Buikverpleging

Buikverpleging
Het is momenteel noodzakelijk uw familielid/kennis
(verder te noemen patiënt) in buikligging te verplegen
(buikverpleging). De patiënt wordt al beademd omdat
deze niet in staat is zelfstandig te ademen. De ernst van
de longproblematiek is nu zodanig verslechterd dat
buikverpleging nodig is ter ondersteuning van de
ademhaling. Het verplegen van patiënten in buikligging
brengt speciale zorg en aandachtspunten met zich mee.
Middels deze folder wordt u geïnformeerd over wat
buikverpleging inhoudt en wat de gevolgen hiervan zijn
voor de patiënt en voor u.
De longen
De longen zijn twee zakvormige, zeer luchtrijke organen die in de
borstholte liggen. De belangrijkste functie van de longen is de
gasuitwisseling: het opnemen van zuurstof en het afgeven van koolzuur.
Tussen de beide longen ligt het hart. De rechterlong bestaat uit drie
kwabben, de linkerlong heeft twee kwabben. Deze kwabben zijn ook
weer in kleinere kwabjes verdeeld. Ieder kwabje vormt zo een kleine
long op zichzelf. Het longweefsel bestaat uit microscopisch kleine, door
bloedvaatjes omsponnen, ronde longblaasjes. In deze blaasjes vindt de
eigenlijke gasuitwisseling plaats. Wanneer de functie van de longen
ernstig is verstoord, wordt de ademhaling ondersteund door een
beademingsapparaat. Dit is meestal een tijdelijke ondersteuning. Voor
meer informatie over beademen verwijzen wij u naar de folder ‘Het
kunstmatig overnemen van de ademhaling’.
Shocklong
Bijna alle patiënten die in buikligging verpleegd worden lijden aan een
shocklong. De medische term hiervoor is A.R.D.S. (Adult Respiratory
Distress Syndrome). Een shocklong is een ernstig ziektebeeld, waarbij
een tijdelijke beschadiging van het longweefsel optreedt. Deze
beschadiging van longweefsel kan verschillende oorzaken hebben.
Shock: dit is een situatie die ontstaat door een acuut lage bloeddruk
Maaginhoud is in de longen terecht gekomen
Een ongeval aan de borstkas
Andere oorzaken kunnen zijn: verdrinking, vergiftiging, inademing van
giftige stoffen, bloedingstoornissen en longinfecties. De arts
(anesthesioloog/intensivist) kan u vertellen wat de oorzaak is van
shocklong bij uw familielid.
Door de beschadiging van de longen vallen de longblaasjes in de long
massaal ineen. Hierdoor wordt de gasuitwisseling ernstig bedreigd.
Traditionele beademing is dan niet meer voldoende om de patiënt in zijn
ademhalings,- en zuurstofbehoefte te voorzien. De diagnose shocklong
wordt gesteld aan de hand van de bloeduitslagen, röntgenfoto’s en
lichamelijk onderzoek van de arts.
Buikligging
De werking van buikligging berust op een eenvoudig principe. De longen
zijn aan de rugzijde van de patiënt relatief het grootst in oppervlak en
het best doorbloed. Door de patiënt op de buik te leggen, gaat een deel
van de longblaasjes weer open. Hierdoor verbetert de gasuitwisseling en
de verdeling van zuurstof en koolzuur in de longen. In veel gevallen is
een directe verbetering te bemerken in de toestand van de patiënt na
invoering van de buikligging.
Aandachtspunten
Kunstmatige slaap:
Patiënten die buikligging moeten ondergaan zijn zeer ernstig ziek. Het is
daarom noodzakelijk dat zij door medicijnen in een tijdelijke kunstmatige
slaap worden gehouden. Vaak is het ook nodig een spierverslappend
middel toe te dienen.
Door deze maatregelen is het voor u tijdelijk niet mogelijk contact te
hebben met de patiënt. U kunt natuurlijk wel tegen hem of haar praten,
hem of haar aanraken of een kus geven. Wanneer deze medicijnen niet
meer nodig zijn zal contact met de patiënt geleidelijk aan weer mogelijk
zijn.
Zwelling van het gelaat:
Door de ernstige aard van de ziekte is het vaak noodzakelijk de
patiënten veel infuusvloeistof toe te dienen. Dit vocht zakt normaliter
naar de rugdelen van het lichaam. Bij buikverpleging zakt dit vocht naar
de voorste delen van het lichaam, waaronder het gelaat. Het is daarom
mogelijk dat het gelaat van de patiënt nogal opgezwollen is. Dit kan er
voor u onaangenaam uit zien. Om de zwelling enigszins te beperken en
om drukplekken tegen te gaan, draaien de verpleegkundigen regelmatig
het hoofd van de patiënt. De zwelling verdwijnt, nadat de buikverpleging
beëindigd is, volledig.
Speciaal bed:
Tijdens de buikligging wordt de patiënt op een speciaal bed gelegd. Op
dit bed kunnen de verpleegkundigen de patiënt zo comfortabel mogelijk
verplegen. Tevens worden door dit bed drukplekken voorkomen.
Complicaties
Buikligging kan enkele complicaties veroorzaken. Door de ligging treden
er vaak drukplekken en contracturen (blijvende verkorting van één of
meerdere spieren en of huid) op. Ook kunnen er zich problemen
voordoen aan ogen en mond. De artsen en verpleegkundigen van de IC
zullen er alles aan doen om deze complicaties te voorkomen.
Verzorging
Afhankelijk van de toestand wordt de patiënt ’s ochtends enkele uren op
de rug gedraaid. Dit is nodig om de verzorging goed te kunnen
uitvoeren en om zo eventuele lijnen, infusen en katheters te kunnen
vervangen. Ook wordt er op dat moment bekeken hoe de longen
reageren op de rugligging. Deze verzorging heeft geen nadelige invloed
op de toestand van de patiënt. Na de verzorging wordt de patiënt,
indien nodig, weer terug op de buik gedraaid.
Speciale aandacht
Het verplegen van patiënten in buikligging vergt speciale aandacht en
is erg arbeidsintensief. Het kan daarom voorkomen dat wij u vragen in
de wachtruimte te wachten omdat de patiënt verzorging of een
medische behandeling ondergaat. Dit kunnen tijdrovende handelingen
zijn. Wij vragen uw begrip hiervoor.
Tot slot
De patiënt zal, indien de situatie verbetert, geen buikligging meer nodig
hebben. Deze verbetering is onder andere op te maken uit
bloeduitslagen, röntgenfoto’s en lichamelijk onderzoek van de arts.
Heeft u nog vragen, stel deze dan aan de verpleegkundigen van
de afdeling IC. Zij helpen u graag.