Richtlijn Otitis externa bij hond en kat

Dr. Annette van der Lee, DipECVD
7 november Najaarsdag 2015
Richtlijn
Otitis externa bij hond en kat
Versie 1.0
Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde
Houten, 24 maart 2015
1.
overmaat aan exsudaat/debris
2.
secundaire infecties
3.
ontsteking van de externe gehoorgang
4.
PRIMAIRE OORZAAK (PPSP)

Verwijderen = essentieel deel van behandeling OE

Exsudaat & debris
◦ focus van infectie
◦ bescherming micro-organismen
◦ inactivatie antiseptica
◦ omvat corpora aliena
◦ blokkade van onderzoek
◦ blokkade contact epitheel met medicament

oorspoeling, gebruik van oorreiniger

exsudaat
◦ ceruminolytisch: verzachten en oplossen
 +/- propyleen glycol
◦ surfactant: emulgeren van debris
 docusaat natrium
◦ astringentia: drogen
 alcohol, zuren
◦ hydraterend
 propyleenglycol, glycerine, urea

antimicrobiële activiteit
◦ zuren, Tris-EDTA, chloorhexidine
(Guardabassi et al., 2012)
 overmatig
gebruik kan leiden tot:
• contactdermatitis
• maceratie (verweking) / uitdroging
• ototoxiciteit (ongecontroleerd gebruik; geen zicht op TV)
 Zeker bij gebruik in ontstoken gehoorgang!
Formularium hond:
 aspecifieke (meng)infectie:
1.
florfenicol (2016)
2.
neomycine, gentamicine
Pseudomonas aeruginosa infectie:
1. 2. neomycine, gentamicine, polymyxine B

PPSP

Predisponerende factoren
◦ veroorzaken zelf geen otitis – dragen bij aan OE

Primaire OORzaken
◦ directe veroorzakers van ontsteking van de gehoorgang

Secundaire factoren
◦ kunnen in een veranderde gehoorgang de otitis verergeren

“Perpetuating“ (bestendigende) factoren
◦ veranderingen van de anatomie en fysiologie van het oor a.g.v.
otitis externa
◦ niet ziekte-specifiek
◦ meest gezien bij chroniciteit
 voorkomen de genezing van otitis externa

 progressieve verslechtering

Cerumenklierneoplasie en poliep
• Unilaterale otitis
• Tumor: ouder dier
• hond (benigne)
• kat (maligne)
• Nasopharyngeale poliep vanuit respiratoire
mucosa van middenoor
• jonge kat

Hypothyreoidie

Seborrhoe
V. Schmidt

Autoimmuun ziekten
Stafylokokken spp., Streptokokken spp.
Mix
Pseudomonas spp., Proteus spp, E.Coli
Malassezia pachydermatis
cytologie hond ≥ 5 gisten/HPF
cytologie kat ≥ 12 gisten/HPF
orale glucocorticoïden
S. Paterson
L.N. Gotthelf

Adnexaal
◦ Cerumenklieren (hypertrofie/ hyperplasie)

Lumen
◦ Stenose

Kraakbeen
◦ verkalking

Trommelvlies veranderingen
• perforatie

Otitis media
• 16% bij acute otitis externa
• 50-80% bij chronische otitis externa
• Beeldvorming

Otitis interna (zelden)
 Honingzalf:
• suiker, H2O2, lage pH, anti-microbiële peptiden
• wondgenezing, ontstekingsremmend
(Loeffler, Cobb et al. 2011)
 Zure
oordruppels:
• azijnzuur i.c.m. triamcinolonacetonide 0,1%
• humaan eerste keuze middel bij acute OE
Clinical efficacy of three common treatments in acute otitis externa in
primary care: randomised controlled trial. BMJ 2003; 327: 1201-1205

Zoek naar onderliggende oorzaak!

Onderzoek oor:
◦ pinnae, exsudaat, ontsteking, infectie, TV

Therapietrouw :
◦ demonstreren / handouts / regelmatige controles

OM / hyperplasie/stenosis  verdere diagnostiek en Tx
◦ inclusief systemische anti-inflammatoire therapie,
◦ beeldvorming en reinigen onder AA (video-otoscoop)
?