Verf UDC 691.57 Paint CATblad 01 Literatuur C.F. Janssen, Behoud en herstel. Restauratie-technieken en monumentenzorg. Haarlem 1980, 84-103. H.H.J. Kurvers, Kleur en schilderingen. Restauratievademecum RVblad Afwerking in kleur 01 (1986), 18. F. Mars, Iets uit de geschiedenis van de Zaanse verfindustrie, Restauratievademecum RVbladVeri 01 (1987). L. Simis (bewerking H. Janse) en J. Berghuis, Schilderen verfkunst. RVbijdrage 13, Zeist/'s-Gravenhage 1992. In deel l, een bewerking van een schildersvakboek uit het begin van de 19de eeuw, zijn alle toen gangbare verfstoffen en samenstelling opgenomen. In deel 2 wordt aangegeven, met welke verven thans marmeren houtimitaties geschilderd kunnen worden. E.B.F. Pey, De firma Michiel Hafkenscheid en Zoon, een negentiende-eeuwse handel in schildermaterialen te Amsterdam, Bulletin KNOB 1987, 49-70. Het artikel is geschreven door een kunsthistorica, die ook als chemisch analiste werkzaam was. Zij behandelt de geschiedenis van firma en firmanten. Voor ons is van groot belang de collectie verfstoffen in een kastje in de verzameling van de afdeling Anorganische Chemie van de T.U. te Delft, daterend van omstreeks 1832. De stoffen zijn er ingedeeld in: a. ruwe materialen van minerale oorsprong, te weten: ertsen en harde gesteenten, aardsoorten en zachte mineralen, en geraffineerde of raffineerbare delfstoffen en chemicaliën. b. onbewerkte organische stoffen, te weten: geraffineerde of raffineerbare produkten, gommen en harsen, en kleurstoffen en looistoffen. c. pigmenten: wit, rood, geel, groen, blauw en bruin/ zwart. d. kunstmatige metaalverbindingen: kwik- en loodverbindingen. e. diversen, waaronder lijm- en wassoorten en strooiglas. Een vijftal tabellen met een overzicht van alle aangetroffen verfstoffen onder de 19de-eeuwse benamingen, behoren bij het artikel. Het hiervoor genoemde boek van L. Simis (RVbijdrage 13) vormde een belangrijke bron voor deze studie. H.J. Dit blad vervangt de bladen 1987/7-13 en 1987/9-14. RDMZRV 1993/30 -21