Basaalcelcarcinoom

Basaalcelcarcinoom
Het basaalcelcarcinoom is de meest voorkomende vorm van (huid)kanker.
De kwaadaardige veranderingen ontstaan in de onderste cellen van de
opperhuid. Per jaar wordt in Nederland bij meer dan 20.000 mensen een
basaalcelcarcinoom vastgesteld en dit aantal neemt de laatste jaren nog
verder toe. Basaalcelcarcinomen zaaien bijna nooit uit en niemand overlijdt
aan deze vorm van huidkanker. Echter, wanneer ze niet worden behandeld
worden ze langzaam groter.
Hoe ontstaat een basaalcelcarcinoom?
Huidkanker komt vaak voor op oudere leeftijd en er is een duidelijke relatie met
blootstelling aan zonlicht. Het komt namelijk vaker voor op plaatsen die veel
blootgesteld zijn aan zonlicht, zoals het gezicht (vooral rond de neus, de slapen en
de oren). Teveel zon en met name zonverbrandingen (in de kinderjaren) zijn een
risicofactor voor het ontstaan van huidkanker. Mensen met een lichte huidskleur
die snel verbranden hebben meer kans op het krijgen van huidkanker. Overigens
zijn er nog andere factoren dan zonlicht van invloed op het ontstaan van een
basaalcelcarcinoom, aangezien het soms ook op plaatsen ontstaat die niet of
nauwelijks in de zon zijn geweest. Onder andere erfelijke factoren spelen een rol.
Wat zijn de verschijnselen?
Er zijn verschillende vormen van het basaalcelcarcinoom. Ze hebben met elkaar
gemeen dat op de huid een langzaam groeiend roze, huidkleurig of lichtbruin
bultje ontstaat, dat geleidelijk groter wordt. Het weefsel van het bultje is wat glazig,
glanzend en toont soms kleine bloedvaatjes. Vaak ontstaat in het midden een
korstje, dat al bloedt bij lichte aanraking. Soms kan er een niet-genezend wondje
ontstaan. Deze blijft vlak, maar is te herkennen aan de roodheid, het glanzende
aspect en schilfering. Over het algemeen zijn basaalcelcarcinomen niet jeukend of
pijnlijk.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Vaak wordt onder plaatselijke verdoving een stukje weefsel weggenomen voor
microscopisch onderzoek. Soms is het beeld echter zo duidelijk dat dit niet
noodzakelijk is en kan direct een (afspraak voor) behandeling gegeven worden.
Wat is de behandeling?
In de meeste gevallen zal een basaalcelcarcinoom onder plaatselijke verdoving
operatief worden verwijderd. Andere behandelings-mogelijkheden zijn onder andere
een celdodende zalf, vloeibare stiksof, photodynamische therapie en bestraling.
De vorm van behandeling is afhankelijk van de plaats en grootte van het
basaalcelcarcinoom.
Wat zijn de vooruitzichten?
Het is belangrijk om basaalcelcarcinomen te behandelen, omdat deze niet vanzelf
genezen en langzaam groter worden. In ongeveer vier tot tien procent van de
gevallen komt het gezwel, na de eerste behandeling, op dezelfde plek op de huid
weer terug. Verder is het van belang opmerkzaam te blijven op nieuwe basaalcelcarcinomen, omdat bij ongeveer vijfentwintig procent van de mensen ergens
anders op de huid opnieuw een basaalcelcarcinoom ontstaat. Afhankelijk van de
omstandigheden, zoals bijvoorbeeld het aanwezig zijn van meerdere basaalcelcarcinomen, de plaats van het basaalcelcarcinoom of een recidief, zult u variërend
van enkele jaren tot soms levenslang onder controle blijven. Er bestaat in Nederland
geen patiëntenvereniging voor mensen met een basaalcelcarcinoom.
Adviezen?
- Vermijd overmatige zonblootstelling, vooral tussen 11.00 en 15.00 uur, zodat u
niet verbrandt.
- Draag een pet of hoed in de zon, bedek de romp met een shirt.
- Gebruik antizonnebrandcrème met een beschermingsfactor boven de twintig op
alle niet door kleding bedekte huiddelen om de drie à vier uur.
Deze folder is gebaseerd op de uitgave van de Nederlandse Vereniging voor
Dermatologie en Venereologie© 2005. Bij het samenstellen van deze informatie is
grote zorgvuldigheid betracht. De Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en
Venereologie wijst desondanks iedere aansprakelijkheid af voor eventuele
onjuistheden of andere tekortkomingen in de aangeboden informatie en voor de
mogelijke gevolgen daarvan. Voor eventuele vragen kunt u bellen met de verpleegkundige van polikliniek Dermatologie, telefoon: (020) 444 4500 van maandag tot en
met vrijdag tussen 08.30 en 10.00 uur.
VUmc©
september 2008
www.vumc.nl
103024