De Tweede Wereldoorlog Contractbundel
advertisement
DE TWEEDE WERELDOORLOG NAAM: ……………………………………………………………. DE AANLEIDING TOT WERELDOORLOG II Maak volgende opdrachten met de documentatiemap: 1. Wanneer begon en eindigde WOII? Wereldoorlog II begon ……………………………………………… . ……………………………………………… en eindigde 2. Kleur de plaats op de kaart waar WOII begon in het rood. 3. Kleef de juiste personen in het juiste land op de kaart. 4. Vul het paspoort van die personen in en kleef het hieronder. Als je het opkleeft, vouw je het paspoort dicht en doe je lijm op de achterkant. 1 5. Kleur de bondgenoot van vraag 2 in het rood. 6. Kleur de geallieerden blauw op de kaart. Wat zijn ‘geallieerden’? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 7. Teken wat Hitler wilde bereiken. Schrijf erbij wat het is. ……………………………… ……………………………… ……………………………… Hitler is een fascist. Wat betekent ‘fascisme’? ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Noem twee bekende fascisten uit WOII: - …………………………………………………………………… - …………………………………………………………………… 2 8. Eliane schreef dat Hitler een dictator was. Wat betekent ‘dictator’? Een dictator is ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… 9. Zet de overwinningen in chronologische volgorde. Duitsland veroverde: Kies uit: Tsjechoslowakije - Nederland, België, Luxemburg - Polen – Oostenrijk - Denemarken en Noorwegen 1 ………………………………………………………………… …………………………………… 2 ………………………………………………………………… …………………………………… 3 …………………………………………………… …… 4 …………………………………………………… ………………………………………………………………… …………………………………… 10. 5 Wanneer viel Duitsland België binnen? ……………………………………………………………………………………………………… 3 4 TIJDENS WERELDOORLOG II NAZI’S EN PROPAGANDA Reclame en propaganda gaan allebei over het beïnvloeden van de meningen van veel mensen. Maar er is een verschil. Reclame is vooral bedoeld om het koopgedrag van de burgers te beïnvloeden. Propaganda is eerder bedoeld om mensen om te praten en te manipuleren. Propaganda was erg belangrijk voor Hitler. Hij had propaganda nodig om het Duitse volk en andere mensen achter zich te krijgen. Hij wou hen kunnen manipuleren (dingen laten doen die ze uit zichzelf niet zouden doen). Onder hem had hij een belangrijk man die verantwoordelijk was voor deze propaganda, dit was minister van propaganda Joseph Goebbels. De belangrijkste propagandamiddelen waren: film, affiches, radio en massademonstraties. Zo werden de nazi’s door heel Duitsland en later over de hele wereld bekend. Een goed voorbeeld van propaganda was bijvoorbeeld de film ‘Derr Ewige Jude’ (‘De eeuwige jood’). In deze film komt duidelijk naar voren dat de Joden in een slecht daglicht werden gesteld. In zulke moeilijke tijden was er altijd wel behoefte om zondebokken (een groep mensen die zogezegd altijd alles fout doen) aan te wijzen. Het is duidelijk dat het in de Tweede Wereldoorlog de Joden waren. Zij waren de schuld van alle ellende en werkloosheid in Duitsland volgens de Duitsers. Er werd niet enkel reclame gemaakt tegen de Joden, maar ook voor de Duitsers. De Nazi’s wilden zo veel mogelijk mensen optrommelen om die voor hen te laten vechten. Zo beloofden ze de soldaten die voor hen zouden vechten altijd heel mooie beloningen zoals bijvoorbeeld een mooie auto, een gelukkig leven, een heldhaftig leven, enz. 1. Geef een ander woord voor propaganda? ……………………………………………………………………………………………… 5 2. Welke vormen van propaganda gebruikte Hitler? Geef minstens drie voorbeelden. 1. ……………………………………………… 2. ……………………………………………… 3. ……………………………………………… NAZI’S EN MEDIA Geen persvrijheid meer Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er bijna geen persvrijheid meer. Kranten moesten schrijven wat de bezetter (Hitler) hen oplegde. Op de radio worden alleen Duitsgezinde programma’s uitgezonden en zelfs de muziek die wordt gespeeld moet door de Duitsers zijn goedgekeurd. Zo is Amerikaanse jazzmuziek bijvoorbeeld verboden. Op straat hangen allerlei affiches aangeplakt met boodschappen van de bezetter. In de bioscoop draaien tijdens de Tweede Wereldoorlog alleen nog maar propagandafilms (reclamefilms voor Duitsland) en anti-Joodse films. Kranten Direct nadat de Nazi’s België en andere landen voor zich hebben gewonnen, krijgen de kranten duidelijke instructies van Hitler. Publiceren ze toch artikels die de Duitsers niet goedkeuren, dan mogen ze geen kranten meer uitbrengen. Er ontstaat een illegale (verboden) pers. Hierin wordt onder andere opgeroepen om de legale pers niet meer te vertrouwen. Radio Ook de radio wordt vanaf dan gecontroleerd door de Duitsers. Film Vanaf augustus 1940 staan alle films onder strenge controle. Alleen films die door de Nazi’s goedgekeurd zijn, mogen vertoond worden. In het bioscoopjournaal (‘het nieuws’ zoals op de televisie, maar dan in de bioscoop), mocht enkele goede dingen vertellen over de Duitsers. Vanaf begin 1941 mochten Joden geen bioscopen meer bezoeken. 6 Fragmenten uit een oorlogskrant 3. Wat is persvrijheid? ……………………………………………………………………………………………… 4. Waarom was er tijdens de Tweede Wereldoorlog geen persvrijheid? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 5. Wat is het verschil tussen de media tijdens de Tweede Wereldoorlog en de media nu? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 7 COMMUNICATIE TIJDENS WERELDOORLOG II Aangezien er alles gecontroleerd werd door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog moesten de mensen communicatiemiddelen bedenken waarmee ze (geheime) brieven en boodschappen naar elkaar konden sturen. Hierdoor kwamen ze op de gekste ideeën. Postduiven Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben duiven een belangrijke rol gespeeld. Zij brachten (geheime) boodschappen over en weer tussen mensen. Duiven hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog veel levens gered. ‘Brievenbussen’ Sommige huizen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog wel een ‘brievenbussen’ genoemd. Dit was zo, omdat er in deze huizen mensen woonden die post verborgen hielden op een speciale plek in hun huis of ergens anders. Andere mensen kwamen dan naar die plek om hun post te zoeken. De post lag dan bijvoorbeeld in een geheime lade in de keuken of onder een hooiberg in de stal. Brievensmokkelaars Sommige mensen smokkelden (iets illegaal ergens naartoe brengen) ook brieven naar andere mensen. Zij waren eigenlijk de ‘geheime’ postbodes. Dat smokkelen deden ze op verschillende manieren. Sommige brievensmokkelaars verstopten brieven in hun mand vol inkopen. Maar er was ook een wel heel originele brievensmokkelaar die ooit zijn vinger was verloren, omdat hij als beenhouwer eens met een mes in zijn vinger had gehakt. De brieven verstopte hij dan maar in zijn prothesevinger (nepvinger). Clandestiene radio Een van de belangrijkste communicatiemiddelen tijdens de Tweede Wereldoorlog was de clandestiene radio. Dit was een radio waarmee je door middel van codes (bijvoorbeeld morsecode) met andere mensen, ver weg van jou, kon communiceren. 8 6. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden communicatiemiddelen gebruikt dan nu. er andere Geef twee voorbeelden van communicatiemiddelen die toen gebruikt werden. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 7. Probeer zelf een nieuw communicatiemiddel te bedenken. Teken het hier. 9 HET DAGELIJKSE LEVEN TIJDENS DE OORLOG Toen de Tweede Wereldoorlog begon, ging het gewone leven gewoon door. Mensen gingen nog steeds naar hun werk, ’s avond kon je nog altijd naar het theater, en de sportclub bleef gewoon open. Maar langzaamaan veranderden er dingen. De avondklok werd bijvoorbeeld ingevoerd. Na een bepaald uur mocht je ’s avonds niet meer buitenkomen. En hoe langer de oorlog duurde, hoe schaarser de dagelijkse levensbehoeften werden. De belangrijkste levensbehoeften zijn eten, drinken en een dak boven je hoofd. Tijdens de oorlog kwamen deze behoeften onder druk te staan. Sommige producten raakten op. Suiker was een van de eerste dingen waar er te weinig van was. De oplossing voor dit probleem was het bonnensysteem. Elk gezin kreeg een bepaald aantal bonnen om bijvoorbeeld suiker mee te kopen. Je kon alleen met een bon suiker in de winkel gaan halen. En je kreeg maar 1 pak suiker per keer mee. Dankzij het bonnensysteem konden mensen niet hamsteren en werd het beschikbare voedsel gelijkmatig over de bevolking verdeeld. Mensen konden geen voorraad aardappelen inslaan om zo nog een half jaar aardappelen te eten. Nee, het eten werd zo gelijk mogelijk verdeeld onder de bevolking. Hoe langer de oorlog duurde, hoe meer producten ook op de bon gingen. Steeds meer producten kon je dus enkel met een bon kopen. Vlees, boter en vet, textiel, enz. Al deze producten gingen op de bon. Maar niet alle mensen vond dat leuk. Rijke mensen kregen plots maar evenveel bonnen als arme mensen, afhankelijk van hoe groot hun gezin was. En sommige mensen kwamen dingen te kort. Ze hadden te weinig. De enige manier om dit tekort aan te vullen was de zwarte markt. Voor de producten die de handelaren op de zwarte markt verkochten werd er te veel geld gevraagd, waardoor de handelaren vaak woekerwinsten maakten ten koste van de mensen die de producten op de zwarte mart kochten. Zwarthandel was dan ook verboden en strafbaar, maar sommige mensen waren tijdens de oorlog erg wanhopig. Wat heb je geleerd uit het spel? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 10 OP DE VLUCHT Waarom vluchten? Hilter was ervan overtuigd dat Joden minder waard waren dan andere mensen. Het ‘Arische ras’ waartoe de ‘echte’ Duisters behoorden, was superieur. De Duisters waren dus beter dan alle andere ‘rassen’. En de Joden die behoorden volgens Hitler tot het laagste ‘ras’. Üntermenschen, zo noemde hij de Joden. Zelfs dieren hadden nog meer waarde. We noemen dit Jodenhaat of antisemitisme. Die Jodenhaat is de reden waarom mensen (onder andere Joden) wegvluchten uit Duistland naar andere landen. Wat vind jij van de ideeën van Hitler? ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… Hitler had jammer genoeg zijn foute ideeën. Toen hij al een tijdje aan de macht was, kreeg hij het idee dat het (voor hem) wel handig zou zijn als je Joden op straat meteen kon herkennen, want dan kon je ‘die vuile Joden’ ontwijken of het leven zuur maken. Dit is ………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………… Dit is ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… 11 Angst De mensen in de oorlog hadden schrik. Ze waren bang voor verschillende dingen. Je huis kon instorten als er een bom opviel, je kon schrik hebben dat je kinderen niet genoeg te eten gingen hebben, je was bang voor geweld van Duitse soldaten, enz. Redenen genoeg. Maar waar mensen het meest angst voor hadden was om gearresteerd te worden. Je wist niet wat de Duitse soldaten met je zouden doen. Zou je het wel overleven? Er zijn 2 soorten plaatsen waar mensen konden schuilen of zich konden verstoppen tot te kust terug veilig was: Een schuilkelder: Een kelder om de bevolking te beschermen tegen een luchtaanval en andere soorten gevaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ze gebouwd om zo veel mogelijk mensen te beschermen tegen Duitse luchtaanvallen. Een onderduikadres: Onderduiken betekende tijdens de Tweede Wereldoorlog dat mensen zich (vaak voor langere tijd) verborgen om niet door de Duitse soldaten gevonden te worden. Zo een plaats waar je je kon verstoppen, waar je dus kon onderduiken, noemen we een onderduikadres. Plaats de nummers van de foto’s (op pagina 13) in de juiste kolom. Nummer foto’s Schuilkelder Onderduiken Collaboratie en deportatie Collaboratie is ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… Deportatie is ………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………… Collaboratie en deporatie willen niet hetzelfde zeggen. Het is wel zo dat een paar mensen de verstopplaats van Joden verklikten bij Duitse soldaten, waardoor deze Joden werden opgepakt en naar concentratiekampen gestuurd. 12 Foto’s 2. 1. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 13 HET EINDE VAN WERELDOORLOG II D-DAY Vul de tekst aan. Tienduizenden Amerikaanse, .................... en Canadese soldaten bestormen op 6 juni ............... de Franse kust in ........................ Die dag wordt ................... genoemd. Decision-day, de dag van de ...................... Het Duitse leger probeert uit alle macht de .............................. tegen te houden en er wordt verschrikkelijk hard gevochten. Op het strand verliezen duizenden soldaten het leven, maar ze zetten door. Het lukt de ....................... niet om het geallieerde leger tegen te houden. De ..................... van ................... is begonnen. 14 ATOOMBOM De Tweede Wereldoorlog speelde zich niet alleen in Europa af. Het was een Wereldwijde oorlog waar ook Amerika en Japan in meevochten. Na D-day werd België bevrijd, maar in Japan ging de oorlog gewoon verder. Tot er wereldwijd een einde kwam aan de oorlog door een atoombom Dat had de wereld nog nooit gezien. Op 6 en 9 augustus 1945 wierpen de Amerikanen een atoombom op de Japanse steden Hiroshima Nagasaki. 100.000 mensen kwamen hierdoor meteen om het leven, want de atoombommen zonden zo een krachtige straling uit dat alles in de buurt van de bom meteen vernietigd werd. Door kanker en stralingsziekten zijn er echter nog veel meer slachtoffers gevallen. Met deze 2 atoombommen maakte Amerika definitief een einde aan WOII. De explosie van de bom veroorzaakt een paddenstoelwolk. Een paddenstoel wolk is een wolk van stof en waterdamp in de vorm van een paddenstoel. 15 NA WERELDOORLOG II HET ONTSTAAN VAN DE VN EN DE EU Maak volgende opdrachten na het kijken van het filmpje. VN 1. Beantwoord de vragen over het filmpje. - Waarvoor staat de afkorting ‘VN’? V = ……………………………………… N = ……………………………………… Dus, de VN staat voor de ……………………………………………………………… - Na welke grote gebeurtenis in de geschiedenis is de VN opgericht? ……………………………………………………………………………………………… - Hoe is de VN ontstaan? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… - Geef een voorbeeld van wat de VN allemaal doet? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… 16 EU 2. Beantwoord de vragen over het filmpje. - Waarvoor staat de afkorting ‘EU’? E = ……………………………………… U = ……………………………………… Dus, de EU staat voor de ……………………………………………………………… - Waarom werd de EU opgericht? ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… - Geef nog twee voorbeelden van de voordelen waar je als lid van de EU van geniet? 1. Open grenzen 2. …………………………………………………………………… 3. ..………………………………………………………………… - Aan welke twee andere waarden moet je je als lid van de EU houden? De stipjes helpen je om te weten uit hoeveel letters het woord bestaat. 1. Democratie ..n..n.. 3. . r . d . 2. c h .. n 17 3. Schrijf hier jouw ideeën of oplossingen om te zorgen voor meer vrede (en minder oorlog). ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… ……………………………………………………… 4. Zoek de woorden die iets te maken hebben met de VN en EU. 18
