BEHEERSPLANNEN Onroerenderfgoeddecreet - 12 juli 2013 Uitvoeringsbesluit (BVR) - 19 mei 2014 Van kracht: 1 januari 2015 Toelichting De Panne Tedewest 28 mei 2015 BEHEERSPLAN = WAT • “Beheer” = definitie in decreet : “Het geheel van maatregelen, werkzaamheden en handelingen die erop gericht zijn de erfgoedwaarden van een onroerend goed in stand te houden of te herstellen” (art. 2.1 13°) • Beheerplan = plannen van het geheel van … • Opvolger van vroegere landschapsbeheerplan(L) en herwaarderingsplan(S&DG) 2 BEHEERSPLAN • Uitbreiding : • Cultuurhistorische landschappen, stads-en dorpsgezichten, monumenten, archeologische sites en erfgoedlandschappen • Ook voor niet-beschermd erfgoed 3 BEHEERSPLAN = DOEL • Ontwikkelen van een gebiedsgerichte lange termijnvisie voor onroerend erfgoed dat een opzichzelfstaand geheel vormt; • Toekomstgerichte uitspraken doen over hoe het (beschermd) erfgoed op termijn zou kunnen/moeten evolueren; • Visie op het erfgoed vertalen in beheersdoelstellingen; • Overzicht geven van de nodige activiteiten, handelingen en acties die ten behoeve van het behoud of herstel van de intrinsieke erfgoedwaarden nodig zijn; • Bepalen van de werken die voor een premie in aanmerking komen en voor welk percentage met het oog op objectieve behandeling van premieaanvragen en efficiënte financiering. 4 BEHEERSPLAN • Beheerplan wordt goedgekeurd door de bevoegde administratie • Geldigheidsduur: 20 jaar • Aanpassing van een goedgekeurd beheersplan is mogelijk omwille van de dynamiek, eventueel veranderde inzichten, nieuwe praktijkmogelijkheden, kansen… N.B. Mogelijkheid van “ Geïntegreerde beheersplannen” voor erfgoed binnen Natuur-en Bosgebieden = slechts één BP in overleg met ANB 5 BEHEERSPLAN: OPDRACHTGEVER • Zakelijkrechthouder of de gebruiker van onroerend erfgoed en erfgoedlandschappen − ook niet-beschermd doch werken zijn niet premiegerechtigd • Een of meer zakelijkrechthouders of gebruikers kunnen een aanvraag tot opmaak van een beheersplan laten indienen door een gevolmachtigde. • Indien meerdere eigenaars = participatietraject noodzakelijk • Gemeente = initiatief nemen of faciliteren voor erfgoed op haar grondgebied 6 BEHEERSPLANNEN: procedure 1. Aanvraag voor opmaak met of zonder onderzoekspremie 2. (pre-adviesfase) 3. Het definitieve beheersplan 4. Aanpassing van het goedgekeurde BP Aanvraag voor opmaak beheersplan: start Aanvrager maakt gebruik van formulier op de website “Aanvraag tot opmaak van een beheersplan” Belangrijk zijn vooral : 1. afbakening cf. “opzichzelfstaand geheel” 2. aard ontwerper cf. premie voor de opmaak AFBAKENING “opzichzelfstaand geheel” binnen SG/DG, CHL, EL, M of AS : 1. Uitgangspunt = streven naar globale benadering bv. opgesplitst domein : participatietraject moet aantonen dat totaal benadering onmogelijk is 2. Afzonderlijk statuut aantoonbaar vanuit beschermingsbesluit 3. Beheersplan beperkt voor M in kwestie - context gebonden inhoud vanuit visie op geheel - met inbegrip van het interieur ONTWERPER Opmaak beheersplan zonder premie Voorwaarde voor de ontwerper = aantonen van “deskundigheid” bv. medewerker van een autonoom stedelijk bedrijf die verantwoordelijk is voor het gebouw/site in kwestie bv. de eigenaar/bewoner van een woonhuis Opmaak beheersplan met premie : Voorwaarden voor ontwerper (BVR art. 11.5.2) bij de aanstelling van ontwerpers (….)wordt minstens rekening gehouden met de volgende elementen: In eigen beheer/ op forfaitaire basis : a) de relevante studie- en beroepskwalificaties; b) de algemene deskundigheid met betrekking tot de specifieke projectopdracht; c) een vermelding van het gedeelte van de opdracht dat de ontwerper of uitvoerder minstens in eigen beheer zal uitvoeren; Op basis van de raming : bijkomend : * de ontwerpopdracht houdende de opmaak van beheersplannen(…..) wordt minstens gegund op basis van de volgende gunningscriteria: a) een conceptnota, met omschrijving van de aanpak en de methodologie van de opdracht; b) de aanpak inzake duurzaamheid; c) de vermelding van welke diensten voor welk ereloon geleverd zullen worden; d) als dat van toepassing is: de visie op de werfopvolging *niet van toepassing indien ff Opmaak beheersplan met premie : Voorwaarden voor ontwerper Bijkomende voorwaarden voor openbare besturen en verenigingen met bepaald statuut/ niet voor privé: Indien gegund wordt op basis van de raming: Verplichting om meerdere ontwerpers aan te schrijven Afhankelijk van bedrag : Onder de € 8.500 : onderhandse toewijzing aan een ontwerper Tussen € 8.500 en € 85.000 : minstens 3 ontwerpers naar keuze aanschrijven Boven de € 85.000 : openbare publicatie Opmaak beheersplan met premie : Aanvrager maakt bijkomend gebruik van formulier op de website “Aanvraag van een onderzoekspremie voor de opmaak van een beheersplan onroerend erfgoed” • • • • • Niet verplicht Bewijzen van onkosten (raming) OF forfaitair* 80% van de kostenraming + BTW Max. van € 25.000 Voorwaarden voor ontwerper * Voorlopig nog niet van toepassing 13 BEHEERSPLAN: ONTWERPER In de praktijk : − Profiel afhankelijk van afbakening, aard erfgoed, inhoud van het beheersplan − Streven naar multidisciplinair team bv. planoloog, historicus, landschapsdeskundige, architect/technicus…. Toelichting VCB – 8 juli 2014 14 BEHEERSPLAN:INHOUD 1. Afbakening 2. Historische nota 3. Inventaris erfgoedelementen 4. Beschrijving erfgoedwaarden 5. Visie op beheer + beheers doelstellingen 6. Opsomming van de werkzaamheden 7. Manier en tijdstip van de opvolging Aanbeveling = nauw overleg met OE 15 BEHEERSPLAN Wanneer is een goedgekeurd beheersplan nodig? (BVR art. 11.2.1.) − Indien premie wordt gevraagd voor beheersmaatregelen, werkzaamheden of diensten aan goederen gelegen in beschermde stads- en dorpsgezichten, beschermde cultuurhistorische landschappen, erfgoedlandschappen of archeologische sites. − Indien verhoogde erfgoedpremie voor beschermde monumenten wordt aangevraagd: 60% (ZEN en onderwijsgebouwen) 80% (erkende eredienst met kerkenbeleidsplan / gebouwen van gemeenten, OCMW /open erfgoed 16 BEHEERSPLAN NIET nodig voor beschermde monumenten indien: − Premie beperkt tot 40% en − Niet bijkomend beschermd als S&DG, L of A of gelegen in erfgoedlandschap Bijkomend: − Geen meerjarenpremieovereenkomst − Geen combinatie van “gespecialiseerde werkzaamheden” − Geen cultuurgoederen/orgels/ontsluitingswerken omvat waarvoor een erfgoedpremie wordt aangevraagd 17 BEHEERSPLAN “ gespecialiseerde werkzaamheden” (BVR art. 2. 11°) a) beheersmaatregelen, werkzaamheden of diensten aan: 1) orgels, beiaarden, torenuurwerken, luiklokken; 2) historische instrumenten; 3) beeldhouwwerken of grafstenen; 4) panelen, schilderijen, muurschilderingen; 5) muurbekledingen, textiel; 6) bomen, historische tuinen en parken; 7) meubilair, lambriseringen, tuin- en straatmeubilair; 8) heraldische wapens en symbolen; 9) glasramen; 10) smeedwerk; 11) archeologische ensembles of sites; 12) industrieel erfgoed met inbegrip van installaties, uitrustingsstukken en onderdelen; 13) cultuurgoederen; b) beveiligingswerken tegen diefstal, brand en blikseminslag van beschermde monumenten en de cultuurgoederen die er integrerend deel van uitmaken 18 Aanpassing van het goedgekeurde beheersplan Is mogelijk tijdens looptijd van 20jaar - op extern verzoek - op verzoek van OE Optimaliseringen = het aangepast beheersplan geldt voor de resterende termijn van de looptijd Fundamentele aanpassingen = het nieuwe beheersplan vervangt het vorige met nieuwe looptijd BEHEERSPLAN VOORDELEN : − Vergunningen − vrijstelling bepaalde toelating plichtige handelingen − lijst van bomen en struiken waarvoor toelating nodig − Premiemogelijkheden • Onderzoekspremie voor de opmaak van een BP (80% - max. 25.000) • Werken zoals omschreven in BP • Verhoogde premies mogelijk (ZEN - Open Erfgoed) • Mogelijkheid van forfaitaire werkzaamheden • Cultuurgoederen en waardevolle bomen en struiken niet opgenomen in beschermingsbesluit • Ontsluitingswerkzaamheden van open erfgoed • Voorrangsregeling bij toekenning premie − Procedure opmaak : beroepsmogelijkheden + verschillende stappen in de procedure zijn strikt termijn gebonden 20 BEHEERSPLAN VOORDELEN : Positieve stimulans van BP en HWP : De Panne Dumontwijk (HWP) : periode 2010 tot heden: ca 160premie aanvragen goedgekeurd en ca 150 premies toegekend 21 BEHEERSCOMMISSIE (BVR art. 8.2.1.) • Fungeert als overlegplatform voor het beheer van het beschermd erfgoed in het geval er meerdere zakelijkrechthouders of beheerders zijn (bvb. bij opmaak beheersplan, verder beheer, opvolging en evaluatie). • Niet verplicht. 22 Premies Soorten premies Erfgoedpremie o o o standaardprocedure (max 25,000) bijzondere procedure meerjarenpremieovereenkomst Onderzoekspremie 24 Premiepercentages erfgoedpremie BVR art. 11.2.9.-11.2.13. Basispremie: 40% Verhoogde premie: 60% - ZEN-erfgoed - Onderwijsgebouwen Verhoogde premie: 80% - monument bestemd voor erkende eredienst + actueel kerkenbeleidsplan - gebouw in eigendom van een lokale overheid (gemeente, OCMW, …) - open erfgoed Premie ontsluitingswerken bij open erfgoed: 20% 25 Onderzoekspremie BVR art. 2., 11.3.1.-11.3.16. opmaak beheersplan uitvoering noodzakelijk voorafgaand onderzoek: o Historisch/technisch voorafgaand onderzoek of voorafgaande archeologische prospectie o Onderzoek naar kwaliteit houtige beplanting o (Her)bestemmingsonderzoek o Monitoring Berekening: Premiebedrag: 80% max. € 25.000 in aanmerking 26 VRAGEN? 27