OGO - Webklik

Info bij de PowerPoint: “Ontwikkelingsgericht Onderwijs”
Ontwikkelingsgericht Onderwijs (OGO) is een onderwijsvisie.
De ontwerper, Vygotskij, is eigenlijk de inspiratiebron voor het Ontwikkelingsgericht onderwijs in de
praktijk. De theorie van Vygotskij is namelijk verder uitgewerkt door wetenschappers in verschillende
landen. Dankzij Van Oers is OGO ook voor de praktijk toegankelijk geworden.
(Tot de grondleggers van het OGO behoren Frea Janssen-Vos, Bea Pompert, Ferre Laevers en Henk
Vink. Evenals langer bestaande vormen van vernieuwingsonderwijs als het Montessorionderwijs en
het Daltononderwijs, en in Vlaanderen ook het Ervaringsgericht Onderwijs, heeft OGO een plaats in
het curriculum van de Nederlandse pabo's en de Vlaamse normaalscholen.)
Uitgangspunten van OGO:
· Interactief en sociaal: Het pedagogisch- didactisch handelen van volwassenen is hierin bepalend
voor de kansen en stimulansen die kinderen krijgen.
· Betekenisvolle en sociaal-culturele activiteiten: Er kan pas winst verwacht worden van
opzettelijke ontwikkelings- en onderwijsactiviteiten als deze voor de kinderen persoonlijk zinvol en
betekenisvol zijn.
· Leidende activiteiten en motivatieontwikkeling: In deze periode zijn ze bijzonder geïnteresseerd
en gemotiveerd voor het spel met voorwerpen en met het handelen en de rollen van volwassenen.
· Brede ontwikkeling: Het doel is een brede persoonsontwikkeling van kinderen te bevorderen. Dat
houdt in dat kinderen niet alleen de schoolse kennis en vaardigheden verwerven, zoals in de
kerndoelen vastgesteld staat, maar dat deze een functie vervullen in brede competenties zoals;
socialiteit, communicatie, zelfsturing en reflectie.
· Een ontwikkelend aanbod: Deze settings bestaan uit activiteiten die de sociaal- culturele
werkelijkheid toegankelijk maken en tegelijkertijd bijdragen aan de brede en specifieke doelen.
· Het aandeel van volwassenen: Volwassenen helpen bij de uitvoering van de activiteiten en
betrekken kinderen in de keuze en organisatie van nieuwe activiteiten en inhouden.
Kenmerken OGO:
1.Zone van naaste ontwikkeling
Een leven lang leren. Vygotsky gaat er van uit dat de leerling leert in aansluiting op wat hij al weet,
maar het moet wel nieuw of uitdagend zijn om daadwerkelijk van leren te kunnen spreken. 2.
Thematisch aanbod
In de cirkel van basisontwikkeling staan alle doelen. Bij pedagogiek hebben we hier over gehad.
Doordat de kennis en vaardigheden, zoals aangegeven in de cirkel, steeds verder worden uitgebreid is
er makkelijk een relatie te leggen met de kerndoelen. De kerndoelen worden als doelen gezien die
bedacht zijn vanuit onderwijs waarin vooral cognitieve doelen worden nagestreefd door middel van
kennisoverdracht. In het concept voor ontwikkelingsgericht onderwijs gaat het erom ruimere doelen
op te stellen. D.m.v. thema’s worden alle activiteiten aangeboden. De verhouding tussen de doelen en
het onderwijsaanbod wordt van te voren vastgesteld. Je bekijkt welke doelen je binnen dit thema wilt
bereiken. De kernactiviteiten zal ik straks verder toelichten.
3. Inbreng van leerlingen
Zowel de kinderen als de leerkracht brengen onderwerpen in, maar de leerkracht bepaalt welke
activiteiten en welke materialen het beste passen bij de kinderen. Daarbij houdt hij rekening met de
belangstelling en de mogelijkheden van het kind en zorgt hij dat de kinderen met echte uitdagende
problemen aan het werk kunnen.
4. Onderbouw: Spelkarakter
Spel is in de onderbouw de leidende activiteit. Daar heb ik net al iets over verteld.
5. Bovenbouw: Onderzoekskarakter
Hier gaat het de kinderen meer om het leren zelf. Je spreekt dan van de productieve leeractiviteit, om
aan te geven dat het leren van iets oudere kinderen in hoge mate een productief (of constructief)
karakter heeft. De leerlingen nemen geen kennis op, maar onderzoeken kennis in samenspraak met
medeleerlingen en leerkracht, om er vervolgens een geheel uit op te bouwen waar zij zelf iets mee
kunnen.
6. Procesgerichtheid
Ontwikkelingsgericht onderwijs is vooral gericht op het proces. De ontwikkelingsvoortgang van
kinderen volgen. Ouders vinden dit soms jammer. Het proces is namelijk niet zichtbaar. Het product is
wat zij te zien krijgen. Daarom zijn er middelen waarmee leerkrachten het proces vastleggen en
zichtbaar maken voor ouders. Er zijn o.a. een activiteitenboek, observatiemodellen,
registratiemodellen en evaluatie-instrumenten. Jullie krijgen straks een uitgebreidere beschrijving van
deze middelen.
Kernactiviteiten: (spreekt voor zich)
- Spelactiviteiten: manipulerend spel en rollenspel
- Constructiespel en beeldende activiteiten
- Lees-schrijfactiviteiten
- Reken-wiskundeactiviteiten
- Gespreksactiviteiten
Doelen behalen, toetsen, Horeb
Vaak begrijpen mensen niet hoe je binnen ontwikkelingsgericht onderwijs doelen kunt behalen en
kunt scoren of toetsen. De ontwikkelingslijnen staan vastgesteld. Ze zijn gericht op de kernactiviteiten.
Voor kinderen moet een context duidelijk en rijk zijn. Binnen een thema wordt de spelomgeving
“echt” ingericht, zodat het concreet en tastbaar is voor de kinderen. In de grote groep worden
voornamelijk oriënterende activiteiten gedaan. D.m.v. veel interactie kunnen kinderen met woorden
spelen. Woordenschatontwikkeling dus. Spelsituaties geven daar alle gelegenheid voor. Doordat de
leerkracht onopvallend meespeelt in de spelsituaties kan hij controleren of kinderen woorden
beheersen. Ook kan er bewust een woordenlijst besproken worden met een kind, maar alleen als je er
concrete materialen bij gebruikt. Observatie en evaluatie zijn belangrijk. Toetsen worden wel gebruikt,
maar alleen als aanvulling op de observaties en evaluaties. Bijvoorbeeld de AVI toetsen. Ook het
CITO leerlingvolgsysteem wordt bij ons op school gewoon gebruikt als middel om bepaalde
vaardigheden te controleren. Wij werken op school met Horeb. Horeb is het observatie- en
planningssysteem van basisontwikkeling. Van Oers heeft in zijn onderzoek kunnen vaststellen dat
leerkracht met Horeb meer te weten komen over ontwikkeling en leren, dan met een
gestandaardiseerde toets mogelijk is. Jullie krijgen wat formulieren, die horen bij Horeb, maar ook
interessant kunnen zijn voor jullie.
Op de volgende websites vind je meer interessante informatie over ontwikkelingsgericht onderwijs:
www.ogo-academie.nl (academie voor ontwikkelingsgericht onderwijs)
www.de-activiteit.nl (landelijk centrum voor ontwikkelingsgericht onderwijs)
www.wkc-groep.nl (kwaliteit in de onderbouw)