Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017 Verantwoordelijk: Medische Staf Proceseigenaar: Voorzitter Medische Staf, Sven Slikkerveer Evaluatiedatum: 31-12-2016 Datum: 03-07-2012 Versie: 1 Pagina 1 van 22 KIEZEN én DELEN Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Missie en visie 2.1 Missie medische staf 2.2 Visie op revalidatiegeneeskundige zorg 2.2.1 Algemeen 2.2.2 Revalidatiegeneeskundige zorg in en om Friesland 2.2.3 Inbedding van revalidatiegeneeskundige zorg in en om Friesland 3 Terugblik op beleidsperiode 2009-2012 4 SWOT en ontwikkelingen 4.1 Kansen 4.2 Bedreigingen 4.3 Sterkten 4.4 Zwakten 4.5 Externe ontwikkelingen 4.6 Interne ontwikkelingen 4.6.1 Prioritering van ontwikkelingen 5 Strategische koers: positionering en beleidskeuzes 5.1 Speerpunten 5.1.1 Beleidskeuze 1 Positionering Revalidatie Friesland 5.1.2 Beleidskeuze 2 Ketenzorg en samenwerking in de regio 5.1.3 Beleidskeuze 3 Zorgontwikkeling en technologische ontwikkelingen 5.1.4 Beleidskeuze 4 Kennis delen 5.1.5 Beleidskeuze 5 Kwaliteit 5.1.6 Beleidskeuze 6 Communicatie, zichtbaarheid en profilering 6 Doelstellingen voor de komende periode 7 Keuzes in zorgaanbod 8 Lijst met afkortingen Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 3 4 4 4 6 9 9 9 9 9 10 10 12 12 17 19 22 2 1 Inleiding Voor u ligt het Medisch Beleidsplan 2013-2017. De medische staf van Revalidatie Friesland wil met dit beleidsplan richting geven aan de organisatie om tot zorginhoudelijke keuzes te komen. Het is een meerjarenplan van gewenste ontwikkelingen in de revalidatiegeneeskundige zorg van Revalidatie Friesland voor Friesland en omstreken. Het beschrijft beargumenteerd de voorwaarden voor te bieden zorg, met aangegeven belang, termijnen, benodigde acties en vereiste ondersteuning vanuit de organisatie, rekening houdend met de realiteit van maatschappelijke en financiële ontwikkelingen. Bij Revalidatie Friesland staat het primaire proces (de revalidatiegeneeskundige zorg voor de patiënt centraal, zoals ook verwoord in het ondernemingsplan 2009-2012. Het medisch beleidsplan vormt een belangrijk uitgangspunt voor het volgende ondernemingsplan (periode 2013-2017). Belangrijke zorginhoudelijke ontwikkelingen in het verzorgingsgebied zijn meegenomen in de totstandkoming van dit plan. Hierin zijn zowel de resultaten van een extern marktonderzoek verwerkt, 1 als de aanbevelingen uit de externe VRA kwaliteitsvisitatie van de revalidatiegeneeskundige zorg van Revalidatie Friesland en een interne portfoliodiscussie door het management en een delegatie van de medische staf. Onze keuzes voor de komende jaren zijn gebaseerd op het gevoerde medische en organisatorische beleid van de afgelopen periode 2009-2012, met het oog op (toekomstige) ontwikkelingen. Voor de leesbaarheid is ervoor gekozen om zaken op hoofdlijnen te beschrijven. Voor enkele onderwerpen zijn (nog) geen pasklare oplossingen te geven. Ze dienen als ‘strategische agendering’, zodat dit binnen de medische staf samen met de raad van bestuur en het management (hieronder valt ook het leidinggevend kader) nader uitgewerkt kan worden, op basis van gemeenschappelijke visie. Wij zijn ons ervan bewust dat het in een snel veranderende zorgwereld eigenlijk onmogelijk is om de toekomst tot 4 jaar vooruit in te willen vullen. Daarom wordt een jaarlijkse update als appendix van dit Medisch Beleidsplan voorgesteld om de organisatie te voeden met daarin de kern van de belangrijkste aanpassingen. Dit evaluatiemoment wordt gesteld in april (medische staf) en gepresenteerd in mei, waardoor eventuele veranderingen kunnen worden meegenomen in de jaarplancyclus voor verbinding met de werkvloer en implementatie. Graag willen we iedereen bedanken die een bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van dit medisch beleidsplan 2013-2017. Voor een optimale inbedding is er voor gekozen om dit document onder andere via het internet en intranet beschikbaar te stellen om zoveel mogelijk transparantie te bewerkstelligen voor de interne gebruikers, maar ook daarbuiten. 1 VRA: Nederlandse Vereniging van Revalidatie Artsen Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 3 2 Missie en visie 2.1 Missie medische staf De medische staf van Revalidatie Friesland wil kwalitatief goede en doelmatige revalidatiegeneeskundige zorg in haar volle breedte bieden en ontwikkelen ten behoeve van inwoners in en om Friesland. Ze wil revalidatiegeneeskundige activiteiten uitvoeren op alle niveaus volgens de typering van revalidatiegeneeskundige zorg. Enerzijds als medisch specialist werkend in ketenzorg, die behandelt en/of adviezen geeft aan huisarts, medisch specialisten en andere artsen. Anderzijds door middel van het aansturen van klinische en poliklinische interdisciplinaire behandelteams. De revalidatiearts is eindverantwoordelijke in het individuele zorgproces binnen onze organisatie. Tevens acht de medische staf zich verantwoordelijk voor de wetenschappelijke basis van de revalidatiegeneeskundige zorg in Friesland en participeert zij in de opleiding van nieuwe revalidatieartsen. 2.2 Visie op revalidatiegeneeskundige zorg Uitgangspunt van de revalidatiebehandeling bij Revalidatie Friesland is de hulpvraag van de patiënt 2 (en zijn omgeving). Revalidatie Friesland zet al haar faciliteiten in om de patiënt de kans te geven (opnieuw) vorm en inhoud aan zijn leven te geven en eigen keuzes te maken, met als doel: een zo zelfstandig mogelijk bestaan. Wij gaan uit van de mens als geheel, niet alleen van de verstoorde functie maar ook van de gevolgen op niveau van vaardigheden, activiteiten en participatie. In het revalidatieproces zijn tal van aspecten van belang: lichaam en geest, wonen, onderwijs, arbeid, vrije tijd, sociale contacten, spiritualiteit e.d. Onze hulpverlening richt zich tevens op de mensen uit de directe omgeving van de patiënt. Bij de behandeling en begeleiding zijn hulpverleners uit verschillende vakgebieden betrokken; zij werken interdisciplinair samen in een multidisciplinair teamverband. Wij hechten veel waarde aan een goed en persoonlijk contact tussen hulpverlener en patiënt. 2.2.1 Algemeen Revalidatiegeneeskunde is een specialisme in de geneeskunde dat zich richt op het voorkomen, terugbrengen of genezen van (te verwachten) blijvende gevolgen van lichamelijk letsel of een 3 functionele beperking . Meer expliciet betreft dit zowel beperkingen in het houdings- en bewegingsvermogen, als beperkingen in het cognitief en/of communicatief functioneren als gevolg van een aangeboren of verworven aandoening. Revalidatiegeneeskundige zorg beoogt herstel van de innerlijke balans en de (potentieel) verstoorde interactie met de omgeving, het bereiken van een passend activiteitenniveau en een optimale autonomie en maatschappelijke participatie. De 4 revalidatiegeneeskundige zorg gaat uit van de vraag van de patiënt in combinatie met professionele opvattingen over de mogelijkheden voor behandeling en adaptatie. 2.2.2 Revalidatiegeneeskunde zorg in en om Friesland Bij het revalidatiegeneeskundige onderzoek en de revalidatiebehandeling in onze regio, gaan de revalidatieartsen uit van één visie op revalidatiegeneeskundige zorg, samengevat in bovenstaande beschrijving van revalidatie. De regio heeft een plattelandskarakter met een lage bevolkingsdichtheid. 2 3 4 Waar de woorden “hij” of “zijn” worden gebruikt wordt uiteraard ook “zij” of “haar” bedoeld. Naar definitie Revalidatie Nederland. Het centrale thema van de aanpassing van de organisatiestructuur is “De patiënt staat centraal”. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 4 Het streven is om de revalidatiegeneeskundige zorg voor een ieder toegankelijk te houden. Onze revalidatiegeneeskundige zorg wordt daarom, waar mogelijk, decentraal aangeboden zo dicht mogelijk bij de eigen woonomgeving van de patiënt. Indien nodig om inhoudelijke redenen, vindt behandeling gecentraliseerd plaats op één van de behandellocaties van Revalidatie Friesland. Dit geldt voor zowel kinderen, jongeren als volwassenen. 2.2.3 Inbedding van revalidatiegeneeskundige zorg in en om Friesland Veel patiënten met blijvende verstoring op functie-, vaardigheden- of participatieniveau zijn voor hun zorg afhankelijk van diverse instellingen of hulpverleners. Afgestemde zorg op inhoud en organisatie is wenselijk vanuit het perspectief van deze patiënt. De medische staf ziet ketenzorg dan ook als een voorwaarde om tegemoet te kunnen komen aan de behoeften/noden van deze patiënten. Bij kinderen en jongeren wordt nauw samengewerkt met verschillende specialistische kinderteams vanuit het UMCG, Ambulant Begeleiding REC3 en school Lyndensteyn voor mytyl- en tyltylonderwijs. Revalidatie Friesland dient goed ingebed te zijn in het zorgnetwerk. De medische staf hecht een groot belang aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid van ketenpartners voor het (goed laten) functioneren en het ontwikkelen van zorgketens. In hoofdstuk 5 wordt dieper ingegaan op het onderwerp ‘ketenzorg en zorgketens’. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 5 3 Terugblik op beleidsperiode 2009-2012 In deze paragraaf wordt een korte terugblik gegeven op de afgelopen beleidsperiode 2009-2012. Het richt zich op de gestelde doelen uit het vorige medisch beleidsplan: welke doelen zijn behaald en welke zijn (nog) niet behaald? Als hoofddoelstelling was gesteld: het aanbieden van kwalitatief goede revalidatiegeneeskundige zorg, over de volledige breedte. Speerpunt Evaluatiedoel Status Het aanbieden van kwalitatief goede revalidatiegeneeskundige zorg, over volledige breedte voldoende diepte Professionele zorg Aanbieden van kwalitatief goede We hebben dit uitgangspunt revalidatiegeneeskundige zorg: de top van de vastgehouden bij de medisch gangbare zorg die we kunnen bieden is de inhoudelijke beslissingen, basis van ons aanbod aan ook in portfoliodiscussie revalidatiegeneeskundige zorg, met een aantal besproken welke bijzondere verdiepingen behandelingen en producten hieraan blijven voldoen Nieuwe Revalidatie Friesland wil zich blijven Innovaties zijn oa producten/innovatie onderscheiden (van andere zorgaanbieders) op looplaboratorium en Lokomat. de markt door versteviging, ontwikkeling en Implementatie verdieping van de bovengenoemde gangbeeldanalyse is basisrevalidatiegeneeskundige zorg. afgerond en Lokomat wordt Voor revalidatie zorgproducten geldt dat deze op korte termijn in gebruik zorg geboden kan worden door een revalidatie- genomen instelling, aangezien daar de kennis en kunde aanwezig is om gerichte programma’s te ontwikkelen voor zorgvragen die niet voldoen aan de criteria indicatiestelling revalidatiezorg. Teamproces Het versterken van het interdisciplinair werken. In 2011 heeft op alle behandellocaties teamtraining met externe coaching plaatsgevonden. Teamwork en RAP geïntroduceerd voor ondersteuning van de interdisciplinaire rapportage Nieuwe professionals Mede gezien het tekort op de arbeidsmarkt aan Vanaf 2010 zijn therapeuten revalidatieartsen onderschrijft de medische staf met specialisatie werkzaam de ontwikkeling van nieuwe professionals in de op locaties Beetsterzwaag, (revalidatie)zorg, zoals nurse practitioners en Sneek en Leeuwarden, de physician assistants. Knowledge Brokers ondersteunen bij het implementeren van richtlijnen binnen de kinderrevalidatie Kwaliteitsbeleid Kwaliteitscyclus Het systematisch werken wordt verder Kwaliteitscertificaat HKZ is ingevoerd in de zorgverlening. Het werken met behaald. Systematisch Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 6 de kwaliteitscyclus PDCA (plan/do/check/act) zal terugkomen bij de ontwikkeling van richtlijnen, behandelprogramma’s en protocollen. Gezien het belang van het transparant maken van het zorgaanbod wordt ingezet op het meten en terugkoppelen wat we doen (zoals het werken met klinimetrie en prestatie indicatoren). Kwaliteitsbewaking Ketenzorg werken is ingevoerd. Ingezet op PDCA van behandelprogramma’s en protocollen. Ook plan van aanpak opgesteld voor uitkomstmetingen, met als doel metingen weer te kunnen toepassen in de behandeling. Dit is een dynamisch proces wat steeds concreter word. Zorgproces wordt vormgegeven obv landelijke richtlijnen (diagnose gebonden). Jaarlijks wordt set met prestatie indicatoren RN ingevuld De medische staf heeft per diagnosecategorie Vanaf 2010 wordt gewerkt een revalidatiearts verantwoordelijk gesteld met aandachtsgebieden per voor de kwaliteit en actualiteit van de revalidatiearts, via het Forum revalidatiegeneeskundige zorg op dat gebied in (van RA’s) wordt men op de de gehele organisatie. hoogte houden van relevante ontwikkelingen. Via de lokaal overstijgende overleggen worden deze ontwikkelingen in de zorg met elkaar gedeeld. Tevens wordt kennis van medewerkers benut, door bijv. terugkoppeling cursussen. Positie in de keten helder beschrijven en borgen MS hecht belang aan het bestaan van Contracten ketenzorg en herkent hierin een gezamenlijke revalidatiegeneeskunde zijn verantwoordelijkheid van ketenpartners voor gesloten met de algemene het (goed laten) functioneren en het ziekenhuizen in Friesland, ontwikkelen van zorgketens. Wanneer ziekenhuis Meppel en revalidatiegeneeskundige zorg als onderdeel ziekenhuis Emmeloord van de zorgketen in beeld komt, moet de (Antonius Ziekenhuis). zichtbaarheid van Revalidatie Friesland worden Er is participatie in alle CVAvergroot door onder andere (continue) keten netwerken in het deelname aan de overlegstructuren. verzorgingsgebied. Ook Revalidatie Friesland dient ervoor te zorgen dat projectmatige samenwerking de rol van de organisatie helder wordt met andere organisaties beschreven in de zorgketen. De medische staf zoals thuiszorg, ziet voor zichzelf een signalerende taak verpleeghuizen en weggelegd binnen de ketenzorg. gehandicaptenzorg. Op het gebied van Niet-aangeboren hersenletsel is er een Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 7 convenant met De Noorderbrug en MEE Friesland. De samenwerking rondom het kind wordt vormgegeven met School Lyndensteyn, maar ook met VTO vroeghulp, externe specialisten, consulentschap kinderpsychiater etc. Met het UMCG is er een samenwerkingsovereenkomst mbt wetenschappelijk onderzoek en de opleiding tot revalidatiearts. Wetenschappelijk onderzoek Opleiding Opleiding en wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijk onderzoek is belangrijk voor In het jaarverslag van de de verdere ontwikkeling van de researchcommissie wordt revalidatiegeneeskundige zorg en om de jaarlijks verslag gedaan van kritische houding ten opzichte van eigen de implementatie van handelen te bevorderen bij de behandelaars. resultaten uit Het blijft daarom belangrijk om het uitvoeren wetenschappelijk onderzoek. van wetenschappelijk onderzoek binnen In 2011 hebben de Revalidatie Friesland met middelen en positieve onderzoeken zich met name feedback te faciliteren. De medische staf volgt gericht op: projecten 5 het advies van de researchcommissie aan de kinderrevalidatie, CVA, directie om de onderzoekslijnen pijnonderzoek, kinderrevalidatie (armhandfunctie bij jongeren handenonderzoek en overige met CP en DCD), CVA, handletsels en projecten zoals de knowledge chronische pijn verder te ontwikkelen. Hierbij brokers. zou de aanvraag van een onderzoekslijn muziekblessures goed kunnen aansluiten. Binnen de opleiding tot revalidatiearts is een Er vindt meer gestructureerde vereiste aan opleider en plaatsvervangend scholing plaats, zowel aan opleider om wetenschappelijk onderzoek te het team als individuele verrichten. Gezien het belang van het behoud scholing. Het onderwerp blijft van de opleiding voor Revalidatie Friesland is qua borging aandacht het goed faciliteren van de (plaatsvervangend) behoeven. Vanuit de opleiders essentieel. Ook bijscholing maakt organisatie is meer ingezet hier deel van uit. Een basisvoorwaarde voor het op verruiming en verdeling goed ontwikkelen van de opleidingsaspecten van de binnen Revalidatie Friesland is dat het scholingsmogelijkheden. opleidingsbudget goed is geregeld. Dit betekent een verruiming in het opleidingsbudget en in de scholingsmogelijkheden. 5 De researchcommissie coördineert het wetenschappelijk onderzoek, stimuleert en adviseert de directie over te voeren beleid ten aanzien van wetenschappelijk onderzoek. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 8 4 SWOT en ontwikkelingen De Nederlandse gezondheidszorg is meer dan ooit in ontwikkeling. De zorgconsument wordt mondiger en de kwaliteit van de zorg staat centraal in het politieke debat. Transparantie in het handelen en efficiënt werken is het motto. Om als organisatie gezond te blijven, is het noodzakelijk om de (ontwikkelingen op de) zorgmarkt continue in beeld te houden. In 2011 is zoals gezegd de portfoliodiscussie gevoerd en de werkgroep heeft het definitieve document gepresenteerd in januari 2012. Voor dit document is een uitgebreide SWOT analyse uitgevoerd. De belangrijkste ontwikkelingen zijn in kaart gebracht, omdat zij van invloed zijn op de beleidskeuzen. 4.1 Kansen - Onderconsumptie in delen werkgebied Revalidatie als vorm van preventie onbenut E-health/telemedicine biedt nieuwe mogelijkheden voor revalidatie geneeskundige zorg 6 Landelijk Revalidatie-EPD op komst Ruimte voor ondernemerschap Noodzaak versterking arbeidsparticipatie Draagkrachtige groep ouderen Andere financiering van de verpleeghuiszorg door overgang uit de AWBZ 4.2 Bedreigingen - - Gereguleerde marktwerking Centralisatie van de zorg in Friesland e Toename concurrentie vanuit 1 lijn, verpleeghuizen en andere (onafhankelijke) instellingen voor revalidatiegeneeskundige zorg (“nieuwe partijen die revalidatie geneeskundige zorg bieden”) Overgang naar DBC financiering (DOT) met (mogelijk) vrije geïntegreerde prijzen Afschaffing risicoverevening zorgverzekeraars/inkoopbeleid gericht op beheersing schadelast Vastgoedbeheer onderdeel exploitatie Maatregel passend onderwijs (kortingen) en decentralisatie ambulante begeleiding Toename administratieve lastendruk / voldoen aan eisen overheid en IGZ 4.3 Sterkten 6 - Klantgerichtheid Reputatie Menselijk kapitaal Deskundigheid Positie binnen Friesland Goed werkgeverschap Samenwerking met (speciaal) onderwijs - Goede infrastructuur Revalidatie-EPD staat voor Revalidatie – Elektronisch Patiënten Dossier Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 9 4.4 Zwakten - Financieel kwetsbaar Marketing/profilering Conservatisme Bureaucratie Dossiervoering en beheer Afsprakensysteem Patiëntenlogistiek Overdracht naar thuissituatie Fondswerving (onderzoek) Naast het beschrijven van de kansen, bedreigingen, sterkten en zwakten is het noodzakelijk om een beeld te hebben van de belangrijkste interne en externe ontwikkelingen. Zij zijn van invloed op de te kiezen richting voor de komende jaren. Er zijn een aantal ontwikkelingen van invloed op de revalidatiegeneeskundige zorg, zowel extern, intern als specifiek op het gebied van revalidatiegeneeskundige zorg. Zij vormen daarmee dan ook belangrijke aandachtspunten bij het formuleren van (toekomstig) medisch beleid. 4.5 Externe ontwikkelingen Demografische ontwikkelingen en adherentie: vergrijzing van de bevolking en stijging van de levensverwachting heeft gevolgen voor onze patiëntenpopulatie Economische ontwikkelingen: rol van zorgverzekeraars (en specifiek het plan “Friesland Voorop”, gericht op centralisatie van de ziekenhuiszorg), zorgkostenbeheersing, economische recessie en marktwerking Politieke ontwikkelingen: ministerie van VWS hecht grote waarde aan het verbeteren van kwaliteit (HKZ, visitatie en borging Basis Medische Zorg), veiligheid (VMS), transparantie (prestatie indicatoren en publicatie -sterren-) en doelmatigheid in de zorg (zorglogistiek en behandelprogramma’s en - protocollen) Technologische ontwikkelingen: R-EPD, social media, telemedicine en E-health Maatschappelijke ontwikkelingen: mondigheid, verantwoording afleggen/transparantie 4.6 Interne ontwikkelingen (Medisch) Inhoudelijke ontwikkelingen: professionalisering, ontwikkelingen in de specialistische revalidatiezorg, deskundigheidsbevordering (oa e-learning), wetenschappelijk onderzoek en innovatie Organisatorische ontwikkelingen: multidisciplinaire behandelteams, interdisciplinaire samenwerking, duaal-management en marketing 4.6.1 Prioritering van ontwikkelingen Bij de portfoliodiscussie zijn de te verwachte ontwikkelingen besproken en deze zijn door de werkgroep in prioriteitsvolgorde obv belang geplaatst. Hieronder volgt een terugkoppeling van deze schematische weergave. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 10 1) Hogere eisen aan de zorg en meer verantwoording (kwaliteitseisen) 2) Nieuwe mogelijkheden en technieken - patiënt wordt mondiger (maar ook de zorgverzekeraar) - meer specialistische mogelijkheden (aansluiten op de - EPD (in de keten oa. ook Klinilyzer en EVS) marktontwikkelingen) - prestatie-indicatoren, HKZ - telemedicine en digitale snelweg Sneller en intensievere behandeling - ontwikkelingen revalidatie technologie - ontwikkeling passend onderwijs - herordening ziekenhuiszorg/kwal. eisen (behandelkaders) - uitkomstmetingen - zorgketen 3) “Meer patiënten bedienen met dezelfde mensen, meer waar voor het geld” - overheidsmaatregelen € - terugtrekkende overheid - ondernemerschap PR - risico kapitaalslasten - DBS en DOT (revalidatiedeel/consult) - concurrentie 1e lijn - inkoopbeleid verzekeraar - arbeidsmarkt 4) Toename/afname zorgvraag - vergrijzing (“healthy aging”, meer/minder consumptie) - hart- en vaatziekten - oncologie - medische mogelijkheden andere specialismen (bv trombolyse) - verpleeghuisrevalidatie ZZP9 - mogelijkheden 1e lijn - onderconsumptie deelgebieden - ontgroening (meer/minder consumptie) Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 11 5 Strategische koers: positionering en beleidskeuzes 5.1 Speerpunten Het medisch beleid voor de komende periode wordt gevormd door het benoemen van beleidskeuzes. Dit zijn strategische overwegingen die zijn gebaseerd op o.a. de SWOT analyse en de geconstateerde interne en externe ontwikkelingen. De beleidskeuzes beschrijven de positionering van Revalidatie Friesland op deze gebieden. We hebben hiervoor ook gebruik gemaakt van andere relevante documenten die voorhanden zijn: het vorig Medisch Beleidsplan, Portfoliodiscussie, Ondernemingsplan, Evaluatie jaarplan kinderrevalidatie, Friesland Voorop en Jaarplannen van de ziekenhuizen. Belangrijk uitgangspunt is dat we ons willen richten op zichtbaarheid en profilering. Voor de revalidatie op de ziekenhuislocaties zijn vooral de verwachte ontwikkelingen binnen het betreffende ziekenhuis van belang. Deze zijn zeer divers van aard en leggen accenten op bepaalde speerpunten en doelgroepen. 5.1.1 Beleidskeuze 1 Positionering Revalidatie Friesland Hoe stellen we ons op? We durven vast te houden aan waar wij goed in zijn. En dit willen we uitstralen en profileren. De ontwikkelingen binnen het zorglandschap in en om Friesland (ziekenhuizen) volgen we op de voet, omdat dit gevolgen met zich mee kan brengen voor ons zorgaanbod. Uitgangspunt is dat we blijven vasthouden aan de visie om de zorgverlening zo dicht mogelijk bij de patiënt te organiseren. Veranderingen opgelegd vanuit de overheid, vanuit de financiering, (verandering in) landelijke richtlijnen of nog dichterbij en zeer actueel: provinciale centralisatie en herverdeling van zorggebieden kunnen gaan trekken aan dit standpunt. Daarom staan we ook open voor alternatieven, zodat we de algemene kennis kunnen blijven garanderen: - de kennis/expertise wordt tijdelijk elders gehaald, bijvoorbeeld een andere locatie of vanuit extern - waar nodig centraliseren in het belang van de kennisverdieping om kwalitatief goede behandeling te kunnen bieden - waar nodig diagnosegericht werkende teams werkzaam op meerdere locaties (reizende teams) e - adequate nazorg/deskundigheid vinden in de 1 lijn Dit laatste punt verdient nog aanvullende uitleg. Belangrijke overweging is dat we mogelijk vaker en/of e eerder onze patiënten kunnen verwijzen naar de 1 lijn indien hier de behandeling inhoudelijk even goed aangeboden kan worden. We zullen niet actief scholing aanbieden op dit gebied, maar gebruiken het bestaande netwerk om door te verwijzen. Een deel van de handrevalidatie, NAH en pijn e kan mogelijk (eerder) overgedragen worden aan de 1 lijn. e We dienen daartoe goed in kaart te brengen waar in ons zorggebied de kennis en expertise in de 1 lijn zit en waar wij die beter kunnen benutten. We brengen in kaart wat er is en hierover maken we kennisafspraken. Dit voorstel kan leiden tot het vrijkomen van productieruimte, voor andere gespecialiseerde revalidatiegeneeskunde. Bij de opzet van bovenstaande uitwerking hebben we ook voor ogen dat eigen therapeuten op de hoogte zijn van de bestaande doorverwijsmogelijkheden. We benutten zo optimaal de kennis van de behandelteamleden en bevorderen het interdisciplinaire werken. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 12 5.1.2 Beleidskeuze 2 Ketenzorg en samenwerking in de regio Onze definitie van ketenzorg is: “De zorg voor een patiënt wordt gevormd door een voor dit doel samenwerkende keten van zorgaanbieders of andere (zorg)instellingen. De zorgvraag van de patiënt wordt centraal gesteld, niet de structuren en belangen van de organisaties”. Het onderhoud en de ontwikkeling van het regionale netwerk is voor Revalidatie Friesland belangrijk vanwege de positie van de revalidatie in de ketenzorg. Onze patiënten zijn gebaat bij een aansluitende keten rondom de verschillende diagnosegroepen. Contracten aangaande de revalidatiegeneeskunde binnen de regionale ziekenhuizen zijn gesloten met de algemene ziekenhuizen in Friesland, met het ziekenhuis te Meppel en met het ziekenhuis in Emmeloord. Met de ziekenhuizen in Sneek, Heerenveen en Dokkum vigeert voor elk apart een samenwerkingsovereenkomst inzake de poliklinische revalidatiebehandeling. Revalidatie Friesland participeert in alle CVA-keten netwerken, te weten Leeuwarden, Sneek, Heerenveen, Drachten en Dokkum. Op het gebied van Niet-aangeboren hersenletsel is er een convenant met De Noorderbrug en MEE Friesland. Met het Universitair Medisch Centrum te Groningen is er een samenwerkingsovereenkomst inzake wetenschappelijk onderzoek en de opleiding tot revalidatiearts. De samenwerking rondom het kind wordt met name vormgegeven vanuit de samenwerkingsovereenkomst met School Lyndensteyn, maar ook met VTO vroeghulp, externe specialisten, consulentschap kinderpsychiater etc. Met de veranderingen ten aanzien van passend onderwijs en het geplande veranderen van de Ambulant Begeleiding zal vanuit de revalidatie een antwoord moeten komen hoe de communicatie en samenwerking in de lijn naar onderwijs gewaarborgd blijft. Belangrijk is dat we laten zien dat wij er zijn en dat wij onderdeel zijn van bepaalde zorgketens. We nemen meer actief een rol in, beschrijven onze positie in deze ketens (qua samenwerking) en dragen deze ook uit, omdat we inzichtelijk willen hebben met welke partijen we te maken hebben we en welke doelstellingen hierbij gelden. Uitgangspunt blijft een goede ‘doorstroming’ van de patiënt in zijn/haar zorgproces. In het document “Stakeholders, procedure en contacten” staat het belang en de borging van de contacten genoemd. Niet alleen op het gebied van zorginstellingen, ketenzorg, maar ook voor netwerken rond behandelgroepen en patiëntenverenigingen. Doelstelling is dat we bewuster worden van het belang van de zorgketens en dat we onze positie hierin uitdragen. We benaderen de ketens en zijn hierin meer zichtbaar. Ook ten aanzien van financiering van zorg in de toekomst is dit van groot belang. Daarnaast zullen we ook goed moeten afwegen en bepalen in welke ketens we een rol willen spelen. Zichtbaarheid in de ketens is voor revalidatie van belang om onze rol daarin te kunnen bepalen en uit te dragen, zodat het duidelijk is (voor alle ketenpartners) of een patiënt binnen de revalidatie behandeld kan worden of elders in de keten “beter op zijn plek is”. In de nabije toekomst valt te denken aan aanvullende zorgketens rondom MS, Parkinson, zorg rondom het (jonge) kind en Trauma. Implicaties van ontwikkelingen vanuit Friesland Voorop zijn vooralsnog voor de revalidatie onduidelijk. Vanuit de revalidatie is het een vereiste om de ontwikkelingen op dit gebied nauw te volgen, zodat je tijdig kunt inspringen met betrekking tot aanpassingen in het zorgaanbod. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 13 5.1.3 Beleidskeuze 3 Zorgontwikkeling en technologische ontwikkelingen Professioneel werken gaat gepaard met het doorvoeren van verbeteringen in het zorgverleningsproces onder andere door middel van technologische innovaties. Revalidatie Friesland wil zich blijven onderscheiden (van andere zorgaanbieders) op de markt door versteviging, ontwikkeling en verdieping van de revalidatiegeneeskundige zorg. Recente speerpunten waren de ontwikkeling van gangbeeldanalyse (looplaboratorium) en de voorbereidingen voor de ingebruikname van de Lokomat. Vanwege onze schaalgrootte kunnen we beperkt innovatie initiëren. Wanneer vernieuwing, die o.a. door academische centra wordt geïnitieerd en ontwikkeld, beschikbaar komt voor organisaties zoals de onze, willen wij die inzetten. Een goede overweging en/of afweging van voor onze organisatie geschikte innovaties is daarbij noodzakelijk. 7 Landelijk wordt gewerkt aan een implementatie van E-Health binnen de revalidatie, de verwachting is dan ook dat dat E-Health op termijn een vast en regulier onderdeel van de gezondheidszorg gaat worden. We verwachten dat E-Health en dan met name Telemedicine in de komende jaren beschikbaar zal zijn ten behoeve van de bevordering van zelfmanagement van patiënten en uitwisselen van deskundigheid van (mede)behandelaars. Ten aanzien van uitbreiding van ons zorgaanbod hebben wij vanuit managementparticipatie duidelijke uitwisseling van kennis, strategische waarden en inhoudelijke argumenten voor ogen, zodat goed overwogen kan worden of een uitbreiding efficiënt uitgevoerd kan worden. Overwegingen die hierbij een rol spelen, zijn: 1) Voldoet de uitbreiding / nieuw product of dienst aan de revalidatie indicatie? 2) Is er voldoende behandelcapaciteit aanwezig om uitvoering te geven aan de uitbreiding? 3) Betreft het revalidatiegeneeskunde of revalidatiezorg? 4) Wat zijn de positieve en negatieve gevolgen voor het bestaande behandelaanbod? Enkele specifieke zorgontwikkelingen lichten we toe: - oncologische revalidatiezorg: hierbij zullen we volgen bij de landelijke richtlijn, dit is een aandachtsgebied van één van de revalidatieartsen geworden; - chronische vermoeidheid: de resultaten van het onderzoek uit de revalidatie worden in eerste instantie afgewacht, de insteek is vooralsnog om dit niet actief aan te bieden; - kinderrevalidatie: de doelstelling is om op termijn op elke locatie een kinderrevalidatiearts beschikbaar te hebben voor spreekuren, hoofdlocaties voor kinderrevalidatiebehandeling blijven Beetsterzwaag en Leeuwarden; - toekomst kliniek: de verwachting is dat de kliniek de komende jaren niet meer volledig bezet zal zijn. Gezocht wordt naar functionele invulling van hierdoor beschikbare ruimte (bv shortstay of semiklinische opnamen). We volgen de landelijke richtlijnen op de diverse themagebieden. Dit betekent dat nieuwe inzichten, (nieuwe) implementatie kan vragen. Binnen de diverse VRA-werkgroepen zijn onze revalidatieartsen actief. De ontwikkelingen vanuit deze werkgroepen worden daarvandaan ook meegenomen en doorgevoerd in het behandelbeleid. 7 E-health (definitie Raad voor de Volksgezondheid & Zorg): eHealth is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 14 De revalidatiesector heeft veel geïnvesteerd in het Revalidatie-EPD. De verwachting is dat dit het interdisciplinaire behandelproces verder zal ondersteunen en bevorderen. Revalidatie-EPD wordt naar verwachting in 2014 ingevoerd. 5.1.4 Beleidskeuze 4 Kennis delen Kennis en ervaring worden gezien als basisvoorwaarden binnen de organisatie. De visie hierbij is om de kennis verder te verbreden. Dan hebben we het over het intern meer overbrengen, maar ook waar mogelijk naar extern overdragen. Het moet van toegevoegde waarde zijn (voor de patiënt) om de kennis over te dragen en onze inzet moet in ieder geval weloverwogen zijn (niet onevenredig ten opzichte van het doel dat ermee beoogd wordt). Interne kennisdeling moet meer vorm krijgen (en meer cultuur / gemeengoed worden). Aanwezige kennis van de medewerkers wordt beter zichtbaar gemaakt en vaker gedeeld d.m.v. video, met elkaar meekijken of onderlinge uitwisseling van medewerkers. Revalidatie Friesland is in 2011 gestart met een pilot E-learning bij de verpleging. De verwachting is dat de inzet van E-learning / kennis-delen op termijn zal schelen in de werkbelasting. Revalidatieartsen benoemen onderling aandachtsfunctionarissen voor de diverse diagnosegroepen. Specifieke taken zijn: verantwoordelijkheid voor het intern informeren m.b.t. nieuwste inzichten en behandelmogelijkheden, implicaties hiervan voor onze organisatie in beeld brengen en het bewaken van de actualiteit van behandelprogramma’s. Dit krijgt deze beleidsperiode meer vorm. Door het benoemen van aandachtsfunctionarissen wordt voorkomen dat er in bepaalde belangrijke kennisgebieden (behandelgroep) leemtes vallen. Door middel van cyclisch evalueren zorgen we voor de noodzakelijke actualiteit. Vanaf 2012 draait een pilot vanuit Revalidatie Nederland, te weten Revalidatie Kennisnet. Revalidatie Kennisnet heeft tot doel om vakinhoudelijke kennisuitwisseling en deling tussen professionals in de revalidatie te faciliteren en te bevorderen en draagt bij aan kwaliteits- en deskundigheidsbevordering en vakinhoudelijke samenwerking. Wij ondersteunen dit initiatief, omdat het een middel is om met professionals op een inzichtelijke (en beveiligde) manier kennis met elkaar gedeeld kan worden. De werkgroepen van de VRA zijn bijvoorbeeld actief op Revalidatie Kennisnet. Het sluit aan bij onze doelstelling om de beschikbaarheid en toegankelijkheid van kennis te verbeteren. 5.1.5 Beleidskeuze 5 Kwaliteit Transparantie heeft te maken met de informatie die je geeft over de zorgverlening. Ten behoeve van kwaliteitstoetsing en verbetering werkt Revalidatie Friesland mee aan het invullen van de set Prestatie Indicatoren (Revalidatie Nederland, Inzicht in Revalidatie), de kwaliteitstoetsing (HKZ-schema Medisch Specialistische Revalidatiezorg), de kwaliteitsvisitatie van de VRA en de opleidingsvisitatie. In 2012 vindt de kwaliteitsvisitatie weer plaats, de vorige was gedateerd februari 2007. De laatste opleidingsvisitatie vond plaats in april 2009. Het structurele klantervaringsonderzoek CQ-index geeft inzicht in de tevredenheid van de patiënten op het gebied van informatie, behandeling en organisatie. Mogelijkheden om hier een verdieping aan te geven zijn spiegelgesprekken met (oud-) patiënten, welke vanaf 2011 worden uitgevoerd. We zoeken de contacten met de ziekenhuizen op het gebied van de kwaliteitssystemen HKZ en NIAZ, deze dienen zoveel mogelijk op elkaar afgestemd te zijn (informatie aan elkaar doorgeven). Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 15 De behandelprogramma’s, die zijn gebaseerd op landelijke behandelkaders en inhoudelijke richtlijnen, toegepast voor de lokale situaties, vormen uitgangspunt voor de individuele behandelplannen van de patiënt. De systematiek voor het periodiek herzien van de behandelprogramma’s en -protocollen blijft gehandhaafd. We zullen meer inzetten op het (onderling) “kennis-delen”-aspect. Om het medisch inhoudelijk handelen van revalidatieartsen binnen Revalidatie Friesland te verbeteren is behoefte aan het gestructureerd bespreken van casuistiek- en complicatiebesprekingen. Klinimetrie en uitkomstmetingen zullen evaluatie van behandelinhoud zoals behandelprogramma’s en – plannen ondersteunen. Beschikbare en relevantie klinimetrie wordt verder geïmplementeerd. Voor het verbeteren van de kwaliteit van diagnostiek en behandeling en het kritisch zijn op eigen handelen blijft het initiëren van en deelname aan wetenschappelijk onderzoek door medewerkers van Revalidatie Friesland belangrijk. Actieve deelname van revalidatieartsen wordt ook in de komende periode nagestreefd. Ten aanzien van het individueel functioneren van de revalidatieartsen willen we de IFMS-systematiek (Individueel Functioneren Medisch Specialisten), zoals nu al gangbaar in een aantal ziekenhuizen, ook binnen de gehele medische staf van Revalidatie Friesland breed vorm gaan geven. Tenslotte zal er meer gericht worden op de zorglogistiek. Het uitschrijven van de zorgprocessen geeft meer zicht op de aansluiting van de onderdelen. Bij zorglogistiek wordt een zorgproces uitgeschreven in de volgende stappen: - instroom (verwijsmanagement en aanmelding/planning) - doorstroom (behandeling en planning) - en uitstroom (evaluatie en nazorg) Het geeft meer zicht op de tijdspaden die onze patiënten in hun zorgtraject volgen en leggen mogelijk ook verbeteringen in het systeem bloot. Doelstelling is om de behandelprocessen zo efficiënt en doelmatig mogelijk in te richten. Ook kunnen we door middel van benchmarking verbetering nastreven. 5.1.6 Beleidskeuze 6 Communicatie, zichtbaarheid en profilering We zijn ons ervan bewust dat wij organisatiebreed een betere zichtbaarheid moeten nastreven (ook op doelgroep- of behandelingsniveau) en dat wij meer kunnen inzetten op het uitdragen wat wij patiënten kunnen bieden. Niet alleen in inhoudelijke zin maar ook communicatie in bredere zin vanuit Revalidatie Friesland. We willen in de komende beleidsperiode daarom meer nadruk gaan leggen op zichtbaarheid en PR. Uit marktonderzoek is gebleken dat wij niet voldoende herkenbaar zijn bij specialisten in de ziekenhuizen. Daarom willen wij beter inzichtelijk maken welke revalidatiearts op welke locatie werkzaam is. Maar ook welke behandelmogelijkheden er zijn. Vernieuwing / modernisering van de website, Zorgdomein en toepassing van “social media” dragen hieraan bij. Daarop aanvullend zetten we ons in om eens per jaar een (regionaal tot internationaal) evenement te organiseren, met als doel onze activiteiten zichtbaar te maken. Daarnaast is het belangrijk om nogmaals de interne communicatie te benadrukken. Een betere zichtbaarheid en profilering moet gestimuleerd en gefaciliteerd worden door leidinggevenden, management en de structuur van intranet. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 16 6 Samenvatting doelen 2013 – 2017 Hieronder worden in het kort de doelstellingen benoemd die per beleidskeuze geformuleerd zijn: 1) Positionering Revalidatie Friesland a. Zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt bieden is het uitgangspunt, waar nodig centraliseren, specialiseren, expertise delen of doorverwijzen b. Het streven is om een netwerk in kaart te brengen en te benutten om eventueel vroeger een adequate doorverwijzing te kunnen organiseren. 2) Ketenzorg en samenwerking in de regio a. Het onderhoud en de ontwikkeling van het regionale netwerk is voor Revalidatie Friesland belangrijk vanwege de positie van de revalidatie in de ketenzorg b. We laten zien dat we onderdeel zijn van bepaalde zorgketens, hierin nemen we meer actief een rol in en we dragen onze positie hierin uit c. We gaan goed afwegen in welke ketens we welke rol willen innemen d. We volgen de ziekenhuizen en andere zorgaanbieders / zorgverzekeraars / politiek op de voet om de gevolgen van keuzes en ontwikkelingen voor onze eigen zorg- en dienstverlening in te schatten en hierop in te kunnen spelen 3) Zorgontwikkeling en technologische ontwikkelingen a. Revalidatie Friesland wil zich blijven onderscheiden (van andere zorgaanbieders) op de markt door versteviging, ontwikkeling en verdieping van revalidatiegeneeskundige zorg b. Voor de nabije toekomst zetten we in op E-health, en dan met name Telemedicine c. Er komen meer richtlijnen en behandelkaders. We houden in ons beleid rekening met de implementatie hiervan. Behandelprogramma’s worden hierop gebaseerd. d. R-EPD wordt verwacht 4) Kennis delen a. Interne kennisdeling moet meer vorm krijgen en meer gestimuleerd en gefaciliteerd worden b. Revalidatieartsen benoemen per diagnosegroep een aandachtsfunctionaris die verantwoordelijk is voor het intern informeren, in beeld brengen van de implicaties en het bewaken van de actualiteit van de behandelprogramma’s c. De mogelijkheden van Revalidatie Kennisnet worden optimaal benut 5) Kwaliteit a. Wij nemen deel aan Prestatie Indicatoren / Inzicht in Revalidatie, HKZ-toetsing, kwaliteitsvisitatie VRA en opleidingsvisitatie b. De stem van de patiënt wordt gehoord door periodieke CQ-Index uitvraging en structurele verdieping d.m.v. de spiegelgesprekken c. Behandelprogramma’s vormen uitgangspunt voor de individuele behandelplannen d. Verder implementeren van klinimetrie en uitkomstmetingen e. IFMS ook binnen Revalidatie Friesland breed vorm geven f. Zorglogistieke inzichten verbeteren de zorgprocessen Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 17 6) Communicatie, zichtbaarheid en profilering a. Meer nadruk leggen op de zichtbaarheid van Revalidatie Friesland en de bijzondere producten en behandelingen door verbetering PR en (organisatiebreed) streven om jaarlijks een evenement te organiseren b. Verbeteren website, Zorgdomein, gebruik social media. c. Verbeteren zichtbaarheid revalidatieartsen en specifieke aandachtsgebieden voor (potentiële) verwijzers en patiënten Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 18 7 Keuzes in zorgaanbod Revalidatie Friesland biedt een zo breed mogelijk pakket aan revalidatie(geneeskundige) zorg. Dit aanbod wordt afgestemd op de behoefte van de patiënt en is gebaseerd op inhoudelijke, kwalitatieve en strategische overwegingen. Op basis van de relevante en verwachte ontwikkelingen, beschrijven we hieronder wat dit betekent voor ons zorgaanbod. Zorgaanbod - Kinderrevalidatie We willen de zichtbaarheid vergroten van onze kennis en expertise. In Beetsterzwaag is specifieke expertise in de behandeling van jonge kinderen, die onder andere vorm wordt gegeven vanuit de therapeutische peutergroepen (TPG). Over de haalbaarheid van het aanbieden van deze begeleiding in Leeuwarden wordt in 2012 een uitspraak gedaan. Het uitbreiden en faciliteren van het algehele poliklinisch behandelaanbod voor kinderen in Leeuwarden heeft de komende jaren prioriteit. Om de zichtbaarheid van onze kennis en het uitdragen van de expertise in de keten te vergroten, willen we in de andere ziekenhuizen participeren in revalidatie- en multidisciplinaire spreekuren. Dit kan pas worden vormgegeven als er voldoende capaciteit beschikbaar is. Wat betreft kennis van DCD en begeleiding daarbij is het team in Beetsterzwaag, ook landelijk gezien, een van de koplopers. Het is de bedoeling om deze positie ook de komende jaren te behouden en inzet daartoe te faciliteren. De kennis en ervaring bij jongeren met functionele klachten is op hoog niveau, maar op extra ontwikkelingen voor deze diagnosegroep wordt niet ingezet. Nieuwe ontwikkelingen worden gevolgd. De komende jaren wordt vanuit de klinische en poliklinische behandelteams gestreefd naar het op peil brengen van kennis en expertise van NAH en NMA. Wel uitdrukkelijk prioriteit hebben ontwikkelingen die de behandeling van spasticiteit bij kinderen verbeteren. Hieronder wordt verstaan: het uitbreiden van het behandelaanbod voor handfunctie problematiek bij CP, verdere implementatie van gangbeeldonderzoek en het toepassen van Botox behandelingen. - Zorg voor MS patiënten Aan de hand van landelijke richtlijnen verdient de ontwikkeling van het behandelprogramma prioriteit. We sluiten aan bij de ontwikkeling van MS behandelcentra. Om een duidelijke plaats in de MS keten te waarborgen, worden goede contacten met MS verpleegkundigen en neurologen onderhouden. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 19 - NAH problematiek bij nog niet leerbare patiënten Nauwe samenwerking en afstemming met de partners in de ketenzorg ten behoeve van afstemming behandeling niet leerbare patiënten met NAH. Het doel is om daarmee onze deskundigheid aan een groter deel van de populatie te kunnen bieden. - Zorg voor ICU patiënten Bij patiënten op inteensive care units, die vaak complexe problematiek hebben, gaan we ons actiever inzetten om onze deskundigheid zichtbaar te maken, zodat deze eerder in het behandeltraject bekend is en wordt ingezet. - Oncologische revalidatie Vanuit de VRA heeft de revalidatiegeneeskunde een belangrijke rol gekregen ten aanzien van het uitvoeren van de richtlijn oncologische revalidatie. Vanuit Revalidatie Friesland stellen we ons volgend op ten aanzien van de landelijke ontwikkelingen. - Telemedicine We ondersteunen het ontwikkelen en toepassen van telemedicine in de breedste zin des woords waar dit een verbetering van kwaliteit en efficiency van de behandeling, zowel qua therapie-inzet als voor de patiënt, kan betekenen. Waar mogelijk gaat ook voor therapeutische ondersteuning gebruik worden gemaakt van innovaties, vooral wanneer deze relatief eenvoudig en laagdrempelig beschikbaar zijn zoals op de Wii ® en de Ipad ®. - Thuisbehandeling We zien dat thuis-behandelen t.b.v. toepassing van het geleerde meerwaarde kan hebben, maar het is van belang om hiervoor criteria op te stellen. - Modulair aanbod Bij het ontwikkelingen van nieuwe behandelprogramma’s willen we nadrukkelijker de mogelijkheden bekijken om delen van de behandeling in modulevorm (groepsgewijs) aan te bieden. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 20 In de keten e - Nazorg/deskundigheid in de 1 lijn Wat elders aan behandeling (beter of even goed) kan, moeten we niet ten koste van alles vasthouden. Overdragen naar andere aanbieders heeft ook als voordeel dat er productieruimte beschikbaar komt voor andere gespecialiseerde revalidatiegeneeskunde. We stellen voor om in te zetten op beter in kaart brengen van de aanwezige expertise in de eerste lijn. - Traumaketen Ontwikkelingen in de traumaketen gaan uit van traumacentra. We volgen dit met aandacht om waar nodig en mogelijk behandeling dichter bij huis te kunnen bieden. Mogelijk betekent dit dat er nieuwe behandelmogelijkheden (medium care) worden ontwikkeld. - Dwarslaesie revalidatie Er wordt met dwarslaesiecentrum UMCG afstemming bereikt over goede aansluiting in de keten, zodat zo snel mogelijk in het revalidatieproces zo dicht mogelijk bij huis adequate zorg kan worden geboden. - Behandeling amputatie bovenste extremiteit Gezien de ontwikkelingen op dit gebied en de lage incidentie kan Revalidatie Friesland de benodigde expertise niet meer blijven bieden. Aanvullend - Sport Vaker inzetten van bewegingsagogiek voor zowel bewegingsadvies als specifieke sportgerelateerde vragen. - Versterking arbeidsrevalidatie We hechten belang aan de mogelijkheid om bij de revalidatiebehandeling actief een arbeidsconsulent uit eigen gelederen mede te kunnen betrekken. Dit wordt in toenemende mate belangrijk. - Muziekrevalidatie Ontwikkelen en onderhouden van de speciale supraregionale positie van het zorgaanbod betreffende muziekrevalidatie vergt inzet ten aanzien van kennisopbouw, uitbreiden diagnostische middelen en opstellen van een behandelprogramma. - Concurrentie M.b.t. nieuwe (commerciële) zorgaanbieders in ons werkgebied is het een uitdaging om zichtbaar superieure kwaliteit te bieden. Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 21 8 Lijst met afkortingen CP CVA DBC DCD EPD ET HKZ ICT MEE MS MT NAH NMA PDCA RAP R-EPD RN UMCG VRA Cerebrale Parese Cerebrovasculair Accident Diagnose Behandeling Combinaties Developmental Coordination Disorder Elektronisch Patiënten Dossier Externe Toetsing Harmonisatie Kwaliteit van de Zorg Informatie- en Communicatie Technologie Vereniging voor ondersteuning bij leven met een beperking Multiple Sclerose Management Team Niet Aangeboren Hersenletsel Neuromusculaire aandoeningen Plan – Do – Check – Act Revalidatie Activiteiten Profiel Revalidatie Elektronisch Patiënten Dossier Revalidatie Nederland Universitair Medisch Centrum Groningen Nederlandse Vereniging van Revalidatie Artsen Beleidsnotitie Revalidatie Friesland - Medisch Beleidsplan 2013 tot 2017- 22