag met u.
Op- en/of overslagfaciliteit gaat verloren
Als de op- en/of overslagfaciliteit door een calamiteit verloren gaat, gaan veelal tegelijkertijd veel goederen verloren.
Om het (negatieve) effect voor de onderneming te beperken is het van belang om de voorraden zo snel mogelijk
weer aan te vullen of te vervangen.
Risicobeheersmaatregelen
Om de kans op brand te verkleinen of de gevolgen ervan te beperken neemt u maatregelen. Denk hierbij aan branden/of inbraakdetectie, sprinklerinstallatie en het trainen van medewerkers met (kleine) blusmiddelen. Zorg dat
buitenopslag niet te dicht bij het pand wordt geplaatst en dat brandgevaarlijke werkzaamheden niet in de nabijheid
van brandbare materialen worden uitgevoerd.
Hebt u (een) bedrijfpand(en) met een plat dak, dan adviseren wij u regelmatig controles te (laten) uitvoeren op het
gebied van de noodoverloopvoorzieningen, de dakconstructie en de eventueel toegenomen dakbelasting als gevolg
van bijgeplaatste airco, reclame-uitingen, GSM masten etc.
Het minimaal één keer per jaar laten uitvoeren van onderhoud aan en het schoonmaken van platte daken, kan de
kans op gehele of gedeeltelijke instorting als gevolg van wateraccumulatie en/of sneeuwbelasting beperken.
Risicofinancieringsmaatregelen
Naast een dekking voor het materiële verlies, zijn er verzekeringstechnisch mogelijkheden om bijvoorbeeld de extra
kosten op te kunnen vangen (uitwijken, overwerk en/of huren van vervangende ruimte). Eventuele derving van
brutowinst is verzekerbaar. Als logistiek dienstverlener kunt u tevens een goederentransportverzekering voor de
goederen van de opdrachtgever afsluiten. Of dit voor u noodzakelijk en/of gewenst is, kunnen wij in overleg met u
bepalen.
'Value added logistics/services' kunnen niet geleverd worden
Risicobeheersmaatregelen
Zorg voor de juiste materialen en gereedschappen en train uw medewerkers zodat zij optimaal hun
werkzaamheden kunnen uitvoeren. Met een brede basis van capabel personeel kunt u personele uitval beter
opvangen en de gevolgen hiervan beperken.
Risicofinancieringsmaatregelen
Verzekeringstechnisch zijn er mogelijkheden om schade door bijvoorbeeld bewerking mee te verzekeren, hetzij op
de aansprakelijkheidsverzekering hetzij op een verzekering die een materiële dekking biedt voor schade aan
goederen van derden.
Goederen worden niet, te laat of beschadigd afgeleverd
Zicht en grip op het logistieke traject is van essentieel belang zodat waar nodig bijgestuurd kan worden. Als de
goederen regelmatig niet, te laat of beschadigd worden afgeleverd, kan een bijkomend ongewenst effect zijn dat
de opdrachtgevers/afnemers uiteindelijk de relatie met uw onderneming verbreken.
Risicobeheersmaatregelen
Mogelijke beheersmaatregelen kunnen zijn: de opleiding, training en instructie van personeel; reservecapaciteit
reserveren (indien mogelijk); de aansprakelijkheid op de juiste wijze contractueel beperken door het hanteren van
leveringsvoorwaarden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Materiële schade is verzekerbaar, hetzij in de vorm van een aansprakelijkheidsverzekering, hetzij in de vorm van een
goederentransportverzekering ten behoeve van de ladingeigenaar. NB: zuivere (immateriële) vermogensschade
bijvoorbeeld als gevolg van gedwongen stilstand van een fabriek door vertraagde aanlevering is slechts zeer
beperkt verzekerbaar, zowel voor wat betreft condities als verzekerde bedragen.
(Centrale) overheid kondigt een rij- en leveringsverbod of -beperking af
Afhankelijk van bijvoorbeeld het land waar geladen of gelost moet worden, kan de kans op een rij- en
leveringsbeperking of –verbod door de overheid groter zijn. Dit kan grote financiële gevolgen hebben voor
Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan. Het risico kan ontstaan als de gehele of een deel van de levering nog
niet heeft plaatsgevonden.
Risicobeheersmaatregelen
Het instellen van rij- en leveringsbeperkingen of –verboden is vrijwel onmogelijk te voorspellen. Wanneer het een
verbod betreft om nationale gezondheidsredenen (zoals vogelgriep) wordt dit meestal vooraf via de media kenbaar
gemaakt. Dit is over het algemeen niet het geval bij politieke overwegingen. Bij vervoer op risicovolle trajecten kunt
u vooraf inventariseren of alternatieve routes mogelijk zijn, of er mogelijkheden zijn voor noodopslag of andere
maatregelen die kunnen bijdragen aan het behoud van het vervoermiddel en de lading. ABN AMRO beschikt over
veel landeninformatie. Voor landeninformatie kunt u terecht op onze website: http://www.abnamro.nl/
landeninformatie.
Risicofinancieringsmaatregelen
Als logistiek ondernemer kunt u zich nauwelijks wapenen tegen een door de (centrale) overheid afgekondigd rij- en
leveringsverbod of -beperking. Een kredietverzekering biedt wel dekkingsmogelijkheden voor:
1. de financiële schade als gevolg van non-betaling door politieke risico's indien goederen het land
niet in mogen;
2. de in beslag name door de overheid van eigendommen en goederen bij/na aflevering;
3. de commerciële en politieke risico's (dus het nonbetalings- resp. het transferrisico) na de
geleverde prestatie.
Het verlies van de controle over een logistiek samenwerkingsverband
Een logistieke samenwerking kan de onderneming grote voordelen bieden. Goede afspraken tussen partners en
het toezien op de naleving van deze afspraken, zijn belangrijke randvoorwaarden.
Risicobeheersmaatregelen
Leg afspraken met logistieke partners contractueel vast, inclusief de wederzijdse aansprakelijkheid. Onderhoud
regelmatig contact met partners en controleer of afspraken worden nageleefd. Zorg eventueel voor
uitwijkmogelijkheden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Risico's met logistieke partners kunt u verzekeren onder een logistieke aansprakelijkheidsverzekering. Of dit voor
uw onderneming noodzakelijk en/of gewenst is, bespreken wij graag met u.
Imagoschade als gevolg van vervuiling of (verkeerde) afvalverwerking
Het imago van uw onderneming kan worden aangetast als gevolg van door uw onderneming veroorzaakte
vervuiling van bodem, water en lucht of (verkeerde) verwerking van de eigen rest- en/of afvalstromen.
Zorg dat van tevoren is nagedacht over crisiscommunicatie en dat hiervoor een communicatieplan is opgesteld.
Stel procedures op waarin is geregeld hoe in bepaalde 'crisissituaties' moet worden gehandeld en wie binnen de
onderneming welke taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden heeft (calamiteitenplan).
Risicobeheersmaatregelen
Gezien het toenemende belang van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen is het belangrijk om ongewenste
effecten van bijvoorbeeld het productieproces, ondergrondse tanks of (verkeerde) verwerking van afvalproducten te
inventariseren en eventuele maatregelen te nemen. Ten aanzien van (incidentele) rest- en/of afvalstromen is het
noodzakelijk te weten op welke wijze deze worden verwerkt en waarvoor zij eventueel worden toegepast.
Risicofinancieringsmaatregelen
Imagoschade is niet te verzekeren. De eventuele financiële schade mogelijk wel. Een Milieuschadeverzekering
(MSV) biedt in beginsel dekking tegen schade aan het milieu. Hieronder wordt verstaan het ongedaan maken van
een verontreiniging van de bodem, gronden en/of oppervlaktewater (saneringskosten). De kosten in verband met
het opruimen en afvoeren van asbest en daarmee verontreinigde zaken vallen ook onder het begrip
saneringskosten. Op de brandverzekering zijn dit soort opruimingskosten en bereddingskosten niet of beperkt
meeverzekerd. Het is raadzaam om na te gaan of de verzekerde som voldoende hoog is om in geval van een brand
de opruiming te kunnen bekostigen. Indien u goed verzekerd bent en dus de middelen beschikbaar hebt om in
geval van schade snel maatregelen te treffen kan dit mogelijk helpen de imagoschade te beperken.
Het verlies van de ICT voorziening
Door de grote afhankelijkheid van informatiesystemen voor een efficiënte dienstverlening (voor o.a. routeplanning,
warehouse management en/of douane), zijn logistieke bedrijven ook kwetsbaar geworden voor systeemstoringen.
Risicobeheersmaatregelen
Afspraken en contracten met de leverancier van bijvoorbeeld het automatiseringssysteem over uitwijk-,
onderhouds- en reparatietermijnen zal de uitvaltermijn van de systemen kunnen beperken. De installatie van
bijvoorbeeld een bliksemafleidingsinstallatie en/of overspanningsinstallatie zal de gevolgen van inductieschade aan
de systemen voorkomen/verminderen. Een “UPS” (Uninterrupted Power Supply) vangt veelal wel
spanningsverschillen van het elektriciteitsnetwerk op maar niet die van inductieschade als gevolg van
spanningsverschillen door bliksem. Met name elektrische apparatuur zoals computers, brand- en
inbraakmeldinstallaties, weegbruggen, CNC-apparatuur etc. zijn hier gevoelig voor.
Risicofinancieringsmaatregelen
De materiële gevolgen zijn over het algemeen verzekerbaar. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om de immateriële
gevolgen te verzekeren. Of dit noodzakelijk en/of gewenst is, willen wij graag met u inventariseren. Een
afzonderlijke computerverzekering en/of elektronicaverzekering is gezien de bedragen waarvoor een en ander kan
worden vervangen, tegenwoordig niet altijd meer noodzakelijk.
Het verlies van bijzondere faciliteiten zoals een garage, wasstraat of tankstation
Risicobeheersmaatregelen
Laat regelmatig (preventief) onderhoud uitvoeren op de kritische bedrijfsmiddelen. Maak met de leveranciers van
deze bedrijfsmiddelen afspraken over beschikbare uitwijkmogelijkheden en het snel beschikbaar hebben van
vervangende onderdelen. Maak een draaiboek waarin is vastgelegd wie welke initiatieven onderneemt in geval van
een calamiteit.
Risicofinancieringsmaatregelen
De materiële schade is over het algemeen verzekerbaar. Daarnaast is het mogelijk om de extra te maken kosten en/
of eventuele derving van de brutowinst, als gevolg van het (tijdelijk) uitvallen van de kritische bedrijfsmiddelen, te
verzekeren. Of dit noodzakelijk en/of gewenst is, zoeken wij graag verder met u uit.
3.3 Bedrijfsmiddelen en -huisvesting
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
het kantoorpand en/of de opslagcapaciteit verloren
gaat
de bedrijfsmiddelen verloren gaan
het automatiseringssysteem uitvalt
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Verloren gaan van het bedrijfspand
Als het bedrijfspand door een calamiteit verloren gaat, kan dat ernstige gevolgen hebben. Hoe ernstig, hangt af van
de mate waarin u afhankelijk bent van het specifieke bedrijfspand en of u snel kunt uitwijken naar een andere
geschikte locatie.
Risicobeheersmaatregelen
Controleer regelmatig of de elektrische installatie voldoet aan de huidige NEN-normen, dit kan de kans op
kortsluiting en/of brand verminderen. Voorzie het pand van voldoende (goedgekeurde) en geschikte blusmiddelen.
Afhankelijk van de soort goederen en de daarbij gebruikte afvalmaterialen verdient het aanbeveling de
afvalmaterialen niet in de directe nabijheid van het pand op te slaan. Sla geen afval of papier op in technische
ruimten (bijvoorbeeld centrale verwarming).
Als u (een) bedrijfpand(en) hebt met een plat dak, adviseren wij u regelmatig controles te (laten) uitvoeren op het
gebied van de noodoverloopvoorzieningen, de dakconstructie en de toegenomen dakbelasting als gevolg van
bijgeplaatste airco, reclame-uitingen, GSM masten etc.
Het minimaal één keer per jaar laten uitvoeren van onderhoud aan en het schoonmaken van platte daken, kan de
kans op gehele of gedeeltelijke instorting als gevolg van wateraccumulatie en/of sneeuwbelasting beperken.
Risicofinancieringsmaatregelen
U kunt verzekeringen afsluiten voor:
■
Materiële schade
■
De aangebrachte veranderingen en verbeteringen aan een huurpand
■
De extra kosten die u maakt om na een calamiteit (tijdelijk) uit te wijken naar een vervangende
ruimte
■
De kosten om na een calamiteit de restanten van het pand op te ruimen (opruimingskosten).
Denk in het bijzonder aan milieugevaarlijke stoffen zoals asbest.
Investeren in onroerend goed
U verwacht de komende 3 jaar investeringen te doen in onroerend goed.
Nieuwbouw, verbouwingen en/of renovaties brengen vaak grote investeringen met zich mee. Vertragingen en
schade tijdens de bouw kunnen aanzienlijke negatieve gevolgen voor de bedrijfsactiviteiten met zich meebrengen.
Risicobeheersmaatregelen
Het is belangrijk om vooraf mogelijke scenario’s in beeld te brengen en hierop zoveel mogelijk te anticiperen. Denk
aan de benodigde vergunningen en het vooraf maken van afspraken met gemeentes, provincie, brandweer, etc.
Voor nieuwbouw en verbouwingen wordt vaak een zogenaamde 'Constructie All Risks' (CAR)-verzekering door de
aannemer afgesloten. Om als opdrachtgever problemen ten aanzien van uitkeringen en de ontvangst van
schadepenningen te voorkomen, adviseren wij u om zelf een CAR-verzekering af te sluiten en deze in eigen beheer
te houden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een CAR-verzekering geeft bescherming tegen bijvoorbeeld materiële schade en/of verlies van het werk, of de
aansprakelijkheid voor schade aan derden als gevolg van de uitvoering van de verzekerde werkzaamheden.
Afhankelijk van de situatie zijn meerdere opties mogelijk.
In het verlengde hiervan raden wij u aan te overwegen wat de financiële gevolgen kunnen zijn bij het verlaat
opleveren van de verbouwing als gevolg van een calamiteit tijdens de verbouwing. Deze bedrijfsschade of beter
gesteld Advanced Loss of Profit kan analoog aan een CAR-verzekering worden gerealiseerd echter uitsluitend
wanneer u, als opdrachtgever voor de CAR-verzekering zorgdraagt.
Verloren gaan van bedrijfsmiddelen
Als belangrijke bedrijfsmiddelen door een calamiteit verloren gaan, kan dat ernstige gevolgen voor uw
onderneming. Denk hierbij aan productiemiddelen, werkmateriaal, etc. (Automatiseringssystemen vallen hier niet
onder, deze komen later aan de orde). De impact hangt af van de mate van afhankelijkheid van die bedrijfsmiddelen
en van de snelheid waarmee deze bedrijfsmiddelen kunnen worden vervangen.
Risicobeheersmaatregelen
Laat regelmatig (preventief) onderhoud uitvoeren op uw bedrijfsmiddelen. Maak met leveranciers van deze
bedrijfsmiddelen afspraken over beschikbare uitwijkmogelijkheden en het snel beschikbaar hebben van
vervangende onderdelen. Maak een draaiboek waarin is vastgelegd wie welke initiatieven onderneemt in geval van
een calamiteit.
Risicofinancieringsmaatregelen
De materiële schade is over het algemeen verzekerbaar. Daarnaast is het mogelijk om de extra te maken kosten en/
of eventuele derving van de brutowinst, als gevolg van het tijdelijk uitvallen van de kritische bedrijfsmiddelen te
verzekeren. Of dit noodzakelijk en/of gewenst is, onderzoeken wij graag verder met u. Ook de kosten van het
opruimen van de restanten van de bedrijfsuitrusting na een calamiteit kunt u verzekeren. Let erop dat
milieugevaarlijke stoffen, zoals chemicaliën en dergelijke, bij een calamiteit in de bodem, de lucht of het
oppervlaktewater terecht kunnen komen. Het verwijderen hiervan dient meestal apart verzekerd te worden.
Uitval van het (centrale) automatiseringssysteem
Uw onderneming is in grote mate afhankelijk van de (centrale) automatisering. Bij een uitvalsduur vanaf 2 dagen
wordt het voor uw onderneming 'kritisch'.
Risicobeheersmaatregelen
Maak afspraken met de leverancier van het automatiseringssysteem over uitwijkmogelijkheden, onderhoudsservice
en reparatietermijnen (en leg deze contractueel vast). Dit kan de uitval(termijn) van de systemen beperken. De
installatie van bijvoorbeeld een bliksemafleidingsinstallatie en/of overspanningsinstallatie zal de gevolgen van
inductieschade aan de systemen kunnen voorkomen/verminderen. Een UPS (Uninterrupted Power Supply) vangt
veelal wel spanningsverschillen van het elektriciteitsnetwerk op, maar niet die van inductieschade als gevolg van
spanningsverschillen door bliksem. Vooral elektrische apparatuur zoals computers, brand- en
inbraakmeldinstallaties, weegbruggen, CNC-apparatuur etc. is hier gevoelig voor.
Risicofinancieringsmaatregelen
De materiële gevolgen zijn verzekerbaar. Daarnaast kunt u de immateriële gevolgen verzekeren. De noodzaak
hiervan willen wij graag met u inventariseren. Een aparte computerverzekering en/of elektronicaverzekering is,
gezien de bedragen waarvoor een en ander tegenwoordig kan worden vervangen, niet altijd meer noodzakelijk,
maar sterk afhankelijk van de apparatuur.
3.4 Medewerkers
Werknemers zijn van grote betekenis voor een duurzame continuïteit en rentabiliteit van uw onderneming.
Als werkgever hebt u veel verantwoordelijkheden. Volgens de Arbowet bent u als werkgever verplicht de veiligheid
en gezondheid van uw werknemers zoveel mogelijk veilig te stellen en zult u als werkgever moeten kunnen
aantonen dat u aan deze 'zorgplicht' heeft voldaan. Het gaat daarbij niet alleen om materiële schade, maar ook
schade als gevolg van (beroeps)ziekte of een ongeval.
Een medewerker kan de veroorzaker zijn van schade aan derden of hij kan zelf schade oplopen tijdens de
uitoefening van zijn werkzaamheden.
Daarnaast kunt u als werkgever aansprakelijk gesteld worden voor schade door medewerkers die (tijdelijk) bij
derden zijn gedetacheerd of voor schade die medewerkers elkaar toebrengen.
Bovendien is er een toenemende tendens om schade geleden door de werknemer bij de werkgever te claimen. U
kunt als werkgever bijvoorbeeld aansprakelijk gesteld worden voor schade die een werknemer oploopt als hij/zij
tijdens werkzaamheden deelneemt aan het verkeer met een motorrijtuig, als fietser of als voetganger.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
een medewerker met specifieke kennis uitvalt/vertrekt
één of meerdere medewerkers langdurig ziek zijn
een bedrijfsongeval met (ernstig) letsel plaatsvindt
er onvoldoende geschikt personeel is
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Uitval van een medewerker met specifieke kennis
Binnen uw onderneming zijn één of meerdere medewerkers aanwezig, van wie (langdurige) uitval of het niet
beschikbaar zijn voor de onderneming, een behoorlijke impact op de onderneming kan hebben.
Het gaat hierbij om: planning.
Uitval vanaf 1 dag wordt als kritisch beschouwd.
Risicobeheersmaatregelen
Het is van belang om de specifieke kennis van medewerkers te laten delen; denk hierbij bijvoorbeeld aan interne
opleidingen en het regelmatig actualiseren hiervan. Daarnaast is het belangrijk om de betrokkenheid en
tevredenheid van medewerkers regelmatig te peilen. Ook het arbeidsverzuim kan een indicatie zijn van het
werkklimaat.
Risicofinancieringsmaatregelen
Met de uitkering van een overlijdensrisicoverzekering voor medewerkers op sleutelposities binnen uw organisatie
kunt u de financiële gevolgen van bepaalde vormen van uitval opvangen. Met deze uitkering kunt u bijvoorbeeld het
aantrekken van een (tijdelijke) vervanger betalen. Wat op dit gebied wel of niet mogelijk is vertellen wij u graag in
een adviesgesprek. Het afdekken van het risico van een ongewenst voortijdig vertrek van een medewerker is niet
mogelijk. Wel zijn er mogelijkheden om door middel van inzet van employee benefits medewerkers te behouden.
Langdurig ziek worden van één of meerdere medewerkers
Op basis van de huidige wetgeving komen de eerste twee jaar van arbeidsongeschiktheid van werknemers voor
rekening van de werkgever. Daarna treedt de Wet Werk en Inkomen naar Arbeid (WIA) in werking. De WIA bestaat
uit twee delen: de Regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) en de Regeling
Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA).
Vooral bij grote aantallen werknemers kan een hoog percentage langdurig verzuim een aanzienlijke financiële
schade betekenen.
Risicobeheersmaatregelen
Een goed Arbobeleid en de strikte opvolging van de Wet Verbetering Poortwachter kan de gevolgen van langdurig
ziekteverzuim beperken. Werknemers die langdurig onder een (te) hoge werkdruk moeten functioneren, zullen
eerder worden geconfronteerd met een 'burn-out'.
Met het oog op het verbeteren van de gezondheid bieden werkgevers hun medewerkers steeds vaker de
mogelijkheid om (tegen een gereduceerd tarief) lid te worden van een sportschool of om periodiek een
gezondheidskeuring te ondergaan.
Risicofinancieringsmaatregelen
Er bestaan diverse verzekeringsvormen om de financiële gevolgen van (langdurig) ziekteverzuim af te dekken.
Vanaf de eerste dag van ziekte is de werkgever verantwoordelijk voor een actieve begeleiding en re-integratie van
de medewerker. Na twee jaar ziekte zal de medewerker de WIA instromen. Door de risico's te koppelen aan de
overige werknemersverzekeringen kan vanaf de eerste dag aan een actieve integratie worden gewerkt.
Sinds 2007 hebben alle werkgevers de keuze om eigenrisicodrager te worden voor de WGA. Of het voor u
raadzaam is om eigenrisicodrager voor de WGA te worden, bespreken wij graag met u.
Ernstig letsel door een bedrijfsongeval
Het is de verplichting van een werkgever om het werk én de werkplek zodanig te organiseren dat de werknemer in
de uitoefening van zijn werkzaamheden geen schade lijdt. De aansprakelijkheid van de werkgever bij ongevallen
van de werknemer is in de afgelopen jaren door de rechtspraak steeds verder opgerekt.
De kans op een bedrijfsongeval wordt vaak bepaald door de aard van de onderneming en de werkzaamheden van
de (tijdelijke) medewerker. Als een werknemer betrokken is bij een (ernstig) bedrijfsongeval, moet u als werkgever
de Arbeidsinspectie hiervan op de hoogte stellen. Voor alle meldingen, tips of klachten heeft de Arbeidsinspectie
één centraal meldpunt: 0800 270 00 00 of www.arbeidsinspectie.nl.
Risicobeheersmaatregelen
Het goed uitvoeren van een Arbobeleid en een veiligheidsbeleid (zoals Persoonlijke Beschermingsmiddelen)
beperkt de kans op ernstig letsel. Geef duidelijke mondelinge en schriftelijke werkinstructies. Dit geldt voor zowel
algemeen bekende risico's als bij het werken met bijvoorbeeld gevaarlijke machines. Als u (tijdelijke) medewerkers
in dienst hebt die de Nederlandse taal niet of onvoldoende beheersen, adviseren wij u de algemene
veiligheidsvoorschriften en de instructies met betrekking tot de bediening van machines en materialen te laten
vertalen. Een opleiding voor de medewerkers kan bijdragen aan de veiligheid.
Als werkgever dient u er op toe te zien dat uw werknemers zich aan de (veiligheids)instructies houden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een (collectieve) ongevallenverzekering biedt een uitkering indien een medewerker overlijdt of blijvend invalide
wordt als gevolg van een ongeval.
Volgens bepaalde CAO’s is het sluiten van een collectieve ongevallenverzekering voor werknemers zelfs verplicht.
In de praktijk kunnen de fiscale aspecten van een ongevallenverzekering in de werkgever/werknemersfeer
problemen opleveren. Denk aan de begunstiging en de vraag wie bij uitkering inhoudingsplichtig is.
Een WEGAM–verzekering dekt op collectieve basis de werkgeversaansprakelijkheid voor schade die werknemers
lijden als zij voor het bedrijf met een motorrijtuig onderweg zijn en een ongeval krijgen. De adviseur van ABN
AMRO kan u hierover informeren.
NB: u kunt als werkgever (op basis van goed werkgeverschap) in bepaalde situaties mede aansprakelijk worden
gehouden voor een ongeval. Hiervoor biedt uw aansprakelijkheidsverzekering mogelijk dekking.
Onvoldoende geschikt personeel
Soms is het moeilijk om genoeg en kwalitatief geschikt personeel te krijgen. Dit kan gevolgen hebben voor de
kwaliteit van de dienstverlening en voor de eventueel noodzakelijke uitbreiding van de bedrijfsactiviteiten.
Risicobeheersmaatregelen
Door extra aandacht te besteden aan goede arbeidsomstandigheden, secundaire arbeidsvoorwaarden en een
goede werksfeer, kunt u het personeelsverloop beperken en kan uw onderneming een voorsprong hebben bij de
werving van nieuw personeel.
Voor de tijdelijke invulling van vacatures kan overwogen worden om in bepaalde gevallen een ZZP-er in te huren.
Risicofinancieringsmaatregelen
U kunt uw aantrekkelijkheid als werkgever vergroten door het bieden van interessante employee benefits, zoals
voor de werknemer aantrekkelijke collectieve contracten voor ziektekosten en/of pensioenen.
Ook is het mogelijk om collectieve regelingen of arrangementen samen te stellen voor uw werknemers,
franchisenemers, leden of klanten. Samen met u bekijken wij graag de mogelijkheden hiervoor.
3.5 Toeleveranciers
Van uw leveranciers verwacht u dat zij volgens afspraak leveren. Maar gaat dat ook altijd zoals gewenst?
Leveranciers van grondstoffen, halffabricaten, inventaris, diensten, energie en water kunnen essentieel zijn voor de
continuïteit en rentabiliteit van uw onderneming.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan als
een toeleverancier de logistieke diensten niet meer
wil/kan leveren
prijsstijgingen niet kunnen worden doorberekend
een toeleverancier van energie/andere utiliteiten niet
levert
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Een toeleverancier kan/wil de logistieke diensten niet meer leveren
Het niet meer kunnen of willen leveren van ondersteunende logistieke diensten door een kritische toeleverancier
kan grote gevolgen voor hebben, ook wat betreft het niet nakomen van verplichtingen naar opdrachtgevers. Als
contractpartij zult u aangesproken worden door uw opdrachtgever indien u de contractuele verplichtingen niet kunt
nakomen (ook al ligt de oorzaak bij de door u ingeschakelde toeleverancier).
Risicobeheersmaatregelen
Bij kritische toeleveranciers (bijv. ondervervoerder of stuwadoor) kan het belangrijk zijn om niet van één leverancier
afhankelijk te zijn. Spreiding over meerdere toeleveranciers is aan te bevelen, maar zal niet altijd haalbaar zijn. Geef
schaduwleveranciers periodiek een (proef)order om zodoende de kwaliteit, leveringsbetrouwbaarheid en dergelijke
te kunnen beoordelen. Leg afspraken met de toeleverancier contractueel vast. Een boetebeding in het contract met
de toeleverancier kan een extra stimulans zijn om toch aan zijn verplichtingen te voldoen.
Risicofinancieringsmaatregelen
Afhankelijk van de reden van het niet kunnen of willen leveren, bestaan er mogelijkheden de financiële gevolgen af
te dekken.
Het niet kunnen leveren kan leiden tot materiële en/of immateriële schade voor de ontvangende partij. De financiële
schade als gevolg van schade aan goederen en de daaruit voortvloeiende gevolgschade zijn gedekt onder
respectievelijk de Logistieke Aansprakelijkheidsverzekering en de Algemene Aansprakelijkheidsverzekering voor
Bedrijven. De zuiver immateriële gevolgschade is slechts zeer beperkt verzekerbaar, veelal onder een Logistieke
Aansprakelijkheidsdekking. De meerkosten voor het vervangen van een uitgevallen ondervervoerder kunnen als
bereddingskosten onder de Logistieke Aansprakelijkheidsdekking worden geclaimd.
Explosieve stijging brandstof- en energieprijzen
Een explosieve stijging van de brandstof- en energieprijzen kan de brutowinstmarge van ernstig onder druk zetten.
Ook de concurrentiepositie kan sterk verslechteren indien prijsfluctuaties niet kunnen worden doorberekend.
Risicobeheersmaatregelen
Door de (contractueel vastgelegde) termijn van de contracten met uw klanten/opdrachtgevers kort te houden, is het
mogelijk om snel te reageren op explosieve prijsontwikkelingen. Het opnemen van de dieselprijsclausule in
contracten en offertes is een manier om prijsfluctuaties op te vangen. De doelmatigheid van de dieselprijsclausule
is afhankelijk van de frequentie waarop deze wordt gehanteerd (wekelijks, tweewekelijks of maandelijks).
Risicofinancieringsmaatregelen
U hebt vele mogelijkheden om de prijsrisico's van brandstof en energie af te dekken. Bijvoorbeeld via
'afdekkingscontracten'. Bij dit soort contracten kan worden uitgegaan van vaste prijzen, maar bijvoorbeeld ook van
variabele prijzen met een maximum. Deze contracten dekken het prijsrisico van brandstof en energie af, de fysieke
levering blijft iets tussen u en de brandstofleverancier. U blijft dus flexibel met betrekking tot uw leverancierskeuze.
Naast het feit dat u hiermee uw prijsrisico’s kunt afdekken is er nog een ander voordeel. Namelijk dat ook uw
opdrachtgever gebaat is bij een vaste dieselprijs. Dit biedt u wellicht een concurrentievoordeel. Het 'hedgen' van
het prijsrisico is tegenwoordig mogelijk bij een jaarlijks dieselverbruik vanaf 1 miljoen liter. De afdeling Treasury van
ABN AMRO kan u hierbij van dienst zijn.
Energie of andere utiliteiten worden langer dan een dag niet geleverd
Uitval van stroom, gas en/of water kan aanzienlijke negatieve gevolgen hebben voor uw bedrijfsactiviteiten, zeker
wanneer die uitval langer duurt. Het kan zelfs betekenen dat uw onderneming voor een bepaalde periode moet
worden gesloten. Verder kan de kwaliteit van de goederen worden aangetast (denk aan koel- en vriesinstallaties),
waardoor deze niet meer kunnen of mogen worden gebruikt.
Op basis van de leveringsvoorwaarden van nutsbedrijven is materiële schade vaak niet of slechts beperkt te
verhalen. De gevolgschade wordt in deze voorwaarden over het algemeen uitgesloten.
Risicobeheersmaatregelen
Een noodstroomaggregaat kan de gevolgen van een stroomuitval beperken. Zorg dat het aggregaat periodiek
wordt gecontroleerd. Het uitrusten van koelinstallaties met een maximaal thermostaat mét alarm kan koelschade
als gevolg van stroomuitval eventueel beperken. Zorg dat u een calamiteitenplan heeft met daarin bijvoorbeeld
opgenomen een alternatieve opslagmogelijkheid.
Risicofinancieringsmaatregelen
Afhankelijk van de oorzaak en de duur van de uitval van de nutsvoorzieningen is dekking van de materiële schade
mogelijk. De specialist van ABN AMRO kan u hierbij adviseren.
3.6 Afnemers
De klanten/opdrachtgevers van logistieke diensten die voor de duurzame continuïteit en vanwege een sterke
marktpositie van vitale betekenis zijn.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
een afnemer geen product/dienst kan/wil afnemen
een afnemer niet aan zijn betalingsverplichtingen kan
voldoen
een partner de samenwerking verbreekt
uw debiteuren de betalingstermijn oprekken
een afnemer (dwingend) zijn inkoopvoorwaarden oplegt
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
De afnemers van uw onderneming zijn:
■
Bedrijven
■
Overheid
Deze afnemers zijn onder meer gevestigd in:
■
Nederland
■
EU landen
■
Overig Europa
■
USA en/of Canada
Een belangrijke afnemer kan of wil geen product of dienst meer afnemen
Als een belangrijke afnemer (door een calamiteit) geen product of dienst meer kan of wil afnemen, kan dat ernstige
consequenties voor uw onderneming hebben. Denk aan oninbare vorderingen, wegvallen van een deel van uw
omzet, personele bezetting, incourante voorraden, etc.
Risicobeheersmaatregelen
Probeer het afhankelijkheidsrisico van één of een beperkt aantal afnemers zover mogelijk te beperken of terug te
dringen. Blijf steeds zoeken naar nieuwe afzetmogelijkheden en afnemers.
Risicofinancieringsmaatregelen
Het is mogelijk het afhankelijkheidsrisico (derving brutowinst) door een calamiteit bij een afnemer te verzekeren.
Een belangrijke afnemer kan niet meer aan zijn betalingsverplichtingen voldoen
U hebt rekeningen uitstaan bij een afnemer die niet (meer) kan betalen. Wat zijn de gevolgen voor uw
onderneming?
Risicobeheersmaatregelen
Het is belangrijk snel zichtbaar te hebben of het aantal debiteurendagen van een (grote) afnemer oploopt. Dit is
over het algemeen een belangrijke indicator voor betalingsmoeilijkheden. Met een efficiënt en strak
debiteurenbeheer kunt u de verliezen beperken. Check niet alleen bij het aangaan van een nieuwe relatie de
kredietwaardigheid van een afnemer, maar ook tussentijds. Dit kan verrassingen voorkomen.
Risicofinancieringsmaatregelen
U kunt de financiële gevolgen van het niet meer kunnen betalen van een (specifieke) belangrijke afnemer afdekken
met een kredietverzekering. Om te voorkomen dat een afnemer niet aan zijn toekomstige betalingsverplichting kan
voldoen, kunt u een betalingsgarantie overwegen. De specialisten van onze afdelingen kredietverzekeringen,
documentair betalingsverkeer en/of garanties informeren u graag over de mogelijkheden.
U kunt ook Solveon Incasso B.V. (100% dochter van ABN AMRO) inschakelen. Solveon neemt op basis van "No
cure, No pay" uw incassovraagstukken uit handen, zodat u zich weer kunt richten op de kern van uw
bedrijfsvoering. Solveon maakt hierbij gebruik van een (inter)nationaal netwerk van onder andere
gerechtsdeurwaarders en advocaten. Meer informatie kunt u vinden op http://www.solveon.nl/
Een belangrijke partner verbreekt de samenwerking
De afhankelijkheid van een partner, agent of importeur kan groot zijn. Met name als deze de toegang tot een
bepaald land verzorgt en/of lokaal een belangrijk afnemersnetwerk heeft.
Risicobeheersmaatregelen
Leg overeenkomsten, inclusief contractstermijnen én opzegtermijnen, contractueel vast. Zorg eventueel voor
alternatieve partners. Een goede monitoring van de uitstaande vorderingen van de samenwerkingspartner, kan de
eventuele nadelige financiële gevolgen beperken.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een kredietverzekering biedt dekking als een belangrijke partner niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan
voldoen
Uw debiteuren rekken de betalingstermijn op
Afnemers hebben verschillende redenen om zo laat mogelijk te betalen. Bijvoorbeeld voor de verbetering van het
eigen werkkapitaal. Als leverancier echter wilt u zo snel mogelijk uw geld ontvangen.
Risicobeheersmaatregelen
Het is belangrijk om duidelijke afspraken met afnemers te maken over de voorwaarden van levering. Goede
leveringsvoorwaarden zijn hierbij noodzakelijk. Daarnaast kan een strak creditmanagement helpen om eventuele
financiële schade te voorkomen of te beperken. Houd vooral het aantal debiteurendagen in de gaten, om het effect
op uw eigen werkkapitaal te minimaliseren.
Creditmanagement is het geheel van maatregelen waarmee u het beheer van debiteuren en crediteuren
optimaliseert. U kunt hiervoor expertise inhuren, speciale software aanschaffen of het beheer van uw debiteuren
aan derden uitbesteden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een mogelijke verzekeringsoplossing is een kredietverzekering. Kredietverzekeraars beschikken over databases met
actuele informatie over onder meer het betalings- en levergedrag van bedrijven wereldwijd. Met een
kredietverzekering hebt u meer zekerheid over de kredietwaardigheid van uw afnemers en/of toeleveranciers. Een
goede kredietverzekering is flexibel. U kunt bijvoorbeeld individuele transacties, geselecteerde debiteuren of de
gehele omzet verzekeren.
De adviseur van onze afdeling kredietverzekering adviseert u graag over de mogelijkheden. Een alternatief kan zijn
om individuele (internationale) transacties door middel van documentair betalingsverkeer met uitgestelde betaling
te regelen. Onze specialisten op het gebied van documentair betalingsverkeer en garanties kunnen u hierover
adviseren.
Een belangrijke afnemer legt zijn eigen inkoopvoorwaarden dwingend op.
Wanneer zaken gedaan wordt met een partij die eigen voorwaarden oplegt, dan heeft dit consequenties.
Risicobeheersmaatregelen
Laat de opgelegde inkoopvoorwaarden maar ook de consequenties beoordelen door een juridisch adviseur. Als
deze inkoopvoorwaarden sterk afwijken van de eigen leveringsvoorwaarden kunt u besluiten deze voorwaarden wel
of niet te accepteren.
Risicofinancieringsmaatregelen
Aansprakelijkheidsbedingen in inkoopvoorwaarden van afnemers kunnen in sommige gevallen geheel of
gedeeltelijk worden meeverzekerd op de aansprakelijkheidsverzekering.
3.7 Geld en Informatiestromen
De in- en uitgaande geld- en informatiestromen zijn voor de continuïteit en duurzame rentabiliteit van Voorbeeld
ABN AMRO Online Risicoscan van essentiële betekenis. Voorbeelden van informatiesystemen zijn: management
informatiesystemen, administratie systemen en productiebesturingssystemen.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
het origineel en de back-up van uw systeem verloren
gaat
vervanging van bedrijfskritische systemen complicaties
oplevert
laptops/informatiedragers met informatie worden ontvreemd
managementinformatie niet tijdig wordt aangeleverd
er onvoldoende grip op debiteuren is
kritische betalingen niet tijdig worden gedaan
niet alle medewerkers (tijdig) worden aangemeld bij
relevante instanties
informatievoorziening naar klanten of autoriteiten
stagneert
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Verliezen van informatie
De beschikbaarheid van bepaalde papieren- en digitale informatie kan voor een onderneming cruciaal zijn. Welke
informatie is voor uw onderneming van essentieel belang? Denk aan informatie over klanten, toeleveranciers,
voorraden, orders, (technische) tekeningen, contracten etc.
Risicobeheersmaatregelen
Voor digitale gegevens zijn periodieke back-ups (bijvoorbeeld dagelijks) noodzakelijk. Zo kunt u na een calamiteit
weer snel over de data beschikken. Zorg ervoor dat zich op elk moment een recente back-up buiten uw
onderneming bevindt.
Van belangrijke papieren documenten (contracten, klantgegevens, technische tekeningen, etc.) kunt u kopieën of
scans maken en deze bewaren op een andere locatie dan waar de originele documenten zich bevinden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Er zijn mogelijkheden om de zogenaamde reconstructiekosten te verzekeren. De garantie dat u al uw gegevens
weer terugkrijgt hebt u hiermee niet. Zorg voor goede back-ups. U kunt deze zelf maken en op een andere locatie
bewaren. U kunt dit ook uitbesteden of bijvoorbeeld online regelen.
Vervanging van bedrijfskritische systemen leidt tot uitval en complicaties
De vervanging van besturingssystemen (van systeem 'A' naar 'B') leidt niet zelden tot complicaties. Onder meer
onvoldoende testen, grote tijdsdruk en het niet goed aansluiten op andere interne systemen zijn hier debet aan.
Ondanks dat overgang van het ene naar het andere systeem soms noodzakelijk is, dient u de implementatie goed
te (laten) begeleiden.
Risicobeheersmaatregelen
Huur een gespecialiseerd bureau in om de implementatie te verzorgen en laat gebruikers de testen uitvoeren. Zij
weten welke output gewenst is en kunnen door hun ervaring met het dagelijks gebruik de onvolkomenheden snel
achterhalen. Laat beide systemen een periode naast elkaar draaien zodat in geval van problemen het oude systeem
nog gebruikt kan worden.
Laptops of andere informatiedragers met (vertrouwelijke) informatie worden ontvreemd
Steeds vaker verschijnen er berichten in de media waarin wordt verwezen naar vertrouwelijke informatie die op
straat terecht is gekomen. Bijvoorbeeld via een USB-stick of laptop.
Risicobeheersmaatregelen
U kunt een aantal technische maatregelen nemen. Denk aan encryptie van belangrijke informatie, beveiligen tegen
hacking, laptops beveiligen met wachtwoorden en fire-walls. Automatiseringsbedrijven kunnen u hierbij van dienst
zijn. Verder kunt u medewerkers laten tekenen voor het vertrouwelijk omgaan met gegevens en eventueel
sanctiemaatregelen hieraan koppelen indien zij onzorgvuldig met de afspraken en gegevens omgaan.
Onvoldoende grip op debiteuren
Wat zijn de gevolgen wanneer u verrast wordt door een afnemer die niet in staat blijkt te betalen? Zonder
maatregelen vooraf kan dit ingrijpende gevolgen hebben voor de geldstroom binnen uw onderneming.
Risicobeheersmaatregelen
Creditmanagement is het geheel van maatregelen waarmee u het beheer van debiteuren en crediteuren
optimaliseert. U kunt hiervoor expertise inhuren, speciale software aanschaffen of het beheer van uw debiteuren
aan derden uitbesteden.
Door het goed monitoren van de betalingservaring met uw klanten is het mogelijk een inschatting te maken van de
kans op betaling. Kijk bijvoorbeeld naar de betalingstermijnen; indien deze steeds langer worden kan dit een
signaal zijn. Wees selectief in de afnemers waar u zaken mee doet; ken uw klant.
Risicofinancieringsmaatregelen
Kredietverzekeraars beschikken over databases met actuele informatie over onder meer het betalings- en
leveringsgedrag van bedrijven wereldwijd. Met een kredietverzekering hebt u meer zekerheid over de
kredietwaardigheid van uw afnemers en/of toeleveranciers. Een goede kredietverzekering is flexibel. U kunt
bijvoorbeeld individuele transacties, geselecteerde debiteuren of de gehele omzet verzekeren. De adviseur van
ABN AMRO kan u hierover informeren. Een alternatief kan zijn om toekomstige individuele (internationale)
transacties door middel van documentair betalingsverkeer te regelen. Onze specialisten op het gebied van
documentair betalingsverkeer en garanties kunnen u hierover adviseren.
U kunt ook Solveon Incasso B.V. (100% dochter van ABN AMRO) inschakelen. Solveon neemt op basis van "No
cure, No pay" uw incassovraagstukken uit handen, zodat u zich weer kunt richten op de kern van uw
bedrijfsvoering. Solveon maakt hierbij gebruik van een (inter)nationaal netwerk van onder andere
gerechtsdeurwaarders en advocaten. Meer informatie kunt u vinden op http://www.solveon.nl/.
Kritische betalingen worden niet tijdig afgehandeld
Kritische betalingen die niet op tijd worden uitgevoerd kunnen sancties tot gevolg hebben.
Risicobeheersmaatregelen
Om niet tijdige afhandeling van kritische betalingen (fiscus, salarissen, etc) te voorkomen, is de inrichting van een
betalings- en rapportageplatform noodzakelijk waarbij u de beschikking heeft over voldoende liquiditeiten. ABN
AMRO kan u als ondernemer, Internet Bankieren of Access Online aanbieden waarbij via Internet op elke locatie in
de wereld kan worden ingelogd. Hierdoor kunnen de kritische betalingen worden klaargezet, gefiatteerd en op het
kritische tijdstip worden uitgevoerd.
Medewerkers worden niet op tijd aangemeld bij de verzekeraar van de diverse
werknemersverzekeringen of de fiscus.
Als medewerkers niet op tijd worden aangemeld, kunnen de financiële gevolgen groot zijn.
Risicobeheersmaatregelen
Geadviseerd wordt binnen uw onderneming een afdeling of persoon hiervoor verantwoordelijk te maken zodat uw
bedrijfsvoering op dit gebied altijd aansluit op de geldende wet- en regelgeving. Het hebben van sluitende
procedures voor wat betreft het aan- en afmelden van medewerkers is niet alleen van belang voor de
Belastingdienst (indien u een beschikking van de belastingdienst heeft), maar geldt ook voor alle
werknemersverzekeringen. Hiermee voorkomt u dat u wordt geconfronteerd met mogelijke boetes van de
Belastingdienst of schadeclaims als werknemers niet zijn aangemeld voor de diverse werknemersverzekeringen.
Voor de pensioenregeling houdt dit in dat er geen recht op uitkering bestaat bij pensionering of overlijden van een
werknemer als een medewerker niet (tijdig) is aangemeld. Als werkgever kunt u geconfronteerd worden met een
levenslange uitkeringsverplichting voor de werknemer of zijn/haar nabestaanden. Als een werkgever niet over een
door de werknemer getekende afstandsverklaring beschikt, is de werkgever altijd aansprakelijk indien de
werknemer niet tijdig is aangemeld op een volgens de CAO verplichte werknemersverzekering.
Informatievoorziening naar klanten of autoriteiten stagneert
Informatievoorziening, zowel als dienst aan klanten (voorraadpositie, goederenlocatie) als op grond van wettelijke
verplichting aan autoriteiten (douane, tracking & tracing op grond van de 'General Food Law').
Risicobeheersmaatregelen
Automatisering van het handmatige proces maakt de informatieverstrekking aan klanten en autoriteiten efficiënter,
maar leidt tegelijkertijd tot een afhankelijkheid en kwetsbaarheid die goed gemanaged dient te worden.
Risicofinancieringsmaatregelen
Aanspraken van douane of andere overheidsinstanties zijn lang niet altijd meeverzekerd. Of deze dekking voor u
noodzakelijk en/of gewenst is, kunnen wij in overleg met u bepalen.
3.8 Financieel
Een gezonde financiële positie is voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan noodzakelijk om tegenvallende
resultaten en/of calamiteiten op te kunnen vangen.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
de financiële middelen onvoldoende zijn voor investeringen
de kasstroom ontoereikend is
het werkkapitaal niet efficiënt wordt ingezet
er onvoldoende middelen zijn om zelf schade te kunnen
opvangen
verstrekking van een (levenslange) pensioenuitkering
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Uw onderneming verwacht de komende 3 jaar grote investeringen te doen, het betreft: overslagcapaciteit
vergroten
De waarde van deze investering(en) wordt als volgt ingeschat:
■
groter dan EUR 250.000.
Onvoldoende financiële middelen om benodigde investeringen te doen
Voor een onderneming is investeren noodzakelijk om mee te kunnen in snel veranderende marktomstandigheden.
Winst en afschrijvingen bieden boekhoudkundige ruimte om (vervangings)investeringen te doen. Maar wat als de
beschikbare liquiditeiten in uw onderneming of de leencapaciteit op het (her)investeringsmoment niet toereikend
zijn?
Risicobeheersmaatregelen
Zorg voor een goede planning van de noodzakelijke investeringen en voor het waarborgen van een adequate
financiële positie. Een voldoende grote vermogensbuffer biedt financiële bewegingsruimte en
investeringsmogelijkheden. Het frequent opstellen van een liquiditeitsbegroting geeft inzicht in uw geldstromen en
de beschikbare liquiditeiten.
Risicofinancieringsmaatregelen
Om te kunnen investeren moet u zelf voldoende liquiditeiten hebben (of snel kunnen vrijmaken) of een
kredietfaciliteit hebben waaruit de investeringen kunnen worden betaald. Naast deze oplossingen kunt u ook
denken aan alternatieve financieringsvormen zoals leaseconstructies. De adviseur van ABN AMRO kan u helpen
met het samenstellen van een krediet- en investeringsmix.
Meer informatie over lease-oplossingen kunt u vinden op http://www.abnamrolease.nl/.
De kasstroom is ontoereikend om aan de verplichtingen te kunnen voldoen
Bij kredietverstrekking is het vertrouwen van een bank in de toekomstige cashflow (kasstromen) van belang. Een
gezonde liquiditeitspositie zorgt voor ruimte om aan de betalingsverplichtingen te voldoen. Door het actief
managen van de liquiditeitspositie van uw onderneming heeft u goed zicht en grip op de in- en uitgaande
kasstroom. Maar wat als er sprake is van liquiditeitskrapte?
Risicobeheersmaatregelen
Maak goede betalingsafspraken met debiteuren en crediteuren en zorg voor grip op uw voorraadbeheer. Ook een
goede verhouding tussen cashflow en aflossingsverplichtingen draagt bij aan een efficiënt management van uw
liquiditeitspositie. Actieve controle geeft u een actueel inzicht, zodat u in staat bent tijdig en professioneel te
anticiperen richting leveranciers, afnemers en mogelijke financiers.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een goede verhouding tussen cashflow en verplichtingen resulteert in een gezonde liquiditeitspositie waardoor u in
staat bent tijdig aan uw verplichtingen te voldoen, te reserveren of te investeren. Neem bij naderende
liquiditeitskrapte tijdig contact op met uw accountmanager van ABN AMRO om u te laten adviseren over de
verschillende mogelijkheden.
Niet efficiënt inzetten van het werkkapitaal
Efficiënt inzetten van het werkkapitaal binnen uw onderneming betekent: het actief managen van het
voorraadniveau, de debiteuren en het gebruik van leverancierskrediet. Op die manier kunt u het kapitaalbeslag
binnen uw onderneming aanzienlijk verlagen, zal het kredietgebruik lager zijn en kunnen eventueel overtollige
creditgelden worden belegd.
Risicobeheersmaatregelen
ABN AMRO wil u graag helpen met een betere werkkapitaalbenadering en heeft hiervoor de Werkkapitaalscan. Op
basis van deze scan op maat kunnen wij u adviseren over efficiënt debiteuren-, crediteuren- en voorraadbeheer.
Meer informatie hierover kunt u vinden op http://www.abnamro.nl/werkkapitaalscan.
Wanneer u over onvoldoende werkkapitaal beschikt, kan het interessant zijn om te kijken of u bijvoorbeeld
bedrijfsmiddelen met een rekening courant faciliteit hebt gefinancierd. Om uw rekeningcourant faciliteit vrij te
houden kunt u overwegen uw bedrijfsmiddel(en) op een andere manier te financieren. Lease is hier een goed
alternatief. Meer informatie over lease-oplossingen kunt u vinden op www.abnamrolease.nl/.
Onvoldoende financiële middelen om ongedekte schades of eigen risico's te kunnen opvangen
Iedere onderneming maakt afwegingen ten aanzien van de voorspelbare risico's. Sommige risico's verzekert u.
Mogelijk kiest u of bent u verplicht tot het nemen van een eigen risico. Sommige risico's neemt u misschien geheel
voor eigen rekening. Maar hoe weet u of u bij veranderende omstandigheden deze risico's voor eigen rekening kunt
blijven nemen?
Risicobeheersmaatregelen
Met het invullen van deze risicoscan van ABN AMRO heeft u een stap gezet in het inzichtelijk maken van uw
ondernemingsrisico's. Het is goed om uw risicoprofiel regelmatig te toetsen. ABN AMRO kan u hierbij van dienst
zijn.
Daarnaast is het van belang dat u bij belangrijke toeleveranciers controleert wat de kwaliteit van hun
risicobeheersing en risicodekking is (met name ten aanzien van het aansprakelijkheidsrisico).
Verstrekking van een (levenslange) pensioenuitkering
Bij pensioenopbouw binnen de onderneming bestaat het risico dat bij het overlijden of de pensionering van de
DGA de onderneming onvoldoende liquide middelen tot haar beschikking heeft om aan de uitkeringsverplichting
aan de nabestaanden te kunnen voldoen.
Risicobeheersmaatregelen
Wij adviseren u te bezien of de gereserveerde pensioengelden voldoende zijn om aan eventuele toekomstige
verplichtingen te kunnen voldoen. Een externe adviseur kan u helpen de financiële gevolgen in kaart te brengen en
dit uit te werken in een financieringsplan. Het is van belang om ruim voor een beoogde pensioendatum van
betrokkene(n) hierbij stil te staan.
Risicofinancieringsmaatregelen
Voor het afdekken van dit risico zijn zowel bancaire als verzekeringsconstructies denkbaar. Mogelijke oplossingen
zijn afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Onze adviseurs zijn graag bereid u hierover te adviseren.
3.9 Product/Dienst
Een product kan een grondstof, halffabricaat of gereed product zijn. Bij 'dienst' gaat het om de dienstverlening die
aan afnemers wordt geleverd.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
het product moet worden teruggehaald
het product/dienst een gevaar oplevert voor de veiligheid/volksgezondheid
de logistieke diensten niet/niet tijdig worden geleverd
de logistieke diensten niet goed worden geleverd
gebrekkige dienstverlening financiële of materiële
schade toebrengt aan derden
contractuele afspraken een onverantwoord financieel
risico opleveren
onvoldoende kwaliteitsbeheersing een gebrekkig product
oplevert
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Voorwaarden en afspraken
U hanteert Algemene Voorwaarden.
■
Als u 'Algemene Voorwaarden' hanteert voor uw overeenkomsten, dan is het voor leveranciers en
klanten direct duidelijk onder welke condities u levert, betaalt, verkoopt of inkoopt. Algemene
Voorwaarden helpen conflicten te voorkomen omdat de wederzijdse rechten en plichten tussen
partijen duidelijk zijn vastgelegd.
■
Als u Algemene Voorwaarden hanteert, is het van belang dat u deze ook consequent en correct
gebruikt en bijvoorbeeld afdrukt op de achterzijde van uw facturen en offertes. De voorwaarden
moeten altijd voorafgaand aan een overeenkomst duidelijk kenbaar zijn gemaakt aan uw klant. Het
is van belang dat u alle afspraken met uw leveranciers of afnemers altijd schriftelijk vastlegt.
■
Als u in bepaalde gevallen afwijkt of afziet van uw Algemene Voorwaarden kan het zijn dat uw
aansprakelijkheidsverzekering geen dekking biedt.
Het product moet worden teruggehaald
Het kan gebeuren: een product moet uit de markt worden gehaald (recall). Dan is het van belang dat bekend is
waar het product terecht is gekomen en wat de herkomst is van de grond- en hulpstoffen (traceability).
Risicobeheersmaatregelen
Registreer de herkomst van grond- en hulpstoffen per product(groep). Zorg voor een recall procedure en test deze
procedure minimaal één keer per jaar.
Ga na welke contractuele afspraken er zijn met afnemers met betrekking tot dit onderwerp, laat deze afspraken
regelmatig actualiseren en beoordelen door uw juridisch adviseur (met name van belang/vereist in de
voedingsmiddelenindustrie en bij veeleisende klanten/opdrachtgevers als multinationals of in de automotiveindustrie, etc.).
Risicofinancieringsmaatregelen
Als uw onderneming beschikt over een goede recall procedure kunt u zich mogelijk verzekeren tegen de kosten die
met een recall gemoeid zijn. Externe adviseurs kunnen u adviseren bij het opstellen van een recall plan.
Het product of de dienst levert een gevaar op voor de veiligheid of de volksgezondheid
Productveiligheid is van groot belang voor onder meer het imago van uw onderneming. Mocht blijken dat een
product onveilig is, dan kan dit mogelijk leiden tot claims, klachten en een lagere omzet.
Risicobeheersmaatregelen
Hanteer strikte kwaliteitsprotocollen voor alle in- en uitgaande goederenstromen.
Zorg dat binnen uw onderneming een gekwalificeerde persoon of afdeling (kwaliteitscontroleurs) verantwoordelijk
is voor:
■
De kwaliteitscontroles
■
De uitvoering van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving
■
Het actueel houden van de van toepassing zijnde wet- en regelgeving
■
Het bijhouden van en het toezicht op de kwaliteitsvoorschriften
■
De vastlegging en registratie van de controleresultaten
■
De opleiding van de kwaliteitscontroleurs
Uit de door u ingevulde vragenlijst blijkt dat uw onderneming (in)direct levert aan afnemers in USA/Canada. Gezien
het strenge aansprakelijkheidsregime dat hier geldt, is het van groot belang dat het product dat geleverd wordt aan
de strenge veiligheidseisen voldoet.
Goede leveringsvoorwaarden, waarin de aansprakelijkheid zoveel mogelijk wordt uitgesloten, zijn van groot belang.
Ook een duidelijke handleiding of gebruiksaanwijzing kan van essentieel belang zijn. Probeer waar mogelijk via een
agent of importeur te werken en laat uw onderneming als verzekerde meenemen op de polis van de agent of
importeur. Sluit zelf een goede aansprakelijkheidsdekking als 'vangnet' af.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een aansprakelijkheidsverzekering dekt veelal de materiële en/of letselschade als gevolg van een geleverd product
en/of dienst. Of er dekking bestaat hangt van meerdere factoren af. Het is van groot belang dat onder meer de
juiste hoedanigheid van uw onderneming in de polis staat vermeld.
Alle kosten verbonden aan een eventuele herlevering van goederen en/of producten zijn niet verzekerbaar.
Standaard is het USA/Canada-risico in aansprakelijkheidsverzekeringen uitgesloten. Daar uw onderneming (in)direct
levert aan (een) afnemer(s) in de USA/Canada zullen wij graag nagaan in hoeverre er momenteel dekking voor dit
risico op uw aansprakelijkheidsverzekering bestaat voor het geval u met een claim vanuit de USA/Canada wordt
geconfronteerd.
De logistieke diensten niet of niet tijdig worden geleverd
Als uw onderneming er richting uw afnemers niet in slaagt om de dienst te leveren, zal dit tot klachten kunnen
leiden tot en wellicht ook verlies van klanten. Een goede performance is essentieel om de continuïteit en
rentabiliteit te kunnen blijven realiseren.
Risicobeheersmaatregelen
Strakke planning hanteren, toezien en controle op het halen van deadlines. Het opnemen van een
"Overmacht"clausule in de contracten zal de gevolgen kunnen beperken. Zicht en grip op het logistieke traject is
van essentieel belang, zodat waar nodig bijgestuurd kan worden.
Aanvullende beheersmaatregelen kunnen zijn:
■
de opleiding/training/instructie van personeel;
■
(indien mogelijk) reservecapaciteit reserveren;
■
de aansprakelijkheid op de juiste wijze contractueel beperken en/of de gevolgschade uitsluiten
door het hanteren van leveringsvoorwaarden.
Risicofinancieringsmaatregelen
De materiële schade is verzekerbaar, hetzij in de vorm van een aansprakelijkheidsverzekering, hetzij in de vorm van
een goederentransportverzekering ten behoeve van de ladingeigenaar. NB: zuivere (immateriële) vermogensschade
bijv. als gevolg van gedwongen stilstand van een fabriek door vertraagde aanlevering is slechts zeer beperkt
verzekerbaar en voor beperkte verzekerde bedragen.
De logistieke diensten worden niet goed geleverd
Fouten of tekortkomingen in de dienstverlening kunnen leiden tot klachten en/of claims. Afhankelijk van de
leveringsvoorwaarden die worden gehanteerd zal de mate van aansprakelijkheid kunnen verschillen. Daarnaast
kunnen fouten of tekortkomingen leiden tot verlies van klanten/opdrachtgevers en/of aantasting van het imago van
uw onderneming.
Risicobeheersmaatregelen
Leveringsvoorwaarden hanteren waarin gevolgschade van gemaakte fouten en/of tekortkomingen in de dienst zijn
uitgesloten.
Hanteer een klachtenregistratiesysteem en opvolgingsysteem en zorg ervoor dat klachten volgens een beschreven
procedure op een klantgerichte manier worden afgehandeld.
Risicofinancieringsmaatregelen
Gevolgschade in de vorm van materiële schade en/of letselschade is verzekerbaar op een
aansprakelijkheidsverzekering. Afhankelijk van de bedrijfstak waarin uw onderneming opereert, zijn specifieke
clausules mogelijk/gewenst.
In bepaalde gevallen is ook de financiële gevolgschade te verzekeren zonder dat hierbij sprake hoeft te zijn van
materiële en/of letselschade. Dit wordt ook wel "zuivere vermogensschade" genoemd.
Met gebrekkige dienstverlening wordt schade toegebracht aan derden
Met een (indirect) door uw onderneming geleverd product of verleende dienst kan financiële of materiële schade
worden toegebracht aan derden. Dit kan leiden tot klachten, claims, verlies van afnemers en aantasting van het
imago. Afhankelijk van de leveringsvoorwaarden kan de mate van aansprakelijkheid verschillen.
Risicobeheersmaatregelen
Hanteer leveringsvoorwaarden waarin gevolgschade van gemaakte fouten en/of tekortkomingen in de uitvoering
van het product of de dienst zijn uitgesloten. Hanteer een klachtenregistratiesysteem en zorg ervoor dat klachten
volgens een beschreven procedure op een klantgerichte manier worden afgehandeld. Voer tevens een uitgangs- of
kwaliteitscontrole uit, waarbij producten en diensten aan de hand van een aantal criteria worden gecontroleerd
voordat ze aan de klant worden geleverd.
Risicofinancieringsmaatregelen
Gevolgschade in de vorm van materiële schade en/of letselschade is verzekerbaar op een
aansprakelijkheidsverzekering. Afhankelijk van de bedrijfstak zijn specifieke clausules mogelijk/gewenst.
In bepaalde gevallen is ook de financiële gevolgschade te verzekeren zonder dat hierbij sprake hoeft te zijn van
materiële en/of letselschade. Dit wordt ook wel 'zuivere vermogensschade' genoemd.
Contractuele afspraken leveren een onverantwoord financieel risico op
Contracten leiden tot verantwoordelijkheden en aansprakelijkheden. Zorg ervoor dat de contractuele afspraken niet
leiden tot onverantwoorde risico's.
Risicobeheersmaatregelen
Het is van belang tijdig stil te staan bij de eventuele consequenties van de met uw contractpartner gemaakte
afspraken. Zeker in die gevallen waar uw contractpartner zijn inkoopvoorwaarden aan u oplegt, adviseren wij u in
het bijzonder attent te zijn op de aansprakelijkheidsparagraaf.
Risicofinancieringsmaatregelen
Normaal gesproken zal gebruik worden gemaakt van de standaard vervoers- en/of opslagcondities waarin uw
aansprakelijkheid is beperkt tot vaste bedragen. Bij afwijking van standaardcondities kunt u dit afstemmen met uw
verzekeringsadviseur. Een uitgebreidere vorm van aansprakelijkheid dan gebruikelijk (zogenaamde
supercontractuele aansprakelijkheid) is niet standaard verzekerd, maar soms wel verzekerbaar.
Onvoldoende kwaliteitsbeheersing kan een gebrekkig product opleveren
Met 'value added services' kan de logistiek dienstverlener ook een verantwoordelijkheid krijgen/nemen voor de
kwaliteit van samengestelde en geleverde producten.
Risicobeheersmaatregelen
Zorg voor een goede controle van de producten aan de hand van een uitgangs- en/of kwaliteitscontrolesysteem.
Hanteer een klachtenregistratiesysteem en opvolgingssysteem en zorg ervoor dat klachten volgens een
beschreven procedure op een klantgerichte manier worden afgehandeld.
Risicofinancieringsmaatregelen
Een adequate dekking voor productaansprakelijkheid in uw algemene bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering, kan de
financiële gevolgen beperken.
3.10 Bedrijfsvoering
Dit onderdeel richt zich op een aantal mogelijke risico's binnen uw bedrijfsvoering en welke gevolgen dit voor uw
onderneming kan hebben.
Wat zijn de gevolgen voor Voorbeeld ABN AMRO Online Risicoscan, als
de koers van buitenlandse valuta extreem fluctueert
de rente extreem fluctueert
er wordt gefraudeerd met facturen, betalingen etc.
uw verzekeringsportefeuille onvoldoende aansluit op
de risico's
er niet wordt voldaan aan veranderende wet- en regelgeving
douaneprocedures onvoldoende worden beheerst
n.v.t.
zeer
klein
klein
redelijk
groot
groot
zeer
groot
Koers buitenlandse valuta fluctueert extreem (in de verkeerde richting)
Een onderneming die structureel handelt in een omgeving waar een andere dan de eigen valuta domineert, heeft
altijd te maken met valutarisico’s die van invloed kunnen zijn op de concurrentiepositie en de winstgevendheid van
de onderneming: het operationeel risico. Dit geldt voor bedrijven die produceren in de eurozone, maar voor hun
inkoop sterk afhankelijk zijn van leveranciers buiten de eurozone, of voor bedrijven die te maken hebben met
concurrenten van buiten de eurozone. Inzicht in waar je concurrenten vandaan komen en in welke valuta zij zaken
doen, is hierbij van groot belang.
Tijd is hierbij een belangrijke factor: in de loop van de tijd kan een koers behoorlijk fluctueren. Denk aan het
moment dat de daadwerkelijke levering plaatsvindt, dat vaak niet gelijk ligt aan het tijdstip waarop u de offerte
accepteert of waarop u de factuur ontvangt. We noemen dit het transactierisico en verstaan daaronder ook het pré
transactierisico, de periode tussen het ontvangen van de offerte en de acceptatie ervan.
De belangrijkste inkoopvaluta zijn:
■
EUR (90 %)
■
USD (10 %)
De belangrijkste factuurvaluta zijn:
■
EUR (90 %)
■
USD (10 %)
Risicobeheersmaatregelen
Formuleer een risicomanagement strategie zodat het risico gemanaged is binnen de kaders zoals door uzelf is
aangegeven.
U kunt in de contracten met uw leveranciers en afnemers bepalingen laten opnemen waarin staat dat u een nieuwe
calculatie mag doorvoeren indien koersfluctuaties groter zijn dan bijvoorbeeld 5% ten opzichte van de koers bij het
aangaan van de overeenkomst.
De contracten kunnen wellicht worden omgezet in euro's, zodat uw contractpartner het valutarisico 'overneemt'. Let
hierbij wel op wat uw concurrenten doen zodat uw positie ten opzichte van uw concurrenten niet verslechtert.
In het offertestadium kunt u al een valutarisico lopen zonder dat duidelijk is of u het contract gaat krijgen. Juist in
deze fase is het van groot belang dat u een afdekkingscontract sluit. Zo wordt u bij acceptatie niet geconfronteerd
met een offerte met een negatieve waarde als gevolg van ongunstige valutabewegingen. De treasury adviseur van
ABN AMRO informeert u hier graag verder over.
Risicofinancieringsmaatregelen
Met valutatermijncontracten kan een vaste valutakoers worden afgesproken voor bijna alle looptijden. Hierbij wordt
meestal de verwachte betaaldatum gekozen. Via valutaderivaten is het mogelijk mee te profiteren van positieve
koersbewegingen of de risico's bij negatieve koersontwikkelingen te beperken. De treasury adviseur van ABN
AMRO informeert u graag over de mogelijkheden.
De inkoop is over meerdere valuta verspreid
Over het algemeen maken Nederlandse bedrijven kosten in euro’s. Op het moment dat bedrijven over de grens
gaan en omzet realiseren in een land buiten de eurozone krijgen ze te maken met vreemde valuta. Ze maken dan
prijsafspraken in bijvoorbeeld US dollars en realiseren een omzet in US dollars. Op dat moment ontstaat
valutarisico. Dat risico blijft bestaan tot het moment dat de dollars worden gewisseld naar euro's. Tussen deze
twee tijdstippen kan de wisselkoers van EUR/USD aanzienlijk veranderen. Hierdoor kan winstmarge verdampen.
Dat is in essentie valutarisico en geldt voor bedrijven die produceren in de eurozone, maar voor hun verkoop sterk
afhankelijk zijn van afnemers buiten de eurozone of voor bedrijven die te maken hebben met concurrenten van
buiten de eurozone. Inzicht in waar je concurrentie vandaan komt en in welke valuta zij zakendoen, is hierbij van
groot belang.
De rente fluctueert extreem (in de verkeerde richting)
De meeste ondernemingen zijn (gedeeltelijk) door middel van leningen gefinancierd. Stijgende rentelasten zorgen
voor extra financiële druk op uw onderneming.
Risicobeheersmaatregelen
U kunt het renterisico terugbrengen door leningen snel(ler) af te lossen. Bedrijfsmatig is dit vaak niet de meest
optimale oplossing; dit is het geval indien het rendement van de onderneming hoger is dan de te betalen rente (dit
wordt leverage genoemd). Daarnaast kunt u de rentecoupon (onderdeel van een verhandelbare lening waarop het
rentepercentage is genoteerd) van uw lening fixeren.
Signaleer tijdig de renterisicomomenten (bij een toekomstige investering is het bijvoorbeeld mogelijk nu al de
rentecoupon vast te zetten).
Risicofinancieringsmaatregelen
Renterisico's kunnen worden afgedekt met rentederivaten. Te denken valt aan vaste rente, variabele rente met een
maximum (plafond) of andere op uw onderneming toegespitste constructies. Individueel maatwerk is altijd
mogelijk; er wordt dan rekening gehouden met uw rentepositie en rentevisie. De accountmanager of treasury
adviseur van ABN AMRO kan u hierover informeren.
Er wordt gefraudeerd met facturen, betalingen etc.
Onder fraude verstaan we bedrog, zoals het vervalsen van documenten of het op een andere manier ontduiken van
voorschriften, met als oogmerk de onderneming te benadelen. Uit onderzoek blijkt dat bijna één op de twee
ondernemingen wel eens te maken heeft gehad met een vorm van fraude (zowel financiële als immateriële
schade).
Risicobeheersmaatregelen
Breng medewerkers niet in verleiding. Uit onderzoek is gebleken dat een groot deel van de fraudes rechtstreeks in
relatie staat tot de functie van de dader, vaak is de dader sleuteldrager. Wees alert bij werving en selectie en train
het management in het signaleren van fraude en diefstal. Dit kan de integriteit van de bedrijfscultuur verbeteren.
Door de aanwezigheid van zo min mogelijk contanten wordt de kans op diefstal kleiner. Zorg dat er niet te weinig
procuratiehouders zijn - dat kan tijdige betaling in gevaar brengen - maar zeker ook niet te veel, dit laatste kan
fraude in de hand werken.
Risicofinancieringsmaatregelen
Fraude met contanten kan worden voorkomen door afnemers gebruik te laten maken van gegarandeerde
betalingen zoals Pin, iDEAL, incasso etc. Door het gebruik van zakelijke creditcardprogramma's (Prepaid Card of
Business Card) kunnen contanten voor kleine declaraties tot het minimum beperkt worden. De kans op diefstal of
fraude wordt hierdoor verkleind.
De financiële gevolgen van fraude (en beroving) kunnen worden afgedekt via een fraudeverzekering.
Verzekeringsportefeuille sluit onvoldoende aan
Risico’s kunnen de continuïteit en rentabiliteit van uw onderneming en uw ambities in gevaar brengen. Met een
passende verzekeringsportefeuille kunt u (een aantal) risico’s afdekken.
Risicobeheersmaatregelen
Breng het risicoprofiel van uw onderneming in kaart en beoordeel welke risico’s wel en welke niet verzekerd dienen
te worden.
Licht uw verzekeringsportefeuille periodiek door, zodat u hem waar nodig tijdig kunt actualiseren.
Risicofinancieringsmaatregelen
Zorg voor een solide verzekeringsportefeuille die optimaal aansluit op het risicoprofiel van uw onderneming. De
adviseur of specialist van ABN AMRO kan u hierbij van dienst zijn.
Er wordt niet voldaan aan veranderende wet- en regelgeving
Het niet voldoen aan wet- en regelgeving kan negatieve gevolgen hebben en in bepaalde gevallen leiden tot
sancties.
Risicobeheersmaatregelen
Zorg voor voldoende inzicht in relevante wet- en regelgeving en de wijze waarop uw onderneming daarmee moet
omgaan. Maak binnen uw onderneming een afdeling of persoon verantwoordelijk, zodat uw bedrijfsvoering te allen
tijde aansluit op de geldende wet- en regelgeving.
Risicofinancieringsmaatregelen
De financiële gevolgen van opgelegde sancties zijn niet verzekerbaar. Bepaalde financiële gevolgen van overtreding
van wet- en regelgeving zijn, afhankelijk van oorzaak en omstandigheden, wel te verzekeren. Denk bijvoorbeeld aan
aansprakelijkheidsschade of milieuschade. Of dit voor uw onderneming noodzakelijk en/of gewenst is, zoeken wij
graag verder met u uit.
Douaneprocedures worden onvoldoende beheerst
Als medewerkers de actuele douaneprocedures onvoldoende kennen en beheersen, kan dit negatieve en
uiteindelijk zelfs schadelijke gevolgen hebben voor uw onderneming.
Risicobeheersmaatregelen
Zorg dat uw organisatie en systemen regelmatig worden geactualiseerd op het gebied van veranderende
douaneprocedures, tarieven, goederenindelingen en bijbehorende ICT-systemen. In plaats van voor eigen risico de
aangiften te verzorgen, kunt u ook optreden als directe vertegenwoordiger voor douaneaangiften.
Risicofinancieringsmaatregelen
Het risico van douaneaansprakelijkheid kan worden meeverzekerd op de Logistieke Aansprakelijkheidsverzekering.
4 Checklist
In deze checklist treft u per aandachtsgebied een weergave van de bedrijfsrisico's waarvan u heeft aangegeven dat
deze redelijke grote tot zeer grote gevolgen hebben op de continuïteit en rentabiliteit van Voorbeeld ABN AMRO
Online Risicoscan.
Management
 er langere tijd geen sturing is














de directeur/DGA overlijdt/arbeidsongeschikt wordt
bedrijfsopvolging ontbreekt
een (mede)aandeelhouder vertrekt, overlijdt of arbeidsongeschikt wordt
overig management vertrekt, overlijdt of arbeidsongeschiktheid wordt
Bedrijfsproces en logistiek
de voorraad goederen onder beheer verloren gaat
een kritiek transportmiddel uitvalt
op- en/of overslagfaciliteit verloren gaan
de 'value added logistics/services' niet geleverd kunnen worden
de goederen niet, te laat of beschadigd worden afgeleverd
een rij- en leveringsverbod of beperking wordt ingesteld
de controle over een logistiek samenwerkingsverband wegvalt
uw onderneming wordt geconfronteerd met imagoaantasting
de ICT voorziening verloren gaat
bijzondere faciliteiten verloren gaan
Bedrijfsmiddelen en -huisvesting
 het kantoorpand en/of de opslagcapaciteit verloren gaat
 de bedrijfsmiddelen verloren gaan
 het automatiseringssysteem uitvalt




Medewerkers
een medewerker met specifieke kennis uitvalt/vertrekt
één of meerdere medewerkers langdurig ziek zijn
een bedrijfsongeval met (ernstig) letsel plaatsvindt
er onvoldoende geschikt personeel is
Toeleveranciers
 een toeleverancier de logistieke diensten niet meer wil/kan leveren
 prijsstijgingen niet kunnen worden doorberekend
 een toeleverancier van energie/andere utiliteiten niet levert





Afnemers
een afnemer geen product/dienst kan/wil afnemen
een afnemer niet aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen
een partner de samenwerking verbreekt
uw debiteuren de betalingstermijn oprekken
een afnemer (dwingend) zijn inkoopvoorwaarden oplegt
Geld- en informatiestromen
 het origineel en de back-up van uw systeem verloren gaat
























vervanging van bedrijfskritische systemen complicaties oplevert
laptops/informatiedragers met informatie worden ontvreemd
er onvoldoende grip op debiteuren is
kritische betalingen niet tijdig worden gedaan
niet alle medewerkers (tijdig) worden aangemeld bij relevante instanties
informatievoorziening naar klanten of autoriteiten stagneert
Financieel
de financiële middelen onvoldoende zijn voor investeringen
de kasstroom ontoereikend is
het werkkapitaal niet efficiënt wordt ingezet
er onvoldoende middelen zijn om zelf schade te kunnen opvangen
verstrekking van een (levenslange) pensioenuitkering
Product/dienst
het product moet worden teruggehaald
het product/dienst een gevaar oplevert voor de veiligheid/volksgezondheid
de logistieke diensten niet/niet tijdig worden geleverd
de logistieke diensten niet goed worden geleverd
gebrekkige dienstverlening financiële of materiële schade toebrengt aan derden
contractuele afspraken een onverantwoord financieel risico opleveren
onvoldoende kwaliteitsbeheersing een gebrekkig product oplevert
Bedrijfsvoering
de koers van buitenlandse valuta extreem fluctueert
de rente extreem fluctueert
er wordt gefraudeerd met facturen, betalingen etc.
uw verzekeringsportefeuille onvoldoende aansluit op de risico's
er niet wordt voldaan aan veranderende wet- en regelgeving
douaneprocedures onvoldoende worden beheerst
5 Tenslotte
ABN AMRO vertrouwt er op dat u met deze rapportage nog beter in staat bent om de continuïteit en rentabiliteit
van uw onderneming veilig te stellen. Wij realiseren ons dat, naast de risicobeheers- en financieringsmaatregelen
die in dit rapport genoemd worden, er voor uw onderneming wellicht meer alternatieven zijn. Samen met u
bespreken wij graag de mogelijkheden.
ABN AMRO Bank N.V.
Disclaimer
ABN AMRO aanvaardt GEEN:
■
aansprakelijkheid voor het (niet) identificeren, signaleren of elimineren van gevaren (in de ruimste zin des woords), noch voor schade ontstaan hierdoor;
■
verplichting voor het melden van feiten of omstandigheden vastgesteld bij het bezoek of in het rapport. Dit valt volledig onder de bevoegdheid en
verantwoordelijkheid van de onderneming;
■
aansprakelijkheid uit een op de onderneming rustende verplichting voortvloeiend uit (wettelijke) regels en/of statuten.
Het uitvoeren van door ABN AMRO aanbevolen adviezen of verbeteringen vrijwaart de onderneming niet van wettelijke of contractuele verplichtingen en is geen waarborg
voor het zonder gevaar of schaden zijn van uw producten, diensten, bedrijfsinstallaties, gebouwen en anderszins.
© 2011 ABN AMRO
1314649557