Gezond gewicht - Alphega apotheek

Gezond gewicht
Vraag je Alphega apotheek om
meer informatie en advies
Jouw gezondheid is onze zorg
Gezond gewicht
Inhoud
Overgewicht3
Oorzaken4
Gezond gewicht
4
Tailleomvang5
Voorkomen van overgewicht
6
Wat kun je zelf doen
7
Afslankmiddelen8
Wanneer arts raadplegen
8
Wat kan Alphega apotheek doen
8
Ondervoeding9
Wanneer sprake van ondervoeding
Gevolgen van ondervoeding
2
9
9
Behandeling van ondervoeding
10
Medische (drink)voeding
10
Wat kan Alphega apotheek doen
11
Twee derde van de Nederlanders zou wel een aantal
kilo’s willen afvallen. Maar is dat wel nodig? Wat is
overgewicht en wat is ondergewicht?
In deze folder leggen we uit wanneer er sprake is
van overgewicht of ondergewicht, wat je zelf hier aan
kan doen en wat jouw Alphega apotheek voor jou kan
betekenen.
Overgewicht
We spreken van overgewicht als je lichaamsgewicht
te hoog is in verhouding met je lichaamslengte. Uit
onderzoek weten we dat overgewicht slecht kan zijn
voor je gezondheid. Als je te zwaar bent, kost het
je meer moeite om te bewegen. Je wordt sneller
kortademig, moe en je transpireert meer. De kans
bestaat dat je steeds minder beweegt en je steeds
minder fit voelt.
Als je veel te zwaar bent, heb je een grotere kans op:
•hoge bloeddruk
•hart- en vaatziekten (zoals een hartinfarct of een
beroerte)
•diabetes mellitus (suikerziekte)
•gewrichtsklachten
•galstenen
•kanker
•vrouwen met overgewicht hebben minder kans om
zwanger te worden. De kans op problemen tijdens een
zwangerschap is ook groter bij overgewicht
3
BMI
advies
minder dan 18,5
je hebt een te laag gewicht
18,5 tot 24,9
je hebt een gezond gewicht
25 tot 29,9
het is verstandig dat je afvalt,
zeker als je gezondheids­
klachten hebt
30 of hoger
afvallen is noodzakelijk,
een BMI van 30 of hoger levert
risico’s voor de gezondheid
Oorzaken
De belangrijkste oorzaak is te veel eten en te weinig
bewegen. Als je meer eet dan je lichaam nodig heeft,
worden de voedingsstoffen in lichaamsvet omgezet.
Er kunnen ook andere factoren een rol spelen:
•Verkeerde eetgewoonten, zoals een overmatige
vetconsumptie.
•Bij spanning, stress of problemen (overmatig)
snoepen, eten of drinken.
•Bijwerkingen van bepaalde medicijnen (zoals
antidepressiva) waardoor je meer eetlust krijgt.
•Erfelijke factoren of een stofwisselingsziekte.
Gezond gewicht
Er zijn veel grafieken en tabellen die je alles vertellen
over het ‘ideale gewicht’ dat bij jouw leeftijd en lengte
past. De meest bekende is de Body Mass Index. Deze
index berekent of het gewicht in verhouding is tot
de lichaamslengte. Het geeft een schatting van het
gezondheidsrisico van je lichaamsgewicht. Je kunt
de BMI berekenen met de BMI formule: gewicht (in
kilogram) gedeeld door het kwadraat van de lengte
(in meter).
De BMI wordt gebruikt als afgeleide maat voor
de vetmassa. Deze is minder goed bruikbaar voor
kinderen, ouderen, zwangere vrouwen en mensen
met zeer veel spiermassa.
Tailleomvang
Bij personen met dezelfde BMI, kan de hoeveelheid
vet in de buikholte aanzienlijk verschillen en daarmee
het risico voor de gezondheid. De tailleomvang is een
maat voor de hoeveelheid vet in de buikholte. Veel vet
in de buikholte is een belangrijke risicofactor voor het
ontstaan van onder andere diabetes mellitus type 2 en
hart- en vaatziekten.
In de tabel op de volgende pagina vind je het advies bij
de BMI-maat.
4
5
Tailleomvang (in cm)
mannen
vrouwen
beoordeling en advies
kleiner
dan 94
kleiner
dan 80
probeer op gewicht te blijven
(geen verhoogd risico)
95 - 102
80 - 88
blijf op gewicht (nog geen
verhoogd risico, maar de
gevarenzone komt in beeld)
103
of hoger
89
en hoger
probeer af te vallen
(verhoogd risico)
Voorkomen van overgewicht
Eten en drinken leveren de energie die het lichaam nodig
heeft om te kunnen functioneren en te bewegen. Voor een
gezond gewicht en dus ter voorkoming van overgewicht,
moet er een evenwicht zijn in de hoeveelheid energie
die de voeding levert en de hoeveelheid energie die het
lichaam verbruikt. De hoeveelheid energie die verbruikt
wordt, hangt af van verschillende factoren: geslacht,
leeftijd, gewicht, hoeveelheid beweging en de duur en
zwaarte van de inspanningen die verricht worden.
Tips:
•Stel je voeding zo samen dat het lichaam precies
voldoende bouw- en brandstoffen binnenkrijgt om goed
te kunnen functioneren.
•Eet gevarieerde voeding en neem niet teveel
tussendoortjes.
•Sla geen maaltijden over en drink niet te veel alcohol.
•Lichaamsbeweging draagt bij aan voorkoming van
overgewicht en een algemeen betere
gezondheid.
•Op de website van Voedingscentrum
(www.voedingscentrum.nl) vind je informatie over
onder andere verschillende energie behoeften per
persoon.
6
Wat kun je er zelf aan doen?
Bijna de helft van de mannen en veertig procent
van de vrouwen in Nederland heeft overgewicht.
De samenstelling van een aangepaste voedingspatroon
(dieet) kun je het beste met een diëtist overleggen.
Een diëtist is in staat om een dieet aan jouw
persoonlijke situatie aan te passen. Hiermee ben je in
staat je gewicht binnen bepaalde grenzen langdurig
constant te houden.
Tips om verantwoord af te vallen en voorkomen
dat de kwijtgeraakte kilo’s snel weer bijkomen:
•Een gemiddeld gewichtsverlies van een halve
tot een kilo per week.
•Eet gevarieerd met een beperkte hoeveelheid
calorieën.
• Beperk de hoeveelheid vet.
•Wees matig met voedingsmiddelen waaraan
suiker is toegevoegd.
• Beperk het drinken van alcohol.
•Breng regelmaat in het eetpatroon en eet
langzaam.
•Beweeg meer.
Het Voedingscentrum kan je over de samenstelling
van jouw maaltijden informeren. Zij hanteert daarbij
de Schijf van Vijf. De voedingsmiddelen zijn hierbij
onderverdeeld in vijf categorieën. Door gevarieerd te
kiezen uit alle vijf vakken wordt de basis gelegd voor
een gezond dagmenu. Tevens zijn voor de vijf vakken
met basisvoedingsmiddelen aanbevolen hoeveelheden
opgesteld. En om het kiezen gemakkelijker te maken,
heeft het voedingscentrum een keuzetabel gemaakt.
7
Afslankmiddelen
Er zijn veel afslankmiddelen en –kuren verkrijgbaar.
Deze bevatten vaak vezelrijke producten die een ‘vol’
gevoel geven en zo het hongergevoel voorkomen.
Andere producten zijn zogenaamd energiebeperkt.
Deze bevatten noodzakelijke voedingstoffen als eiwitten
en mineralen, maar leveren minder energie dan het
lichaam nodig heeft, om te kunnen functioneren.
Daardoor gaat het lichaam de vetvoorraad aanspreken.
Voor alle afslankmiddelen geldt dat je ze het beste in
overleg met je Alphega apotheek, huisarts of diëtist
kunt gebruiken.
Een aangepast voedingspatroon en regelmatig bewegen
zorgt uiteindelijk voor een blijvend effect op een gezond
gewicht.
Wanneer een arts raadplegen?
Het is verstandig om advies te vragen wanneer je
gewicht wil verliezen. Zeker wanneer je in korte tijd
veel gewicht verliest, is het risico dat je een tekort krijgt
aan allerlei noodzakelijke voedingstoffen groot. Overleg
altijd eerst met je huisarts of een diëtist. Dit geldt in
het bijzonder als je naast overgewicht ook nog andere
gezondheidsklachten hebt. Je Alphega apotheek of
huisarts kan je hierbij helpen of je doorverwijzen naar
een diëtist.
Wat kan je Alphega apotheek voor je doen?
Je Alphega apotheek geeft je advies over een gezond
gewicht. Ook ontvang je tips om op een verantwoorde
manier gewicht te verliezen. Voor ondersteuning bij het
afslanken kan je Alphega apotheek je doorverwijzen
naar een diëtist.
Ondervoeding
Bij ondervoeding denkt iedereen aan mensen met een
veel te laag gewicht. Je kunt echter ook ondervoed zijn
terwijl je een goed gewicht of zelfs overgewicht hebt.
Wanneer is er sprake van ondervoeding?
Gezonde voeding is noodzakelijk om het lichaam goed
te laten functioneren. Goede voeding levert brandstof
en bouwstoffen voor het lichaam. De belangrijkste
bestanddelen van voeding zijn eiwitten, koolhydraten,
vetten, vitaminen, mineralen en vocht. Deze voeding­
stoffen zijn noodzakelijk voor het in stand houden van
de lichamelijke conditie en weerstand.
Door te weinig of slechte voeding, ziekte, een slecht gebit,
eenzaamheid, depressie, slikproblemen of lichamelijke
beperkingen krijgt het lichaam onvol­doende brandstof
en bouwstoffen binnen. In zo’n situatie vermindert de
weerstand. Bij ziekte verbruikt het lichaam meer energie.
Hoewel het dan noodzakelijk is om meer te eten, is dat
door een verminderde eetlust en verzwakking vaak
een probleem. Het risico op onder­voeding bestaat ook,
wanneer het door mond- en/of keel­aandoeningen,
verlamming of bestraling moeilijk is om te eten.
Er is sprake van ondervoeding als er onbedoeld
gewichts­verlies is van meer dan 10% in de laatste
6 maanden of meer dan 5% in de laatste 3 maanden.
Daarnaast is er ook sprake van ondervoeding als je BMI
kleiner dan 18,5 is. Ouderen vanaf 65 jaar zijn ondervoed
bij een BMI van minder dan 20.
Gevolgen van ondervoeding
Gevolgen van ondervoeding zijn gewichtsverlies, daling
van weerstand en verlies van spiermassa: je komt dan
bijvoorbeeld moeilijker de trap op. Bij ziekte en operatie
kan ondervoeding leiden tot complicaties, zoals
infec­ties en langzamer herstel. In ernstige gevallen
kan ondervoeding ook risico op overlijden geven. Het
is belangrijk om het risico op ondervoeding tijdig te
ont­dekken en te behandelen.
8
9
Behandeling van ondervoeding
Medische (drink)voeding
Als na een screening in je Alphega apotheek blijkt
dat er sprake is van (of risico op) ondervoeding, zal je
apotheek je doorverwijzen naar een (huis)arts of diëtist.
Een huisarts of diëtist kan daadwerkelijk de diagnose
ondervoeding vaststellen en de juiste behandeling
hiervoor inzetten. De behandeling zal bestaan uit
voedingsadviezen en eventueel medische (drink)voeding.
Soms is het moeilijk om in gewicht aan te komen,
bijvoorbeeld doordat je minder trek hebt. Dan kan
medische (drink)voeding een goede aanvulling zijn op de
dagelijkse voeding. Het vult de tekorten in je lichaam aan,
zodat je je weer een stuk beter voelt.
Onder medische (drink)voeding vallen voedingsmiddelen die
te gebruiken zijn als aanvullende of volledige voeding. Aan
deze voeding zijn vaak voedingstoffen zoals extra eiwitten,
koolhydraten, vezels, vitamines en mineralen toegevoegd.
Medische (drink)voeding is verkrijgbaar via je Alphega
apotheek en wordt, indien voorgeschreven door een
arts of diëtist, in de meeste gevallen vergoed door je
zorgverzekeraar. Medische (drink)voeding is verkrijgbaar
in de vorm van flesjes drinkvoeding en als toetjes.
Gebruik medische (drink)voeding niet zonder overleg
met een deskundige. Het is belangrijk dat je je goed laat
adviseren, zodat je weet welk product voor jou het meest
geschikt is. Je Alphega apotheek, huisarts of diëtist kan je
helpen bij het maken van een keuze uit de verschillende
soorten medische (drink)voeding.
10
Door te weinig of slechte voeding krijgt het lichaam onvol­
doende brandstof en bouwstoffen binnen. In zo’n situatie
vermindert de weerstand. Ook zullen de behandelingen
en het herstel langzamer verlopen. Boven­dien neemt het
risico op infecties en vermoeidheid toe. Medische (drink)
voeding kan in dergelijke gevallen uitkomst bieden.
Wat kan je Alphega apotheek voor je doen?
11
Meer weten?
Deze folder is onderdeel van een serie informatiefolders, die wordt uitgegeven door Alphega apotheek.
Deze folders zijn ook online beschikbaar op
www.alphega-apotheek.nl.
Wil je meer weten over dit onderwerp, jouw gezondheid
of de geneesmiddelen die je gebruikt? Kom dan gerust
eens langs bij Alphega apotheek. Wij zijn je graag van
dienst.
Ook voor geneesmiddelen die je zonder recept koopt,
raden we aan te laten controleren of ze samengaan met
eventuele andere geneesmiddelen die je al gebruikt.
Geef het gebruik van deze zogeheten zelfzorgmiddelen
dan ook altijd door aan jouw apotheek.
2015a
Jouw gezondheid is onze zorg