Erythematosquameuze laesies

Erythematosquameuze laesies
De 11 belangrijkste differentiaal diagnosen
Dr. Michael Florack,
dermatoloog
PROVOKE
P = plaats
R = rangschikking
O = omvang
V = vorm
O = omtrek
K = kleur
E = efflorescentie
Differentiaal diagnosen
Erythematosquameuze laesies
Tinea corporis
Eczeem
Psoriasis
Pityriasis rosea
Pityriasis versicolor
Cutane lupus erythematodus
Parapsoriasis
Mycosis fungoides
Actinische keratose
Morbus Bowen
Superficieel basaalcelcarcinoom
Dermatomycose
Ook wel ‘ringworm’
Patiënt: komt vooral voor bij kinderen en jong volwassenen,
soms bij moeders
Etiologie: dermatofyten
Klinische beeld: annulaire (ringvormige)
erythematosquameuze laesie met centrale genezing en een
verheven schilferende en erythemateuze randzone
Symptomen: soms jeuk, meestal niet
Dermatitis/eczeem
Wij kennen tot nu toe 4 verschillende etiologieën:
atopisch, toxisch, allergisch en onbekend.
Anamnestisch is het opvallendste symptoom de jeuk; soms
verschrikkelijk.
Klinisch beeld: meestal een of meerdere onscherp begrensde
erythematosquameuze laesies met kleine (pityriasiforme)
schilfers
Atopische dermatitis (AD)
AD is zeer frequent bij kinderen: maar wordt meer en meer
frequent bij volwassenen.
Naast het klinische beeld: een droge en gevoelige huid
•hooikoorts
•astma
•eczeem in de familie anamnese
•wit dermografisme
.
F:\BF\A E2.jpg
Allergische contactdermatitis
De allergische contactdermatitis is een type IV reactie naar
Gell en Coombs.
Dat betekent: een late reactie die met een vertraging van
tenminste 1 dag na allergeen blootstelling verschijnt.
De meest frequente (type IV allergieën) zijn voor nikkel
(jeansknoop, sieraden) of geparfumeerde stoffen.
Nummulair eczeem
Het nummulair eczeem is - de naam zegt het al –
muntvormig en bevindt zich vaak op armen en benen.
Psoriasis
Voorkomen: 2-4% van de Nederlandse bevolking
Voorkeurslokalisatie: strekzijde elleboog en knie, vaak symmetrisch,
stuit boven bilspleet, behaarde hoofd, rond de navel
Klinisch beeld: scherp begrensde plaque bedekt met grove
schilfers (psoriasiform) op erythemateuze bodem
(kaarsvetfenomeen)
Symptoom: soms jeuk, verbetert in de zon
Luxerende factoren: medicatie, infecties m.n. streptokokken, trauma
van de huid = Köbnerfenomeen en psychosociale stress.
F:\BF\pso2.jpg
Pityriasis rosea
Voorkomen: vooral in voor- en najaar
Patiënt: vooral tussen 10e en 35e jaar (piek 23e), vrouwen iets meer dan mannen
(1.5:1)
Luxerende factoren: (20%) een virale infectie een week tevoren
Voorkeurslokalisatie: romp en proximale extremiteiten
Etiologie: acuut verlopende, spontaan genezende dermatose (5-6 weken),
mogelijk virale genese
Klinisch beeld: 2 symptomen leiden meestal tot de diagnose: de romp is steeds
aangedaan. De primaire plaque is zowel de eerste huidlaesie als de grootste
laesie.
In 80% voorafgegaan (enkele dagen - 1 week) door 'herald patch' of plaque
mère: solitaire ovaal tot ronde 2-5 cm grote laesie, helderrood, soms bruinrood,
soms ingezonken bruinkleurig centrum, bedekt met schilfers, op de romp, dij of
bovenarm
Milde jeuk – geen klachten
Pityriasis versicolor
Etiologie: infectie met een gist (malassezia furfur).
Voedsel van deze gist is talg.
Lokalisatie: op het behaarde hoofd, op het coeur, de bovenrug en
de bovenarmen (waar de meeste talgklieren zijn).
Klinisch beeld: naast de lokalisatie is het
schaafkrullenfenomeen karakteristiek.
Het mycologische onderzoek bevestigt de diagnose (KOH)
Lupus erythematodus
Acute cutane LE
Subacute cutane LE
- psoriasiform
- annulair
Chronische cutane LE (persisterend, maanden tot jaren, laat littekens na, minder fotosensitief,
minder sterk geassocieerd met SLE.
- discoïde LE (CDLE)
Voorkomen: vrouwen >>> mannen
Luxerende factoren: zonlicht, geneesmiddelen
Voorkeurslokalisatie:
•Acute LE: aan zonlicht blootgestelde huid, met name gelaat, ook hals, coeur, armen, handen,
benen en romp (soms), behaarde hoofd (soms)
•CDLE: gehele huid
Etiologie: auto-immuunziekte, de huid is ter plaatse ontstoken ten gevolge van LE-antistoffen in
de huid of in de bloedbaan die gericht zijn tegen het eigen weefsel
CDLE: de laesies zijn erythematosquameus, met soms centrale atrofie
Kliniek: verergering in zonlicht
Parapsoriasis
kleinvlekkig diameter <6mm of grootvlekkig
(precancerose ontwikkeling naar een mycosis fungoïdes
mogelijk)
Klinisch beeld: licht rode pityriasiform schilferende
laesies. Geen neiging tot genezing
Jeukt niet!
Mycosis fungoides
Definitie: laag maligne primair cutaan T-cel lymfoom (CTCL)
Als een “parapsoriasis” begint te jeuken is het waarschijnlijk een
CTCL.
Klinische beeld: begint met jeukende erythematosquameuze
laesies die met vooruitgang van de ziekte meer en meer
geïnfiltreerd worden (plaque stadium)
Actinische keratose
Facultatieve precancerose
Waarschijnlijk de meest frequente huidziekte. De incidentie
ligt bij blanke personen boven de 70 jaar bijna bij 100%.
Lokalisatie: de aan de zon blootgestelde huid: gezicht, kale
hoofd bij mannen, coeur bij vrouwen, handruggen en
strekzijde van de onderarmen, en onderbenen bij vrouwen
(jurken en rokken).
Klinische beeld: erythematosquameuze- of keratotische
laesies. Belangrijk is dat het erytheem kan ontbreken.
De onderzoeker voelt dan alleen een ruwe plek.
Morbus Bowen
In situ plaveiselcelcarcinoom
Klinische beeld: langzaam groeiende erythematosquameuze
psoriasiforme plaque, scherp begrensd, maar geen psoriasis
fenomenen aantoonbaar.
Meestal geen jeuk
Let op! Vaak wordt psoriasis als verkeerde diagnose gesteld.
De diagnose wordt door een biopt bevestigd
Superficieel basaalcelcarcinoom
(bcc)
Klinische beeld: rond begrensde licht verheven laesies
met kleine (pityriasiforme) schilfers.
Langzaam oppervlakkig groeiend.
Let op! Het superficieel basaalcelcarcinoom mag niet met
een eczeem worden verwisseld.
Eczemen jeuken: het superficieel basaalcelcarcinoom jeukt
niet.